немесе Бақыт Сарбалаұлына жауап
"Қазақ әдебиетi" газетiнiң 14 қыркүйек күнгi санында Бақыт Сарбалаұлының "Алашты алдап, адастырмайық" деген мақаласы жарияланды. Оған себеп болған "Жас Алаш" газетiнiң 30 тамыз күнгi санында жарияланған менiң сын мақалам. "Жас Алаш" газетi жариялаған менiң мақалам "Қазақ қаламгерлерiнiң азаматтық белсендiлiгi неге құлдырап кеттi?" деп аталады. Шынында да, қазiргi күнi жазушыларымыздың қоғамдық үнi құмығып, бәсең ғана естiлетiнiн елдiң бәрi бiледi. Белгiлi нәрсенi бiлгiсi келмейтiн - тек қана Бақыт Сарбалаұлы. "Жазушыларға неге жала жабасың?" деп менiң өзiмдi айыптайды...
Бiздiң халық "ақын" десе, "жазушы" десе елеңдеп қалады. Өйткенi халықтың мұңын, елдiң зарын ежелден ақындар, жырау­лар айтқан. Керек десеңiз, бұл - бiздiң ұлттық сипатымыз, ұлттық ерекшелiгiмiз. Сонау Асан қай­ғыдан бастап, одан бергi Абыл, Сыпыра жырау, Ақтамбердi, Шал­киiз, Бұхар жырау, Абай, Махамбет...

немесе Бақыт Сарбалаұлына жауап
"Қазақ әдебиетi" газетiнiң 14 қыркүйек күнгi санында Бақыт Сарбалаұлының "Алашты алдап, адастырмайық" деген мақаласы жарияланды. Оған себеп болған "Жас Алаш" газетiнiң 30 тамыз күнгi санында жарияланған менiң сын мақалам. "Жас Алаш" газетi жариялаған менiң мақалам "Қазақ қаламгерлерiнiң азаматтық белсендiлiгi неге құлдырап кеттi?" деп аталады. Шынында да, қазiргi күнi жазушыларымыздың қоғамдық үнi құмығып, бәсең ғана естiлетiнiн елдiң бәрi бiледi. Белгiлi нәрсенi бiлгiсi келмейтiн - тек қана Бақыт Сарбалаұлы. "Жазушыларға неге жала жабасың?" деп менiң өзiмдi айыптайды...
Бiздiң халық "ақын" десе, "жазушы" десе елеңдеп қалады. Өйткенi халықтың мұңын, елдiң зарын ежелден ақындар, жырау­лар айтқан. Керек десеңiз, бұл - бiздiң ұлттық сипатымыз, ұлттық ерекшелiгiмiз. Сонау Асан қай­ғыдан бастап, одан бергi Абыл, Сыпыра жырау, Ақтамбердi, Шал­киiз, Бұхар жырау, Абай, Махамбет...
Қазiргi күнi де халық ең алдымен өзiнiң ақын-жазушыларын iздесе, ол халықтың дәрменсiз­дi­гi­нен, шарасыздығынан емес, не болмаса қолдарынан түк келмейтiндiгiнен емес, ежелден қалыптасып қалған осындай үрдiстен. Дәстүрден. "Қаңғып келген шүрегей" (Е.Раушанов), яки Колбин келген кезде алғаш рет осы Колбиннiң бетiне тiке қарап шындықты кiм айтты? Ақын Жұбан Молдағалиев! Халықтың ақын-жазушыларға қарап жалтақтайтынының, оларды алдыға салуға тырысатынының, шындықты ең алдымен ақын-жазушылардан күтетiнiнiң де осындай сыры бар. "Сөз өнерi - киелi өнер. Ақиқатты да киелi өнермен айналысып жүрген ақын-жазушылар айтсын!" деп ойлайды халық. "Ақын-жазушылардың аузының дуасы бар ғой. Шындықты да алдымен дуалы ауыз қаламгерлер айтсын!" деп санайды халық.
Бiрақ соңғы жылдары халықтың ақын-жазушылардан көңiлi қала бастады. Мұның ең басты дәлелi - қазiргi күнi басылымдарымызда зиялылар жөнiнде айтыс-тартыстың жүрiп жатқаны. Зиялы дегенде ел ең алдымен ақын-жазушыларды еске алатыны, ақын-жазушыларды iздейтiнi де мәлiм. Ал ендi халық дәл қазiр зиялылар туралы не дейдi? "Елi үшiн еңiреп, жұрты үшiн жұлқысатын, ұлты үшiн жан аямай күресiп, өз өмiрiн сол жолда құрбан етуге дейiн бара алған Әлекеңдер мен Ахаң, Жақаңдардай шын зия­лылар жоқ! Бүгiнгi зиялылар қайта зияндыға айналды..." дейдi. Осындай пiкiрлер, осыған ұқсас пiкiрлер баспасөз бетте­рiн­де сан мәрте айтылып та, жазылып та жүр. Мен айтсам, мiне, осындай көптiң пiкiрiне сүйенiп айттым.
Ақыры айттым ғой, аяғына дейiн айтайын, тыңда, Бақыт! Қазақстан Жазушылар одағы не үшiн керек? Қазақстан Жазушылар одағы ең алдымен жазушылардың басын бiрiктiрiп отырған қоғамдық ұйым ретiнде осы жазушылардың елдiң мүддесiн, халықтың мұң-зарын жүйелi түрде айтып отыруына ықпал етуге тиiс! Елдiң мүддесiн, халықтың мұң-зарын айту үшiн жазушылар қауымы сая­си тұрғыдан өте сауатты әрi сергек болуы керек! Ал Бақыт, сен өз мақалаңда Берiк Шахановтың "Жазушылар одағы мен жазушылар саясатпен айналыспауы керек" деген ойын құптайсың және оның айтқаны өте дұрыс деп санайсың. Қазiргi күнi өмiр де, өнер де - саясат. "Өнер адамы саясатпен айналыспау керек" деген сөз - жауапкершi­лiк­тен қашу деген сөз. Өзiңнiң ел алдындағы, ұлт алдындағы жа­уап­кершiлiгiңнен қашу, безу деген сөз.
"Жазушылар одағы саясатпен айналыспау керек" деген ұстаным Қазақстан Жазушылар одағын қайда апарғанын бiлесiң бе, Бақыт? Елден алыстатып, халықтан қашықтатып жiбердi. Қазақстан Жазушылар одағының елден алыстап, халықтан қашықтап кеткенiн Жаңаөзен оқиғасы дәлелдеп те бердi...
"Жазушылар одағы саясатпен айналыспау керек" деген сөз - "Бiзге елдiң де, халықтың да керегi жоқ. Бiзге елдiң мүд­десiнiң де, ұлттың мұң-зарының да қажетi жоқ..." деген сөз. Кезiнде бiздiң алыптарымыз (А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов және т.б.) неге сая­саттың қалың ортасында жүрдi? Осы жөнiнде Қазақстан Жазушылар одағы мықтап ойлануы керек. Қазiргi күнi зейнеткер екеш зейнеткерлер де саясатпен айналысады. "Зейнеткерлер одағының" тiрлiк-тынысына бiр сәт зер салып көрсеңiз, бұған өзiңiздiң де көзiңiз жетедi...

***
"Қазақ әдебиетi"" газетi 2010 жылғы 14 мамыр күнгi санында менiң "Ақындар туралы ақиқат" атты мақаламды тұтастай бiр бетке жариялады. Онда ақындарымыздың азаматтық белсендi­лiк­те­рiнiң төмендеп кеткенiн жан-жақты дәлелдеп жазғанмын. Онда "Қазiргi қазақ ақындары бұрынғы қаламдастарының ақындығын қабылдап алғанымен, олардың рухани қолбасылық мiндетiн арқаларына арта алған жоқ... Азаматтық үндерiн әлсiре­тiп алды, қоғамдағы көсемдiк шептерiн қорғай алмай айырылып қалды. ...Тоқырау жылдарында тоқыраумен бiрге ақындарымыз да моральдық тоқырауға ұшырады, өздерi де қал­ғып, өзгелердi де қалғытты. Сөйтiп, ақындар iш­кен­ге мәз, жегенге тоқ күй кешiп, қақ-соқпен жұмысы жоқ, ешкiммен қақтығыспайтын, соқтығыспайтын, бет жыртыспайтын, тартыссыз, күрессiз, жанға жайлы қоңыр өлең, қоңыр төбел тiрлiк тауып алды", - деген сындар айтылды.
Оны аз десеңiз, "Жалын" журналының 2010 жылғы №12 санында менiң "Ақын және азаматтық позиция"деген көлемдi мақалам және жарияланды. Онда жиыр­мадан астам қазiргi айтулы ақындардың шығармашылығы, ондағы азаматтық лириканың жай-күйi сөз болған. Бұл мақалада да ақындардың азаматтық белсендiлiктерiнiң төмендеп кеткенi сынға алынған. Демек, мен жазушылардың азаматтық белсендiлiгi туралы бұрыннан айтып келе жатырмын. Және айта да беремiн!
"Шеше алмай жатқан өз мәселемiз не? Басын ашып, нақ­ты айтпайсың ба?" - деп кiнә­лай­сың менi, Бақыт. Мақаланы оқыған адам олай демес едi. Бiр беттiк мақалада шешiлмей жатқан мәселелер (Қазақстан Жазушылар одағының басшылығы атқара алмай отырған мiндеттер, жазушылардың азаматтық бел­сендiлiктерiнiң төмендеп кетуiнiң нақты себептерi, алдағы уақытта қандай iс-шараларды жүзеге асыруымыз керектiгi және т.б.) "бiрiншiден", "екiншi­ден..." деп санамалап айтылған. Кемшiлiк­тер нақты дәлелдер келтiрiлiп көрсетiлген.
"Рас, көбiсi (жазушылардың) Шахановқа ерiп шуламайды, Болат Атабаевқа сенiп туламайды", - деп кекетесiң. Мiне, сенiң ашық күнде адасқан тұсың.
Сонау жылы Кремльдiң нақ төрiнде, Съездер сарайында, Компартияның әлi тағында тұр­ған кезiнде бас секретарь М.С.Горбачевтың тiкелей өзiмен тiресiп, мемлекеттiк тiл мәселесiн кө­тергенi, желтоқсандықтардың iсi мен шындығын тексеруге комиссия құруға қол жеткiзгенi, өзiмiздiң Жоғары Кеңесте орыс тiлi қазақ тiлiмен бiрге мемле­кеттiк тiл болуына депутаттардың бәрi қол көтерiп, дауыс берiп жатқан кезде, мiнберден жалынды сөз сөйлеп, президен­тi­мiздi өз жағына шығарып, қайта дауысқа салғызып, қазақ тiлiне дара мемлекеттiк тiл мәртебесiн бергiзгенi Мұхтар Шахановтың тарихи ерен ерлiгi емес пе?! Күнi кеше "Ел бiрлiгi" деген доктрина бойынша ұлттығымыздан, қазақ деген атымыздан айырылып, жай ғана қазақстандық боп кете жаздағанда, жаралы жүрегiн жалау етiп, соңына серiктерiн ертiп, топ бастап, қазақ атымызды сақтап қалған кiм? Ол да - Мұхтар Шаханов. Ұлттың мүддесi үшiн арқа етi арша, борбай етi борша болып күресiп жүрген тұлғаны кекетуге, мазақтауға болмайды, Бақыт! Мұхтар Шахановты мазақтау - қазақ тiлiн мазақтау, Бақыт! Осыны жадыңнан шығарма!
Сенiңше, М.Шахановтың соңынан ерiп, тiл үшiн, ұлттығымыз үшiн, қазақ болып қалып, қазақ болып өмiр сүруiмiз үшiн бiрге күресiп, жанын ортаға салып жүрген күрескер серiктерi де "шуылдақтар" болғаны ғой. Не деуге болады бұған?!
Ал Болат Атабаев кiм үшiн "тулап" жүр? Жаңаөзендiктер үшiн жаны ауырып, соларға болысамын деп түрмеге түсiп шықты. Жаңаөзендiктерге, яғни екiншi желтоқсандықтарға араша түскендер сенiңше жай "тулаған" ба? Мұның да - барып тұрған сорақылық!
"Мырзан Кенжебайды неге мықты ақын етпейсiң?.." деген кекесiн сөзiң бар. Мырзан мықты ақын емес деп кiм айтты? Жақсы ақын әрi сыншы. Ал азаматтық позициясына келсек, турасын айтады. Ешкiмге жағынып жарамсақтамайды, ешкiмнiң туфлиiн жаламайды. Баспасөз беттерiнде қоғамымыздағы келеңсiздiктердi көрсеткен көсемсөздерi жиi жарияланып жататын, азаматтық белсендiлiгi жоғары жазушыларымыздың бiрi.
"Мұхтар Шахановқа еретiн жер бар да, ермейтiн жер бар", - деп майдалайсың. Сол ермейтiн жерiн неге айтпайсың? М.Шаханов жазушыларды қандай ермейтiн жерге бастап едi? Төңкерiс жасауға шақырды ма? Шақырған емес және шақырмайды да! Сенiңше, тiлiмiз үшiн, қазақ деген атымызды сақтап қалу үшiн бейбiт митингiге шақырса, сол ермейтiн жер ме? Ермесеңдер ермей жүрсiңдер ғой...
"Дат" тiлшiсi Гүлмира Тойболдинаға айтқан сөздерiң - тiптi ұят. "Одақтағы жиында қаламгерлер неге қақтығысып қалды?" деген топтама мақалалары үшiн жер-жебiрiне жетiпсiң оның. Гүлмира шындықты жазып отыр. Жазушылар жиындарының қақтығыссыз өткенiн қашан көрiп едiң? Әйел адамға "аузы қисық", "мұрнына ештеңенiң исi бармайтын қуыршақ журналист" депсiң. Г.Тойболдина Одақ жиынынан берген репортаждық мақаласында болған жайды қарапайым тiл­мен баяндап қана берген. Сол үшiн сонша сөгуге бола ма? Ол болған жайды сол болған күйiн­­де, хабар түрiн­де жазған, ешбiр сот одан "аузы қисық" деп сөгетiндей iлiк таба алмайды.

***
Ендi кешегi өткен қа­ламгер­лердiң құ­рыл­тайына келсек, мен телефон арқылы "Жас Алашқа" берген сұхбатымда "ол жиын бұрынғы сценарийлер қалыбында өтедi, өзгерiс күтпеймiн" дегенмiн. Солай болды да. Астанадағы бiраз жазушылар оған бармай қалдық. Әдейi.
Рас, ұлт мүддесiнiң түйiндi мәселелерiн көтерiп, қорғауға келгенде, үндеулерге қол жинағанда, алғашқы топтан табылатын бiрсыпыра ақын-жазушыларымыз бар: М.Шаханов, Д.Исабеков, Т.Әбдiков, Қ.Жұмадiлов, Т.Медетбек, С.Сматаев, С.Тұр­ғын­беков, Е. Раушанов және тағы басқалар. Өнер қайраткер­лерiнен Асанәлi Әшiм мен Болат Атабаев үнемi қостап, бiрiншi боп қол қойып жүредi. 2010 жылы 11 қараша күнгi "Жас Алаш" газетiнде "Ұлтқа, тiлге жаны ашымайтын Жазушылар одағы қажет пе?" деген үндеуге солар қол қойған. Тiптi, ол сұрақты "Одақ" сөзiн алып тастап, сондай жазушы халыққа керек пе? - деп қойсақ ше! Әрине, "керегi жоқ" деп жауап берер едi кiм-кiм де. Шынында, ұлт ұлттығынан айырылып, ана тiлiң аяқ астында қалып қорланып жатса, соған селт етпейтiн, оны қорғауға аттап аяқ баспайтын Одақтың да, жазушының да не керегi бар?
Ана тiлiң - арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте! - деп Қадыр ақын айтқандай, ана тiлден айырылу ардан да айрылу ғой. Олай болса, сол арымыз үшiн күреспейтiн жазушы, мейлi ол қандай классик, мейлi қандай сыйлықтардың иесi болсын, халыққа қадiрi болмаса керек.
Жазушылар одағының 75 жылдық мерейтойында сөйлеген сөзiнде академик Салық Зиманов: "Басқа тiлдердiң өсуiмен салыстырғанда, қазақ тiлiнiң тағдыры құлдырап, төмендеп кеттi. Егер бiз қазақ тiлiнiң бүгiнi мен ертеңiн ойламасақ, болашақта жазушылардың да керегi болмай қалуы мүмкiн", - деген едi. Мiне, қандай аталы да өсиет сөз! Атақты авар ақыны Расул Ғамзатовтың: "Ертең тiлiм болса егер құрымақ,
Мен дайынмын өлуге де бүгiн-ақ, - дейтiн жыр жолдарынан басқа:
Қарғыс атсын, қаза жетсiн,
Есуасқа ана тiлiн қорлаған, - дейтiн де сұмдық жыр жолдары бар. Өзбек халқының ұлы ақыны, әйгiлi Шығыс жұлдыздарының бiрi Әлiшер Науайы: "Егер сен шын адам болсаң, халқының тағдырына қабырғасы қайыспайтын қалтақбасты адам деушi болма!" - дейдi. Ал В.Г.Бе­лин­скийдiң: "Жалпы, адамгер­шiлiк­тiң негiзi - әр адамның туған ұлтын сүюiнде", - деген пiкiрi бар. Егер туған халқының тағдырына қабырғасы қайыспайтын болса, ұлтын жүрекпен емес, құр тiлмен ғана сүйсе, онда оның қандай адам болғаны? Әрине, Науайы айтқандай, қалтақбастар болғаны.

***
Бiз жоғарыда Гүлмира Тойболдинаға "Одақтағы жиында қаламгерлер неге қақтығысып қалды?" деген шағын мақаласы үшiн Бақыт Сарбалаұлының шала бүлiнiп, тiлдеп, жер-жебiрiне жеткенiн айтқан едiк. Ал қақтығыстың көкесi қаламгерлердiң құрылтайында болды емес пе?! Газеттер жарыса жазып жатыр. Бiр ғана газеттен, "Халық сөзi­нен" мысалдар келтiрейiк. Газет тiлшiсi Қарлыға Ибрагимованың "Жазушылар одағы "жөнелту мекемесiне" айналған ба?" деген мақаласын оқысаң, Бақыт, сен менi мен Гүлмираның жазғанына жылап көрiсесiң. Тақырыптың өзiне қараңыздар. Тiлшi ондай тақырыпты текке қойып отырған жоқ. Оны мына жолдардан көремiз: "Мүйiзi қарағайдай академик, үлкен сыншы Тұрсынбек Кәкiшев сөйлеп тұрып: "Өлгенiң­дi көмiп, тiрiңдi құрметтеп жатыр, Нұрланға осыдан артық не қыл дейсiңдер?! - дедi. Осы сөз айтылмай-ақ тұр екен, сөз алушылардың көбiнiң айтқаны "Жөнi­мiз­бен жөнелтiп жатыр ғой" болды. Жазушылар одағы болмаса, қайтқан қаламгерлер көмусiз қалатындай құдды. Мiнбеден сөйлегендердiң сөз ауанынан байқағанымыз - Жазушылар одағы өлгенiңде ардақтап, көметiн жер тауып беретiн мекемеге айналыпты. Бар жұмысы өлiм-жiтiмдi жөнелту сынды".
"Тоқсан көрейiн деген жасым ба едi, быламық жейiн деген асым ба едi" дегендей, қаламгерлер құрылтайының өту барысы, онда сөйлегендердiң сөз сыңайлары бiзге "Халық сөзiнен" осындай сөз естуге мәжбүр етiп отыр ғой. Ел аузына қарайтын үлкенде­рiмiздiң ой-пайымдарының күйкiлiгiне күйiнген тiлшiнiң тiлiне сондай сарказм оралмағанда қайтедi?! Тiлшi Қарлыға қарындасымыздың материалды дайындап қорытып беруiндегi жур­налистiк шеберлiгi ерiксiз сүйсiнтедi. Бұл мақала алты тараудан тұрады. "Жазушыларды марғаулық басыпты" деген екiншi тараудағы мына жолдарды қалай аттап өтерсiң: "Бұл құрылтайдан аңғарғанымыз, қаламгер деген қадiрлi атқа ие қауымда ұстаным жоқ па деп ойладық. "Азаматтық позиция" дегеннен жұрдай ма, тiптi деген де ой келдi. Өйткенi Нұрлан Ораза­линдi қолдап сөйлегендерге де, қолдамай сөйлегендерге де жабыла қол соғады. Қайсысын қолдап отырғанын түсiнбей­сiң... Бiрақ бiз жазушыларды марғаулық басқанын аңғардық. Үндемей бас шұлғи бередi. Өздерi қарайтын ұйымға басшы сайлап, "ортақ үйдегi" жағдайдың реттелгенiнен бұ­рын, оларды қаламақы мәселесi­нiң шешiл­генi алаңдатады...".
Тiлшiнiң ой-пайымдауларынан ағаттық таппайсыз. Жазушылар ортасында қалыптасқан атмосфераны, ұстаным-принцип де­геннiң жоқтығын, азаматтық позициядан жұрдайлығын дәл басып айтқан, дәл басып аңғарған. "Сырт көз - сыншы" деген осы!
Ал ендi бұл қарындасымызбен "жоқ, бiзде азаматтық позиция бар", - деп дауласып, пiкiр айтысқа шығатын бiреу-мiреу ортамыздан шыға қояр ма екен? Шыға алмайды, себебi белгiлi, шындық солай.
Ал "Ашық Алаң (Трибуна)" газетi репортажды "Мәңгi төр­аға" тағында қалды..." деп бе­рiптi.
"Дат" газетi де Мұхтар Шахановтың "Егер ұлт пен тiл кетсе, кiмге керексiңдер?!", Қ.Жұ­ма­дi­ловтiң "Срогы өткен" басшының сүйкiмi болмайды", - деген сөздерiн жариялаған. Қазақстан Жазушылар одағының басшысы абыроймен кетудiң орнына, креслоға жабысып абыройсыздыққа ұшырады. Мiне, осыны газеттер­дiң бәрi де айтты.
Жоғарыда "Халық сөзi" тiлшiсi жақсылап жазғанындай, жазушылардың, әсiресе, ақсақал жазушылардың принцип­сiздiктерi де әртүрлi жағымсыз әңгiмелердiң өрбуiне себепшi болды. Мысалы, алдыңғы пленумда Қалихан Ысқақов: "Орныңа лайықты iзбасар iзде! - деп нығарлаған едi ғой Оразалинге. Бұл жолы айтқанынан айнып: "Мен Н.Оразалиндi ұсынамын!" -деп тайқып шыға келiптi. Басқалар да солай. Осыдан кейiн...

***
Мiне, алдымда "Қазақстан-Заман" газетiнiң осы жылғы 24 мамыр күнгi санында жарияланған "Тар жол, тайғақ кешкен" Сарбалаев па, әлде мен бе?"-деген Болат Тақлышев есiмдi азаматтың және елге белгiлi сатирик жазушы Табыл Құлыясовтың "Құдайдан қорықпағаннан қорық!" деген мақаласы жатыр. Екеуi де ҚР Жоғарғы сотының төрағасы Бектас Бекназаровтың назарына ұсынылған.
Екi мақалада да Астанада Б.Тақлышевтың өз қаржысына маңдай терiмен салып алған коттеджiн Бақыт Сарбалаұлының тартып алмақшы болған әрекетi баяндалады. Оқып отырсаңыз, жағаңызды ұстайсыз. 2002 жылы Т.Құлыясов Жазушылар одағының Астана бөлiмше­сi­нiң меңгерушiсi болып жүргенде 50 жазушыға әкiмшiлiк арқылы тегiн жер телiмiн алады. Содан Алматыда тұратын Б.Сарбалаұлы бiр телiм жер алып, заңдастырып меншiктенедi. Бiрақ үй сала алмайды. Заң бойынша, 2 жыл iшiнде үй салынбаса, жер қайтарылып алынады. Сатып жiберейiн десе, алушылар табылмайды. Содан Табылға сол жерге өздерi үй салып қоныстанатын адам тауып бер, кейiн жердiң құнын беретiн болсын деп өтiнiш етедi. Сол кездегi бiр телiм жердiң базар бағасы 5000 доллар екен. Сонша ақшаны Б.Тақлышев тауып бере алмайды. "5000 долларды артынан берем" деп келi­седi.
Тақлышев әупi­рiм­мен басқа қалалардағы өзiнiң және қарындастарының үйле­рiн сатып, қар­жы жинап, құрылысшылар жалдап, 2007 жылы екi қабатты кот­тедждi салып бiтi­редi. Дәл осы кезде Бақыт жер бағасын қымбаттатып, 100 мың долларға жеткi­зедi. Бұрынғы уәденi ұмытады. Әрi-берiден соң, үйдi өзiм салдым, үй менiкi деп соттаса бастайды. Ақырында түрлi қитұрқы жолдармен үйдi бiлдiрмей сырттарынан Пазылбекова Ұлболған деген әйелге 170 мың долларға сатып жiбере­дi. Ақшаны төлеген Ұ.Пазылбекова үйдi алуға келедi. Шайқас басталады. Тақлышевтар әулет­терiмен жиналып, баррикада құ­рып, батыл қорғаныс жасап, үйдi бер­мейдi. Екi жақ неше жыл бойы соттасады. Қағаз жүзiнде соттардың шешiмдерiмен үй қолдан-қолға өтедi. Аудандық, қалалық соттардың бастары қатады. Соңғы сотта Бақыт Сарбалаұлынан үйдi өзiң сал­ған болсаң, қандай мате­риал­дан салдың деп сұраса, ол әртүрлi кiр­пiштерден салдым деп жауап берiптi. Тақлышев оны блоктардан салыпты. Өзi осындай талай iстер мен қылмыстарды тексерiп, фельетондар жазып, әшкерелеп жүретiн сатирик жазушы Табыл Құлыясов Б.Сарбала­ұлының құрылыс басында бiр рет те болмағанын, оған көк тиын ақша жұмсамағанын айтады. Табылдың өзi дәл сол жерден коттедж салып, тұрып жатқанын, сондықтан бәрiн жақсы бiлетiнiн айтып бердi. Қалалық сот соңында үй Тақлышевқа тиiстi деп шешiптi. Олар сонда қазiр әулеттерiмен бiрнеше отбасы тұрып жатыр екен. Ал Бақыттың ендi кассациялық сотқа шағымданып, iстi бұзғызып, үйдi қалай да тартып алуға бар күшiн салып жатқанын бiлдiк.
Мен "ақиқатшыл" Б.Сарбалаұлының жоғарыдағы газеттегi бiр беттiк өз мақаласын да оқып шықтым. Қаптаған қайшылық­тар­ға толы. Бақыт мақаласында iстi қарап, Тақлышевтың пайдасына шешкен судья М.А.Қожа­бер­геновтiң атына ауыр сын айып­таулар айтып, тiптi, ол қуылу керек деп қоқан-лоққы жасайды. Оның қоқан-лоққысынан ештеңе шықпапты. Б.Сарбалаұлының апелляциялық арызын қараған Астана қаласының соты 2012 жылы 17 тамыз күнi мынадай қаулы қабылдады: "Астана қа­ласының Алматы аудандық сотының 2012 жылы 12 маусым күнi осы iстi қарап шығарған шешiмi өзгерiссiз қалдырылсын, ал жауапкер өкiлiнiң апелляциялық ша­ғымы қанағаттандырылмасын".
Жоғарыдағы даулы үйдi Б.Сарбалаұлы соттың ақырғы шешiмiн күтпей, Тақлышевқа бiлдiрмей сырттай Пазылбекова Ұлболған деген адамға сатып жiбердi дедiк қой. Ендi кезiнде оңбай қатты алданған Ұ.Пазылбекова 20 миллион теңге ақшасын даулап Бақытты сот­қа берiп жатыр. Бұл iстiң де ұзаққа созылатын қалпы бар. Айтпақшы, Ұ.Пазылбекова "Жазушымын дегенге сенiп қалып едiм... Алдап кететiнiн қайдан бiлейiн..." деп зар еңiрейдi.
Мiне, "Алашты алдап, адастырмайық" деп мақала жазып, бiздi қатты айыптаған, Қазақстан Жазушылар одағының Бас­қарма мүшесi, "Сын" журналының бас редакторы Бақыт Сарбалаұлының моральдық бет-бейнесi. Ендi оның бұдан әрi Жазушылар одағының мүшесi болып қалуына құқығы бар ма? Одақ басшылары мен өзге де жазушылар бұған қалай қарайды екен? Бұдан бұрын Жазушылар одағы мүшелiгiнен шыға­рыл­ғандардың кiнәсi Б.Сарбалаұлының қылығымен салыс­тыр­­ғ­анда айтуға да тұрмайды.
Одақ басшылары ендi өз қатарының, яғни өз iштерiндегi моральдық ахуал-тазалықты сақтауға қандай шара қолданар екен, соны күтелiк.  

Жұма-Назар Сомжүрек,
әдебиет сыншысы

"Жас Алаш" газеті