Жұма, 22 Қараша 2024
Білгенге маржан 6163 6 пікір 28 Қыркүйек, 2022 сағат 11:34

Алтын Орда туралы орыстар не дейді?

Көшпелі қыпшақ тайпаларының мекені болған Ұлы даладан басталған Алтын Орда жорығының алдында, ертедегі орыс елі қандай болған еді? Бір тұтас мемлекет ретінде өмір сүріп, дамып, өсіп-өркендеп, айналасындағы өзге жұртқа үлгі-өнеге болып па еді? Әлде, ел бола алмай, өзара қырылысып, тобырдың кейпін танытып, тоқырауымен тұрмыс кешуде ме еді? Бұларды тұтас ел қылып, біріктіріп, жұмылдырып, мемлекет дәрежесіне жеткізген, кейіннен астам империяға айналдырған Алтын Орда қағанатының арқасы емес пе еді! Біздің осы пікірімізді көбісі болмаса да, кейбір орыс жазушылары мен ғалымдары толықтай  мойындайды.

Осы ретте, В.Демин өзінің «Тайны Евразии» атты кітабында былай дейді: «... Начнем с того, что подвергшаяся удару Батыя, Южная Русь чуть ли не пятьдесят лет до того, с последних лет XII века и до вторжения татар (көшпелі қыпшақтарды айтады, ары қарай да «татар» сөзі осы түсінікпен оқылады ) была охвачена непрерывными и кровопролитными войнами князей. Они брали штурмом, сжигали и грабили друг у друга стольные города, захватывали чужие «столы», подсылали убийц, преспокойно брали в заложники жен и детей соперников, сплошь и рядом нарушали честное слово крестное целование»).

Между прочим, все это была, собственно, одна большая семья – потомки по прямой линии Владимира Святого. Но когда речь идет о власти, престоле и прочих благах земных, никакие родственные отношения во внимание не принимаются – а потому сплошь и рядом убивали, свергали, ослепляли и подсиживали друг друга родные и двоюродные братья, дядья и племянники и прочая близкая родня.

...Одним словом, никаккого «общенародного сопротивления» татарам так и не получилось поскольку Русь состояла из превеликого множества княжеств, смотрящих друг на друга волками, у всех были свои, местные интересы, и ни о каком таком «общенациональном» интересе еще и речь не шла, тогдашние люди попросту не поняли бы, что это такое.

Пора понять, что наших далеких предков ничуть не унижает тот факт, что многие князья полюбовно договорились с Батыем и признали себя его вассалами, и, более того, русские из самых разных княжеств преспокойно вступали в татарское войско. Сие вовсе не свидетельствует о какой – то «исконно русской ущербности». 

Все тогда жили по законам феодальной эпохи. Понятия «национальное государство» попросту не существовало.

А теперь поговорим о существеннейшем отличии татарских нашествий от русских усобиц.

  В отличии от русских,  кочевники не грабили церкви и не обижали священнослужителей. «Злые татаровья», наоборот, во исполнение писанных законов Чингисхановой «Ясы», относились к русской церкви с величайшим уважением. Уже Батый сразу после покорения Руси дал церкви привилегии, каких она никогда не имела при русских князьях. «Все это принадлежит Богу, и сами они Божьи. Да помолятся они о нас».

Көрдіңіз бе, қыпшақ елі құрған Алтын Орда империясы Русьті және өзге елдерді жаулағанда, артық қиянат жасамаған  (қалай дегенмен де, біздің арғы ата – бабаларымыз обал мен сауапты қасиет тұтып, асыра әпербақандыққа бармаған).

«... А когда речь заходит о русских людях, угнанных кочевниками на чужбину, следует сделать  немаловажное  уточнение.

Во  времена «ига»,  татары  не занимались продажей русских пленников за границу своей державы – разве что в ничтожном количестве. Они угоняли к себе, в первую очередь, умелых ремесленников, которые потом не в цепях спину гнули где – нибудь в подземелье – наоборот, судя по воспоминаниям иностранных путешественников, жили свободно, получали плату за труд и пользовались всеми теми же правами, что и кочевники».

Осы сөйлемдерге қарап, Алтын Ордаға біріккен көшпелі қыпшақ тайпалары, өзге жұрттан алынған тұтқындарға да айтарлықтай жағдай жасап, олардың  ынтамен еңбектенуіне және атқарған жұмысының ақыларын әділ төлеуге, әрдайым адамдық тұрғыдан қарағандығын көреміз.

Бейсенғазы Ұлықбек,

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі

Abai.kz

6 пікір

Үздік материалдар

Сыни-эссе

«Таласбек сыйлығы»: Талқандалған талғам...

Абай Мауқараұлы 1462
Білгенге маржан

«Шығыс Түркістан мемлекеті бейбіт түрде жоғалды»

Әлімжан Әшімұлы 3230
Біртуар

Шоқанның әзіл-сықақтары

Бағдат Ақылбеков 5320