Сенбі, 23 Қараша 2024
Жаңалықтар 3115 0 пікір 2 Қараша, 2013 сағат 13:55

Үстірт балладалары: Қыдыр аралаған ұлы қыр

Сол жылы ала жаздай жаңбыр жаумай, қоныстың сәні кетті. Күз түсе шаруаның шырқы қалмай, жұтқа ұшырап қалмас үшін ел Маңғыстаудың ойынан асып, Жаңғаққа құлады. Көшкен жұрттың соңында, елсізденіп қалған Үстіртті қимай Тастемір Реушен мен Олжашы Назар қажының ауылы қалды. Қыс түспей жатып, айдаған малының жайы кете бастағасын Назар қажы Реушенге барып ақылдасты.

--Малға жайылыс жоқ, жер қуаң деп жұрт Маңғыстаудан көшсе көше берсін. Мен ешқайда бармаймын-деді ол.

Бұрынғыдай бас мүжіп, арқаны кеңге салып отыратын күй қайда. Арық тоқтыны сойдырып, ары –бергіні сөз қылғаннан шаруаға келер пайда жоқ. Назар қажы атын суытпай ауылына қайтты. Ойы сан-саққа кетіп, тұяқкесті болып тозған төңірекке қарап, көңілі құлазып келе жатты. Кәрі шың Күйкеннің тұмсығынан бір аттылы кісі келеді екен. Назар қажы бейсәует жүрген кісіні күтіп, амандық саулық алысып, жөн сұрасты, мал-жанның қысқы қамының қиын жайын ойлап налып келе жатқанын жасырмады.

- Осы келе жатқан бағытыңның оң жағына бір көш жерге көшіп қон. Сол жерге қыста. Жағдайың жаман болмас.Мен Баян деген адаммын.

Бейтаныс кісі осылай деп атын тебініп жүре берді. «Әлгі адамның ауылының қайда екенін сұрамаппын-ау...» Назар қажы артына бұрылып қараса, жаңа ғана қасынан жүріп кеткен адам жоқ. Әп-сәтте ғайып болған...

Сол жылы ала жаздай жаңбыр жаумай, қоныстың сәні кетті. Күз түсе шаруаның шырқы қалмай, жұтқа ұшырап қалмас үшін ел Маңғыстаудың ойынан асып, Жаңғаққа құлады. Көшкен жұрттың соңында, елсізденіп қалған Үстіртті қимай Тастемір Реушен мен Олжашы Назар қажының ауылы қалды. Қыс түспей жатып, айдаған малының жайы кете бастағасын Назар қажы Реушенге барып ақылдасты.

--Малға жайылыс жоқ, жер қуаң деп жұрт Маңғыстаудан көшсе көше берсін. Мен ешқайда бармаймын-деді ол.

Бұрынғыдай бас мүжіп, арқаны кеңге салып отыратын күй қайда. Арық тоқтыны сойдырып, ары –бергіні сөз қылғаннан шаруаға келер пайда жоқ. Назар қажы атын суытпай ауылына қайтты. Ойы сан-саққа кетіп, тұяқкесті болып тозған төңірекке қарап, көңілі құлазып келе жатты. Кәрі шың Күйкеннің тұмсығынан бір аттылы кісі келеді екен. Назар қажы бейсәует жүрген кісіні күтіп, амандық саулық алысып, жөн сұрасты, мал-жанның қысқы қамының қиын жайын ойлап налып келе жатқанын жасырмады.

- Осы келе жатқан бағытыңның оң жағына бір көш жерге көшіп қон. Сол жерге қыста. Жағдайың жаман болмас.Мен Баян деген адаммын.

Бейтаныс кісі осылай деп атын тебініп жүре берді. «Әлгі адамның ауылының қайда екенін сұрамаппын-ау...» Назар қажы артына бұрылып қараса, жаңа ғана қасынан жүріп кеткен адам жоқ. Әп-сәтте ғайып болған...

Кездейсоқ кездескен кісі айтып, нұсқап кеткен жерге Назар қажы көшіп қонды. Сол жылғы қыстан төрт түлік малдан тұяқ бермей, аман есен шықты.

Жазғытұрым мал мыңғыра төлдеді. Құдайды шын сүйіп, туған жерін қадірлеген қажыға сол жолы Үстіртті аралап жүрген Қыдыр жолыққан екен. Олжашы Назар қажы содан кейін де бұл қоныстан табан аударған жоқ. Қартайып өмірден өткен күні, тілегі қабыл болып ұлы қырдың үстіндегі шыңыраулы қонысы «Тәңкеге» жерленді. Төрт құлақты сағана там соның айғағы.

Айнахан Есет

0 пікір

Үздік материалдар

Сыни-эссе

«Таласбек сыйлығы»: Талқандалған талғам...

Абай Мауқараұлы 1465
Білгенге маржан

«Шығыс Түркістан мемлекеті бейбіт түрде жоғалды»

Әлімжан Әшімұлы 3236
Біртуар

Шоқанның әзіл-сықақтары

Бағдат Ақылбеков 5371