Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Заң факультеті қылмыстық құқық қылмыстық іс жүргізу және криминалистика кафедрасында «Гендерлік теңдік: қазіргі қоғамдағы рөлі мен маңызы» тақырыбында пікірталас ұйымдастырылды.

Іс-шара БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттары (ТДМ) 5 – «Гендерлік теңдік және әйелдер мен қыздардың құқықтарын кеңейту» аясында өткізілді. Гендерлік теңдік – адамзат қоғамын гендерлік сипатына қарай бөліп-жармау, теңдігін қамтамасыз ету, бірдей мүмкіндіктер жасап, әділетті болу концепциясы.  Ғасырлар бойы нәзік жандылардың көкжиегінің шектелуі мен қандай да бір қысымға ұшырауы қалыпты дүние саналғаны да жасырын емес. Алайда адамзат қауымының таным түсінігі артып, ағартушылық деңгейі көтерілген сайын әйел затының да ерлермен тең болуы керек екені, олардың кез келген әлеуметтік саладағы потенциалының жоғарылығы, адам құқығы жыныс-жаратылысына қарап шектелмеу керектігі түсінікті бола бастады.

Пікірталас барысында студенттер гендерлік теңдіктің қоғам үшін маңыздылығын атап өтті. Олар гендерлік теңсіздіктің экономика, білім беру, саясат және денсаулық сақтау салаларына тигізетін теріс әсері туралы ойларымен бөлісті. Заң факультетінің 4-курс студенті Шалхарова Сара  былай деді: “Гендерлік теңдік – бұл тек әйелдер құқығы туралы емес, жалпы қоғамдағы тең мүмкіндіктер туралы мәселе. Тек теңдікке қол жеткізгенде, біз тұрақты дамуға жете аламыз”.

Талқылау барысында Қазақстандағы гендерлік теңдікке қатысты жетістіктер мен өзекті мәселелер қарастырылды. Қазақстанда да гендерлік теңдік мәселесі ұдайы айтылып, шешімдер ізделіп жатыр. Алдымен қыздардың білім алуы нормаға айналып, олардың қоғамдық өмірі мен әлеуметтік маңызы, өндіріс пен карьерадағы, билік пен саясаттағы, ғылым мен басқа да сол секілді салалардағы рөлі артты, салмақ үлесі көбейді. Жақында ғана қабылданған тұрмыстық зорлық-зомбылықты криминализациялау заң да соның көрінісі. Бүгінде нәзік жандылар медицина, педагогика салаларында жемісті еңбек етіп, кәсіп пен ғылымда өздерін дәлелдеп жүр. Оған қоса, үкіметтегі әйелдер салмағының артуына да тиісті қадамдар жасалып жатыр. Қатысушылар елде әйелдердің саясат пен бизнестегі рөлі артып келе жатқанын, бірақ әлі де белгілі бір стереотиптер мен теңсіздіктердің бар екенін атап өтті. Мысалы, әйелдердің мансаптық өсуіне кедергілер және жалақыдағы алшақтық мәселелері талқыланды. Іс-шара соңында қатысушылар гендерлік теңдікке қол жеткізу үшін бірқатар ұсыныстар ұсынды:

1.Ағартушылық жұмыстар: Қоғамда гендерлік теңдікті насихаттау және осы тақырыпта білім беру тренингтерін ұйымдастыру.

2.Заңнаманы жетілдіру: Әйелдер мен ерлердің еңбек нарығындағы құқықтарын қамтамасыз етуге бағытталған заңдарды күшейту.

3.Медиа және мәдениет: Гендерлік стереотиптерді бұзуға бағытталған медиа контентті дамыту және қолдау.Бұл пікірталас студенттердің гендерлік мәселелер туралы саналы көзқарастарын қалыптастыруға және қоғамдағы теңдік идеяларын нығайтуға ықпал етті. Студенттер пікірталас нәтижесінде гендерлік теңдік мәселелері бойынша арнайы жұмыс тобын құруды және университет деңгейінде ақпараттық-түсіндіру науқанын өткізуді жоспарлады.

Сонымен қатар, халықаралық ұйымдармен және үкіметтік емес ұйымдармен ынтымақтастық орнату арқылы осы тақырыпта бірлескен жобаларды жүзеге асыруға ниет білдірді. ҚазҰУ студенттері өздерінің азаматтық белсенділігі арқылы қоғамдағы маңызды мәселелерді шешуге атсалысып, гендерлік теңдікке қол жеткізуге бағытталған қадамдар жасап келеді.

Базилова Айгуль Абаевна

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің, қылмыстық құқық қылмыстық іс жүргізу және криминалистика кафедрасының аға оқытушысы

Бейсетай Н.С.

Жұмабек Н.Н.

Шалхарова С.Р.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, заң факультетінің 4 курс студенттері

Abai.kz