كەشە، كونستيتۋتسيا كۇنىنە جانە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي ەلىمىزدىڭ باس قالاسىنداعى «قازاق ەلى» مونۋمەنتى الدىندا ەل پرەزيدەنتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن اسكەري شەرۋ ءوتتى.

شەرۋ باستالماس بۇرىن ساپ تۇزەگەن لەكتەر مەن مىنبەر الدىنان سىناپتاي سىرعىعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋىن كوتەرگەن تۋ ۇستاۋشى توپ شەرۋ باسىنان ورىن الدى. وسى كەزدە قورعانىس ءمينيسترى ادىلبەك جاقسى­بەكوۆ اسكەرلەردىڭ شەرۋگە ازىرلىگى تۋ­را­لى گەنەرال-لەيتەنانت مۇرات ماي­كەەۆ­تىڭ راپورتىن قابىلداعان سوڭ، قا­زاق­ستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتى قارۋلى كۇشتەر اسكەر­لەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرى مەن تەكتەرىنىڭ جاۋىنگەرلەرى قارسى الدى. «قازاق ەلى» الاڭىنان ەستىلگەن ايبىندى داۋىس تىكەلەي ەفيرمەن بەرىلگەن ترانسلياتسيا ارقىلى بۇكىل ەلگە تاراپ جاتتى. وسى­دان كەيىن ەلباسى ن.نازارباەۆ ساپ تۇزە­گەن اسكەرلەردى ارالاپ، العاش رەت پاراد­تى ءوزى قابىلدادى. ودان ءارى مەملەكەت باسشىسى ورنىنا كەلىپ، اسكەريلەر مەن بارشا قازاقستان حالقىن كونستيتۋتسيا كۇنىمەن قۇتتىقتادى.

كەشە، كونستيتۋتسيا كۇنىنە جانە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي ەلىمىزدىڭ باس قالاسىنداعى «قازاق ەلى» مونۋمەنتى الدىندا ەل پرەزيدەنتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن اسكەري شەرۋ ءوتتى.

شەرۋ باستالماس بۇرىن ساپ تۇزەگەن لەكتەر مەن مىنبەر الدىنان سىناپتاي سىرعىعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋىن كوتەرگەن تۋ ۇستاۋشى توپ شەرۋ باسىنان ورىن الدى. وسى كەزدە قورعانىس ءمينيسترى ادىلبەك جاقسى­بەكوۆ اسكەرلەردىڭ شەرۋگە ازىرلىگى تۋ­را­لى گەنەرال-لەيتەنانت مۇرات ماي­كەەۆ­تىڭ راپورتىن قابىلداعان سوڭ، قا­زاق­ستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتى قارۋلى كۇشتەر اسكەر­لەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرى مەن تەكتەرىنىڭ جاۋىنگەرلەرى قارسى الدى. «قازاق ەلى» الاڭىنان ەستىلگەن ايبىندى داۋىس تىكەلەي ەفيرمەن بەرىلگەن ترانسلياتسيا ارقىلى بۇكىل ەلگە تاراپ جاتتى. وسى­دان كەيىن ەلباسى ن.نازارباەۆ ساپ تۇزە­گەن اسكەرلەردى ارالاپ، العاش رەت پاراد­تى ءوزى قابىلدادى. ودان ءارى مەملەكەت باسشىسى ورنىنا كەلىپ، اسكەريلەر مەن بارشا قازاقستان حالقىن كونستيتۋتسيا كۇنىمەن قۇتتىقتادى.

كونستيتۋتسيا كۇنىنە ارنالعان ءاس­كە­ري پارادتا سويلەگەن ءسوزىن ەلباسى: «ار­مىسىزدار، اسكەريلەر!» دەپ باستادى. ازاتتىعىمىزدىڭ ايشىقتى ايعاعى بولعان اتا زاڭ - تاۋەلسىزدىكتىڭ تەڭدەس­سىز تارتۋى! بارشاڭىزدى وسى ۇلىق مەرەكەمەن - كونستيتۋتسيا كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! حالىق - بي­لىك­تىڭ قاينار كوزى، كونستيتۋتسيا - كوپ­تىڭ كيەلى ءسوزى، دەدى ودان ءارى مەملەكەت باسشىسى.

قازاقستان حالقىنىڭ قالاۋىمەن ومىرگە كەلگەن نەگىزگى زاڭىمىز - تاۋەل­سىز­دىكپەن ەگىز ۇعىم! ءبىز كەمەل كونستي­تۋتسيانى تاۋەلسىزدىك ارقىلى قابىل­دادىق. اتا زاڭ - ءبىزدىڭ ازاتتىق العالى اتقارعان بارلىق ىستەرىمىزدىڭ التىن تارازىسى بولىپ تابىلادى. بۇگىندە دۇنيە ءجۇزى مويىنداعان وركەندى ونەگە­لەرى­مىز اتا زاڭىمىزدىڭ اياسىندا جۇزە­گە اسىپ كەلەدى. ءبىز تاۋەلسىزدىك ارقىلى عاسىرلىق ءمانى بار وراسان زور جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك. ۇلى دالادا جاڭا تۇرپاتتى قۋاتتى مەملەكەت قۇرىپ، ۇلىس­تى ۇيىستىردىق.

ەلىمىزدىڭ ىرگەسىن بۇتىندەپ، شەكارا­مىز­دى بەكەمدەدىك، دەپ جالعاستىردى ودان ءارى ءوز ءسوزىن جوعارعى باس قولباس­شى. ەكونوميكالىق الەۋەتىمىز ەسەلەپ ارتىپ، شۋاقتى وتانىمىز بەرەكە مەن بىرلىكتىڭ كيەلى مەكەنىنە اينالدى. ار­قا­نىڭ توسىندە ازاتتىعىمىزدىڭ اسقاق نىشانى بولعان اسەم استانانى تۇر­عىز­دىق. الەم جۇرتشىلىعى الدىندا مەرەيىمىز ارتىپ، ابىرويىمىز اسقاقتادى. ەلوردادا وتكەن عاسىر ءسامميتى، ازيادا ويىندارى، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى مەن يسلام ۇمبەتىنىڭ باسقو­سۋ­لارى - بۇعان دالەل.

ءبىز وسىلايشا تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جى­لىندا قازاق ەلىن دۇنيە جۇزىنە پاش ەتتىك. اتا زاڭ ارقىلى اسقار اسۋلاردى ال­عان ءبىز بۇگىندە جاڭا كەزەڭگە قادام باس­تىق. ەلىمىز ەندى يننوۆاتسيالارعا نەگىزدەلگەن يندۋستريالىق دامۋ جولىنا بەت الدى. سوندىقتان ءبىز باياندى ىستەرى­مىز­دىڭ باستاۋى بولعان باس قۇجاتىمىزدى ارداقتاۋىمىز كەرەك!

كونستيتۋتسيا كۇنىن سوڭعى جىلدارى وزگە مەرەكەدەن بولەكشە اتاپ ءوتۋىمىز بە­كەر ەمەس. «قازاق ەلى» الاڭىنداعى اسكەري پاراد مەملەكەتىمىزدىڭ ايبىنىن اسىرىپ، قۋات-كۇشىن تانىتاتىن ءداستۇر­لى شاراعا اينالدى.

ەن دالانى ەركىن جايلاعان ەلىمىزدە ەجەلدەن ەرلەردىڭ ەنشىسى وتان قورعاۋ بولعان! بابادان قۇتتى مۇرا بولعان بۇل قاستەرلى بورىشتى بۇگىندە انتقا ادال ەرلەر اتقارۋدا. وسكەلەڭ ۇرپاق ەلى ءۇشىن قاسىق قانىن قيعان جاۋجۇرەك بابا­لا­رى­مىزدىڭ داڭقتى جولىن لايىقتى جالعاستىرۋدا، دەگەن پرەزيدەنت - قا­زاق­ستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتە­رى­نىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇر­سۇل­تان نازارباەۆ ودان ءارى ەل تىنىش­تى­عىن قاس قاقپاي كۇزەتۋ مەرەيلى ءمار­تە­بە، اسقاق ابىروي ەكەندىگىن اتاپ كور­سەتتى. ءبىزدىڭ ۇلتتىق اسكەرىمىز - ۇلىس­تىڭ بەرىك قورعانى، تاۋەلسىزدىكتىڭ مى­عىم تىرەگى! مەملەكەت ايبىندى ارميا­مىزدىڭ ءاردايىم قىناپتاعى قىلىشتاي بابىندا بولۋىنا زور ءمان بەرەدى. ءبۇ­گىنگى شارا - سونىڭ جارقىن ايعاعى.

ءبىزدىڭ ەلىمىز حالقىمىزدىڭ تا­ريحىن­داعى وراسان زور وقيعا - قازاق­ستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا جا­قىن­داپ كەلەدى. مەرەكەلىك سالتاناتتار سا­نا­تىندا كونستيتۋتسيا كۇنى ايرىقشا ورىن الادى. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە پاتريوتيزم رۋحىمەن جىگەرلەنگەن مەرەكەلىك شارالار ءوتىپ جاتىر. ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدى بۇكىلحالىق­تىق مەرەكەمەن شىن جۇرەكتەن قۇت­تىق­تايمىن!

ءوز سوزىندە ەلباسى اتا زاڭنىڭ ەل دامۋىنداعى تاريحي رولىنە جوعارى باعا بەردى. ءبىزدىڭ بىرلىگىمىزدىڭ قۋاتى - بۇل ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ بارلىق ۇرپاق­تا­رى­­نىڭ شىنايى بايلىعى. قازاقستان ازا­ماتتارى تاۋەلسىزدىكتىڭ ورتاق تۋى اس­تىندا دوستىق پەن بەيبىتشىلىك رۋ­حىن­دا ءومىر سۇرۋدە. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ كۇننەن-كۇنگە ءوسىپ كەلە جاتقان ءرولى، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر جەتەكشىلەرىنىڭ سەزدەرى - مۇ­نىڭ ءبارى بۇكىلحالىقتىق ۇيىعان كەلى­سىم­نىڭ بەرەكەلى جەمىسى. كونستيتۋتسيا بار­لىق قازاقستاندىقتارعا بىردەي ءمۇم­كىندىك بەردى. ءبىزدىڭ نەگىزگى زاڭىمىزدىڭ باستى قۇندىلىعى دا وسىندا. ءبىز بارلىعىمىز بىرىگە وتىرىپ، جاڭا ەلدىڭ ىرگەتاسىن قالادىق. مۇندا شىعىس پەن باتىس مادەنيەتى ورتاق ۇيلەسىم تاپتى.

بار بولعانى 20 جىلدىڭ ىشىندە ءبىز تابىستى ەكونوميكا قۇردىق، دەدى ەلبا­سى. بۇگىندە قازاقستان الەمنىڭ ەڭ قار­قىندى دامىعان 50 ەلىنىڭ قاتارىنا نىق قادام باستى. قازىر بارلىق قالا­لاردا، اۋدان ورتالىقتارىندا، اۋىل­دار­دا جاڭا اۋرۋحانالار، بۇگىنگى زامان­نىڭ مەكتەپتەرى اشىلۋدا. ءتىپتى، جا­ھاندىق داعدا­رىس جاعدايىندا ءبىز ەڭبەكاقى مەن زەي­نەت­اقىنى وسىرۋدەمىز. ءبىزدىڭ بارلىق جەتىستىكتەرىمىزگە ءبىر­لىك­تىڭ، قوعامى­مىز­داعى كەلىسىمنىڭ، ەل كونس­تيتۋتسياسىنىڭ باستى قۇندىلىق­تا­رىن بەرىك ساقتاۋى­مىز­دىڭ ارقا­سىندا قول جەتكىزىلدى.

كەشە ءبىزدىڭ قاسيەتتى جەرىمىزدى ون­دا­عان جىلدار بويى قاسىرەتكە بۋىپ كەلگەن سەمەي يادرولىق پوليگونىن جابۋ تۋرا­لى جارلىققا مەن قول قويعان كۇنگە تۋرا 20 جىل تولدى. ءبىز شىن مانىندەگى وسى تاريحي قادام ارقىلى بۇكىل ادام­زات­تىڭ ىزگىلىكتى دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستىق، دەدى قۇتتىقتاۋ ءسوزىنىڭ سوڭىنا قاراي ن.نازارباەۆ. ور­تاق ءۇيىمىزدىڭ تى­نىش­تىعىن كوزدىڭ قا­را­شىعىنداي ساقتاۋ - سىزدەردىڭ قاسيەتتى پا­رىزدارىڭىز! سىزدەر ءبىزدىڭ تاۋەلسىز وتا­نى­مىزدى قورعايسىزدار، كونستيتۋتسيا كۇزەتىن­دە تۇرسىزدار! قازاق­ستان - بۇل كونستيتۋتسيا كۇنى اسكەري پاراد وتكىزەتىن بىردەن-ءبىر مەملەكەت. بۇل ءبىزدىڭ قايتالانباس ءداستۇرى­مىز. ول مەملەكەتى­مىز­دىڭ قۋاتىن، ءبىزدىڭ بەيبىت جەتىستىكتەرىمىز - قوعامىمىزدىڭ بىرلىگى مەن تۇتاستىعىن پاش ەتەدى. مەن سىزدەردىڭ ءار­قايسىلارىڭىزعا، ءوز­دەرىڭىزدىڭ جوعارى پارىزدارىڭىزعا لايىق بولىڭىزدار دەگىم كەلەدى! جاۋ­ىن­گەرلىك رۋحتى نىعايتىڭىزدار، اسكەري شەبەرلىكتى ارتتىرىڭىزدار! قازاقستان­دىق شەكارالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن مىز­عىماس بەرىكتىگى سىزدەردىڭ قولدارى­ڭىز­دا! قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى جاساسىن!

تاۋەلسىزدىكتىڭ 20-شى جىلىنداعى بۇگىنگى كونستيتۋتسيا كۇنىنىڭ ماڭىزى ايرىقشا، دەدى ءسوزىنىڭ قورىتىندى­سىن­دا ەلباسى. بۇگىنگى مەرەيلى مەرەكە ءدۇ­نيە ءجۇزى مۇسىلماندارىنىڭ ۇلىق مەي­رامى - ورازا ايتپەن تۇسپا-تۇس كەلىپ وتىر. ەلىمىزدەگى مۇسىلمان جاماعاتىن قاسيەتتى مەرەكەمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! اتا زاڭدى ارداق تۇتقان ونەگەلى ەلىمىز وركەندەي بەرسىن! تاۋەل­سىز­دىگىمىز تۇعىرلى، كونستيتۋتسيامىز عۇ­مىرلى، ەلدىگىمىز ماڭگى بولسىن! ۇلتتىق ارميامىزدىڭ ايبىنى ارتا بەرسىن! وتانىمىز - قازاقستان جاساسىن! مەرەكە قۇتتى بولسىن!

ەلباسىنىڭ سوزىنەن كەيىن اسكەري شەرۋ باستالدى. جاياۋ جانە اسكەري تەحنيكامەن جىلجىعان قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ، اۋە قورعانىسى كۇشتەرى مەن اسكەري-تەڭىز كۇشتەرىنىڭ، ىشكى اسكەرلەر مەن شەكارا قىزمەتىنىڭ، رەسپۋبليكالىق ۇلان مەن توتەنشە جاعدايلار مينيستر­لى­گى­نىڭ ەڭ ۇزدىك اسكەري قىزمەتشىلەرى سالتاناتپەن ساپ تۇزەپ ءوتتى.

بيىلعى پارادتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى - تامىز ايىنىڭ 25-ىنەن باستاپ ەل پرەزيدەنتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋ­لى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباس­شى­سى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جارلى­عى­مەن قارۋلى كۇشتەرىمىزدە جاڭا، جەتىلدىرىلگەن مەرەكەلىك جانە كۇندەلىكتى كيىپ جۇرەتىن اسكەري كيىم ۇلگىcىنىڭ ەنگىزىلگەندىگى. كەشە اسكەري قىزمەتكەرلەرىمىز شەرۋدە جاڭا اسكەري كيىم ۇلگىسىن تۇڭ­عىش رەت كيىپ شىقتى.

ەكىنشىسى - قازاقستاندىقتاردىڭ بۇ­عان دەيىن بۇرىن-سوڭدى كورمەگەن جا­ساق­تار مەن جاڭا اسكەري تەحنيكانى ەلى­مىزدىڭ باس الاڭىنان العاش رەت تا­ما­شا­لاۋى بولدى. كونستيتۋتسيا كۇنى، ەل ءتاۋ­ەل­سىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعى قارساڭىندا وتكەن اسكەري شەرۋگە 2500 اسكەري قىز­مەتكەر، 130-دان استام قارۋ-جاراق پەن اسكەري تەحنيكا، سونداي-اق 60-تان استام ۇشاق پەن تىكۇشاق قاتىستى. قازاقستان­دىق اسكەري قىزمەتكەرلەر قۇرلىقتا، اۋە­دە كۇردەلى اسكەري تەحنيكانى باسقا­رۋ­دىڭ جوعارى شەبەرلىگىن تانىتتى.

بيىلعى جىلى اسكەري شەرۋدى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، حالىق قاھارمانى، ارميا گەنەرالى ساعادات نۇرماعام­بەتوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق «جاس ۇلان» مەكتەبىنىڭ جاس بارابانشىلار رو­تاسى اشتى. ولاردان سوڭ قورعانىس مينيسترلىگى ورتالىق اپپاراتىنىڭ وفيتسەرلەرى مەن قازاقستان ارمياسىنىڭ باستى سوققى بەرە الاتىن قۇرلىق ءاس­كەر­لەرىنىڭ وفيتسەرلەرى ءجۇرىپ ءوتتى. بۇلاردى وكشە­لەپ سالتاناتتى ساپ تۇزە­گەن «وڭتۇستىك» جانە «شىعىس» وڭىرلىك قولباس­شى­لى­عىنىڭ اسكەري قىزمەتشى­لە­رى كورىندى.

شەرۋدى راكەتا جانە ارتيللەريا ەسەپتوپتارى جالعاستىردى. ودان كەيىن مىنبەر الدىندا ساپ تۇزەپ «باتىس» ءوڭىر­لىك قولباسشىلىعى اسكەري قىزمەت­كەر­لەرى مەن قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ تە­ڭىز جاياۋ اسكەرى ءوتتى. قازاقستاندىق «قارا بەرەتتەر» بريگاداسى تۇراقتى دايىندىقتاعى قۇرامالار اراسىندا ۇزدىكتەر ساناتىندا. يگى جاۋىنگەرلىك داستۇرلەرى مەن ەرلىككە تولى تاريحى تەڭىز جاياۋ اسكەرىنىڭ ماقتانىشى. ولار­دىڭ ۇرانى «ءبىز قايدا بولساق، جەڭىس سوندا!» تاياۋ ارادا «باتىس» وڭىرلىك قول­باسشىلىعىنىڭ جەكە قۇرامى «ورتا­لىق-2011» حالىقارالىق جەدەل-ستراتە­گيالىق جاتتىعۋلارىندا تاعى ءبىر سىنعا ءتۇسىپ، شەبەرلىكتەرىن ورتاعا سالادى.

ودان ءارى الاڭعا قارۋلى كۇشتەر جوعارعى باس قولباسشىسىنىڭ رەزەرۆى - اەروۇتقىر اسكەرلەرى شىقتى. ولاردىڭ ۇرانى «بىزدەن باسقا ەشكىم ەمەس!» دە­سانتشىلار ۇنەمى جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتە تۇرادى. ۇلتتىق مۇددەنى كوزدەيتىن كەز كەلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋعا قاشاندا دايىن.

اسكەري شەرۋگە تۇڭعىش رەت مەرگەندەر جاساعى قاتىستى. سالقىنقاندىلىق، توزىمدىلىك، قۇرالايدى كوزگە اتقان دالدىك - مىنە، بۇل جاساققا قاجەتتى قا­سيەتتەر. سونداي-اق، شەرۋدە قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ تاۋلى-اتقىشتار بريگادا­سى­نىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرى دە العاش رەت ءجۇرىپ ءوتتى. قۇراما تاۋلى جاعدايدا دۇرىس ۇرىس جۇرگىزۋى ءۇشىن بارلىق قا­جەتتى زاماناۋي جابدىقتارمەن قامتا­ماسىز ەتىلگەن.

بيىلعى اسكەري شەرۋ قاتىسۋشى­لارى­نىڭ ارتەكتىلىگىمەن ەرەكشەلەندى. ايەل اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ ەكى جاسا­عى كوز قىزىقتىردى. ءبىرىنشى بولىپ مىنبەر الدىنان سانيتارلىق نۇسقاۋشى­لار­دىڭ توپتاستىرىلعان روتاسى وتسە، ەكىنشى بولىپ اسكەري ازاماتتارمەن ءبىر ساپتا قولعا قارۋ الىپ جاۋىنگەرلىك تاپسىرما ورىنداۋعا ءازىر ايەل اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ جاساعى كورىندى. ولار جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتى قامتاماسىز ەتۋگە جانە قارۋلى كۇشتەردىڭ ۇرىسقا قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا لايىق.

ايەلدەردىڭ پارادتىق ەسەپتوبىن اۋە شەبىن قورعاۋشى - اۋە قورعانىسى كۇش­تەرى مەن ەلىمىزدىڭ اۋە كەڭىستىگىنىڭ قاۋىپ­سىزدىگىن سەنىمدى قامتاماسىز ەتۋشى اسكەر تەگى - اسكەري اۋە كۇشتەرى اۋىستىردى.

شەرۋدى وفيتسەر كادرلارىن دايارلاۋ­دىڭ ۇستاحاناسىنا اينالعان قۇرلىق اسكەرلەرى اسكەري ينستيتۋتىنىڭ، را­ديو­ەلەكترونيكا جانە بايلانىس اسكەري-ينجەنەرلىك ينستيتۋتىنىڭ، ەكى دۇركىن كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى تالعات بيگەلدينوۆ اتىنداعى اۋە قورعانىسى كۇش­تەرى اسكەري ينستيتۋتىنىڭ كۋرسانت­تارى جالعاستىردى.

قازاقستان ارمياسىنىڭ بولاشاق وفي­تسەرلەرىنىڭ لەگىنەن كەيىن شوقان ءۋا­ليحانوۆ اتىنداعى قازاقستان رەس­پۋب­لي­كا­سى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ كادەت كورپۋسى روتاسى ءجۇرىپ ءوتتى.

مىنبەر دەڭگەيىنە اسكەري پولي­تسيا­نىڭ توپتاسقان روتاسى جاقىندادى. ءاس­كەري پوليتسيا ورگاندارىنىڭ ماقساتى ءتارتىپ ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋ، قىل­مىس پەن قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ، ەسكەرتۋ، انىقتاۋ جانە اشۋ بولىپ تابىلادى.

قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى وكىل­دەرىنەن كەيىن الاڭعا وتانىمىزدىڭ شەبىن قورعاۋشى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى شەكارا اكادەمياسىنىڭ، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كو­ميتەتىنىڭ، توتەنشە جاعدايلار مي­نيستر­لىگىنىڭ، رەسپۋبليكالىق ۇلاننىڭ جاساقتارى ساپ تۇزەدى. شەرۋگە قاتى­سۋشىلاردىڭ بارلىعى اتا زاڭىمىزدا كورسەتىلگەن ءبىزدىڭ وتانىمىز بەن ەل تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ، قازاقستاندىق­تار­دىڭ قۇقى مەن بوستاندىعىن قورعاۋ كۇزەتىندەگىلەر.

جاياۋ جاساقتار شەرۋىن قازاقستان اسكەري قۇرامالارى مەن بولىمدەرىنىڭ قا­رۋ-جاراعى مەن اسكەري تەحنيكاسى جال­عاستىردى. مىنبەر الدىنان قارۋلى كۇش­تەر تەكتەرىنىڭ، اتاپ ايتقاندا، قۇ­ر­لىق اسكەرلەرى، اۋە قورعانىسى كۇش­تەرى جانە اسكەري-تەڭىز كۇشتەرىنىڭ تۋلارى جەلبىرەدى. بيىل بۇرىن كور­سەتىلىپ ءجۇر­گەن تەحنيكالارمەن بىرگە، جۋىردا قا­بىل­دانعان جاڭا تەحنيكالار ءوز قۋات­تارىن كورسەتتى.

ءبىرىنشى بولىپ قۇرلىق اسكەرلەرى وزدەرىنىڭ ەڭ باستى سوققى كۇشتەرىن ۇسىن­دى. باس الاڭنان قارۋلى كۇش­تەر­دىڭ نەگىزگى تانكىسى - ت-72ب-ءنىڭ 10 بىرلىگى ءجۇرىپ ءوتتى. بۇدان سوڭ قۇرلىق اسكەر­لەرى قارۋىنىڭ جاڭا ۇلگىسى، پارادقا تۇڭعىش رەت قاتىسىپ وتىرعان - تانككە قولداۋ بەرەتىن جاۋىنگەرلىك ماشي­نا­لارى كورىندى. ماشينا جاۋىنگەرلىك تاجىريبە نەگىزىندە جاسالعان. جوعارى قورعانىس قابىلەتىمەن، وتتى قۋاتىمەن جانە جەڭىل باسقارىلۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.

اسكەري تەحنيكانىڭ مارشىن توس-1 «بۋراتينو» اۋىر وت شاشاتىن جۇيە جالعاستىردى. ول جويقىن كۇشى بار ءتۇرلى وق-دارىلەردى پايدالانا الادى، جاۋىنگەرلىك جانە كولىكتىك-تيەگىش ماشينالاردان تۇرادى. جاۋىنگەرلىك ماشينا رەاكتيۆتى سناريادتارعا ارنالعان 30 ۇڭعىدان تۇراتىن قوندىرعى بولىپ كەلەدى. نىسانانى كوزدەۋ عىلىمنىڭ سوڭعى جەتىستىكتەرىمەن جاسالعان. اۋىر وت شاشاتىن جۇيە كوپتەگەن ايماقتىق قاقتىعىستاردا پايدالانىلعان.

الاڭدا قۇرلىق اسكەرلەرىنە قاراستى جاياۋ اسكەردىڭ جاۋىنگەرلىك ماشيناسى - بمپ-2. قۇرلىق اسكەرلەرى مەحانيكا­لان­دىرىلعان كولوننالارىنىڭ شەرۋىن «سترە­لا-10م» زەنيتتى-زىمىراندى كەشەنى جالعاس­تىردى. بۇدان سوڭ «شتۋرم-س» وزدىگىنەن جۇرەتىن تانككە قارسى زىمى­راندى كە­شەننىڭ جاساقتارى شىقتى. ودان كەيىن الاڭعا دەسانتتى-شابۋىلداۋشى بريگا­دا­نىڭ جاۋىن­گەر­لىك تۋىمەن «لەند روۆەر» ءوتتى. سوڭىندا «حاممەر» اۆتوكو­لىكتەرىنە مىنگەن «قاز­بات» قازاقستاندىق بىتىمگەرشىلىك با­تال­ونىنىڭ ارنايى ماقساتتاعى روتا­سى. ولاردى جەتىلدىرىلگەن بتر-82ا بروندى ترانسپورتەرلەرى اۋىستىردى، بۇل دا بيىلعى پارادتىڭ تاعى ءبىر جا­ڭالىعى بولدى.

كەلەسى كەزەكتە شەرۋدى تەڭىز جاياۋ اسكەرى بريگاداسىنىڭ جاۋىنگەرلىك تۋىن بتر-80ا برونەترانسپورتەرىنىڭ ءۇس­تىندە جەلبىرەتىپ «قارا بەرەتتىلەر» جالعاستىردى. وسى كەزدە الاڭدا مەحا­ني­كالاندىرىلعان راكەتالىق-ارتيل­لە­ريا­لىق پولكتىڭ قۇرامىندا 122 ميلليمەترلىك د-30 گاۋبيتسالارى كورىندى. ودان ءارى ولاردى ارتيللەريالىق باتا­رەيا­نىڭ مينوتىنە 7 دۇركىن وق اتاتىن 152 ميلليمەترلىك «مستا-ب» گاۋبيتسا­لارى الماستىردى. بيىل پارادتا تاعى الاڭدا وزدىگىنەن جۇرەتىن 240 ميلليمەترلىك «تيفان» ترالىندا ورنا­لاس­تى­رىلعان «تيۋلپان» مينومەتى، اڭىزعا اينالعان «كاتيۋشانىڭ» جالعاسى «سمەرچ»، «گراد»، «ۋراگان» رەاكتيۆتى جۇيەلەرى، نىسانداردى راديولو­كا­تسيا­لىق بارلاۋدان جانە اۆياتسيانىڭ سوق­قى­سىنان ساقتايتىن جىلجىمالى «تسيكادا» راديو بوگەۋشى ستانسالارى ساپ تۇزەدى.

اتالعان اسكەري تەحنيكادان كەيىن اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس كۇش­تەرىنىڭ ايباتتى قارۋلارى كورىندى. ولار زەنيتتى-راكەتالىق كەشەن س-125; س-200 جانە س-300, بۇلار - ۇزاق قاشىقتىققا ارنالعان اۋە شابۋىلىنا قارسى قور­عانىس كۇشتەرىنىڭ جۇيەسى جانە اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنىڭ ماقتانىشى.

ەلىمىزدىڭ باس الاڭىندا وتكەن اسكەر­لەردىڭ سالتاناتتى شەرۋىنەن كەيىن كوك جۇزىندە اۆياتسيا قالىقتادى. اۋە پا­رادىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ تۋىن جەلبىرەتىپ ارميالىق اۆياتسيانىڭ مي-17 تىكۇشاقتارى اشتى.

شەرۋلىك ساپتى مي-24 جاۋىنگەرلىك تىكۇشاقتارىنىڭ ەكى تىزبەگى جالعاس­تىر­دى. ءبىرىنشى تىزبەك «پەلەنگ»، ال ەكىنشىسى «سىنا» جاۋىنگەرلىك تارتىبىندە. ولار­دىڭ ارتىندا «پيراميدا» جاۋىنگەرلىك تارتىبىندە ارميالىق اۆياتسيانىڭ كوپ نىساندى مي-17 تىكۇشاقتار بۋىنى. ودان كەيىن اۋەدە اۋىر اسكەري-كولىكتىك تىكۇشاق مي-26 كورىندى، ونى كوپ نى­ساندى مي-17 تىكۇشاقتارى سۇيەمەلدەدى. ولاردىڭ سوڭىنان ميگ-29 جويعىش ۇشاقتاردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن اسكەري-كولىكتىك اۆياتسيانىڭ تۋ-154, تۋ-134 جانە يل-76 ۇشاقتارى ۇشىپ ءوتتى.

اۋەدەگى ساپتا ان-26 اسكەري-كولىكتىك ۇشاقتىڭ بۋىنى. ساپتان قالىسپاي سۋ-25 جويعىش ۇشاقتارىنىڭ قوس بۋىنى مەن ميگ-29, سوڭىنان سۋ-27 بۋىنى ۇشىپ ءوتتى. مايداندىق شابۋىلداۋ­شى­لار «رومب» جاۋىنگەرلىك ءتارتىبى بوي­ىن­شا قاتارلاسا ۇشتى. مايداندىق شا­بۋىلداۋشىلار كۇندىز-ءتۇنى كەز كەلگەن اۋا رايى جاعدايىندا قارسىلاستىڭ جەر­دەگى كۇشىن، بروندى تەحنيكاسى مەن زىمىران كەشەندەرىن جوعارى دالدىكپەن جويا الادى، سونداي-اق تومەن بيىكتە ۇشىپ بارا جاتقان اۋە نىساندارىن جەڭىل كوزدەي الاتىنىن اتاپ وتكەن ءجون.

استانا اسپانىندا جاڭا تولقىن شابۋىلداۋشى-قاعۋشىلاردىڭ ميگ-31 ۇشاقتارى ءوتتى. اۋە شەرۋىن جۇرتشى­لىق­تى قايتالانباس اسەرگە بولەگەن سۋ-27 ۇشاقتارىمەن «جەتىسۋ سۇڭقارلارى» ۇشۋ توبى اياقتادى. ولار ۇشۋدىڭ «ءباي­تەرەك» اتتى جوعارى ءادىسىن ساعاتىنا 800 شاقىرىم جىلدامدىقتا ورىندادى. «نەس­تەروۆ تۇزاعى» ءتارىزدى اسا قيىن فيگۋرا دا كوپشىلىككە ۇسىنىلدى. اسكەري ۇشقىشتار ءوز ءىسىنىڭ مايتالمان مامان­دارى ەكەنىن تاعى ءبىر دالەلدەدى. ين­جە­نەرلىك-شتۋرماندىق ەسەپتەرى مەن ۇش­قىش­تىق تاجىريبەلەرىن ۇشتاستىرا بىلگەن ۇشقىشتار تومەن بيىكتىكتە قاتتى جىلدامدىقپەن اۋەدە ادەمى ۇشىپ ءوتتى.

اسكەرلەر پارادى ادەتتەگىدەي بىرىكتىرىلگەن اسكەري وركەستردىڭ اۋەندەرىمەن اياقتالدى. وعان قازاقستان رەسپۋبليكا­سى قورعانىس مينيسترلىگى اسكەري-ور­كەسترلىك قىزمەتىنىڭ باستىعى - باس اسكەري ديريجەر، پولكوۆنيك الەكساندر بەلياكوۆ جەتەكشىلىك ەتتى.

اسكەري وركەسترلەردىڭ نەگىزگى مىندەتى جەكە قۇرامدى پاتريوتتىق، اسكەري جانە مادەني تاربيەلەۋ، اسكەري قىز­مەت­تى ناسيحاتتاۋ، راسىمدەردى قامتاماسىز ەتۋ، كونتسەرتتىك قىزمەت، سونداي-اق قو­عام­دىق ماڭىزى بار شارالارعا قاتىسۋ بولىپ تابىلادى. اسكەري شەرۋگە اي­رىقشا رەڭك بەرىپ، ساربازدار مەن سار­دارلاردى قازاقستان اسكەرىنىڭ قۋاتى مەن الەۋەتىنە بايلانىستى ماقتانىش سەزىمىنە بولەگەن دە وسى وركەستر اۋەنى بولدى.