مەملەكەتتەر اراسىندا مəڭگى دوستىق پەن مəڭگى وداقتاستىق بولمايدى-اۋ. سوندىقتان ءبىزدىڭ ەكى كورشىمىز - قىتاي دا، رەسەي دە بىزگە قاۋىپتى. بۇگىنگى تاڭدا قىتاي دا، رەسەي دە ەكونوميكالىق داعدارىس تاۋقىمەتتەرىن اگرەسسيا ارقىلى شەشكىسى كەلەدى. سوندىقتان، رەسەي ۋكرايناعا، ال قىتاي ۆەتنامعا جəنە باسقا مەملەكەتتەرگە سوقتىقتى.

قىتاي تولىق نارىقتىق ەكونوميكاعا وتپەسە، حرونيكالىق داعدارىستان شىعا المايدى. بارا كەلە بۇگىنگى جاعداي ساقتالا بەرسە، قىتاي قىزىل كوممۋنو-اۆتوريتاريزم ەكونوميكاسىن داعدارىسقا تىكەلەي اپارادى. كوممۋنيستىك يدەولوگيا كلاسسيكالىق نارىققا جول بەرمەيدى. ال كلاسسيكالىق نارىقتىق ەكونوميكالاردىڭ وزىندە دە تسيكلدىق داعدارىستان اۋقىن-اۋقىن ءوتىپ تۇرادى. بىراق، كلاسسيكالىق نارىقتىق قاتىناستار مەن بۋرجۋازيالىق قۇقىق جۇيە ورنىققان ەلدەردە əر تسيكلدىق داعدارىستان نارىقتىق ەكونوميكا ايىعىپ، وڭالىپ، كۇشەيىپ شىعادى.

سونىمەن، قىتاي مەن رەسەي - كورشىلەرىنە قاۋىپتى مەملەكەتتەر. سەبەبى ولار كەمەل كاپيتاليزم مەن نارىققا جەتپەگەن. سوندىقتان، اتالعان ەكى مەملەكەت ىشكى داعدارىستار مەن حالىق نارىزىلىعىن كاناليزاتسيالاۋ جولىن əسكەري اگرەسسيا، كورشىلەرىن جاۋلاۋ ارقىلى شەشكىسى كەلەدى. كەزىندە قىتاي ۆەتنامعا شابۋىل جاساپ، تويتارىس كورگەن. رەسەيدىڭ ۋكرايناعا اگرەسسياسى دا سول سيپاتتا. ءتۇبى رەسەي دە سəتسىزدىككە ۇشىرايدى.

بىرىككەن ەۋروپا مەن اقش ەكونوميكالىق سانكتسيا جولىمەن رەسەيدى بۋىندىرىپ، تۇنشىقتىرماق. ۋكراينا قىرىم جارتى ارالىنان ايىرىلىپ، لۋگانسك پەن دونەتسك وبلىستارىنا رەسەي لانكەستەرىن جىبەرىپ الدى. بىراق، بۇدان ارى اگرەسسياعا كونگىسى جوق. ۋكراينا بىرىككەن ەۋروپا مەن اقش-قا سۇيەنە وتىرىپ، رەسەيمەن ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلاتىن əسكەري-ساياسي تەكە-تىرەسكە تۇسپەك. ءتۇبى رەسەي ۋكراينادان اننەكسيالانعان تەرريتوريالاردى قايتارۋعا ءمəجبۇر بولادى. ۋكرايناعا مىڭ دا ءبىر راحمەت. ۋكراينا رەسەيدىڭ اگرەسسيۆتىك ارانىن تەجەپ وتىر. رەسەي سوڭعى التى جىلدىق ەكونوميكالىق رەتسەسسيادان شىعا العان جوق. ەندى مىنە، كوروناۆيرۋس قوسىمشا سوققى بولماق.

قازاقستانعا تەك بىرىككەن ەۋروپا (ەۋروپالىق وداق ) پەن اقش-ناتو əسكەري-ساياسي بىرلەستىگى عانا كەپىلدىك بولا الادى. سوندىقتان، ءبىز ەۋرازيالىق مەملەكەت رەتىندە ەۋروپالىق وداق پەن ناتو-دان پانا تابا الامىز. بىراق، رەسەي مەن قىتايدىڭ ءبىزدى ول ۇيىمعا جىبەرۋ تۋرالى ويى دا جوق. ول ءبىر جاعىنان، ال ەكىنشى جاعىنان ەۋروپالىق وداق دەموكراتيالىق ستاندارت دەپ، تىم قيىن تالاپ قويماق. بىراق، ەگەمەندى قازاقستانعا باتىستىق ۆەكتور وتە ماڭىزدى. باتىسقا بەت الۋ - ءبىز ءۇشىن ەكونوميكالىق، əلەۋمەتتىك، ساياسي پروگرەسسكە جەتۋ جولى. سونىمەن، ەۋروپالىق وداق پەن ناتو مۇشەلىگىنە جەتۋ - ءبىز ءۇشىن تۇپكى ماقسات.

قازاقستاننىڭ كاپيتاليزمىنە قۇقىقتىق كەپىلدىك پەن ساياسي دەموكراتيا جەتپەي تۇر. ەگەر پرەزيدەنت توقاەۆ ۋəدە بەرگەن دەموكراتيالىق ءۇردىس جۇزەگە اسسا، ەكونوميكامىز قوسىمشا يمپۋلس الماق. كلاسسيكالىق كاپيتاليزم قۇقىقتىق جəنە ساياسي دەموكراتياسىز العا جىلجىمايدى. بۇل كاپيتالدىڭ زاڭدى سيپاتتاعى دامۋ ەرەكشىلىگى.

قازاق سانى ءتəۋىر ءوسىپ كەلەدى - جىلىنا 265 مىڭ ادامعا. قازاق يمميگراتسياسى، ورالماندار اعىمى، سونىڭ ىشىندە قىتاي مەن وزبەكستاننان كەلۋشىلەر ۇلەسى قوماقتى. بىراق، قىتاي ورالمان قازاقتىڭ كەلۋىن ازايتتى. قورىتا ايتساق، قازاققا ەشبىر مەملەكەتپەن اسىرە جاقىنداسپاي، نە جاۋلاسپاي، ەكونوميكامىز بەن قازاق سانىن ءوسىرۋ كەرەك.

ءƏزىمباي عالي

Abai.kz