قازىر پارلامەنتتە قابىلدانعان «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا تۋرالى» زاڭ جوباسى قوعامنىڭ قىزۋ تالقىسىندا. ەل ىشىندە ءارتۇرلى اڭگىمەلەر ايتىلۋدا. سولاردىڭ ءبىرسىپىراسى: «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا تۋرالى» زاڭدى پەرۋاشەۆ «جەكەلەپ» الىپتى»، «اق جول» ەندى وپپوزيتسيا بولادى ەكەن» ت.ب. دەگەن اۋاندا وربىگەن. دەپۋتات ازات پەرۋاشەۆتىڭ ەسىم-سويىن تىلگە تيەك ەتىپ، سىننىڭ توپەسىن الىپتى. ءتىپتى، وسىدان بەس جىل بۇرىن شۆەيتساريالىق «Burson-Marsteller» كومپانياسىنىڭ كەڭەسشىسى ماري-لۋيزە باۋمانن مەن ازات پەرۋاشەۆتىڭ ەكەۋارا حاتتارىن قايتا جاريالاپتى. ونداعى اقپاراتقا سۇيەنسەك، پەرۋاشەۆ حراپۋنوۆتى ەكستراديتسيالاۋعا شۆەيتساريا ساياساتكەرلەرىنەن كومەك سۇراعان-مىس. ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىن ءبىلۋ ءۇشىن، ءبىز ازات پەرۋاشەۆتىڭ ءوزىن سوزگە تارتتىق.

–  ءسىزدىڭ اتى-ءجونىڭىز ايتىلىپ جاتىر. شۆەيتساريا ساياساتكەرلەرىنەن «كومەك سۇراعان» ەكەنسىز... سىزشە، بۇل اقپارات قۇرالدارى نەلىكتەن بەس جىل بۇرىنعى «كومپروماتتى» قايتا قوپارىپ،  جاريالاپ وتىر؟

–  اۋەلى بۇل – «ءابلازوۆشىل» اقپارات قۇرالدارىنىڭ جاساپ جاتقان ارانداتۋى. مەنى مۇنى «اڭقاۋ ەلگە ارامزا مولدانىڭ ايتقان» ساندىراعى دەر ەدىم. ءوزىڭىز بايقاعانداي، بەس جىل بۇرىنعى بۇل وقيعا، احاڭنىڭ (ا. بايتۇرسىنۇلى) سوزىمەن ايتسام، «اق مالتانى ەزە بەرەتىندەي» ەش ماڭىزى جوق. قىزىققاندار بولسا، سول كەزدەگى باسىلىمدارعا بەرگەن سۇقباتىمنان وقي الادى. ودان «سەنساتسيا» جاساۋ – ساسىعان بالىقتى تاعى دا ساۋداعا شىعارعانمەن بىردەي.

قازىر وتپەلى كەزەڭدى باستان كەشىرىپ ءجۇرمىز. قالىڭ ەلدى ەلەڭ ەتكىزەتىن قۇبىلىس-وقيعالار كۇنارا دەمەسەك تە، اپتا سايىن شىعىپ جاتىر. بىلتىرعىنىڭ وزگەرىستەرىنە توقتالماي-اق، جاقىنداعىلارىن الايىقشى: الماتىداعى ۇشاق اپاتى، قورداي قاقتىعىسى، تەڭگەنىڭ تاعى دا قۇلدىراۋى، دارىگەرلەردىڭ جاپپاي ىندەت جۇقتىرۋى، 42 500 تەڭگە اينالاسىنداعى ولقىلىقتار، قىتاي باسىلىمدارىنىڭ «قازاقستاننىڭ قوسىلۋى» تۋرالى ماقالالارى، وزبەك سۋ بوگەتىنىڭ قۇلاپ، ماقتاارالدى سۋ باسۋى... مىنە وسىنداي شىم-شىتىرىق جاعدايدا بەس جىل بۇرىنعى وتىرىكتى قايتا قوزعاۋ - دالباسا تىرلىك. پارلامەنتتىڭ قۇزىرەتىنە كەلسەك، كىمدى بولماسىن ەلگە قايتارۋ («ەكستراديتسيالاۋ») دەپۋتاتتىڭ وكىلەتتىلىگىنە قارامايدى. بۇل مۇلدە باسقا ورگانداردىڭ شارۋاسى.

اقپاراتتىق شابۋىلداردىڭ ارتىندا كىمدەر تۇر؟

«اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى جەمقورلاردىڭ ەلدەن سىرتقا اقشا تاسۋىنا توسقاۋىل قويۋدى جانە ول قاراجاتتى قازاقستانعا قايتارۋدى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى سانايدى. وسى ماقساتتا ءبىز بىرقاتار ەلدەگى ارىپتەستەرىمىزبەن ۇنەمى بايلانىستامىز. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا كيپردەگى، سونىمەن قاتار «پاناما تىزىمىندەگى»، «جۇماق قۇجاتتارىنداعى» قازاقستاندىق قاراجات تۋرالى; بانكروتقا ۇشىراعان ءازىربايجان بانكىنە جۇزدەگەن ميلليون زەينەتاقى اقشاسىن سالۋ تۋرالى، شۆەيتساريانىڭ ءبىر بانكىندەگى 82 ازاماتىمىزدىڭ، سونىڭ ىشىندە بۇگىنگى شەنەۋنىكتەردىڭ قۇپيا شوتتارى تۋرالى ونداعان دەپۋتاتتىق ساۋال جىبەرىلدى.

بيىلدىڭ ءوزىن دە ءبىز ەۋروپارلامەنت دەلەگاتسياسىنا ءۇشىنشى رەت قازاقستاننان ۇرلانعان اقشانى زاڭسىز شىعارۋدىڭ الدىن الۋ جانە ەلگە قايتارۋ ءۇشىن بىرلەسكەن توپ قۇرۋدى ۇسىنىپ، قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە بۇۇ-داعى دا سول سياقتى جۇمىس توبىنىڭ قۇرامىنا ءبىزدى قوسىڭىز دەگەن ۇسىنىس جىبەردىك.

2010 جىلدىڭ ورتاسىندا ءباسپاسوز بەتتەرىندە حراپۋنوۆتار وتباسى قازاقستاننان كەتىپ بارا جاتىپ، 5 ملن. اقش دوللارى سوماسىنداعى  قاراجاتتى دەكلاراتسيالاسا، ال  شۆەيتسارياعا تابان تىرەگەندە ولاردىڭ شوتتارىندا 400 ملن. دوللارى بار بولىپ شىقتى. ءبىز جەرگىلىكتى ارىپتەستىرىمىزدەن وسىنى انىقتاۋدى وتىندىك. ءبىز وسى ءبىر وتباسىن ەلگە «ەكستراديتسيالانۋدى» ەمەس، ونىمەن بىرگە باسقا دا الاياقتاردىڭ ەلدەن ۇرلاعان اقشاسىنىڭ ەلگە قايتارىلۋىن كوزدەدىك.

شۆەيتساريا دەپۋتاتتارى ءبىزدىڭ ءوتىنىشىمىزدى جەرگە تاستاماي، وزدەرىنىڭ باس پروكۋراتۋراسىنا بىرنەشە ساۋال جولدادى. ەگەر سول كەزدە الىنعان جاۋاپتار بارشانى قاناعاتتاندىرعان بولسا، قازىر ۇرى-بايسىماقتارعا دەگەن كوزقاراس كۇرت وزگەرىپ كەلەدى. حالىقارالىق ساحنادا «شىعۋى جۇمباق بايلىق» دەگەن جاڭا تۇسىنىك پايدا بولدى جانە بۇل تۇسىنىك شەتەلدە بايلىعىن جاسىرعان باسقالارعا دا قاتىستى ايتىلۋدا. مۇمكىن بىزگە جاسالىپ جاتقان شابۋىلداردىڭ ار جاعىندا وسىعان قاتىسى بارلار تۇر...

–  جاڭاعى «ءابلازوۆشىلدەردىڭ» ويىنشا، ءسىزدىڭ پارتياڭىز «قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا» مارتەبەسىن ينستيتۋتسيونالدىق تۇرعىدا بەكىتۋ تۋرالى تاپسىرماسىن ورىنداۋ»,  دەيدى. بۇعان نە ايتاسىز؟ 

–  نە دەيىن، ەگەر ولار پرەزيدەنت تاپسىرمالارىن وقىعان بولسا، دۇرىس-اق ەكەن. «اق جول» پارتياسى 2013 جىلى «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەپ، ول ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ دەموكراتيا ينستيتۋتتارى جانە ادام قۇقىقتارى جونىندەگى بيۋروسىنىڭ وڭ باعاسىن العان بولاتىن. مەنىڭ ويىمشا، قاسىم-جومارت توقاەۆ كاسىبي ديپلومات رەتىندە ەۋروپاداعى وپپوزيتسيانىڭ مارتەبەسىن بىزدەن ارتىق بىلسە كەرەك. ونىڭ جەلتوقسانداعى تاپسىرماسى مەن ءبىزدىڭ جۇمىسىمىزدىڭ ۇشتاسۋى دا سودان شىعار.

سول سەبەپتەن ءبىز باستاپقى زاڭ جوباسىن قازىرگى كەزەڭگە ىڭعايلاپ، ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ قورىتىندىسىن جانە قۇقىق ارقىلى دەموكراتياعا قاراي اتتى ەۋروپا كوميسسياسىنىڭ («ۆەنەتسيا كوميسسياسى» دەپ تە اتالادى) «دەموكراتيالىق پارلامەنتتەردەگى وپپوزيتسيانىڭ ءرولى تۋرالى» بايانداماسىنىڭ ۇستانىمدارىن قولداندىق. وندا: «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيانىڭ بولۋىنىڭ قۇقىقتىق شارتتارى كەز-كەلگەن ساياسي جۇيەنىڭ دەموكراتيالىق كەمەلدەنۋىن باعالاۋدىڭ ەتالونى بولىپ تابىلادى» (23-تارماق) دەلىنگەن.

قازاقستاننىڭ زاڭ كەڭىستىگىندە «وپپوزيتسيا» دەگەن ۇعىم مۇلدە بولعان جوق

شىنىن ايتسام، وسى زاڭ يدەياسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ءبىز باستاپقى جوبادان كونستيتۋتسيالىق وزگەرىستەر مەن بيۋدجەت شىعىندارىنا قاتىستى نورمالاردان باس تارتۋعا ءماجبۇر بولدىق. سونىمەن بىرگە ۇكىمەت پارلامەنتتىك وپپوزيتسيانى مەملەكەتتىك اقپاراتتىق تاپسىرىستار اياسىندا بيلىك پارتياسىمەن تەڭ ناسيحاتتاۋ تۋرالى ۇسىنىسمىزدى وتكىزبەدى. دەگەنمەن ەڭ باستىسى - ءماجىلىس «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا» ينستيتۋتىن بەكىتۋدى قولدادى، وسى ءۇشىن ءبىز پالاتا باسشىلىعىنا، «Nur Otan» فراكتسياسىنا العىس ايتىمىز. ويتكەنى ولاردىڭ قولداۋىنسىز بۇل مۇمكىن بولماس ەدى.

وسى ۋاقىتقا دەيىن قازاقستاننىڭ زاڭ كەڭىستىگىندە «وپپوزيتسيا» دەگەن ۇعىم مۇلدە بولعان جوق، سوندىقتان قوعامدا «ناعىز» وپپوزيتسيا كىم دەگەن پىكىرتالاستار ءالى باسىلار ەمەس. سونىمەن بىرگە ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ بايانداماسىندا «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا دەگەن – پارلامەنتكە ەنگەن، بىراق ۇكىمەتتىڭ مۇشەلەرى جوق ساياسي پارتيالاردان تۇرادى» دەلىنگەن (11-تارماق).

الايدا ءماجىلىس بۇل تىم كەڭ، جالپىلاما تۇجىرىمدى دەپ تاپتى. زاڭ جوباسى بويىنشا، پارلامەنتتەگى وپپوزيتسيانى بيلىككە شىنىمەن قارسى بولىپ، بالاما كوزقاراس ۇسىنىپ، قوعامدى تولعاندىراتىن ماسەلەلەردى كوتەرۋگە مىندەتتى. سوندىقتان، «پارلامەنت وپپوزيتسياسىنىڭ» انىقتاماسىندا، بۇل پارتيالار، ادەتتە، بيلىك پارتياسىنان وزگەشە ساياسات جۇرگىزۋگە مىندەتتى دەگەن تەزيس ەنگىزىلگەن.

سونىمەن بىرگە وپپوزيتسيا ءۇشىن بىرقاتار قۇقىقتىق ارتىقشىلىق قاراستىرىلعان: ءماجىلىس كوميتەتتەرىنىڭ بىرىنە توراعالىق ەتۋ، ەكى كوميتەتتىڭ حاتشىسى لاۋازىمدارى; ءاربىر سەسسيا كەزىندە پارلامەنتتىك تىڭداۋ مەن ۇكىمەت ساعاتتارىن (مينيسترلەردىڭ ەسەبىن تىڭداۋ) بەكىتۋ قۇقى، ۇكىمەتتىڭ زاڭ جوباسىنا (وپپوزيتسيا كەلىسپەيتىن) قارسى بالاما (التەرناتيۆتى) زاڭ جوباسىن ۇسىنۋ; پارلامەنتتىڭ كەز-كەلگەن ءىس-شاراسىندا، ءماجىلىس پەن سەناتتىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ءسوز سويلەۋگە كەپىلدىك بەرىلەدى.

–  قازىردىڭ وزىندە، ءىس جۇزىندە مۇنداي مۇمكىندىك ءاربىر دەپۋتاتتا بار ەمەس پە؟

–  ءيا، قازىردىڭ وزىندە ءاربىر دەپۋتاتتىڭ لاۋازىم ءۇشىن سايلاۋعا تۇسۋگە، زاڭ جوبالارىن ەنگىزۋگە، ءىس-شارالاردىڭ تاقىرىبىن ۇسىنۋعا نەمەسە سويلەۋگە رەسمي مۇمكىندىگى بار. بىراق وسى ماسەلەلەر بويىنشا ناقتى شەشىمدى پارلامەنتتىك كوپشىلىك قابىلدايدى. بۇگىنگى تاڭدا پارلامەنتتىك ازشىلىقتىڭ قولىندا ءبىر كوميتەتتىڭ دە جوقتىعى – سونىڭ سالدارى. «اق جول» دەپۋتاتتارى  سويلەگەن كەزدە بىرنەشە رەت ميكروفون ءوشىرىلدى، ءبىز دايىنداعان باقانداي التى زاڭ جوباسىنىڭ ءبىرى دە ماجىلىسكە وتكىزىلمەدى.

ەندى بۇل زاڭ پارلامەنتتىك كوپشىلىككە وپپوزيتسيانى شەتتەتۋگە جول بەرمەيدى. مىسالى ەگەر وپپوزيتسياعا بولىنگەن كوميتەتكە ازشىلىق ۇمىتكەرى قاجەتتى داۋىس جيناي الماسا، ول لاۋازىمعا تەك وپپوزيتسيا عانا باسقا ۇمىتكەرىن ۇسىنا الادى. سەبەبى بۇل كۆوتا تەك وپپوزيتسياعا بەرىلگەن. ەگەر پارلامەنتتىك كوپشىلىك پىكىرتالاستى توقتاتپاق بولسا دا، ءبارىبىر وپپوزيتسياعا ءسوز بەرۋگە مىندەتتى. مەنىڭشە، بۇل وپپوزيتسيا «شەكپەنىن كيىپ كورمەگەندەرگە» عانا ۇناماۋى مۇمكىن.

«مىقتىلار يدەيانى تالقىلايدى،  ال، السىزدەر - مىقتىلاردى وسەكتەيدى»

زاڭ جوباسى قاڭتار ايىنان باستاپ وڭىرلەردە سايلاۋشىلار مەن ساراپشىلار اراسىندا اشىق ءارى كەڭ قوعامدىق تالقىلاۋدان  ءوتتى. 10 قاڭتاردا الماتىداعى Alma-U ۋنيۆەرسيتەتىندە تالقىلانىپ، اقپارات قۇرالدارىندا جاريالاندى. 19 قاڭتاردا «حابار» تەلەارناسىندا «تىكەلەي ەفيردە» وتكىر پىكىرتالاس ءوتتى.

كەيىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاۋەلسىز ساراپشىلار دا بەي-جاي قالمادى: 10 ساۋىردە – «پارلامەنتاريزمدى دامىتۋ قورىنىڭ» سايتىندا جانە 11 ساۋىردە – حالىقارالىق «Voice of Kazakhstan» YouTube ارناسىندا پىكىر الماستىق. ياعني جوبا جان-جاقتى تالداۋدان ءوتتى، پىسىقتالدى.

سوندىقتان، ءبىزدى سىناۋشىلاردىڭ «توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىن ورىندادى» دەيتىندەي ءجونى بار. بىراق ماسەلە باسقادا. «مىقتىلار يدەيانى تالقىلايدى،  ال، السىزدەر - مىقتىلاردى وسەكتەيدى» دەگەن جاقسى ءسوز بار. وپپوزيتسيانىڭ مارتەبەسىن زاڭ جۇزىندە بەكىتۋ باتىل يدەيا بولدى. كىم وسى وسى يدەيانى تالقىلاي ما، الدە ونى جاساعانداردى تالقىلاي ما، ونى اركىم ءوزى ءبىلسىن.

– كەيبىر ساراپشىر اتالعان زاڭ جوباسى پارلامەنتتە ءوزىنىڭ فراكتسياسى بار «اق جول» پارتياسىن قولداۋعا باعىتتالعان دەيدى، وعان ايتار ءۋاجىڭىز بار ما؟

– ونداي بوس داقپىرتتى ايتۋ ءۇشىن ساياسي ساراپشى نەمەسە ەپيدەميولوگ بولۋ شارت ەمەس. كەز-كەلگەن «كولدەنەڭ كوك اتتى» سىزگە ءدال سونداي ساراپتاما جاساپ بەرەدى. ولارعا وزگەنىڭ وسەگىن «ەزگىلەي بەرگەنشە»، ءوز تاقىرىبىن بىلگەنى ارتىق دەگىم كەلەدى.

سەنات زاڭ جوباسىن ماقۇلداسا، زاڭ 2021 جىلدان باستاپ كۇشىنە ەنەدى. ياعني بۇل زاڭ قازىرگى فراكتسيالار ءۇشىن ەمەس، بولاشاق پارلامەنتكە ارنالعان. مەن ءتىپتى ۋاقىت وتكەن سايىن ءبىز نەگىزىن قالاعان پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا مارتەبەسى بۇدان دا كۇشەيە تۇسەدى دەپ سەنەمىن. سوندىقتان ءبىز وسى زاڭ جوباسىن ۇسىنعاندا، كەلەشەكتە قوعامىمىز بۇدان دا اشىق، پارلامەنتتىڭ قۇرىلىمى بۇدان دا كۇردەلى، پىكىرالماسۋلار بۇدان دا وتكىر ءارى اشىق بولۋىن قالادىق.

ەركىن قوعامدا كەز-كەلگەن بيلىك پارتياسى ەرتە مە، كەش پە وپپوزيتسيانىڭ ورنىن باسادى. دەموكراتيالىق مەملەكەتتىڭ تۇراقتىلىعى قاتىپ قالۋىمەن ەمەس، كەزەك-كەزەك، جۇيەلى جاڭارۋمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. سوندىقتان دەموكراتيالىق بيلىك بىلىكتى، كانىگى، مەملەكەتشىل وپپوزيتسياعا مۇددەلى بولىپ، ال بيلىك ​​پارتياسى - كوشەدەگى داۋ-دامايدى پارلامەنت قابىرعاسىندا شەشۋگە تىرىسۋى كەرەك. سوندا عانا وپپوزيتسيانى كەزدەيسوق ادامدار ەمەس، حالىقتىڭ ءوزى زاڭ جولىمەن تاڭداعان ساياتساتكەرلەر قۇرايدى. ول «اق جول» بولا ما، باسقا بولا ما، - سايلاۋشىلار وزدەرى شەشسىن.

– دەگەنمەن، كەيبىر شولۋشى ءسىز وسى زاڭ جوباسىمەن وزىڭىزگە وپپوزيتسيانىڭ مارتەبەسىن بەكىتۋدى كوزدەپ وتىر دەپ بولجايدى...

– بارىنە دە ۋاقىت تورەشى. مەن ايتقان تۇجىرىمدار قابىلدانعاننان كەيىن، «اق جولدىڭ» ءوزىن وپپوزيتسيا دەپ ايتۋ قيىن. وپپوزيتسيا، «ەرەجە بويىنشا» (ياعني كوپشىلىك جاعدايدا، سونىڭ ىشىندە داۋىس بەرگەندە دە), بيلىك پارتياسىنان بولەك ساياسات جۇرگىزۋگە ءتيىس.

«اق جول» وپپوزيتسيا بولا ما؟

ءيا، ءبىز بيلىك پارتياسىمەن ۇنەمى ايتىسىپ وتىرامىز: كەشە عانا كوپشىلىك داۋىسپەن ەكونوميكا كوميتەتى بيزنەس-كليمات تۋرالى زاڭعا «اق جول» ەنگىزگەن تۇزەتۋلەردى وتكىزبەدى. بۇگىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا ءبىزدىڭ فراكتسيانىڭ دەپۋتاتتارى دەنساۋلىق كودەكسىن قولدامادى. بىراق مۇنداي جاعداي كوپ پە؟ جوق، جارتىسىنا دا جەتپەيدى. ويتكەنى داۋلى ماسەلەلەر نەگىزىنەن جۇمىس بارىسىندا شەشىلەدى، ال ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىنا، ەل كوزىنە تەك كەلىسىلگەن قۇجاتتار عانا شىعارىلادى. ءتىپتى ءماجىلىس بيۋروسىندا ءبىز قارسىلىق بىلدىرگەن كەزدە، سپيكەر تالقىلاۋدى توقتاتىپ، مەملەكەتتىك ورگانداردى فراكتسيامەن كەلىسۋگە جىبەرگەن ساتتەر بولدى. بۇل وتە ءتيىمدى ءتاسىل، بىراق سول ءۇشىن عانا بۇگىنگى «اق جولدى» وپپوزيتسيا دەۋ قيسىنسىزداۋ بولادى. سەبەبى بىزدەر پارلامەنتتەگى كوپشىلىكپەن ازىرگە ۋاجگە، ىمىراعا (كومپروميسس) كەلۋدىڭ جولىن بىلەمىز. ال ءبىزدىڭ زاڭ جوبامىز بويىنشا بولاشاق وپپوزيتسيا كومپروميسسىز بولۋعا مىندەتتى.

كەلەشەكتە، پارلامەنتكە وتكەن پارتيالار وپپوزيتسيا ەكەنىن جاريالاۋ ءۇشىن رەسمي شەشىم قابىلداۋى كەرەك. كوپ نارسە ولاردىڭ باعدارلامالارىنا عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە بيلىكپەن قارىم-قاتىناس تاكتيكاسىنا دا بايلانىستى بولادى. مەنىڭشە، ەڭ دۇرىسى، جەڭىسكە جەتكەن پارتيا ۇكىمەتتى جاساقتاۋى كەرەك جانە دە ساياسي جۇيەمىزدى سوعان جەتكىزگەنىمىز ءجون. بىراق قولدانىستاعى كونستيتۋتسيادا اتقارۋشى بيلىك پارلامەنتتەگى پارتيالىق قۇرامىنا بايلانىستى ەمەس. بۇل جاعدايدا پارتيالارعا ءتۇرلى مۇمكىندىك بەرىلىپ وتىر.

مىسالى ەگەر پارلامەنتتىك ازشىلىق وكىلدەرىنىڭ ءبىرى ۇكىمەتكە كىرسە نەمەسە جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىن باسقاراتىن بولسا، وندا مۇنداي فراكتسيا دا ءوزىن وپپوزيتسيا دەپ جاريالاۋى دۇرىس ەمەس. ارينە، بۇل كۇماندى نۇسقا، بىراق ءبىز قازىرگى ۋاقىتتا ەش قالىپقا (ستاندارت ەمەس) سىيمايتىن تالاي ساياسي جانە ەكونوميكالىق شەشىمدى كورىپ ءجۇرمىز. وپپوزيتسيا مىقتى جانە قاجەتتى قۇرال. بىراق ول اتاق نەمەسە ءومىردىڭ ءمانى ەمەس. مەملەكەت، ءتىپتى قاتارداعى ازامات تۇرعىسىنان قاراعاندا تياناقتى ناتيجەگە جەتۋ، ەكونوميكانى دامىتۋ جانە قاراپايىم حالىقتىڭ كۇندەلىكتى ءومىرىن جاقسارتۋ ودان الدەقايدا ماڭىزدى.

سۇحباتتاسقان نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz