پاندەميا سىلىكپەسى
– ارعى بۇرىشتا جاتقان شال ءولىپ قالىپتى…
جاسامىس دارىگەردىڭ تاساسىنا تىعىلا، الدەكىمدەردەن جاسقانعانداي باسىڭقى سويلەگەن جاس قىزدىڭ قۇمىعىڭقى ءۇنىن ەستۋدەي-اق ەستىسەم دە ەلەڭ ەتۋگە شامام جەتپەدى. جايشىلىقتا بولسا كوڭىل بىلدىرۋگە، قازا ارتىنا قايىر ايتۋعا اسىعارىم بار-دى. الايدا بۇكىل بولمىسىم اينالاداعى قىبىر-جىبىردان شىعانداپ، قۇپيا ءبىر كۇشتىڭ قۇشاعىندا تالىقسىپ جاتقان شامادا ىرىقسىزدىق اۋانىنا بايلانعان ەرىك-جىگەردىڭ ەشتەڭەگە قايىرىلار قالىپ تانىتا قويماعانى ناق. ءدال وسى مەزەتتە بىرەۋگە بىردەڭە دەمەك تۇرماق ءوزىمنىڭ ءتىرى ەكەنىمدى ۇستىمنەن ءتونىپ تۇرعانداردىڭ ولاي ءبىر، بىلاي ەكى اۋدارا قاراعانىنا بىلق-سىلق ەتكەن دەنەنىڭ ءالى دە يكەمگە كەلەتىنىن بايقاعانىم، سونسىن اندا-ساندا اۋىرلاي العان دەمنىڭ سىرتقا شىعار تۇستاعى ۇزىك-ۇزىك سىرىلىن سەزىنگەنىم داتكە قۋات-تى. ال، قالعانى… قالعانى تىرلىك ۇستىندەگى بەي-بەرەكەتتىكتىڭ ءۇزىلىپ بىتپەس ۇشىعى عانا ەدى.
سولاي بولا تۇرا، بولمەدەگى ەسى كىرەسىلى-شىعاسىلى پەندە بالاسى جالعىز مەن ەمەس ەكەنىنە كوزىم جەتەدى. وعان بەتى-باستارىن تۇمشالاپ العان دارىگەرلەردىڭ ارىگە ءبىر، بەرىگە ەكى ىعىسا ءجۇرىپ جاساعان قام-قارەكەتتەرى ايعاق. انا كەرەۋەتتەگىگە ءبىرشاما ايالداپ، مىنا توسەك-ورىنداعىعا ۇزاقتاۋ ۇڭىلگەندەر ناقتىلىققا جۇگىنە الماعانىن ىشىنە جاسىرا، ەندى باسقا ءبىر اۋرۋدىڭ اينالاسىن قوبىرسىتۋعا اۋەس-ءتى. وسىعان سالساڭ، ءۇمىت پەن كۇدىك ارپالىسىنىڭ ءالى دە ۇزاققا سوزىلارىنا كۇمان كەلتىرمەيسىڭ. تەك، سوڭى جاقسىلىققا اينالعاي دەگەن تىلەكپەن كورپەگە تىعىلۋعا اسىعاتىنىڭ سوندىقتان. بۇل، ءبىر جاعىنان، مىنا دۇنيەدەگى بولىپ جاتقانداردان وزىڭشە جاسىرىنباق بولعانىڭدى كورسەتسە، ەكىنشى جاعىنان، شىرقىراعان شىبىن جانىڭنىڭ شىڭعىرىسىن باسقا ءبىر الەمگە الىپ بارۋعا ەرتەرەك ەكەنىن دالەلدەۋگە تىرىسقانىڭنىڭ ەمەكسىسى.
جۇمباعىنىڭ ءوزى سوندا، قانشا قينالىپ جاتسا دا ماڭايداعىلاردىڭ ىڭىرسىعان نە ىڭقىلداعان قينالىسىن قۇلاعىم شالا الماي قورمىن. بالكىم، قازاقى شىدامدىلىق شەگىنەن، الدە ءومىر مەن ءولىم اراسىنداعىلاردان ءال جوعالعان، ايتەۋىر ىشتەگى الاي-دۇلەيدىڭ جۇبانىشىن قانشاما باقسام، سونشاما پۇشايماندىقتىڭ قازىعىنا ات بايلايمىن. ەڭ قۇرىماسا، ءبىر سىرقات «جانىم!» دەپ ىڭىرانسا، نەمەسە باستان-اياق تۇمشالانعان دارىگەرلەردىڭ تىم قۇرىعاندا بىرەۋى «اللام-اي!» دەپ ءتاۋباسىنا جىعىلسا، بويىمدى ەڭسەرگەن بۇكىل الاپات ەڭسەسىن ءتۇسىرىپ، دۇنيەنىڭ كەڭدىگىن سەزىنەر شاق قىلاڭ بەرەتىندەي-ءدى. جوق، مۇنىڭ ءبىرى دە جوق قازىر. اقزەردى قاپىسىز شالعان قىرسىقتىڭ ۋاقىت وتە باس قايىرۋ ورنىنا شالقالاي جاتىپ الىپ سانىن شاپاتتاي سىقىلىقتاپ كەلىپ كۇلەتىنىن قايتەرسىڭ. جايشىلىقتا وزىنشە ايدى الاقانىنا قوندىرماق بولىپ كۇپىنگەن ادام دەگەنىڭ ونىڭ الدىندا ءۇپ ەتكەن جەلگە سىنىپ تۇسەر قۋراي ىسپەتتى قاۋقارعا عانا يە ەكەن دە…
ءارى-بەرىدە جاس قىزدىڭ قۇمىعىڭقى ءۇنى قايتادان شىقتى:
– اپاي، ا اپاي، تەرەزە الدىنداعى انا ايەل بار ەمەس پە، تاڭ الدىندا وتە اۋىر حالدە تۇسكەن، سول كىسى ىقىلىق اتىپ جاتىر…
دارىگەردىڭ ۇستىندەگى سكافاندر تەكتەس كيىمى قاۋدىر ەتتى:
– ماعان نەعىلدەيسىڭ، شىراعىم-اۋ!؟ قولىمدا بولسا ءتونىپ كەلگەن قارا بۇلتتى كەرى قاراي ىسىرىپ تاستار ەدىم عوي! جوق، ماعان ونداي كۇش بىتپەگەن، مەن دە سەن سياقتى كىشكەنتاي عانا اداممىن. ەندەشە، بەرى قاراي جۇگىرە بەرمەي نەگىزگى جۇمىسىڭمەن اينالىس.
مىنا ءسوز قىزعا جاقپادى بىلەم، قايتادان مىڭق ەتتى:
– مەن جۇمىستان قاشپايمىن عوي. ايتكەنمەن…
– ءيا، سونىمەن؟
– قورقامىن…
– كىمنەن؟
– انا كىسىلەردەن…
– مۇردەلەردەن بە؟ ولار ساعان نە ىستەي العانداي؟ جاتقان جوق پا اندا دا، مىندا دا تەڭكيىپ-تەڭكيىپ. جاتا تۇرسىن. ال سەن جۇمىسىڭدى ءبىل. سونى ىقتياتتى اتقارۋعا تىرىس. ەڭ باستىسى – قورىقساڭ تىرىلەردەن قورىق، شىراعىم. تۇبىندە اياعىڭنان كوپ شالاتىن سولار!
– سوندا دا… ءبىرتۇرلى ەكەن…
– ءتىرى بولساڭ، ءالى مىڭ تۇرلىگە كۋاگەر اتاناسىڭ. بۇل كينو ەمەس، بۇل – ءومىر، اينالايىن، ءومىر! ءبىلدىڭ بە؟! ءتىرى بول!
ءتىرى بولۋعا قۇلشىنعان قىز ەندى بوگەلمەدى، تىپ-تىپ باسا ءارى قاراي كەتە باردى. «تىپ-تىپ، تىپ-تىپ». نەتكەن ادەمى ىرعاق! جايشىلىقتا اڭدامايدى ەكەنبىز، الەمدەگى ەڭ ادەمى دىبىس ادام اياعىنىڭ تىقىرى ەكەن عوي. ول تىرشىلىكتىڭ جاڭعىرىعىن جاريالاپ تۇرادى.
سويتكەنشە…
«تىق-تىق، تىق-تىق».
الدەقايدان ساعات تىقىلى قۇلاعىما جەتكەندەي. قابىرعاعا ءىلىنىپ تۇراتىن، قۋاتتاندىرعىشى وتىرا باستاعاندا ءۇنى قاقالا شىعاتىن كادىمگى بازارداعى قىتايدىڭ قاپتاعان ساعاتتارىنىڭ ساقاۋ تىقىلى. نە وشپەيدى، نە ىرعاعىن تۇزەمەيدى، قياستىقپەن ميدى قاشاۋعا قويعانداي قۇلاققا ۇرادى.
قانىم باسىما شاپتى. «ەڭ قۇرىماعاندا مىنادان قۇتقارىڭدارشى!» دەپ بارق ەتپەك بولعانىممەن ءتىلىم يكەمگە كەلمەدى. سونسىن ءبىر كوزىمدى سىعىرايتا قارسىداعى قابىرعا جاققا قاراۋعا كۇش تاپتىم. ماسقارا! ساعات تۇگىلى وندا الدانار ويماقتاي قارا داق كورىنبەيدى. قابىرعالار دا، توبە دە ءمايىت ۇستىنە كيگىزەر كەبىندەي اپپاق. سوندا نە، مىنا تىقىل جاراتقاننىڭ ادام بالاسىنا «ۋاقىتتارىڭ ءبىتتى» دەگەن ەسكەرتۋى مە؟!
نە قىلسا دا ارتىنىڭ بەلگىسىزدىگى كوپ ءبىر مەڭزەۋ…
* * *
ەكى كۇن، ەكى ءتۇن ولىممەن ارپالىستىم دەسەم اسىرا ايتقانىم ەمەس. دەم جەتپەي قىسىلىپ، جانىم القىمعا تىعىلعاندا دارىگەرلەر باسقا بولمەگە قاراي الا قاشقان. سودان بەرى اۋزى-مۇرىنىمنان جاساندى دەم الدىراتىن اپپارات تۇتىكشەسى مەن تامىرىمنان سيستەما ينەسى ءبىر اجىراتىلمادى. اسپالى قوندىرعىداعى قۇتىلار سۇيىقتىعى تاۋسىلعاندا باسىنان باقايىنا شەيىن تۇمشالانعان قىزدار ساپ ەتىپ كەلە قالادى دا، الگىنى جالما-جان الماستىرعان بويدا ايالداماستان قايتا شىعىپ كەتە بارادى. ءبىر مەزەت بوگەلىپ، ەمەكسىگەن كوڭىلىڭدى دەمدەر تۇتام جاڭالىق ايتسا-شى. جوق. سوزگە قاساڭ. كەلۋلەرىنەن كەتۋلەرى تەز.
كىنا ارتا المايسىڭ. مەن سياقتىلار مىنا اۋرۋحانادا جەتەرلىك. قۇلاعىم شالعان، ءتىپتى ورىن تابا الماي زار ەڭىرەگەندەر دە بارشىلىق كورىنەدى. سولارعا ەم-دوم جاساۋدان قولدارى بوسامايتىن شىعار. ايتەۋىر، قولدى-اياققا تۇرمايدى-اۋ، تۇرمايدى. زىر قاققان جاس مەدبيكەلەر تۇگىلى ەرەسەك دارىگەرلەردىڭ دە قاشان بەل شەشە ۇيىقتاپ، قاشان اس-سۋلارىن ىشەتىنى جۇمباق. سىرقاتتى قاراپ وتىرىپ تىپ-تىنىش بولا قالاتىنداردىڭ ءسال دىبىستان سەلت ەتىپ، سكافاندر تەكتەس كيىم استىنان سىلكىنىپ سالا بەرەتىندەرى ءجيى. مىزعىپ كەتكەندەرى، سودان شوشىنا ويانعاندارى بولسا كەرەك. ارتىنان تۇك بولماعانداي اساي-مۇسەيلەرىن قوبىرسىتىپ جاتادى. وسىلاردى كورە جۇرە جانىڭ اشىماي قايتسىن!
بىراق مىنا قالپىڭدا نە بەرەر كومەگىڭ، نە كورسەتەر دەمەۋىڭ جوق، قۇر جانىڭ اشىعاننان نە پايدا؟ ەندەشە، قانداي جاعدايدا دا سابىرعا جەڭدىرگەنىڭ ابزال. جەڭدىرە تۇرىپ ايتقاندارىن قابىل الساڭ، جاساعان ەم-دومدارىن قاناعات تۇتساڭ جانە وعان سەنە بىلسەڭ – مىنە، بار قايىرىڭ وسى توڭىرەكتە تامىرلاناتىنى داۋسىز. مەن دە سەنگەندەيمىن. ءسويتىپ، ءپاني مەن باقي اراسىنداعى جولدى ءسال ۇزارتۋعا مۇمكىندىك تاپقاندايمىن. ناتيجەسىندە ءۇشىنشى كۇننىڭ ەرتەسىنە اعىل دا تەگىل تەرلەگەن قالپى سەرگەكتەۋ وياندىم. ۇستىمدەگى جەڭىل-جەلپى كيىمىم مەن توسەك ورىنىم مالمانداي سۋ ەدى.
جاعدايىمدى كورگەن دارىگەر:
– ەندى قورقۋدىڭ ءجونى جوق، ءالى-اق اتتاي شاۋىپ كەتەسىز، – دەدى كەۋدەمدى تىڭداي تۇرىپ، – سىزدىكى پنەۆمونيا، ياعني وكپەنىڭ قابىنۋى ەكەن. وكپەڭىز جەتپىس ەكى پروتسەنتكە زاقىمدانعان. قۇداي ساقتاپ، ۇشىعىنان قاقتى. ەندى ەشتەڭە ەتپەيدى، ءوز-ءوزىڭىزدى كۇتسەڭىز، تاعايىنداعان ەمدى دۇرىس قابىلداساڭىز ءبارى ويداعىداي بولادى.
«ءاۋمين! ايتقانىڭ پەرىشتەنىڭ قۇلاعىنا شالىنسىن!» – دەدىم ىشتەي كۇبىرلەپ. دابىرلاي سىرتقا شىعارۋعا، شىنىمدى ايتسام، باتىلىم جەتپەدى. «بىرەۋدىڭ كوزى، بىرەۋدىڭ ءسوزى بار» دەگەندەيىن، الدەكىمنىڭ سۇعى ءوتىپ كەتپەسىن دەپ قورعانعانىمنان.
دارىگەردىڭ الگى ءسوزدى ايتۋى مۇڭ ەكەن، ەكى-ءۇش كۇن بۇرىن بەرىگە سۇيرەگەندەر ەندى اۋىز اشتىرماستان ارىگە تارتىپ الا جونەلدى. سول بەتتەرىندە ەكپىندەي ءبىر بولمەگە جەتكىزىپ، ونداعى بوس تۇرعان كەرەۋەتكە اۋدارا سالدى.
ءيا، تۋراسىن ايتقاندا، اۋدارا سالعاندارى ءسوزسىز. باسقا تەڭەۋ تاپپايسىڭ. سۇيرەتپەنى سۇيرەتىپ جۇرگەندەر كىلەڭ تالشىبىقتاي قىزدار. ولار ەڭگەزەردەي ەركەكتەردى ءبىر ورىننان ەكىنشى ورىنعا قالاي كوتەرىپ-ءتۇسىرسىن، ابدەن جاتتىققان با، دەنەنى سۇيرەتپەگە جاپقان جابۋىمەن بىرگە سىرعىتا بەرىپ دىتتەگەن تۇستارىنا توپ ەتكىزەدى. جىلدامدىقتارى سونداي، ەندىگى جاتار ورنىڭا جامباسىڭ قالاي تيگەنىن ءوزىڭ دە اڭعارماي قالاسىڭ.
مەن دە سىقىر ەتكەن كەرەۋەتتىڭ دىبىسىن زەردەمە توقىپ ۇلگەرگەنشە ۇزاي بەرگەن مەدبيكەلەردىڭ سوڭىنان جانىما جاقىنداعان قاعىلەز ەر ادامنىڭ سۇلباسىن بايقادىم.
– ءتىرىمىسىڭ؟ – دەدى ول قۇددى ەسكى تانىسىن كەزدەستىرگەندەي ىرجىڭ-ىرجىڭ ەتىپ، – ءتىرى بول! – دەدى جاۋابىمدى كۇتپەستەن تاعى دا، – ال مەن، سەنەسىڭ بە، ءوزىمنىڭ ءولىپ قالعانىمدى قالاپ ەدىم…
ىشىمنەن ءبىر قىل ءۇزىلىپ كەتكەندەي سەلك ەتە:
– ءتايت! – دەپ قالدىم.
زەكۋىمدى ول شىبىن شاققان قۇرلى كورمەدى. جۇرت قالاي امان قالسام دەپ جانتالاسىپ جۇرگەندە مىنانىڭ «ءولىپ قالعانىمدى قالادىمى» نەسى؟ ساۋ ادامنىڭ ءسوزى ەمەس…
وسىنى ويلاپ ۇلگەرگەنىمشە وعان قايتادان ءتىل ءبىتتى:
– سەنبەيسىڭ، ءا؟ ەشكىم سەنبەيدى. سەنىڭ الدىڭدا مىنا ورىندا جاتقاندار دا سەنبەگەن. ودان بىردەڭە شىقتى ما؟ ەشتەڭە شىققان جوق. كەرىسىنشە، مەن ءالى ءتىرىمىن، ال ولار ءولىپ قالعان. مۇردەسىن تۋعان-تۋىسقاندارىنا بەرمەدى-اۋ، ءسىرا، اعايىندارى ءبىراز شۋ كوتەرىپ بارىپ باسىلدى. ە-ە، ۇكىمەتتەن اسام دەۋ اقىماقتىڭ ءىسى عوي…
ادام ساۋ كەزىندە، باسىنا ءىس تۇسپەگەن ۋاقىتتا جارىمەستىڭ ءىسىن جاساۋعا قۇمار.
وعان سەنەمىن. ايتكەنمەن، مۇردەنى تالاپ ەتكەن تۋىسقانداردىڭ ارەكەتىنە ۇكىمەتتىڭ قاتىسى قانشا؟
وسىنىڭ شەشىمىنە ميىم جەتپەي جاتقاندا قاعىلەز جان سوقپاققا سالىپ جىبەردى:
– ءبىزدىڭ ۇكىمەتتەگىلەردىڭ مىنا اۋىرىپ جاتقانداردان ەشقانداي ايىرماشىلىعى جوق. بىردەڭەنى ايتپاق بولسا ساندىراقتاپ قويا بەرەدى دە، جاساماق بولسا قيۋىن قاشىرىپ، ارتىنان سونىسىن تۇزەتۋمەن اۋرە. ەسىڭە الشى، مىنا سور باستالار شاقتا اۋرۋدىڭ كەلۋىن عاشىعىن كۇتكەندەي تاعاتسىزدانا كۇتتى ەمەس پە؟ كۇتتى. ءتىپتى، قاراسى كورىنگەندە قۋانا كوپتەن ءشۇيىنشى دە سۇرادى. ول سىلىكپەسىن باستاعاندا كارانتىنىن شىعارىپ، جۇرتتىڭ ءبارىن قۋىس-قۋىسقا جانە تىقتى. ءجون دەلىك. قورعانعانىمىز دەلىك. ەندەشە، ارىدە نەگە ەتەك-جەڭىمىزدى جيناۋدان جەرىندىك؟ «ءشايت!» دەسە باعىتىنان قايتار قوي قۇرلى سانا بۇيىرماعانداردىڭ ۇشپاققا شىعاراتىنىنا سەنگەنىمىزدەن بە؟ مىنە، سورىمىزدى ىزدەسەك وسى تۇستان ىزدەگەنىمىز دۇرىس. ال ءمايىت تالاسى… بۇل – السىزدىگىمىزدى جاسىرۋدىڭ امالى عانا. كۇشتىنىڭ كوتى ديىرمەن تارتاتىنىن ەستەن شىعارىپ العانىمىزدىڭ ناق كورىنىسى.
جاڭا تانىسىما العاشىندا «جەتىسپەۋشىلىگى بار شىعار» دەگەن كۇدىكپەن قاراعانىممەن ۋاقىت وتكەن سايىن كوزقاراسىمدى وزگەرتۋگە ءماجبۇر بولدىم. ايتىپ جاتقانىنىڭ ءبارى ءجون. بار جازىعى – اركىمنىڭ ىشىندە عانا قورىتىلار دۇنيەنى ەشكىمنەن جاسقانباستان اشىق جاريالاۋدا.
جان-جاعىما، سونسىن وعان قارايمىن. جان-جاعىما قارايتىنىم تۇيسىك تەرەڭىنە سىڭىسكەن جاسقانشاقتىق پيعىلىم قورعانشاقتىققا يتەرمەلەيدى. ال جاڭا تانىسىمنىڭ ەشتەڭەدەن قىڭاتىن ءتۇرى جوق. بىلىنەر-بىلىنبەس الاسى بار شەگىر كوزدەرىن، بۇرىننان كەلە جاتقان ادەتى مە، اندا-ساندا باقىرايتا بەرە ويناتىپ قويىپ كوسىلەدى:
– نەگە ولگىم كەلدى، بىلەسىڭ بە؟ ويتكەنى قازا ماشاقاتىن اۋىش ۇلىم تارتپاسىن دەگەنىمنەن. ول نەگە اۋىش؟ مەن دۇرىس تاربيە بەرە المادىم. اتاسىنىڭ قولىندا ءوستى عوي. ەركەلىگىنىڭ ارقاسىندا تىم ەركىنسىپ كەتتى. اراقتىڭ سوڭىندا ادامدىعىن جوعالتقان سورلى. سول ءۇشىن كەلدىم عوي مىنا قالاڭا. قارا ورمانىمدى ساتىپ، سول قاتارىنان قالماسىن دەپ كەلگەنمىن. نە تاپتىم؟ جوعالتقانىمنان وزگە تۇك تە تاپپادىم. ەڭ باستىسى ءوزىمدى ءوزىم جوعالتىپ الدىم…
ول كوزىنە ىركىلگەن تامشىنى كورسەتكىسى كەلمەدى مە، باسىن ءبىر جاعىنا قيسايتا كەمسەڭدەپ قويا بەردى.
– سولاي، زامانداسىم، مىنا اۋرۋدىڭ جاقسى جاعى دا بوپ تۇر. مىسالى، ولە قالساڭ، ۇكىمەتتىڭ ءوزى كومە سالادى. ماعان دا كەرەگى وسى ەمەس پە!؟ بالا، كەلىن، نەمەرەلەر قينالمايدى. ولار قينالماسا، مەنىڭ دە ارۋاعىم تىنىش. باسقاسىن قويشى، انا ءوز قولدارى ءوز اۋىزدارىنا ءالى جەتە قويماعان نەمەرەلەرىمدى ايايمىن. ەرتەڭ ءبىر جەرگە بارا قالسا كىمنىڭ بالاسىمىن دەيدى؟ وبال-داعى…
ونىڭ كەلۋى قالاي جىلدام بولسا، كەتەردە دە كوزدى اشىپ-جۇمعانشا قاراسىن ءوشىرىپ تىندى. ءتىپتى، كوڭىلىن اۋلاۋ تۇگىلى باسالقى ءسوز ايتۋعا ۇلگەرمەدىم. قايران دا قايران تاعدىر دەسەڭشى…
* * *
العاشقىدا ونى ىزدەگەن جوقپىن. كۇندەلىكتى ءدارى-دارمەك قابىلداۋدىڭ جانە ونىڭ پايدالى-پايداسىز ەكەندىگىن انىقتاۋ شىرعالاڭى وڭدى-سولعا مويىن بۇرۋعا شاما كەلتىرمەگەن. اياعىندا دارىگەرلەر بەكىتكەن ەم شارتتارىن قاتاڭ ساقتاي وتىرا مەدبيكەلەر سالار ەكپە مەن سيستەمالاردى بوس جىبەرمەۋ ءتارتىبى سىرقاتتاردى باسىبايلىلىقتىڭ شىلبىرىنا شاندىپ تاستاعان كەزەڭ بولاتىن، بۇل ۋاقىت. ونىڭ ۇستىنە، جاستىققا باس قويعانىڭدا ەرتەڭگىلىك امان-ساۋ تۇرۋدى ويلاي كىرپىگىڭدى ايقاستىرۋىڭ، تاڭسارىدە جاڭا كۇندى كورۋگە مۇرسات بەرگەن جاراتقانعا شۇكىرشىلىك ايتۋ داعدىسى ساناڭدى تۇرتكىلەپ، ءۇمىت-كۇدىك دەگەننىڭ ىرقىندا ەس جيۋ مۇمكىندىگى ءالى دە الىستاپ تۇرعان شاما ەدى.
تاعى ءبىر كەرەمەتى، مىنا اۋرۋحانادا ادامدى ادام ىزدەمەيتىن، كەرىسىنشە ادامنان ادام قاشاتىن عادەت قالىپتاسقانىن بايقاۋ قيىن ەمەس-ءتى. ەگەر قاپيادا بۇيىرىپ، دالىزدە تانىسىڭا كەزدەسە قالساڭ، وعان مويىن بۇرماستان بەتپەردەگە تاناۋىڭدى عانا ەمەس، كوزىڭدى دە جاسىرا تاپىراقتاپ وتە شىعاسىڭ. اناۋ دا سولاي، مىنا تۇستان تەز جوعالۋعا تىرىسا بەت العان باعىتىمەن جەلىپ بارا جاتادى.
مۇنداي كەزدەيسوقتىقتىڭ ءوزى ارەدىك قانا بۇيىرار قۋانىش-تى. شىندىعىندا پالاتاڭنان اتتاپ باسۋعا مۇمكىندىگىڭ جوق ەدى. تاتارىڭ دا، جاتارىڭ دا اياداي بولمەنىڭ ىشىنە سىيىساتىن. قۋانىش پەن كۇرسىنىستىڭ كورپە استىندا تۇنشىعاتىنى سوندىقتان.
ءارى-سارىلىكتىڭ قاراسى ىزديعانمەن كۇندەر وتكەن سايىن جاعدايىم تۇزەلە باستاعانىن بايقادىم. جوتەل ازايىپ، سىرىل دەگەنىڭ بار مەن جوقتىڭ اراسىنا قاراي ويىسا، تەرەڭ تىنىس العاندا كەۋدەمنىڭ قىسپايتىنى ايىعۋعا بەت قويعانىمنىڭ نىشانى بولاتىن. سول-اق ەكەن ءدام سەزىنۋىم قالىپتاسىپ، تابەتىم اشىلا، كادىمگىدەي تاماق ىشە باستاعانىم بويىما قۋات قۇيدى. ءتىرى جان ءۇشىن بۇدان ارتىق باقىت تا بولماس.
ءولىم مەن ءومىر اراسىندا جۇرگەندە ءىزىم-عايىم جوعالعان كوپ دۇنيەلەر تىرشىلىك بەلگىسى بوي كورسەتكەندە قايتادان ورالىپ، ءوزىمدى-ءوزىم ەندى تاپقانداي بولعان شامادا جاڭا تانىسىمدى ىزدەگەنىم بار. تاپپادىم. نە پالاتالاستارى، نە دارىگەرلەر ناقتى ءجون-جوباسىن ايتا المادى. ايتەۋىر، قالا ماڭىنداعى ءبىر القاپتان ەكەنىن ەستىگەن. بىراق تاپ وسى تۇس دەپ كورسەتەر ءبىرى تابىلار ەمەس.
اۋرۋحانادان شىعاردا ءبىر سىبىستىڭ قۇلاققا تالماۋسىراي جەتكەنى انىق. ءولىم كۇتكەن جان سول ءولىمنىڭ قۇشاعىنا ءوز ەركىمەن كىرىگىپتى. الدە اركىمگە بەرىلەر دارىلەردى جيناقتاپ ءجۇرىپ ءىشىپ قويعان، الدە سىناق توبىنا ءتىزىلىپ، جاڭادان شىعار ءدارىنىڭ قۋاتىن انىقتاۋعا قاتىسقان، ايتەۋىر پانيدەن باقيعا اتتانعانى تۋرالى انىقتامانى كورگەن جاننىڭ ءتىس اراسىنان سىزدىقتاتقانى جۇرەگىمدى تىتىركەندىرگەن-ءدى. ەڭ باستىسى، تىزاق جاننىڭ ارمانى ورىندالىپ، ول كوۆيد-19-دان قايتىس بولعاندار تىزىمىنە ىلىگىپتى. قولجاۋلىققا اينالعان قايران ءومىر دەسەڭشى.
اۋرۋحانا اۋلاسىنا شىعىپ تابانىم قارا جەرگە تيگەندە وندا جاتقان شاقۇر-شۇقىر ەتكەن قۇم شاينالىسىنان ورتا جولدا ۇزىلگەن ارماندارىن ارقالاعان سۇيەك سىقىرى ەستىلىپ تۇرعانداي ەدى…
توكەن الجانتەگى
Abai.kz
