بيىل قازاقتىڭ باس اقىنى، اعارتۋشى، ويشىل اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىعى، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ باستاماشىلىق ەتىپ، مەملەكەتتىك جانە حاىقارالىق دەڭگەيدە اتالىپ وتىلەتىن اباي تويىنىڭ اياسىندا ۇزىن-ىرعاسى 500-گە تارتى ءىس-شارا جوسپارلانعانىن بىلەسىزدەر.

اباي مۇالارىن زەرتتەۋ جانە ناسيحاتتاۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار تەك قازاقستاندا ەمسە، الىس-جاقىن شەتەلدەردە دە وتكىزىلىپ كەلەدى. قىركۇيەك ايىندا اقارىلعان سول ءىس-شارالاردىڭ ءبىرسىپىراسىن بۇگىن ءبىز شولىپ شىقتىق.

قىتايدا «اباي وقۋلارى» ءوتتى

15 قىركۇيەكتە قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنداعى قازاقستان ەلشىلىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن كەزەكتى رەت «اباي وقۋلارى» ءوتتى. اتالعان ءىس-شارا ابايدىڭ 175 جىلدىعىنا ارنالعان. بيىلعى جاھاندىق ەپيدەميولوگيالىق احۋالدارعا بايلانىستى «اباي وقۋلارى» ونلاين فورماتتا وتكەن.

ومبىدا «اباي» ءۇيى اشىلدى

22 قىركۇيەكتە رەسەيدىڭ ومبى قالاسىندا «اباي» مادەني-ىسكەرلىك ءۇيى اشىلدى. «اباي» ءۇيى ومبىداعى ش.ءۋاليحانوۆ كوشەسىندە، قازاقتان شىققان اعارتۋشى شوقان ءۋاليحانوۆ وقىعان ومبى كادەت كورپۋسىنىڭ ماڭىنا ورنالاسقان ەكەن.

«اباي» ءۇيىنىڭ اشىلۋىنا ونلاين فورماتتا قر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى م.ءازىلحانوۆ پەن ومبى ۇكىمەتىنىڭ وڭىرلىك ساياست جانە كوممۋنيكاتسيالار ۆيتسە-ءمينيسترى يۋ.نازارەنكو، «وتانداستار قورىنىڭ» ۆيتسە-پرەزيدەنتى م.سارباسوۆ پەن قازاقستاننىڭ ومبىداعى باس كونسۋلى ە.سۇگىربەكوۆ قاتىسقان.

جاڭادان اشىلعان بۇل ىسكەرلىك ءۇي سول جاقتاعى قانداستارعا قولداۋ كورسەتۋمەن اينالىساتىن بولادى دەيدى ۇيىمداستىرۋشىلار. ال بۇل ىسكەلىك ءۇيدىڭ اشىلۋىنا «وتانداستار قورى» مەن قر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى مۇرىندىق بولعان. ول الداعى ۋاقتا 4 ناقتى باعىت بويىنشا جۇمىس جاسيدى. ولار: مادەني-گۋماتيتارلىق (جانە  قازاق ءتىلىن ۇيرەتۋ كۋرستارىن ۇيىمداستىرادى), «اتامەكەن» ىسكەرلىك باعىتى (ەكى جاقتاعى قانداستارعا بيزنەستىك قولداۋ كورسەتۋ), «جاس قازاق» باعىتى (شەتتەگى جاس قانداستاردى ەلگە تارتۋ، بىرلەسكەن جوبالار ۇيىمداستىرۋ) جانە «اتاجۇرت» باعىتى (شەتەلدەردە قازاق ءتىلدى باق كەڭىستىگىن قۇرۋ).

الداعى ۋاقتا مۇنداي ورتالىقتار («اباي» مادەني-ىسكەرلىك ۇيلەرى) رەسەيدەن بولەك، وزبەكستان، تۇركيا، قىرعىزستان مەن گەرمانيادا دا اشىلادى دەپ جوسپارلانعان.

ۆيلنيۋستە اباي اتىنداعى وقۋ زالى اشىلدى

24 قىركۇيەكتە ليتۆانىڭ ۆيلنيۋس وكرۋگىندەگى  ادام ميتسكەۆيچ اتىنداعى قوعامدىق كىتاپحاناسىندا اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىعىنا وراي «اباي» وقۋ زالى اشىلعان. اتىلعان شاراعا پارلامەنت دەپۋتاتتارى، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارى مەن عالىمدار، ىسكەر توپتاردىڭ جەتەكشىلەرى كەلىپ قاتىسقان. بۇل تۋرالى قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى حابارلادى.

سالتاناتتى شارانىڭ اشىلۋىندا ءسوز العان قازاقستاننىڭ ليتۆاداعى ەلشىسى ۆيكتور تەمىرباەۆ «اباي» وقۋ زالىنىڭ ءدال وسى ادام ميتسكەۆيچ كىتاپحاناسىندا اشىلۋىنىڭ سيمۆوليكالىق ءمانى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ءوز سوزىندە ەلشى تەمىربەكوۆ ەۋروپاعا اتى ءماشھۇر ادام ميتسكەۆيچتى ءوزىنىڭ انا تىلىنە اۋدارعان العاشقى شىعىس اقىنى – اباي بولعاندىعىن ايتقان. ول سونداي-اق، قازاقتىڭ رۋحاني رەفورماتورى بولعان اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ۇلت تاربيەسىندەگى نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى – حالىقتى ەۋروپالىق مادەنيەتكە باۋلۋ بولعانىن، وسى ماقساتپەن دە شيللەر، پۋشكين، بايروننىڭ ەڭبەكتەرىن العاش بولىپ قازاققا تانىستىرعانىن اتاپ وتكەن.

«اباي» وقۋ زالىنىڭ اشىلۋىنا ليتۆانىڭ ەڭ ۇزدىك وپەرا ءانشىسى رايموندا يانۋتەنايتە مەن كونتسەرتمەيستەر نيولە باراناۋسكايتە اباي شىعارمالارىن، ونىڭ ىشىندە ابايدىڭ «كوزىمنىڭ قاراسى»، «جەلسىز تۇندە جارىق اي»، «ايتتىم سالەم، قالامقاس» سەكىلدى تانىمال اندەرىن ورىنداعان.

ال سالتاناتتى شاراعا قاتىسۋشىلار ءوز كەزەگىندە ليتۆاداعى بۇل ورتالىق جالعىز ليتۆادا عانا ەمەس، كۇللى بالتىق ەلدەرىندەگى قازاق مادەنيەتىنىڭ ورتالىعى بولاتىنىن ايتقان.

سونىمە قاتار، «اباي» وقۋ زالىنىڭ اشىلۋىنا قارسا، ۆيلنيۋس كىتاپحاناسى مەن قازاقستانداعى ەڭ كونە كىتاپحانا سانالاتىن شىعىس قازاقستانداعى وبلىستىق امبەباپ كىتاپحانا اراسىندا ەكىجاقتى ارەپتەستىك كەلىسىم جاسالعان.

الداعى ۋاقتا اتالعان ورتالىقتا ليتۆاداعى قازاقستان ەلشىلىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ليتۆا تىلىنە اۋدارىلعان «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسى مەن ءانۋار ءالىمجانوۆتىڭ «ۇستازدىڭ ورالۋى» روماندارىنىڭ تۇساۋكەسەرىن وتكىزۋ جوسپارلانىپتى.

24 قىركۇيەكتە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ استاناسىندا «اباي» ورتالىعى اشىلدى.

24 قىركۇيەكتە تۇركيانىڭ انتاليا قالاسىندا «اباي» ساياباعى اشىلدى. وعان قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگى مۇرىندىق بولعان.

ساياباقتىڭ رەسمي اشىلۋىندا قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەگەن مۇرات پاشا اۋدانىنىڭ مەرى ءۇمىت ءۇيسال، ساياباققا اباي ەسىمىنىڭ بەرىلۋى ءوز كەزەگىندە قازاق پەن تۇرىك حالىقتارىن ودان سايىن جاقىنداستىرا تۇسەتىنىن اتاپ وتكەن.

25 قىركۇيەكتە پاكىستاننىڭ يسلاماباد قالاسىندا «اباي» ورتالىعى اشىلدى. اتالمىش ءىس-شارا اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا جۇزەگە اسىرىلعان.

ىستامبۇلدا ەندى اباي كوشەسى بار

28 قىركۇيەكتە تۇركيانىڭ ىستامبۇل قالاسىنداعى داڭعىلعا قازاقىڭ باس اقىنى – اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ەسىمى بەرىلدى.

تۇركياداعى ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ دەنى ىستامبۇلدىڭ زەيتۇنبۇرۋ ايماعىندا تۇرادى ەكەن. وسى ايماقتاعى قازاق دياسپوراسىنىڭ كزەكتى كەزدەسۋىندە 50-ءشى جىلدارى تۇركياعا بارىپ قونىس تەپكەن قازاقتىڭ بۇگىنگى ۇرپاقتارى باس قوسقان. اتالعان جيىندا ىستامبۇلداعى قازاقستاننىڭ باس كونسۋلدىعى ۇيىمداستىرعان. مىنە، وسى جيىندا ىستامبۇلداعى ۇلكەن كوشەلەردىڭ بىرىنە قازاقتىڭ ۇلى ويشىلى، اعارتۋشى اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ەسىمى بەرىلگەنى بەلگىلى بولدى.

«مەن ءوزىم ىستامبۇلدا تۋعان قازاقپىن. ماعان قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋ ماڭىزدى. ءبىز وسىنداي كەزدەسۋلەدى ءجيى وتكىزىپ تۇرۋعا كەلىستىك. وسىنداي كەزدەسۋلەر ارقىلى ءبىز انا ءتىلىمىزدى دە تەزىرەك ۇيرەنەمىز، بىرگىلىمىز دە نىعايا تۇسەدى»، - دەپتى تۇركيا قازاعى عاپپار ورحۋن اقداق.

ىستامبۇلداعى ۇلكەن كوشەلەردىڭ بىرىنە اباي ەسىمىن بەرۋ انكاراداعى قازاقستان ەلشىلىگى مەن ىستامبۇلداعى باس كونسۋلدىقتىڭ كۇش سالۋىمەن جۇزەگە اسقان.

29 قىركۇيەكتە يندونەزيانىڭ دجاكارتا قالاسىندا ابايدىڭ «قارا سوزدەرىنىڭ» يندونەزيا تىلىندەگى جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. شارانى يندونەزياداعى قازاقستان ەلشىلىگى مەن قر ۇلتتىق كىتاپحاناسى بىرلەسىپ ۇيىمداستىرعان.

Abai.kz