«ءبىزدى بىرىكتىرگەن كەنيگسبەرگ»
2012 جىلدىڭ 10 ءساۋىرى كۇنى ساعات 11.00-دە شىعىس قازاقستان ونەر مۇراجايىندا كەنيگسبەرگ قامالىنىڭ شابۋىلىنا قاتىسۋشى، ۇلى وتان سوعىسى ارداگەرلەرىنىڭ «ءبىزدى بىرىكتىرگەن كەنيگسبەرگ» اتتى ءداستۇرلى 11-ءشى كەزدەسۋى وتكىزىلدى.
2000 جىلى وتستاۆكاداعى گۆارديا پولكوۆنيگى پەتر ميحايلوۆيچ انتونوۆتىڭ باسقارۋىمەن ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى ونەر مۇراجايىنا كەلىپ، جىل سايىن 10-ساۋىردە كەنيگسبەرگ قالا - قامالدى العان كۇنى كەزدەسۋ وتكىزۋگە ۇسىنىس جاسادى.
1941 جىلى شىعىس پرۋسسيا ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن فاشيستىك گەرمانيانىڭ وپاسىزدىقپەن شابۋىل جاساۋعا ارنالعان نەگىزگى مايدان شەبىنىڭ ءبىرى بولدى. سوعىس كەزىندە كەنينگسبەرگ ءىرى كۇش جانە دە نەمىس اسكەرىنىڭ بازاسىن تولىقتىراتىن جەر بولدى.
نەمىستەر شىعىس پرۋسسيا ايماعىندا جاقسى دامىعان، ۇزاقمەرزىمدى ينجەنەرلىك قۇرىلىسقا 1932 جىلى كىرىستى جانە بۇل قۇرىلىستى ءبىزدىڭ ەلگە شابۋىل جاساعانعا دەيىن جالعاستىردى. ناتيجەسىندە گيتلەرشىلەر شىعىس پرۋسسيا ايماعىندا جانە وعان قاراستى پولشانىڭ سولتۇستىك بولىگىندە بىرنەشە بەكىتىلگەن اۋداندار، سونىمەن قوسا ءىرى قورعانىس تورابىن قۇردى. بارلىق وسى قۇرىلىستار شايقاس كەزىندە ءبىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىستا بولدى. اسىرەسە، گۋمبيننەن-ينستەربۋرگ- كەنيگسبەرگ باعىتىنداعى نەگىزگى ينجەنەرلىك قورعانىس قاتتى دامىعان ەدى.
2012 جىلدىڭ 10 ءساۋىرى كۇنى ساعات 11.00-دە شىعىس قازاقستان ونەر مۇراجايىندا كەنيگسبەرگ قامالىنىڭ شابۋىلىنا قاتىسۋشى، ۇلى وتان سوعىسى ارداگەرلەرىنىڭ «ءبىزدى بىرىكتىرگەن كەنيگسبەرگ» اتتى ءداستۇرلى 11-ءشى كەزدەسۋى وتكىزىلدى.
2000 جىلى وتستاۆكاداعى گۆارديا پولكوۆنيگى پەتر ميحايلوۆيچ انتونوۆتىڭ باسقارۋىمەن ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى ونەر مۇراجايىنا كەلىپ، جىل سايىن 10-ساۋىردە كەنيگسبەرگ قالا - قامالدى العان كۇنى كەزدەسۋ وتكىزۋگە ۇسىنىس جاسادى.
1941 جىلى شىعىس پرۋسسيا ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن فاشيستىك گەرمانيانىڭ وپاسىزدىقپەن شابۋىل جاساۋعا ارنالعان نەگىزگى مايدان شەبىنىڭ ءبىرى بولدى. سوعىس كەزىندە كەنينگسبەرگ ءىرى كۇش جانە دە نەمىس اسكەرىنىڭ بازاسىن تولىقتىراتىن جەر بولدى.
نەمىستەر شىعىس پرۋسسيا ايماعىندا جاقسى دامىعان، ۇزاقمەرزىمدى ينجەنەرلىك قۇرىلىسقا 1932 جىلى كىرىستى جانە بۇل قۇرىلىستى ءبىزدىڭ ەلگە شابۋىل جاساعانعا دەيىن جالعاستىردى. ناتيجەسىندە گيتلەرشىلەر شىعىس پرۋسسيا ايماعىندا جانە وعان قاراستى پولشانىڭ سولتۇستىك بولىگىندە بىرنەشە بەكىتىلگەن اۋداندار، سونىمەن قوسا ءىرى قورعانىس تورابىن قۇردى. بارلىق وسى قۇرىلىستار شايقاس كەزىندە ءبىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىستا بولدى. اسىرەسە، گۋمبيننەن-ينستەربۋرگ- كەنيگسبەرگ باعىتىنداعى نەگىزگى ينجەنەرلىك قورعانىس قاتتى دامىعان ەدى.
1945 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ ورتاسىندا شىعىس-پرۋسسيا شابۋىلداۋ وپەراتسياسى باستالدى. بۇل شايقاسقا 3-ءشى بەلورۋس مايدانىنىڭ اسكەرى (قولباسشى - ارميا گەنەرالى چەرنياحوۆسكي) جانە 2-ءشى بەلورۋس مايدانىنىڭ اسكەرى (قولباسشى - كەڭەس وداعىنىڭ مارشالى ك.ك.روكوسسوۆسكي) قاتىستى. كەڭەستىك جوعارعى باس قولباسشىنىڭ ويى بويىنشا، بۇل وپەراتسيانىڭ ماقساتى - نەگىزگى جاۋ كۇشتەرىنەن «ورتالىق» اسكەر توبىن الاستاتۋ. وپەراتسيانىڭ ءساتتى ءوتۋى - كەڭەس اسكەرىنىڭ شابۋىل بارىسى ءۇشىن عانا ەمەس، جالپى ۇلى وتان سوعىسى ءۇشىن دە ستراتەگيالىق ماڭىزى زور بولدى.
ەكى مايداننىڭ شابۋىلدايتىن وپەراتسياسى 1945 جىلدىڭ 6 ساۋىرىنەن 9 ساۋىرىنە دەيىن سوزىلدى. وپەراتسيا بارىسىندا جاۋدىڭ 42 مىڭ جاۋىنگەرى مەن وفيتسەرى جويىلدى. 92 مىڭعا جۋىق ادام تۇتقىندالدى، 2023 قارۋ-جاراق، 1652 مينومەت جانە 128 ۇشاقتى قولعا ءتۇسىردى.
كەنيگسبەرگ جەڭىسىنە ارناپ كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ پرەزيديۋمى «كەنيگسبەرگتى العانى ءۇشىن» مەدالىن تاعايىندادى. ماسكەۋ بۇل كۇنى ەرجۇرەك جاۋىنگەرلەرگە 324 قارۋدان جيىرما ءتورت ارتيللەريالىق دۇركىن-دۇركىن ساليۋت جاسادى.
وسكەمەندىك 68 جاۋىنگەر كەنيگسبەرگ قامالىن الۋ وپەراتسياسىنا قاتىستى. بۇگىنگى كۇنى، وكىنىشكە وراي، سولاردىڭ ىشىندە، توعىزى عانا ءتىرى.
ونەر مۇراجايىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جىل سايىن مۇراجاي قابىرعاسىندا ارداگەرلەردى كورۋگە قۋانىشتى جانە دە بۇل كەزدەسۋىمىز وتكەن كۇندەر مەن بولاشاقتىڭ اراسىن بايلانىستىراتىنا سەنىمىمىز مول.
كەزدەسۋ بارىسىندا ارداگەرلەر داڭق مەموريالىنا بارىپ، ماڭگىلىك وتقا گۇل شوقتارىن قويدى. ودان كەيىن ونەر مۇراجايىندا سالتاناتتى ءبولىمى مەن مەرەكەلىك كونتسەرت وتكىزىلدى. بارلىق ارداگەرلەرگە ەستەلىك سىيلىقتارى تاپسىرىلدى.
