ءار زاماننىڭ ءوز قۇرقىلتايى بار...
ءبىز قازىر وسەكتى دە، وتىرىكتى دە، عايباتتى دا «راحاتتانىپ» ايتاتىن بولدىق. باسقالاي ەمەس، ەكس-كۇيەۋ راحات اليەۆتىڭ مانەرىمەن «راحاتتانامىز». العاش اۆسترياعا قاشىپ كەتكەندە ارتىنان قۋىپ بارىپ، قۇر قول قايتقان ءىز-كەسۋشىلەرىمىز بەتتەرى بۇلك ەتپەي «الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە راحات اليەۆ شىعا المايتىنداي ەتىپ «قىزىل كارتىشكە» قويىپ كەلدىك، ول ەندى ۆەنادان اتتاپ باسا المايدى. كوپ ۇزاماي ونى اۆستريادان دا الدىرتامىز» دەگەن-ءدى. وتتاۋ ءسوز بوپ شىقتى!
قايىرجان سۇلەيمەن
ءازازىل مەن پەرىشتە تاباقتاس بولا ما ەكەن؟!
ءبىز قازىر وسەكتى دە، وتىرىكتى دە، عايباتتى دا «راحاتتانىپ» ايتاتىن بولدىق. باسقالاي ەمەس، ەكس-كۇيەۋ راحات اليەۆتىڭ مانەرىمەن «راحاتتانامىز». العاش اۆسترياعا قاشىپ كەتكەندە ارتىنان قۋىپ بارىپ، قۇر قول قايتقان ءىز-كەسۋشىلەرىمىز بەتتەرى بۇلك ەتپەي «الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە راحات اليەۆ شىعا المايتىنداي ەتىپ «قىزىل كارتىشكە» قويىپ كەلدىك، ول ەندى ۆەنادان اتتاپ باسا المايدى. كوپ ۇزاماي ونى اۆستريادان دا الدىرتامىز» دەگەن-ءدى. وتتاۋ ءسوز بوپ شىقتى!
قايىرجان سۇلەيمەن
ءازازىل مەن پەرىشتە تاباقتاس بولا ما ەكەن؟!
اليەۆتىڭ الەۋلايى الەمدى كەزىپ كەتتى. «قىزىل كارتىشكە» تۇرماق، قىزىل كىرپىشپەن دە توسقاۋىل جاساي المادى ءبىزدىڭ بيتبالاقتار. قايتا راحاتقا «جاسىل جارىق» جاعىپ بەردى. راحات – باتىستىڭ قولىنداعى كوزىرىنە اينالدى. راحات – قازاقستاندى ەۋروپا الدىندا تۇقىرتاتىن مىقتى قۇرال بولىپ شىقتى...
شەت ەلدە شەمىشكە شاعىپ وتىرىپ قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىمەن اينالىساتىن «قازاقستان مۇسىلماندار وداعى» دەيتىن اۋلەكى توپ بار. تازا جويىتتىك جىمىسقى جوبا. قازاقتىڭ بايلىعىن شەتەل اسىرعان جەمقورلاردىڭ قولداۋ كورسەتپەگەنى قالعان جوق بۇل وداققا. سول وداقتىڭ سەركەلەرى جۋىردا اتىشۋلى ساشا كوەن بوراتپەن اعىلشىن استاناسى لوندوندا كەزدەسىپتى. بوراتتىڭ كىم ەكەنىن جاقسى بىلەسىزدەر. شاشى دۋدىراعان مۇرتتى ءازازىل. ءبىر كەزدەرى قازاقستان جايلى سايقىمازاق فيلم ءتۇسىرىپ، از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ميللياردەر بولىپ شىعا كەلگەن الاياق.
سول الاياققا قازاقستان «مۇسىلماندارىنىڭ» اتىن جامىلعان جادىگويلەر جاتا-جابىسىپ قولقا سالعان عوي. «باكە-كوكە، ءبىزدىڭ ەل تۋرالى تاعى ءبىر كينو ءتۇسىرىڭىزشى» دەپ. ءجاي عانا كينو ەمەس، قازاقستاندى جانە ءبىر ابىرويسىز ەتەتىن – ساياسي كومەديا! تۇسىرىلمەك كينونىڭ اتىن دا «قازاقستانداعى ءبىر شۇڭقىر تۋرالى اڭىز» دەپ قۇيقىلجىتىپ قويىپ ۇلگەرىپتى. الماتىنىڭ قاق ورتاسىنداعى بەلوۆيچتىڭ قۇرىلتايشىلارى اۋزىمەن قۇس تىستەگەن قۇرلىس كومپانياسى جىنويناق سالامىن دەپ قازىپ تاستاپ كەتكەن شۇڭقىر تۋرالى تەلەحيكايا. ءتىپتى، الگى پىسىقتار «ءبىز كينو ءتۇسىرىپ بولعانشا ورتالىق الاڭداعى شۇڭقىردى كومىپ تاستاماۋىڭىزدى سۇرانامىز» دەپ الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان ەسىموۆكە ءوتىنىش حات جولداپ تا ۇلگەرگەن سياقتى.
بورات ءيتتىڭ كەلىسكەن-كەلىسپەگەنىن بىلمەدىك، الايدا، مۇسىلمان اتىن جامىلعان جانتىقتار وداعى اتالمىش ءفيلمنىڭ باس دەمەۋشىسى بولامىز دەپ لەپىرىپ وتىر.
ايتپاعىمىز، مۇسىلمانعا جات ارەكەتتەرمەن ناپاقا تاۋىپ جۇرگەن «قازاقستان مۇسىلماندار وداعى» دەپ اتالاتىن جويىتتىك جوبانى راحات اليەۆ تە قارجىلاندىرىپ وتىر ەكەن دەيتىن سىبىر-كۇبىر بار.
ءازىلىڭ جاراسسا – اتاڭمەن وينا. جاراسپاسا – 29 ەۋروعا ساتىپ جىبەر!
بيلىك توقتاتامىز دەپ راحاتقا ءوزىن بوقتاتىپ الدى. وتكەن اپتادا «ويباي، نەسىن ايتاسىز، راحات اليەۆ ءوز اكەسى مۇحتاردى قاماۋدا ۇستاپ وتىر ەكەن!» دەيتىن اقپاراتتى استانانىڭ استاۋىنان جەم جەپ وتىرعان اقپارات قۇرالدارى شۇرقىراپ جازعان. ارتىنشا، «اقپاراتتىق ايقاس ولاي ەمەس، بىلاي بولادى» دەگەندەي راحاتتىڭ كەزەكتى ءبىر «بومباسى» جارىلدى.
مامىردىڭ ون بىرىنەن باستاپ ەۋروپادا «وكىل قايىن اتا: دەرەكتى پوۆەست» اتتى راحات اليەۆتىڭ كىتابى ەركىن ساۋداعا شىقتى. ەلەكتروندى ساۋدا-سايتتاردىڭ كۇن ىلگەرى ساتىلىمعا شىعارىپ قويعانىنا قاراعاندا، بۇل كىتاپقا سۇرانىس ماسقارا سەكىلدى. قازاقستان بيلىگى مەن بيشىكەشتەرىنىڭ شىن كەلبەتى باسقا قىرىنان سۋرەتتەلەتىن 532 بەتتىك «تۋىندىنىڭ» قۇنى – 29 ەۋرو. ينترنەت ارقىلى ساتىپ الۋ ءسال قىمباتقا تۇسەدى.
وتكەن اپتاداعى مۇحتار اليەۆتىڭ ءمۇساپىر كۇيىن دە قازىر سان-ساققا جۇگىرتۋشىلەر بار. «مۇحتار اليەۆ ۆەناداعى قازاقستان ەلشىلىگىنە ءوز ەركىمەن بارماپتى، ونى قازاقستاندىق تىڭشىلار ۇرلاپ كەتىپتى»، «راحات قازاقستاندى كۇللى الەمگە ماسقارالاۋ ءۇشىن اكەسىن ءوز ساياسي ويىنىنا ارالاستىرا باستادى» دەگەن سياقتى ءتۇبى جامان سوزدەر اۋىزدان-اۋىزعا، باسىلىمنان-باسىلىمعا اۋىسىپ ءجۇر. قالاي دەسەك تە، ءبىر جەرىمىزدى جىمىلە جۇرتتىڭ الدىندا جالاڭاشتاپ تاستاعانىمىز انىق.
ەۋروپادا ساتىلىمعا شىققان كىتاپقا توسقاۋىل ءۇشىن جاسالدى دەسەك تە، بالاسىنان قاشىپ ەلشىلىكتى پانالادى دەسەك تە، ايتەۋىر ءبىر قارا بۇلت اليەۆتەر اۋلەتىن توڭىرەكتەپ ءجۇر. كەيدە ويلايسىڭ، قاراۋىلى جوق، قاداعالايتىن بەينە كامەراسى جوق ول نە قىلعان ءۇي راحات اليەۆتىكى دەپ. مۇحتار اليەۆتىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە رەت كىرىپ-شىعىپ جۇرگەن جەرى ارقىلى نەگە راحاتتى ۇرلاپ اكەتپەيدى ءبىزدىڭ تىڭشىلار. بيىك قامالدان سىتىلىپ شىققانىمەن ءتۇن ورتاسىندا جيىرما شاقىرىمداي جەردەگى ەلشىلىككە جۇرەگى ناشار شالدىڭ ولمەي-جىتپەي جەتىپ جۇرگەنى دە ەرلىك سەكىلدى بوپ كورىنەدى.
قالاي بولعاندا دا، ءالىپتىڭ ارتىن باعامىز. ءتۇبى بۇل قۇپيانى نە ەل، نە جەر اشكەرەلەيدى...
«قازاقستان» اپتالىعى، №18 (258), 14-مامىر، 2009