يگىلىك ايمەن. ءبىزدىڭ زاماناقىرىمىزدىڭ گەرويلارى
1. قالامگەرلەر
(«1986 - جەلتوقساننان» ءسال بۇرىنعى، ءبۇتىن بەرگى
ادەبيەت جانە ونەر ءھام قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ
پورترەتتەرى; نەمەسە دوستىق‑ازىل دە)
جۇبان مولداعاليەۆ - («جەلتوقسانعا» بايلانىستى «جازۋشىلار وداعىندا» وتكەن جارتىكەش تە جەتىمەك جيىندا كولبيننىڭ سوزىنە تريبۋنادان قايتارعان جاۋابى) «- ءسىز بەن مەن وسىنداي كەزدەسۋ ءۇشىن قارۋ ۇستاپ كەشەگى كۇنى «وتاندى» جاۋدان قورعادىق پا؟.. مەنىڭ ۇلتىم بارىنە شىدادى عوي. ۇلتتار دوستىعىنىڭ لابوراتورياسى بولعان قازاقستاندا ۇرپاعىم تىلىنەن ايىرىلدى، ۇلتىم نادان اتالدى. مەنىڭ حالقىم بارىنە ءتوزدى عوي. قۇربىم‑اۋ، قىزدارىمدى شاشىنان سۇيرەپ، ۇلدارىمدى يتكە تالاتقان 16‑شى جەلتوقساننان ءبىر كۇن بۇرىن، نەمەسە سوناۋ قاندى سوعىستا ولمەگەنىمە وكىنىپ تۇرمىن بۇگىن...»
دەپ ۇيرەتتىڭ: «ماڭگۇرتسىڭ، ءبارىڭ نادان»، -
تىلدەن، دىننەن ايىرىلدى ەلىم، دالام.
كەشە الاڭدا ساباعان سەنىڭ تەگىڭ،
ال تاياقتى جەگەندەر مەنىڭ بالام.
اقىن جۇرەك تارتۋدا سودان قايعى،
شىدامايمىن ايتپاۋعا جارام جايلى.
كەشىر مەنى، زامانداس، وسى جولى،
جۇبان سىزبەن پىكىرلەس بولا المايدى! - «اردا تۋعان، اقيىق، الماس قىلىش! ناعىز، «ۇلت جولىندا جان پيدا!!!»
1. قالامگەرلەر
(«1986 - جەلتوقساننان» ءسال بۇرىنعى، ءبۇتىن بەرگى
ادەبيەت جانە ونەر ءھام قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ
پورترەتتەرى; نەمەسە دوستىق‑ازىل دە)
جۇبان مولداعاليەۆ - («جەلتوقسانعا» بايلانىستى «جازۋشىلار وداعىندا» وتكەن جارتىكەش تە جەتىمەك جيىندا كولبيننىڭ سوزىنە تريبۋنادان قايتارعان جاۋابى) «- ءسىز بەن مەن وسىنداي كەزدەسۋ ءۇشىن قارۋ ۇستاپ كەشەگى كۇنى «وتاندى» جاۋدان قورعادىق پا؟.. مەنىڭ ۇلتىم بارىنە شىدادى عوي. ۇلتتار دوستىعىنىڭ لابوراتورياسى بولعان قازاقستاندا ۇرپاعىم تىلىنەن ايىرىلدى، ۇلتىم نادان اتالدى. مەنىڭ حالقىم بارىنە ءتوزدى عوي. قۇربىم‑اۋ، قىزدارىمدى شاشىنان سۇيرەپ، ۇلدارىمدى يتكە تالاتقان 16‑شى جەلتوقساننان ءبىر كۇن بۇرىن، نەمەسە سوناۋ قاندى سوعىستا ولمەگەنىمە وكىنىپ تۇرمىن بۇگىن...»
دەپ ۇيرەتتىڭ: «ماڭگۇرتسىڭ، ءبارىڭ نادان»، -
تىلدەن، دىننەن ايىرىلدى ەلىم، دالام.
كەشە الاڭدا ساباعان سەنىڭ تەگىڭ،
ال تاياقتى جەگەندەر مەنىڭ بالام.
اقىن جۇرەك تارتۋدا سودان قايعى،
شىدامايمىن ايتپاۋعا جارام جايلى.
كەشىر مەنى، زامانداس، وسى جولى،
جۇبان سىزبەن پىكىرلەس بولا المايدى! - «اردا تۋعان، اقيىق، الماس قىلىش! ناعىز، «ۇلت جولىندا جان پيدا!!!»
مۇقاعالي ماقاتاي - «ءبارى ماعان جات، جەكسۇرىن، جيىركەنىشتى! كىمنىڭ دوس، كىمنىڭ قاس ەكەنىن ۇعىنۋدان مەن باياعىدا-اق قالعانمىن. جوق! مەنىڭ دوستارىم جوق! مەن تەك اينالامنان وزىمە قاراي جىلجىپ كەلە جاتقان سەگىز اياقتى (ابايدىڭ «سەگىز اياعىن» ەسكە ءتۇسىرىپ قويىڭىز. «ي») سۇمدىقتاردى عانا كورەم. قورعانا الامىن با، بىلمەيمىن». 21 سەنتيابر، 1974 جىل» - «بىزدەرگە بۇ جالعاننىڭ بوعىن ەزىپ ىشكىزىپ-جەگىزىپ كەتكەن، جانى ءجاننات تورىندەگى ولمەس ءور تۇلعا!»
سافۋان شايمەردەنوۆ - «ابزال اتالاردان قالعان ارۋاقتى امانات».
مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ - «جايىلىمى بولەك كىدى جىلقى».
گەرولد بەلگەر - «سوڭعى قىر قازاعى».
ءالجاپپار ءا. - «جەلتوقساندا» جاستار قىرىلىپ، دىنمۇحامەد قوناەۆ ءۇي قاماقتا جاتقاندا - كولبيننىڭ الدىنا جەدەلىنەن جەتىپ بارىپ: «ءسىزدىڭ كەلۋىڭىزدى جيىرما بەس جىل كۇتتىم!» دەپ اعىنان جارىلاتىن ەر-كوكە».
ءابدىجاميل ن. - «كارى ارىستان: كىرگەن ءىز بار-اق... شىققان ءىز؟..»
مۇزاپفار ءا. - «سەن جاقسى-مەن جاقسى... توق بالا».
قادىر م. - «سەن جاقسى دا مەن جاقسى... توق تا ساق، تاكاپپار دا پىسىق بالا; «جەلتوقساندى» تەكسەرىپ‑تۇگەلدەۋشى حۇكىمەتتىك شوڭ رەۆيزور».
تۇمانباي م. - «ءبارى دە، ءبارىمىز دە جاقسى، - «و كەي!» - ەلگەزەك تە ەپتى بالا; «ارناۋدان» الەم چەمپيونى!»
ءابىش ك. - «قوجا-موللا، - «موللانىڭ ايتقانىن عانا ىستە...»
زەينوللا ق. - «مۇقاڭنىڭ تۇشكىرىگىنەن بولعان - دەگەن دە، بولىمدى‑اق بالا».
ءسابيت د. - «الاۋلاپ جانعان ماحاببات وتى».
شەريازدان ە. - «...كەكىلدى بالا».
ءازىلحان ن. - «سوعىستان (ورىس‑گەرمان) كەيىن ستۋدەنت قىزداردىڭ توستاعىنا - ودان سوڭ ۇلىقتاردىڭ قولىنا قاراپ قالعان ءالجۋاز بالا».
قابدەش ج. - «التايدىڭ ارعى استىنان اۋىپ كەلگەن جاساۋسىز قىز».
ولجاس س. - «كراساۆچيك-كازاحستانەتس!..»
شەرحان م. - «بولشو‑و‑و‑وي جۋرناليست; ىڭىرانىپ-تولعانعان، بىراق-تا جاۋىپ كەتە الماعان قاراتوپان بۇلت; نەمەسە تارپاڭ ايعىر دا; ال، بۇگىندەرى... «نۇر‑استانانىڭ» شەكپەندى باتاگويى...»
اكىم ت. - «شوپشەك قورىعان شۇيكەدەي شايا-شال».
قاليحان ى. - «جۇلدىز» جورنال‑مەكەمەسىندەگى اسا تالانتتى دا كەلەشەگى كوگىلدىر پرەدپرينيماتەل».
ابۋباكىر ق.، سەرىك ت.، سەرىك ا.، نەسىپبەك ا.، باۋىرجان ج.- «ارپا ىشىندە ءبىر بيدايلار»... قازاقى «اتتەگەن-ايلارىمىزبەن».
قوس مۇحتار - «قوس-قوس ءمۇيىزدى، ءبىرى ەستى، ءبىرى ەسسىزدەۋ... ەسكەندىر-قوشقارلار».
وتەجان ن.، عابباس ق.، زەينوللا ت. - «كوك بورىلەر سارقىندارى».
الدان ا. - «جەكە جورتقان جارالى جولبارىس».
كاكىمبەك س. - «جەز كيىك»، - اۆتوپورترەت».
ورالحان بوكەي - «كەربۇعى»، - اۆتوپورترەت».
نۇرلان ماۋكەنۇلى - «ءوز وتىنا ءوزى ورتەنىپ كەتكەن، بۇگىن‑ەرتەڭ قايتا تۇلەر فەنيكس قۇسى».
سايىن م.، تۇرسىنبەك ك.، ورازاقىن ا.، جۇما‑نازار س.، مەيىرحان ا.، ديداحمەت ءا.، راحىمجان و.، زاھاردين ق. - «سارىدالادا ساعىمعا ورانعان دارۋىشتەر».
مەرەكە ق. - «تارى كوجەگە تويعان - تومپيعان، تىنىمباي ن. - قارا سۋ ۇرتتاپ العان - تىمپيعان قارادومالاقتار».
يرانبەك - «بەكەجان-مىرزا».
جۇسىپبەك ق. - «قابان-قارا»، - «ەكىنشى بايمەنوۆ»؟..
نۇرتورە ج. - «سۇلۋ-سيپىر تورى ات»، - «ءۇشىنشى بايمەنوۆ»؟..
نۇرلان و. - «بارشا قىزىقستاندىق «كالينين-ستاروستا».
شاشتايۇلى - «قازاق ادەبيەتى» گازىت‑پرەدپرياتياسىندا «اڭگىمە ورنىنا» دەگەن كۇلشەتاي‑جانر اشىپ العان - اسقان نوۆاتور‑عۇلاما».
تەمىرحان م. - «تالانتتى دا تالەيلى، تاسىرقاپ قالعان («قىرىق جىلعى دوسىنان تاياق جەپ تە قالعان») تۇلپار».
دۇيسەنبەك ق. - «تەرەزەلەرىن تونيروۆاتتاپ تاستاعان تيكو».
تالاپتان ا. - «ايدالاداعى اۋزى-مۇرنى جوق وتاۋدىڭ ستوروجى».
عالىم جايلىباي - «اۋزى‑مۇرنى جوق وتاۋدى مايحانا‑كازينوعا اينالدىرعان ەپتى ەكسپرەسس‑ەكسپەديتور».
اقۇشتاپ ب. - «اققۋ‑ارمان‑قىز».
مارفۋعا ا. - «سىپايى، كۇمىس سىرعالى قىز».
فاريزا و. - «ءبارىن ءوزىم بىلەم ء(بىلىپ جارىتپاسا دا) - وكتەم قىز».
ءجۇرسىن ە. - «ورنىن تاپقان قىز»، - ياكي، ايتىس‑تارتىستاردىڭ، ءمۇشايرا‑شۇشايرالاردىڭ اسا تالانتتى كومبيناتورى».
تۇرسىن ج.، بەيبىت ق. - «وتىرىپ قالعان قىزدار»، - ياكي، «شىرىلداۋىق بوزتورعايلار».
دۇكەنباي د. - «تويدا جەل جىبەرىپ قوياتىن، قانشاما مارتە جىبەرىپ قويسا دا قايتپايتىن قايسار قىز»، نەمەسە «ەسەبى تۇگەل، ەپتى كاپىر».
تولەن ءا. الىبەك ا. - «اۋىلدارى دا استاۋلارى دا بولەك، جاساۋلارى تۇگەل... زامان-اي قىزدار!»
اسقار ا. - «فانتازەر».
ديدار ا. - «فانتازەر‑2»، نەمەسە «كامەك قاۋىن».
رافاەل ن. - «كاۆكازسكي پلەننيك...»
تۇرسىنجان ش. - «ۆەتحوۆەن...»
ىزىرايل س. - «موتسارت...»
دۋلات ي. - «شەكسپير...»
ارعىنباي ب. - «ومار حايام...»
سۇلتانعالي س. - «اريستوتەل...»
ەسەنباي د. - «لەرمونتوۆ»، - نو... اناۋلارداي ەمەس، ناعىز!!!»
ەسەنعالي ر. - «قىڭىر، قىڭىر دا بولسا قوڭىر»، نەمەسە، بۇگىندەرى «مايدا تورعايلار باپكەرى». («28‑باتىرلىعى» ءوز الدىنا...)
نۇرعالي و. - «قىزدى اۋىلدى توركىندەگەن تەسىك-قالتا سەزىم سەرىسى».
ساكەن ي. - «قىزىلى قايتقان كەلىنشەكتەرگە التى قىردىڭ ارعى استىنان قىرىندايتىن قوتىراش قوراز».
بەكسۇلتان ن. - «كولحوزشى قىز-كەلىنشەكتەردىڭ رومەوسى».
جاركەن ب. - «جالتاقتىق جۇمىرىنداعى جالىن‑دى جىراۋ».
نەسىپ ج. - «تاسپەن ۇرعان تەنتەكتى (تۇرلىقانوۆتى) - تەلپەكپەن ۇرعان تەكتى».
تالاسبەك ءا. - «جۇمباقتاس...»
سەيىت ك. - «سكورپيون».
تولىمبەك ءا. - «داريادا جۇزگەن «ماو» بالىق».
كوپەن امىر‑بەك - «ۇرەر ورنىن دا، كەزىن دە، جولىن دا بىلەتىن ءبورىباسار-ارلان».
امان‑حان ءالىم - «ايعا قاراپ اۋا اۋپىلدەيتىن الىپسوق»، - نەمەسە... سولاي قاراپ ءتاسپى تارتاتىن «مياۋباي».
بايبوتا ق‑ن. - «ءسۇمبىل شاشتى دالاي-لاما».
ءشومىشباي س. - «كۇرىش ارقاسىندا (كومپوزيتورلار ارقاسىندا) كۇرمەك سۋ ىشەر»... ەپتى بۋحگالتەر».
سماعۇل ە.، سوپي س.، قۋاندىق ت. ... - «شتيرليتستەر»; بەكدىلدا ا.، مىرزان ك.، قۇرال ت. - قايسىسى «ميۋللەر-1»، قايسىسى «ميۋللەر-2»، ەندى قايسىسى «ميۋللەر‑3»؟..
سابىر ا.، سۆەتقالي ن.، مۇرات ش.، ارداق ن.، سەرىك (ەلىكباي), تىنىشتىقبەك ءا.، الىبەك ش.، الماس ت.، امانقادىر ي.، ۇلاربەك ب.، ەرلان ج.، سەرىك (ساعىنتاي), توقتارالى ت.، ... - «اسپانداعى قۇداي بەرە سالعان، جەردەگى قۇقايلار قابىلداي قويماعان - قازىنالى ارالدار».
ءساليما ىسقاق - «سىلقىمدار پاتشايىمى».
ءنازيرا بەردالى - «كەربەزدەر حانشايىمى» (چەمپيونى).
مارحابات ب. - «كوك شايىن سوراپتاپ وتىرىپ-اق سول قولىمەن سۇيكەي بەرەتىن شىمقالالىق سۇڭعىلا».
قۋانىش ج.، قالي س.، قىلي... سىلي... - «قايراتتىڭ» قوسالقى قۇرامىنداعى اقساق-توقساق ويىنشىلار نەمەسە «مىلنايا وپەرالار».
ايگۇل كەم. - «اي» ەكەنى، «ءجاي» ەكەنى، «قاي» ەكەنى الىگە دەيىن بەيمالىم... گۇل-گۇل»!؟
زاريا ج.، ءدىلدار م. - «قارا تاسقا بىتكەن قىنالار».
ماحاببات ا.، بانۋ د.، گۇلبانۋ ن.، جازيرا ا.، ماقپال ج.، بايان ب.، انار ش.، جانارگۇل ق.، گۇلمانات ءا.، تاناگۇل ت.، دينارا م. ... - «قۇلپىرعان دا ىرعالعان قىر قىزعالداقتارى».
«تايمان تايماس» - «كوپ نۇكتە» نەمەسە «بوگدە»; ايتپەسە، «يت، شوشقا، كىرپى، قۇرت، بيت، ي ت. د.». ودان قالسا، بىلاي دا: «ۆىسشايا كاتەگوريا - سوڭعىدان كەيىنگى - سوڭعى تازا اقىماق!..»
2. ونەردەگى تۇلعالار مەن ۇساق-تۇيەكتەر
روزا باعلانوۆا - «اق»، «قىزىل»، «كوك» كەزەڭدەر بولسىن، «سۇر»، «بۇلدىر»، «قۇرعىر» ۋاقىتتار بولسىن، ءبارى‑بىر، بارىنە دە - «اق پاتشامدىق!» روزوۆىي كوزاينەكپەن قارايتىن رومانتيك ساندۋعاش اپا».
جامال وماروۆا - «التايىن ايتا‑ايتا قارتايسا دا»، قازاعىنىڭ جادىندا ماڭگىلىككە جاس بوپ قالار - جاساي بەرەر رەاليست ءور اپا.»
شامشى‑عۇمىر - «ساز‑الەم، - كەزبە‑قۇدىرەت».
نۇرعيسا‑القيسسا - «ارۋاقتى دا كيەلى اتالار رۋحى، - تولاعاي دا تەلەگەي عاسىرلار ءۇنى».
جانىبەك كارمەن - «تاڭسالتىپ، تاڭىرقاتىپ وتكەن، قازاقتىڭ جادىندا ماڭگىلىككە قاشالىپ جازىلىپ قالعان ونەر پاديشاسى».
راحىم تاجىباەۆ - «سابىرلى دا ساردار، ارقالى دا ادۋىن - حاس‑شەبەر!..»
بيبىگۇل تولەگەنوۆا - «زامانالار‑جەلى جەلپىپ كەتە بەرگىش... اياۋلى دا تالەيلى بۇلبۇل».
ءمادينا ەراليەۆا - «سىلدىر‑سىڭعىر، كاۋسار بال بۇلاق ...»
نۇرعالي ءنۇسىپجانوۆ - «الاتاۋدان ارقىراپ اققان وزەن»، - «تاۋدان سىرعي قۇيىلىپ، سارى دالاعا جايىلعان ساۋمال».
قۇدايبەرگەن سۇلتانباەۆ - «بۇ جالعان دۇنيەڭىزگە سيماي دا قيماي كەتكەن دارا سالتاتتى...» («پارلامەنتتەگى جالعىز پروفەسسيونال ءارتىس...»)
تۇڭعىشباي ج. - «اقىراۋىقتىڭ اۋىزى دا پاتپەلەك اينالدىرار...»
باۋىرجان يبراگيموۆ باستاعان ويىن‑ساۋىق وينامپازدارى - «كۇلدى‑بادام، بالدىر‑باتپاق، مىلجىڭباي‑ەزبەكۇلدەر».
روزا ر. - «قۇداي بەرە سالعان داۋىسىنا داۋ دا داماي دا جوق، ايتسە دە... «پرىك‑پرىك - پوپرىگۋنكا».
ماقپال ج. - «قازاقى قۇدالىق‑تويداعى... قىرىلداتا‑دىرىلداتا انگە سالعان، ... بۇلكىلدەتە‑بۇلعاڭداتا بيگە باسقان، سارىقارىن بيپىڭ قۇداشا».
ايگۇل قوسان، ۇلجان ايناقۇل، توقتار‑بەيبىت، ءادىل‑دانا، نۇرلان البان، سايات مەدەۋ، ساكەن قالىم، تامارا اسار، ينديرا راسىلحان... - «ءبىر شوعىر - قۇرىشىڭدى قاندىرار ىڭكار‑كوڭىلدەر».
ناعيما ە. - «مونسترشا - ستراشيليششا!..»
ايگۋل باباەۆا - «ابدەن ءجۇرىلىپ، مايى مۇجىلگەن «ينوماركاعا» قوناقتاعان - باقىتتى گيۋل‑گيۋل!» نەمەسە «ماسكەۋلىك گۋزەەۆانىڭ اينىماعان كسەروكوپياسى، - الماتىداعى شوۋ‑زاگس فيليالىنىڭ ءدۇر ديرەكتورى».
بەيبۋلات ت. - «اپ‑اجەپتاۋىر‑اق ونەرلى دە كورىمدى، نو... كۇشەنشىكتىگى مەن ساقال‑شاشى بويىنان دا ويىنان دا الدەقايدا زورىراق بالاشكا»; نەمەسە، ايتپەسە، «پارلامەنتكە ءھام قوجايىنىنا ادال دا سەنىمدى «شاۋىلدەك - زۆونوك; بۇگىندەرى «تاستاندى» دا ما؟..»
دوسقان ج. - «وجەت تە رەكەت پاتسان».
التىنبەك ق. - «كوتەنزور - اپەرباقان».
قالدىبەك ق. - «ەسەرسوق - ۇرداجىق».
جولبارىس س. - «سۋجۇقپاس - شاڭتۇرماس».
ايگۇل ي. ءمادينا س. - «تالپىشتەر - جىلتىڭكۇل‑جىپپىڭكۇلدەر».
قالجان، نۇرتاس، نۇرجان، تۇنتەك، «ج!گىتتەر»، «جەبە»، كىشكەنباي... تىشقانباي... - «بۇگىنگى كۇندەرىمىزدىڭ «قوبىلاندى‑قازاقتارى»، - ياكي... «ۆەتنامدىق يا تايلاندىق تۋىستارعا تۇپپا‑تۋرا تارتىپ كەتكەن قۇرت‑قۇمالاقتار».
ماكپالكا ي.، ديلناز، پارۆاز، اليشەر، اتحامبەك، «راحات‑لۋكۋم»، «داۋس‑ينتەرنەشنل»، «گارەم»، «دومينو»، سيتورا، سيۆي... - «سوڭعىدان كەيىنگى... سوڭعى الاۋلاي‑اۋليەلەر».
3. ۇلت ۇلدارى مەن ساياسات سايقىمازاقتارى
مۇستافا وزتۇرىك - «ارىستان‑جۇرەك، قىران‑كوز، قايناعان‑قان - «ەلىم‑جەرىم!» دەپ ساعىنا ەڭىرەگەندە ەتەگىنە كوز جاسى تولىپ‑تاسىپ جەتكەن، اردا تۋعان، قاپىدا كەتكەن دە ەسىل‑ەر!..»
توقتار اۋباكىر - «جەتپىس جەتى جەردەن تەكتى تۋعان قازاقى‑ۇل! ازامات! قاھارمان! ۇلت پاتريوتى!»
مارات وسپانوۆ - «شىڭعا بىتكەن شىنار!» - «اتتەڭ، دۇنيە! قازاعىنىڭ كوگىلدىر كەلەشەگى دە ەدى‑اۋ!؟.»
امانگەلدى ايتالى - «اتا جول‑دى، دارا قازاق!»
قۋانىش ايتاحان، بەردىبەك ساپارباي - «بۇگىنگى كۇنگى بىردى‑ەكىلى جولدارى تۇزىك، ويلارى وزىق - جولىڭ بولعىر جولاۋشىلار».
ساراشكا الپىسوۆنا‑اپا - «مات‑تەرەزا».
االى وسمانوۆا - «سوڭعى دومالاق‑انا».
يمانعالي تاسماعامبەتوۆ - «ءپىردىڭ سوڭى - بەكەت، باتىردىڭ سوڭى - ەسەت، اكىمنىڭ سوڭى - يماش تاسماعامبەت»...
مۇرتازا بۇلۇتاي - «اقلاق ءىلىمدار».
دوس كوشىم - «تىك ءجۇرىپ، تۋرا سويلەر - جالعىز‑جارىم ساراپشى».
سەيىلبەك قىشقاش - «قارا جەرگە ەتبەتتەپ جاتىپ الىپ شىرىلدايتىن بوزتورعاي».
ەراسىل ابىلقاسىم - «قالتاعا سىيماعان» ەدينستۆەننىي پارلامەنتەر».
بولات جىلقىشيەۆ - «جۇماققا» («قالتالى پارلامەنتكە») جەر اۋدارىلعان «باقىتسىز اكىم».
عالىمجان جاقيانوۆ - «سولتۇستىك مۇزدى مۇقيتقا» پوجيزنەننو ايدالعان «باقىتتى اكىم».
حراپۋنچيك - «قايىن جۇرتىنان قىرعىن قالىڭمالمەن - ويسان ولجامەن ورالعان ءساتتى‑باي دجەنتەلمەن».
ابليازچيك - «ء21‑ىنشى كوسموستىق عاسىرداعى - «نەۋلوۆيمىي مستيتەل».
راحات ءا. - «اۆستريا رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق قاھارمانى».
دونيال احماتوۆ - «قاپەلىمدە كوسموسقا ءسىڭىپ كەتكەن «ۆوەننىي قاز‑سات‑سپۋتنيك»، - بىۆشي گونششيك‑ۆەلوسيپەديست».
گاني كاسيموۆ - «جيرينوۆسكي پو كىزىكستانسكي».
گيۋلجانا كاراگۋسيكوۆا - «ءبىر سيىردىڭ سوقىر ەمشەگىنەن سەل اعىزار، ءبىر تاۋىقتىڭ بىتەۋ تەسىگىنەن التىن جۇمىرتقا جاۋدىرار كورىپكەل دە داناگوي كەلىستى».
ناتەللا كورجيكوۆا - «كۋكولكا - مودەل-پانەل!..»
زاعيپاش باليەۆا - «يلليۋزيونيستكا - جەرتەسەر پۇشىق‑قىز».
گولشارا ابۋ‑يبن‑حالىقوۆا - «شاراڭدى قۇرتقان شىرايلى دا قىلىقتى ءھام «ساۋدىراپ‑سەلكىلدەگەندەر مەن كەمتار‑كەمىستەردى» جارىلقاۋشى قىرعىنكۇل‑قىز».
باكىت‑سچاستيا سىزديكوۆا - «كەلمەي جاتىپ... پارلامەنتتىڭ دە، ساحنانىڭ دا شاڭىن قاققان، موجانتوپاي بىزدەردىڭ توبەمىزدە تايراڭداعان، ءوزى توق تا - ءوزى تومپاق، ەركە‑توتاي الاڭسىز دا ارمانسىز قىز».
نۇرتاي ءسابيلانوۆ - «اۋعاندى» ءبىتىرىپ، «سارى‑ارقانى» ينكۆيزاتسيالاپ، پارلامەنتتى ۇزاق مەرزىمگە پريحۆاتيزاتسيالاپ العان سۋپەرمەن».
مەلس (ماركس، ەنگەلس، لەنين، ستالين) يلۋسيزوۆ - «ەرىككەن سارت... بىردەمە قىلار»، - زەلەنىي پارەن».
احماتجان يسيموۆ - «اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ» ءۇش دۇركىن گەرويى، الماتىنىڭ باق‑قۇسى، الاتاۋدىڭ تاج‑تاقياسى، ءبارى دە ءوزى!..»
مادام گرەگوريا مارچيانكو - «ايى‑كۇنى تولعاندا توركىنىنە تايىپ تۇرار... ۆسەكىزىكستانسكي زاۆسكلاد بيكەش».
گاريم مەسيموۆ - «كۇنىگە قازاقى تەگىن كۇلشەگە تويىپ‑تومپيىپ الىپ، ءتۇنى بويى تۇسىندە ۇنەمى گونكونگىن كورىپ‑ساعىناتىن سىپايى ساباز».
كيم، كوح، حوحلوشكو، يۆانۋشكا، ابراام، حالمۇراد، بۇرحان، قوقان... - «شەتەلدەن الدىرىلعان ساراي گارەمىندەگى ءتۇرلى‑تۇستى بيشى‑بيكەشتەر».
كوزىرباەۆ - «ءابدىلديننىڭ شىرىكپاي بالاسى; ايتپەسە، «نۇر‑وتاننان» تۋعان ۇرلىقى - «شەڭگەلباي».
ءوليحان بيمەنوۆ - «سىپايى‑سىرباز، سۇلۋ‑سيپىر بەت».
ءپارۋاي پيرۋاش - «اسا دارىندى «كومبيناتور» پو‑كىزىكستانسكي; كىمنىڭ تارىسى ءبىرىنشى پىسسە، سونىڭ شوقىماسى، - سونىڭ وينامپازى، - تانتسور‑ديسكو».
مۇرات اۋەزوۆ - «سۆوي سرەدي چۋجيح، چۋجوي سرەدي سۆويح». («28‑باتىرلىعى»، «قوجالىعى»، باسقالىعى ءوز الدىنا...)
اۋەزحان قودار - «بوعىنان بۇزىلعان - باس‑جارار - ەل‑بۇزار».
ءازىمباي عالي - «فيگارو تام، فيگارو تۋت!»، - «ۇستارا ۇستاعان سكولزكي ساراپشى».
عالىم بوقاش - «جاۋ تىلىنداعى بارلاۋشى؟..»
ماقاش ءتاتىم - «كوك كورپە بۇلكىلى» حيسساسىنىڭ اۆتورى ءھام ىرلاۋشىسى».
يرتىشباەۆ - «جەل ديىرمەننىڭ پاتپەلەگى - سۋپەر!».
رەريح - «جەل ديىرمەننىڭ پاتپەلەگى - گيپەر!» (دانا نۇرجىگىت - «جەل ديىرمەننىڭ گيپەر پاتپەلەگىنىڭ ساتپەلەگى...»)
نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ ء(نان) - «تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ العاشقى دا سوڭعى، كورەگەن دە كەمەڭگەر، سارا دا دارا پرەزيدەنتى! - قازاقتىڭ باسىنا قونعان باق! - ەلىمىزدەگى ءجۇز پالەنباي ۇلت‑ۇلىستاردىڭ توبەسىندە جارقىراپ جانعان شامشىراق! بۇتكىل دۇنيە - ادامزاتقا بىتكەن: اقىل‑وي، ار‑وجدان، ابىروي‑بەدەل! فەنومەندىك، قايتالانباس قۇبىلىس! - ءبىرتۋار، ساردار ساياساتكەر! - «سوڭعىدان كەيىنگى - سوڭعى پايعامبار!..»
«اباي-اقپارات»
