قىزىلوردا قالاسى كۇن وتكەن سايىن وركەندەپ، تۇنگى شاھارعا جارقىراعان شامدار شىرايىن كىرگىزىپ، ءزاۋلىم عيماراتتار بوي كوتەرۋدە. اسىرەسە مەيرامحانا، قوناقۇيلەردىڭ كەلبەتتەرى بالا كۇنگى اڭساعان شەتەلدى ەلەستەتىپ جىبەرەدى. ءتىپتى سول ورىندالعان «قيالدى عيماراتتاردىڭ» ساۋلەتتىلىگى عانا ەمەس، ماڭدايلارىنا جازىلعان اتاۋلارى دا اقىلىڭنان اداستىرادى. كەرەك دەسەڭىز، قاي ەلدە جەرگەنىڭىزدى بىلمەي ابدىراپ قالۋىڭىزدا مۇمكىن.

ماسەلەن، قالاداعى اباي داڭعىلى بويىنداعى «VAN GOG»، «abdi»، «S mail»، «SOVTHERN» سەكىلدى ۇلكەن ساۋدا ورىندارى مەن مەيرامحانالارعا جۇمىسى ءتۇسىپ بارعان ۇلكەن كىسىلەر تىلدەرىن بۇراپ، ءتىپتى اتتارىن ايتا الماي، ءوز ەلىندە وزدەرى ءتىل بىلمەگەن سورلىنىڭ كۇيىن كەشىپ جاتادى. سول سياقتى «Copۋ Express»، «Alser»، «adidas»، «Mexx» سەكىلدى ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ دا ماڭدايلارىنداعى جازۋلار قازاق ەلىندە ەمەس، اقش-تا جۇرگەندەي سەزىندىرەدى. ءتىپتى مايدا شاشتارازدار مەن دۇكەندەردىڭ دە «ءبىز قالمايمىزدىڭ» كۇيىن كەشىپ «ايگۋل»، «نۋرگۋل» سەكىلدى ات قويىپ، قازاق ارىپتەرىن ۇمىتىپ قالىپ جاتقان جايى بار.

نە بولسا سوعان ەلىكتەگىش، كورسەقىزارلىق قانىمىزعا ابدەن ءسىڭىپ كەتكەن بە مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاماعان بالالارىمىزدا اۋەلى ءارىپتى اعىلشىنشا جاتتاۋدا. قايتسىن ەندى، شەتەلشە جازۋعا تولى دۇكەندەر ءتاتتى شوكولاد، سۋسىندارىمەن تۇندە تۇسىندە، كۇندىز كوزىنىڭ الدىندا تۇرادى عوي.

قىزىلوردا قالاسى كۇن وتكەن سايىن وركەندەپ، تۇنگى شاھارعا جارقىراعان شامدار شىرايىن كىرگىزىپ، ءزاۋلىم عيماراتتار بوي كوتەرۋدە. اسىرەسە مەيرامحانا، قوناقۇيلەردىڭ كەلبەتتەرى بالا كۇنگى اڭساعان شەتەلدى ەلەستەتىپ جىبەرەدى. ءتىپتى سول ورىندالعان «قيالدى عيماراتتاردىڭ» ساۋلەتتىلىگى عانا ەمەس، ماڭدايلارىنا جازىلعان اتاۋلارى دا اقىلىڭنان اداستىرادى. كەرەك دەسەڭىز، قاي ەلدە جەرگەنىڭىزدى بىلمەي ابدىراپ قالۋىڭىزدا مۇمكىن.

ماسەلەن، قالاداعى اباي داڭعىلى بويىنداعى «VAN GOG»، «abdi»، «S mail»، «SOVTHERN» سەكىلدى ۇلكەن ساۋدا ورىندارى مەن مەيرامحانالارعا جۇمىسى ءتۇسىپ بارعان ۇلكەن كىسىلەر تىلدەرىن بۇراپ، ءتىپتى اتتارىن ايتا الماي، ءوز ەلىندە وزدەرى ءتىل بىلمەگەن سورلىنىڭ كۇيىن كەشىپ جاتادى. سول سياقتى «Copۋ Express»، «Alser»، «adidas»، «Mexx» سەكىلدى ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ دا ماڭدايلارىنداعى جازۋلار قازاق ەلىندە ەمەس، اقش-تا جۇرگەندەي سەزىندىرەدى. ءتىپتى مايدا شاشتارازدار مەن دۇكەندەردىڭ دە «ءبىز قالمايمىزدىڭ» كۇيىن كەشىپ «ايگۋل»، «نۋرگۋل» سەكىلدى ات قويىپ، قازاق ارىپتەرىن ۇمىتىپ قالىپ جاتقان جايى بار.

نە بولسا سوعان ەلىكتەگىش، كورسەقىزارلىق قانىمىزعا ابدەن ءسىڭىپ كەتكەن بە مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاماعان بالالارىمىزدا اۋەلى ءارىپتى اعىلشىنشا جاتتاۋدا. قايتسىن ەندى، شەتەلشە جازۋعا تولى دۇكەندەر ءتاتتى شوكولاد، سۋسىندارىمەن تۇندە تۇسىندە، كۇندىز كوزىنىڭ الدىندا تۇرادى عوي.

وسىلايشا، «اعىلشىنشا اتاۋلار نەگە جازىلادى؟» دەپ دابىل قاعىپ ءجۇرىپ ۇلكەندى-كىشىمىزدىڭ وعان دا كوزىمىز ۇيرەنىپ، تىم جاقسى ەجەلەپ وقيتىنداي جاعدايعا جەتتىك. قازاق، ورىس تىلىنە جەتىك، اعىلشىنشا ارىپتەپ بىلەمىز، دەمەك كوپتىلدىمىز دەپ شاپكىمىزدى اسپانعا اتىپ جۇرگەندە الگى ءتىل ۇيرەتۋشى ماگازين-مەيرامحالار قىتايشا سويلەي باستادى.

ال، ەندى بۇعان نە ىستەيمىز؟ بۇرىن سوڭدى «ءالىپتى» تاياق دەپ تانىمايتىن قىتاي ءتىلىن دە ۇيرەنەمىز بە؟ الدە بۇلارعا شەكتەۋ قويامىز با؟

شەكتەۋ قويامىز با دەيتىنىم، قالايدا قازاقستاندى جۇتىپ جىبەرۋ ءۇشىن بار بىلگەنىن جاساپ جاتقان قىتاي «مەملەكەتتى جاۋلاۋدىڭ ەڭ ءبىر وڭاي جولى ءتىلىن جاۋلاۋ دەگەندەي» اۋەلى تاڭبالارىن تانىتىپ الۋدى جوسپارلاپ جۇرگەن جوق پا دەپ سەسكەنەم.

ماسەلەن، بايتۇرسىنوۆ كوشەسىنىڭ بويىنداعى «پەكين» مەيرامحاناسىنداعى قىتايشا «پەكين» دەگەن جازۋ مەن قورقىت-اتا كوشەسىنىڭ بويىنداعى «دوستىق» مەيرامحاناسى ماڭدايىنداعى قىتايشا «دوستىق» دەگەن ماعىنا بەرەتىن جازۋلار مەن قوسا كورشىمىزدىڭ تاڭباسى ايداھاردىڭ دا بەينەسى سالىنعان. استىندا «دوستىق» ماعىناسى قىتايشا جازىلعان مەيرامحانا توبەسىندەگى قازاقشا «دوستىق» اتاۋى «دوستىك» بولىپ «ق-دان» قاعىلىپ تۇر. ال ونىڭ ەگەسى قىتاي ەمەس، اتپالداي قازاق ازاماتتارى كورىنەدى، تەك ونىڭ مەيرامحانادا قىتاي اسحاناسىنىڭ بارلىعى سەبەپ بولسا كەرەك. سول سياقتى «دانو» كافەسىنىڭ سىرتىندا دا تاياقشا مەن دوگەلەكتەردەن تۇراتىن جازۋ بار. مۇنداي تاڭبا «كوريانا» كافەسى سىرتىندا دا بولعان. سوڭعى ەكۋىندە قىتايشا ەمەس، كارىس تىلىندەگى جازۋ بولىپ شىقتى. ءبىر قىزىعى، بۇنىڭ بارلىعى دا زاڭعا قايشى ەمەس جانە ءتىلدى دامىتۋمەن اينالىساتىن مەكەمە ولارعا ءجون ايتۋعا قاۋقارسىز. مەيلى، نە بولسا دا كورنەكىلىك قۇرالى ارقىلى كومەسكى كۇدىك ەلگە ەنىپ جاتقان جوق پا دەگەن وي بىزدىكى. سونىڭ ىشىندە قىتاي ارىپتەرىنىڭ ماڭدايشالارعا ءىلىنۋى قاۋىپتى ەمەس پە؟

ءتىلىمىزدى دامىتۋدا ورىس اعايىنداردان قاشان ۇلگى الامىز الاشتىڭ بەتكە ۇستار ازاماتتارى؟!

قىزىلوردا قالاسى

«اباي-اقپارات»