سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 5660 0 پىكىر 22 تامىز, 2012 ساعات 08:19

وسكەمەندەگى ەڭ ۇلكەن مەشىت

بۇگىن شىعىس جۇرتى كوپتەن اسىعا كۇتكەن وسكەمەندەگى ەرتىستىڭ سول جاعالاۋىندا سالىنعان جاڭا مەشىت ەل يگىلىگىنە بەرىلدى.

كولەمى جونىنەن استانا قالاسىنداعى «نۇر استانا» مەن «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىنەن كەيىنگى ورىندى يەلەنەتىن يماندىلىق ءۇيىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا مەملەكەتتىك حاتشى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد، قر ءدىن ىستەرى جونىندەگى اگەنتتىكتىڭ توراعاسى قايرات لاما شاريف جانە زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىستى.

- بۇگىن - ءبىزدىڭ ولكە ءۇشىن بۇل تاريحي كۇن. ءدىنىمىزدى، ءداستۇرىمىزدى ساقتاۋ ءۇشىن وسىنداي ءزاۋلىم، سالتاناتتى مەشىت بۇرىننان قاجەت ەدى. «ەشتەن كەش جاقسى»، وسىنداي قۋانىشتى كۇنگە جەتىپ وتىرمىز، - دەدى مەشىتتىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا سويلەگەن سوزىندە شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ.

بۇگىن شىعىس جۇرتى كوپتەن اسىعا كۇتكەن وسكەمەندەگى ەرتىستىڭ سول جاعالاۋىندا سالىنعان جاڭا مەشىت ەل يگىلىگىنە بەرىلدى.

كولەمى جونىنەن استانا قالاسىنداعى «نۇر استانا» مەن «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىنەن كەيىنگى ورىندى يەلەنەتىن يماندىلىق ءۇيىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا مەملەكەتتىك حاتشى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد، قر ءدىن ىستەرى جونىندەگى اگەنتتىكتىڭ توراعاسى قايرات لاما شاريف جانە زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىستى.

- بۇگىن - ءبىزدىڭ ولكە ءۇشىن بۇل تاريحي كۇن. ءدىنىمىزدى، ءداستۇرىمىزدى ساقتاۋ ءۇشىن وسىنداي ءزاۋلىم، سالتاناتتى مەشىت بۇرىننان قاجەت ەدى. «ەشتەن كەش جاقسى»، وسىنداي قۋانىشتى كۇنگە جەتىپ وتىرمىز، - دەدى مەشىتتىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا سويلەگەن سوزىندە شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ.
بۇل مەشىتتىڭ اشىلار ءساتىن شىعىس جۇرتى عانا ەمەس، جۇرەگىنە يمان نۇرى ۇيالاعان ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن ازاماتتارىنىڭ تاعاتسىزدانا كۇتكەنى انىق. كۇتەتىندەي-اق ءجونى بار. ويتكەنى، عيمارات قۇرىلىسى 2009 جىلى باستالعان-دى. قارجى جەتىسپەۋشىلىگىنە بايلانىستى قۇرىلىسى ءۇش جىلعا سوزىلعان يماندىلىق ءۇيىنىڭ ەڭسە تىكتەۋىنە شىعىس جۇرتى جۇدىرىقتاي جۇمىلدى، ءبىر اتانىڭ بالاسىنداي، ءبىر قولدىڭ سالاسىنداي ەڭبەك ەتتى. اسىرەسە، بۇل تاراپتا شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆتىڭ ەڭبەگىن بولە-جارا ايتۋعا ءتيىسپىز. مەشىت قۇرىلىسىنىڭ ساعىزشا سوزىلعانىنا جانى اۋىرعان ەل جاناشىرى بيىلعى كوكتەمدە وڭىردەگى كاسىپكەرلەر مەن وزگە دە ازاماتتاردىڭ باسىن قوسىپ، ۇلكەن باستاما كوتەردى. جۇرتتى يماندىلىق ءۇيىنىڭ قۇرىلىسىنا ءبىر كىسىدەي اتسالىسۋعا شاقىردى. ناتيجەسىندە سوڭعى ءۇش ايدا عيمارات قۇرىلىسى قارقىن الىپ، 20 مىڭعا جۋىق ادام ساۋاپتى ىسكە ءوز ۇلەستەرىن قوستى.

جاڭا مەشىتتە ءبىر مەزەتتە ءۇش مىڭ ادام قۇلشىلىق جاساي الادى. ايەلدەر ناماز وقىپ، قۇلشىلىق ەتەتىن جەكە بولمە دە قاراستىرىلعان. سونىمەن قاتار قاتىمحانا، كىتاپحانا، نەكە زالى مەن سۇندەتتەۋ بولمەسى دە بار. مەشىتكە كەلۋشىلەردىڭ كولىكتەرىن قوياتىن اۆتوتۇراق تا جوسپاردان تىس قالماعان. مەشىت قۇرىلىسىنا 1,5 ميلليارد تەڭگە كولەمىندە قارجى جۇمسالعان. 11-دەن استام مەردىگەر كومپانيا قۇرىلىس جۇمىسىنا قاتىستى.

- بۇل يماندىلىق ءۇيىن ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن مەشىتتەردىڭ ءبىرى دەگەنىمىز دۇرىس شىعار. عيماراتتىڭ جالپى بيىكتىگى - 20 مەتر، مۇنارالارىنىڭ بيىكتىگى - 63 مەتر (بۇل بيىكتىكتىڭ دە وزىندىك استارى مەن ءمان-ماعىناسى بار. 63 - بۇل مۇحاممەد (س.ع.س.) پايعامبارىمىزدىڭ ومىردەن وزعان جاسىن كورسەتسە، مۇنارانىڭ جانىنداعى بەس كۇمبەز مۇسىلماننىڭ بەس پارىزىن ايگىلەپ تۇراتىن كورىنەدى - ا.ق). اۋدانىنىڭ جالپى كولەمى 800 گەكتاردى قۇرايدى. عيماراتتىڭ ءبىرىنشى قاباتىندا ءۇش قاتىمحانا ورنالاسقان. ءبىرىنشىسى، ەڭ ۇلكەنى - 300 ادامدىق، قالعان ەكەۋى - 70 ورىندىق. وعان قوسا اس بولمەسى بار. ال ەكىنشى قاباتتا قۇران-كارىمدى ۇيرەنەتىن جانە وقيتىن ەكى سىنىپ بولمەسىمەن قاتار دارەت الۋ ورنى قاراستىرىلعان. سونداي-اق، مىڭ جارىم ادامعا ارنالعان شاعىن زال جۇمىس ىستەيدى. عيماراتتىڭ ءۇشىنشى قاباتىندا بالكونىمەن قوسقاندا سىيىمدىلىعى 2500 ورىندى قۇرايتىن نامازحانا بولادى. ەر-ازاماتتار نەگىزگى زالدا ناماز وقىسا، ايەل ادامدار بالكوندا عيبادات-قۇلشىلىقتارىن جاسايدى، - دەيدى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ وسكەمەن ايماقتىق وكىل يمامى نۇرلان قاجى اسانوۆ.

مۇحتار قۇل-مۇحامەد، مەملەكەتتىك حاتشى:

- تەك قازاققا عانا ەمەس، بۇكىل تۇركى حالىقتارىنا التىن بەسىك بولعان قاسيەتتى مەكەن التايدا ەڭ ۇلكەن ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن مەشىتتەردىڭ ءبىرى اشىلىپ وتىر. وسى قۇتحانالارىڭىز قۇتتى، قايىرلى بولسىن. ءبىز تاۋەلسىزدىك العانعا دەيىن بۇكىل ەلىمىزدە الپىسقا جۋىق قانا مەشىت بولاتىن. تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن ەلباسىمىز ءاربىر ازاماتقا ءوزىنىڭ عازيز ءدىنىن، مۇباراك ءدىنىن ۇستانۋىنا جاعداي جاسادى. سونىڭ ارقاسىندا، ەلىمىزدە بۇگىنگە دەيىن 2500 مىڭعا جۋىق مەشىت اشىلدى. وسىنىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ بەرەكە-بىرلىگىن ارتىراتىن جاعداي. سوندىقتان بارلىعىڭىزدى بۇگىنگى بولىپ جاتقان قاسيەتتى شارامەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن. شىعىس قازاقستاننىڭ ازاماتى رەتىندە شىعىستا قازاقي رۋح بەرگەن، وبلىس ورتالىعىنا اباي اتامىزدىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتقان، ەندى، مىنە ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن مەشىتتىڭ ءبىرىن سالعىزعان وبلىس اكىمى بەردىبەك ماشبەكۇلى ساپارباەۆقا ۇلكەن راحمەتىمدى ايتامىن. ەلىمىز رۋحانياتىن دامىتىپ جاتقان بۇگىنگى ساتتە بۇل مەشىت بۇكىل ەلدى بەرەكە-بىرلىككە شاقىراتىن ياماندىلىق ءۇيى، تاماشا قۇتقانا بولسىن دەپ تىلەيمىن. قۋانىشتارىڭ قۇتتى بولسىن، اعايىن.

بوشاي كىتاپباەۆ، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى، سوتسياليستiك ەڭبەك ەرi:

- وسكەمەن قالاسىندا مۇنداي ۇلكەن مەشىتتىڭ اشىلۋى وڭىرىمىزدەگى رۋحانياتىمىزدىڭ بۇگىنگى بەت-بەينەسىن كورسەتەدى دەپ ويلايمىن. بۇل مەشىتتىڭ شىعىس ەلىنىڭ بەرەكە-بىرلىگىمەن، وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆتىڭ ارقاسىندا سالىنعانىن ايرىقشا اتاي كەتكەن ءجون.

ماۋسىم ايىنان بەرى بارلىق اۋداندار مەن باسقارمالار، يماندى ازاماتتار بىلەك ءتۇرىپ، بەلسەنە جۇمىس جاساعانىن كوردىك. ءتىپتى، وزگە ۇلت وكىلدەرى دە جاتىرقاماي كەلىپ جابىلا اتسالىستى. بۇل دا بولسا ءبىزدىڭ ەلدىڭ ايرانداي ۇيىعان بەرەكە-بىرلىگىن كورسەتسە كەرەك.

دۋلات يسابەكوۆ، جازۋشى، دراماتۋرگ، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى:

- بۇگىن، مىنە، شىعىستا اناۋ يەرۋساليمدەگى «ال-اقساعا» ۇقسايتىن، مىناۋ ءوزىمىزدىڭ استانامىزداعى «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىنە ۇقسايتىن ساۋلەتتى دە كورىكتى مەشىت بوي كوتەرىپ وتىر. ارينە، ەلىمىزدە باسقا مەشىتتەر دە سالىنىپ جاتىر، الايدا بۇل عيماراتتىڭ ورنى بولەك. مۇنىڭ ءبارى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ارقاسى، ايتپەسە، باياعى زامان بولسا، مۇنداي قۇرىلىستى سالامىز دەگەن وي ءۇش ۇيىقتاساق تۇسىمىزگە دە كىرمەس ەدى عوي. ەندى، مىنە، ەگەمەندىكتىڭ ارقاسىندا وسىنىڭ ءبارى كوز الدىمىزدا بولىپ جاتىر. بۇعان قاراپ ءبارى بىرتە-بىرتە بولاتىندىعىنا تاعى ءبىر مارتە كوز جەتكىزدىك. «بىتكەن ءىستىڭ باسىنا، جاقسى كەلەر قاسىنا» دەمەكشى، بۇگىن وسى سالتاناتتى شارانى وزدەرىڭىزبەن قاتار بولىسۋگە ەلىمىزدىڭ يگى جاقسىلارى، زيالىلارى كەلىپ وتىر. بۇل كۇن مەملەكەتىمىزدىڭ تاريحىندا قالاتىن ماڭىزدى كۇن بولماق. ەلىمىزدە مەشىت كوبەيە بەرسىن، مەشىت كوبەيسە، بەسىك تە كوبەيمەك.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3238
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5377