قالاي توقتاتامىز؟

وتكەن اپتادا الماتى قوناق ۇيلەرىندە بوس ورىن بولمادى. بىرنەشەۋىن ارنايى ارالاپ شىقتىق: ەستىگەنىمىز – «ورىن جوق!». قوناق قابىلداۋ سىيىمدىلىعى ەڭ مول جانە جامباساقىسى قىمبات «قازاقستان» قوناق ۇيىندە بوس ورىن بولماعان سوڭ، باسقالارىنان نە قايىر؟

«نەگە؟ الماتىعا قوناق تولىپ كەتكەنى قالاي؟» – دەپ سۇرايمىز تىركەۋشىلەردەن. «رەسەيدەن ورىستار قاپتاپ كەلىپ جاتىر...» – دەيدى ولار جاعدايدى ءتۇسىندىرىپ.

«ولار دەمالىس كۇندەرىنە عانا كەلگەن بە؟».

«جوق. 10-15 كۇنگە، ءتىپتى ءبىر ايعا ورىن العاندار از ەمەس...».

وسى قىسقاشا ديالوگتان رەسەيلىكتەردىڭ قازاقستانعا اعىلىپ كەلىپ جاتقانىن اڭعارۋ قيىن بولماسا كەرەك. ءتىپتى، وتكەن اپتادا ورىستىڭ اتاقتى ءانشىسى لەۆ لەششەنكونىڭ قازاقستانعا كەلىپ، بانكىدەن شوت اشۋ ءۇشىن جسن (جەكە سايكەستەندىرۋ ءنومىرى) اشقانى جونىندە جەلىلەر جاپپاي جازدى.

راسىندا دا جاعداي ناق وسىلاي ما؟

ءيا، رەسمي اقپاراتقا قاراعاندا، رەسەي ۋكرايناعا سوعىس اشقان اقپان ايىنان بەرى قازاقستانعا 160 مىڭ رەسەيلىك كەلگەن. ال بيرەسمي اقپارات بويىنشا، «سوعىستان قاشقان» رەسەيلىك ورىستاردىڭ مولشەرى 250 مىڭعا جۋىقتاعان.

ال قازاقستان قۇرامىنا ەنگەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ شارتى بويىنشا، ءبىز بۇل جوڭكىلىسكە قارسى قايلا جاساي المايدى ەكەنبىز: ەكى ەل اراسىندا «ۆيزا» رەجيمى جوق، وداق ازاماتتارىنىڭ ەكى ەل اراسىنداعى ءجۇرىس-تۇرىسىنا شەكتەۋ قويۋعا بولمايدى.

ەندەشە، ءوز ەلىنىڭ وپاسىز وكۋپاتسيالىق سوعىسىنان قاشقان ورىستارعا قالاي توقتاۋ جاساۋعا بولادى؟ ولاردىڭ ءبىر قاتارى ەرتەڭگى كۇنى قازاقستاندا ىرىتكى سالاتىن «زەلەننىي چەلوۆەچەكتەرگە» اينالىپ كەتۋ قاۋپى جوق پا؟

بۇل سۇراقتارعا ازىرگە جاۋاپ بەرەتىن ەشقانداي مەملەكەتتىك ورگان جوق. ايتەۋىر «ازاتتىق» راديوسى تاراتقان حابارعان قاراعاندا، «قازاقستاندىق بانكتەر سانكتسيا قاۋپىنە بايلانىستى رەسەيلىكتەرگە تولەم كارتالارىن بەرۋ ءتارتىبىن قاتايتتى. كەيبىر بانكتەر جۇمىس ورنى مەن ىقتيارحاتتى (قازاقستاندا تۇراقتى تۇراتىن شەتەل ازاماتتارىنا بەرىلەتىن قۇجات) تالاپ ەتە باستاعان. قارجى ۇيىمدارى كارتالاردى ءجون-جوسىقسىز تاراتا بەرسەك، سانكتسياعا ءىلىنىپ كەتەمىز دە دەپ قورقادى» دەپ حابارلادى «ازاتتىق» جەرگىلىكتى كتك تەلەارناسىنا سىلتەمە جاساپ.

ەكونوميست ارمان بەيسەمباەۆتىڭ ايتۋىنشا، سانكتسيا تىزىمىنە ىلىنگەن ازاماتتارعا كارتا بەرىپ قويماس ءۇشىن، ءوتىنىش بەرۋشىنى تولىق تەكسەرىستەن وتكىزۋ – قالىپتى پروتسەدۋرا. «ەگەر ءسىز سانكتسيا تىزىمىندە بار رەسەي ازاماتىنا ەسەپ-شوت اشساڭىز، وعان بارلىق فۋنكتسيونالدى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرسەڭىز، وندا سول بانكتىڭ ەسەپشوتتارى بۇعاتتالۋى مۇمكىن. بۇل وتە قاۋىپتى»، – دەيدى ەكونوميست.

سونىمەن بىرگە، «رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەننەن سوڭ، باتىس سانكتسيالارى سالىنعان رەسەيلىك كومپانيالارىمەن قازاقستان تارابى وتە ساق جۇمىس ىستەپ جاتىر»، دەيدى Eurasianet باسىلىمى. قازاقستانداعى سوكولوۆ-سارىباي كەن بايىتۋ وندىرىستىك بىرلەستىگى رەسەيگە سانكتسيالار سالىنعاندىقتان، ماگنيتوگورسك مەتاللۋرگيا كومبيناتىنا ءونىم جەتكىزۋدى توقتاتقان ەكەن.

ازىرگە وسىنىڭ ءوزىن داتكە قۋات ەتۋدەن باسقا امال جوق. ال رەسەيلىكتەردىڭ اعىلىپ كەلۋىنە بايلانىستى قازاقستاندىق مەملەكەتتىك ورگاندار نە ايتار ەكەن؟

ەرمۇرات باپي

«DAT»

Abai.kz