بۇگىن قىرعىزستاندا بولىپ وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ قورتىندىسى جاريالانادى. الدىن الا بەلگىلى بولعان مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، قىرعىز ەلىنىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى قۇرمانبەك باكيەۆ 82,62 پايىز داۋىس جيناپ باسەكەلەستەرىن شاڭ قاپتىرىپ كەتكەن كورىنەدى. وپپوزيتسيالىق كۇشتەردىڭ ۇمىتكەرى الماز اتامباەۆ سايلاۋشىلار داۋىسىنىڭ 7,95 پايىزىن يەلەنىپتى. تاعى ءبىر تالاپكەر تەمىر ساريەۆكە سايلاۋشىلار داۋىسىنىڭ 3,09 پايىزى بۇيىرعانعا ۇقسايدى. قالعان ءۇش ۇمىتكەر ەلەكتوراتتىڭ ءبىر پايىزعا جەتپەگەن داۋىسىن قاناعات تۇتىپتى. كەشەگە دەيىن 2282 ۋچاستوكتەن سايلاۋ ناتيجەسىنىڭ  جالپى جيىنتىعى جەتىپ ۇلگەردى.

ءوزىنىڭ قايتا سايلانعانىنا بەك سەنىمدى قۇرمانبەك باكيەۆ ءباسپاسوز وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەرىنىڭ بارىسىندا ەلدە ءبىلىم رەفورماسىن جۇرگىزەتىنىن جاريا ەتتى. سونداي-اق ول وبلىستاردى ىرىلەندىرىپ، اۋدانداردىڭ سانىن كوبەيتەتىن، ءبىر ءبىرىنىڭ قىزمەتىن قايتالاپ جاتاتىن بيلىكتەگى لاۋازىمدى ورىنداردى بىرىكتىرىپ، وڭتايلاندىراتىنىن دا ايتتى.

بۇگىن قىرعىزستاندا بولىپ وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ قورتىندىسى جاريالانادى. الدىن الا بەلگىلى بولعان مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، قىرعىز ەلىنىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى قۇرمانبەك باكيەۆ 82,62 پايىز داۋىس جيناپ باسەكەلەستەرىن شاڭ قاپتىرىپ كەتكەن كورىنەدى. وپپوزيتسيالىق كۇشتەردىڭ ۇمىتكەرى الماز اتامباەۆ سايلاۋشىلار داۋىسىنىڭ 7,95 پايىزىن يەلەنىپتى. تاعى ءبىر تالاپكەر تەمىر ساريەۆكە سايلاۋشىلار داۋىسىنىڭ 3,09 پايىزى بۇيىرعانعا ۇقسايدى. قالعان ءۇش ۇمىتكەر ەلەكتوراتتىڭ ءبىر پايىزعا جەتپەگەن داۋىسىن قاناعات تۇتىپتى. كەشەگە دەيىن 2282 ۋچاستوكتەن سايلاۋ ناتيجەسىنىڭ  جالپى جيىنتىعى جەتىپ ۇلگەردى.

ءوزىنىڭ قايتا سايلانعانىنا بەك سەنىمدى قۇرمانبەك باكيەۆ ءباسپاسوز وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەرىنىڭ بارىسىندا ەلدە ءبىلىم رەفورماسىن جۇرگىزەتىنىن جاريا ەتتى. سونداي-اق ول وبلىستاردى ىرىلەندىرىپ، اۋدانداردىڭ سانىن كوبەيتەتىن، ءبىر ءبىرىنىڭ قىزمەتىن قايتالاپ جاتاتىن بيلىكتەگى لاۋازىمدى ورىنداردى بىرىكتىرىپ، وڭتايلاندىراتىنىن دا ايتتى.

باكيەۆ پرەزيدەنت سايلاۋىندا جەڭىسكە جەتكەنىنە كۇمانسىزدىگىن اڭعارتىپ، الداعى شارۋانىڭ قامىنا كىرىسىپ كەتكەنىمەن ونىڭ تاباندى قارسىلاسى الماز اتامباەۆ «سايلاۋدى قايتا وتكىزۋ كەرەك» دەپ ماسەلە كوتەرۋدە. حالىقارالىق «ازاتتىق» راديوسىنىڭ قىرعىزستانداعى تىلشىلەرىنە سۇحبات بەرگەن ول بۇگىن، ياعني 27 شىلدە كۇنى ماسكەۋگە ۇشىپ شىعاتىنىن مالىمدەدى. اتامباەۆ ماسكەۋگە بارىپ رەسەي پرەزيدەنتى مەدۆەدەۆپەن، پرەمەر-مينيستر پۋتينمەن جولىقپاق. جولىعىپ ولاردى  قىرعىزستانداعى پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ ناتيجەسىن  مويىنداماۋعا ۇگىتتەمەك.

-         باكيەۆتىڭ وسىنشا مول داۋىس الۋى مۇمكىن ەمەس. الدىن الا جاسالعان بولجامدار بويىنشا مەن 60 پايىزدان استام داۋىس الۋعا ءتيىس ەدىم. سايلاۋدان سوڭدا ماعان قوڭىراۋ شالىپ، «ءبىز داۋىسىمىزدى سىزگە بەرگەنبىز» دەۋشىلەر كوپ بولدى. مەن وسى ۋاقىتقا دەيىن حالىقتىڭ نارازىلىعىن باسىپ، سايلاۋدىڭ ءادىل وتەتىندىگىن ايتاپ كەلگەن ەدىم. حالىقتى بۇدان ءارى ۇستاپ تۇرۋ قيىن. سوندىقتان 29 شىلدە كۇنى ساعات وننان باستاپ بەيبىت ميتينگ وتكىزبەكپىز. ماسكەۋدە مەدۆەدەپەن، پۋتينمەن سويلەسىپ سايلاۋدىڭ زاڭسىزدىعىن دالەلدەگەن سوڭ ەلگە ورالىپ ميتينگتىڭ باسقى شەبىندە ءوزىم تۇرامىن، - دەيدى اتامباەۆ.

ءوز ەلىندە وتكەن سايلاۋدىڭ زاڭسىزدىعىن وزگە ەلدىڭ باسشىلارىنا بارىپ دالەلدەۋ اتامباەۆقا نە ءۇشىن قاجەت بولدى ەكەن؟ بۇل سۇراققا تاپ باسىپ جاۋاپ بەرۋ قيىن. الايدا، تمد ەلدەرىنىڭ ىشكى ساياساتىنا ماسكەۋدىڭ اركەز ارالاسىپ، «اقىل ايتىپ»، «جول نۇسقاپ»، «ۇلكەندىك تانىتىپ» وتىراتىنىن ەسكەرسەك، اتامباەۆتىڭ الىپ ۇشىپ ماسكۋگە اتتانۋىنىڭ سىرى ايقىندالا تۇسەدى. ونىڭ ۇستىنە قىسقا كۇندە قىرىق قۇبىلاتىن باكيەۆكە تولىق سەنىم ارتپاعاندىقتان دا ماسكەۋ سايلاۋ الدىندا الماز مىرزانى القاپ، قۇلاعىنا كەرەك ءسوزىن قۇيىپ قويۋى دا مۇمكىن.

ەل بيلىگىنە توڭكەرىس جولىمەن كەلگەن باكيەۆكە رەسمي ماسكەۋدىڭ اۋەلدەن-اق ءىش جيا قاراعانىن بىلەمىز. سەبەبى، 2004 جىلدان باستاپ ماسكەۋدىڭ ىعىتىنا كونبەي «ىرىقتان» شىققان ساياساتكەرلەر ساياسات الاڭىن القىزىل رەڭكتەرگە تولتىرىپ بيلىك باسىنا كەلە باستاعان ەدى. راسىندا، قۇرمانبەك باكيەۆتە - سااكاشۆيلي، يۋششەنكولار سياقتى تمد باسشىلارىنا بەيماعۇلىم تۇلعالاردىڭ ءبىرى. بىراق، سوڭعى ەكەۋىنە قاراعاندا باكيەۆ ماسكەۋگە ءبىرتابان جاقىن ادام بولىپ شىقتى. ايەلى ورىس. سونىسىمەن بىرگە ول تمد-نىڭ ىشىكى ءتارتىبىن قاداعالاپ، ويىن ەرەجەسىن بەلگىلەپ وتىراتىن نازارباەۆ سەكىلدى ازۋلى ساياساتكەرلەردىڭ ىعىنا تەز كونە قالدى.  تمد پرەزيدەنتتەرى ارەدىك كەزدەسىپ تۇراتىن سامميتتەرگە دە تۇراقتى قاتىسىپ، بەلسەندىلىك تانىتا ءبىلدى. تمد ەلدەرىنىڭ ءىشىنارا قۇرىلعان ۇيىمدارعا دا مۇشە بولۋدان باس تارتقان جوق. اعىمداعى جىلدىڭ اقپان ايىندا ماناس اۋەجايىنان اقش-تىڭ اسكەري بازاسىن كەتىرىپ ماسكەۋگە ءتىپتى جاعا ءتۇستى. بۇل شەشىمىن باكيەۆ باسقا جەردە ەمەس، تۋرا ماسكەۋدە جاريا ەتتى. ءسويتىپ رەسەيشىلدىك باعىت ۇستانعانىن بايقتاقان باكيەۆ اياقاستىنان بۇلت ەتىپ «ماناس» اۋەجايىن اقش-قا ازىق-تۇلىك جانە اسكەري جابدىقتار تاسىمالدايتىن نىسان رەتىندە قايتادان جالعا بەرىپ كەپ جىبەردى. ەل پارلامەنتىمەن ىمىرالاسىپ وسىنداي قادام جاساعانى ءۇشىن ول ماۋسىمنىڭ 11 كۇنى اقش پرەزيدەنتى باراك وبامادان ريزاشىلىققا تولى حات الدى. «اۋعانىستانداعى احۋالدى تۇراقتاندىرۋعا ۇلەس قوسۋ نيەتىن تانىتىپ، «ماناس» اۋەجايىن جۇك تاسىمالدايتىن نىسان رەتىندە  جالعا بەرگەنىڭىزدى زور ىقىلاسپەن قۇپتايمىن» دەپ جازادى وباما باكيەۆكە ارناعان حاتىندا. حاتتىڭ مازمۇنىن ءباسپاسوز وكىلدەرىنە  قىرعىزستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قادىربەك سارىباەۆتىڭ ماعلۇم ەتكەنى ەسىمىزدە. اقاەۆتىڭ تۇسىندا اقش اسكەري بازانىڭ جالدىق اقىسى ەسەبىندە 14 ميلليون دوللار تولەسە، باكيەۆ ونى 60 ميلليونعا جەتكىزدى. باكيەۆ پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ كەلىسىمىن الاردا جالدىق سومانىڭ كولەمىن بۇدان دا ءوسىرىپ ايتسا كەرەك، ويتكەنى قۋانىشبەك قادىروۆ، بەيشەنبەك اكۋنوۆ باستاعان حالىق قالاۋلىلارى داۋ شىعارىپ بازانىڭ جالدىق قۇنى ءبىر جىلعا 200 ميلليون بولۋعا  ءتيىس ەدى دەيدى.

ماسكەۋگە بارىپ تۇرىپ «ماناستان» اقش اسكەريلەرىن شىعاراتىنىن جاريا ەتكەن باكيەۆ رەسەيدەن 300 ميلليون دوللار كولەمىندە نەسيە، 150 ميلليون گرانت  جانە قامبار-اتا گەس-ءىنىڭ قۇرىلىسىنا  1ميلليارد 700 ميلليون دوللار ينۆەستيتسيا تارتۋعا ۋاعدالاسىپ ورالعان. تاياۋدا «ماناس» اۋەجايىن جالعا الىپ رەسەيدىڭ اسكەري كۇشتەرى دە بەكي باستادى. شاماسى باكيەۆ بۇدان بىلايدا  «ماناس» اۋەجايىن اقش پەن رەسەيدىڭ اراسىنداعى ويىننىڭ كوزىرى ەتىپ ۇستاپ وتىراتىن بولار. سەبەبى، «ماناستىڭ» حالىقارالىق ساياساتتاعى ماڭىزى ارتىپ بارادى.

شىلدە ايىنىڭ 31-ىندە شولپان اتادا تمد باسشىلارىنىڭ كەزەكتى جيىنى وتەدى دەپ كۇتىلۋدە. ال تامىزدىڭ 1 كۇنى باكيەۆ الپىس جاسقا تولادى. دەمەك، سامميتىڭ سوڭى مەرەيتوي مەن بەيرەسمي يناۋگۋراتسياعا اينالارى داۋسىز. نەگە دەسەڭىز، قىرعىزستانداعى سايلاۋدىڭ قورتىندىسى شىقپاي جاتىپ ورتا ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ پرەزيدەنتتەرى باكيەۆتى جەڭىسىمەن قۇتتىقتاپ جىبەردى.

-         وزدەرىڭىزگە ءمالىم، پەرزيدەنتتىك قىزمەتىمنىڭ العاشقى مەرزىمى كۇرەسپەن ءوتتى. ءبارىن باسىنان باستاۋىما تۋرا كەلدى، - دەيدى قۇرمانبەك باكيەۆ جەڭىسىنە كامىل سەنگەن كوڭىلمەن جەلپىنىپ تۇرىپ. باكەيۆتىڭ كوڭىلى ءوسىپ، كول-داريا بولىپ جۇرگەنىن قىرعىزستانداعا «ازاتتىق» راديوسىنىڭ تىلشىلەرى ەش اسەرلەۋسىز جەتكىزىپ جاتىر.

العاشقى مەرزىمىن كۇرەسپەن وتكىزگەن پرەزيدەنت باكيەۆتىڭ ەلىندە سوڭعى جىلدارى قۋعىن-سۇرگىننىڭ كوبەيىپ، كىسى ءولىمىنىڭ جيلەپ كەتكەنى جونىندە حالىقارالىق ۇيىمدار دابىل قاعۋدا. دەركتەرگە توقتالىپ وتەيىك.

جاقىندا قىرعىزستان پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ بۇرىنعى جەتكەشىسى، ەلدەگى اسا بەدەلدى تۇلعالاردىڭ ءبىرى، كوزىنىڭ تىرىسىندە «سۇر كاردينال» اتانعان مەدەت سادىرقۇلوۆ جول-كولىك اپاتىنان قازا تاپتى. اپاتقا باكيەۆتىڭ تۋىسقان ىنىلەرىنىڭ  قاتىسى بار دەپ جازعان جۋرناليست شەتەلگە باس ساۋعالاپ كەتتى.

بۇرىنعى پرەمەر-مينيستر الماز اتامباەۆ كابينەتىندە وتىرىپ ۋلانىپ قالدى.

بۇرىنعى باس پروكۋور ازىمبەك بەكنازاروۆ وپپوزيتسيامەن بايلانىسى بار دەگەن كۇدىككە ۇشىراپ قىزمەتىنەن قۋىلدى.

2005 جىلى قازان ايىندا ايىبىن قاتاڭ جازالاۋ اباقتىسىندا وتەپ جۇرگەن بۇرىنعى دەپۋتات تىنىشبەك اقتامباەۆ قازا تاپتى.

2006 جىلى 10 مامىردا قىلمىس الەمىنىڭ جىرىندىسى، كەيىننەن ىقپالدى  وپپوزيتسيونەرگە اينالعان تىنىشبەكتىڭ باۋىرى  رىسپەك اقتامباەۆ كىسى قولىنان قازا تاپتى.

قاراسۋ بازارىنىڭ ديرەكتورى ءابدالىم ءجۇنىسوۆتى ارنايى جاساقتالعان قارۋلى توپ اتىپ كەتتى.

حالىق توڭكەرىسىنىڭ بەلسەندىسى، دەپۋتات بايامەن ەركىنباەۆ پەن جىرعالبەك سۇراپالديەۆ قاساقانا ءولتىرىلدى.

2006 جىلى  قاراشا ايىنداعى ءبىر كەشتە وش قالالىق كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى ايبەك ءالىمجانوۆ كوكجەلكەسىنەن تيگەن وقتان كوز جۇمدى.

ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ پولكوۆنيگى ۋران اليەۆ قىزمەت بابىمەن ءجۇرىپ وققا ۇشتى.

2007 جىلى ءساۋىر ايىندا نارىن اۋدانىنىڭ جەرىنەن ساياسي جۇيەگە نارازىلىعىن اشتىق جاريالاپ بىلدىرگەن بەكتەمىر اكۋنوۆتىڭ مۇردەسى تابىلدى.

وش قالاسىندا بەلگىلى جۋرناليست الىشەر سايىپوۆ اجال قۇشتى.

مىنە، وسىنداي كەلەڭسىز جايتتاردىڭ تىزبەگەنە كوز تىگە قاراساڭ بۇگىنگى قىرعىز جۇرتىن، استاناعا ەڭ جاقىن كورشى ەلدىڭ رەسمي ورتالىعى بىشكەكتى باندى جايلاپ بارا جاتقانعا ۇقسايدى. ايىر قالپاقتى اعايىننىڭ اراسىنداعى بيلىككە دەگەن بەرەكسىز تالاس پەن الەۋمەتتىك احۋالدىڭ ۋشىعۋى ءبىزدى دە تولعاندىرسا كەرەك. اباي بولايىق.