وقىرمان نازارىنا بەرىلىپ وتىرعان تاريحي قۇجاتتىڭ اۆتورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت مۇشەسى ح.م.ءابجانوۆ. عالىمنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق مەملەكەتتىك ءارحيۆى قورىنان تاپقان بۇل  قۇجاتتىڭ ماڭىزى ەرەكشە. ەلۋ جىلداي شاڭ باسقان ارحيۆ قورىندا ساقتالعان ولكە تاريحىنا تىكەلەي قاتىستى قۇجاتتى عىلىمي اينالىمعا ەنگىزىپ، ورىسشادان قازاقشا اۋدارعان عالىم اعامىزعا العىسىمىز شەكسىز. قۇجات «اقيقاتتى ايتقان ازاماتتىڭ حاتى» تاقىرىبىندا  (قازاقستان: تاريح پەن تاعدىر. ماقالالار. –الماتى: «كىتاپ باسپاسى» جشس. 2003. – 296 ب.) جاريالانعان.

حات  1950 جىلدىڭ 21 ناۋرىزىندا كولحوزدار ءىسى بويىنشا كسرو ۇكىمەتى جانىنداعى كەڭەس توراعاسى ا.ا.اندرەەۆكە جازىلعان. حاتتىڭ اۆتورى، جەرلەسىمىز، قاراپايىم قازاق ازاماتى عابدولماجيت سابراليەۆ.  سوعىس زاردابىن كوزىمەن كورىپ، باسىنان كەشكەن ازامات باسىن قاۋىپ-قاتەرگە تىگىپ، ازاماتتىق ومىرلىك ۇستانىمىن بەرىك ۇستانىپ، جوعارى ۇكىمەت ورگانىنا جازعان حاتىندا  سوعىستان كەيىنگى قازاق اۋىلىنىڭ قاسىرەتىن جان-جاقتى اشىپ كورسەتتى. سول ۋاقىتتا حاتتا كورسەتىلگەندەي اۋىر-زارداپتى باسىنان وتكىرىپ جاتقان قانشا قازاق اۋىلدارى بار ەدى. ع.سابراليەۆتىڭ جازعان حاتى نەگىزىندە كولحوزدار ءىسى بويىنشا كسرو ۇكىمەتى جانىنداعى كەڭەس تورالقاسى ءماجىلىسى شاقىرىلدى. وعان قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى ن.وڭداسىنوۆ قاتىناستى.وسى ءماجىلىستىڭ ناتيجەسىندە كسر مينيسترلەر كەڭەسى الدىنا گۋرەۆ وبلىسى مەملەكەتكە بەرەتىن مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قىسقارتۋ ماسەلەسى قويىلدى. تاريحشى-عالىم حانگەلدى ماحمۇدۇلىنشا ايتقاندا «جالعان سوتسياليستىك «جۇماق» پەن وعان قارسى اقيقات قۇدىرەتى وسىلايشا بەتپە-بەت كەلدى». سونىمەن حاتتىڭ تولىق ءماتىنىن كوزى قاراقتى وقىرمان نازارىنا ۇسىنامىز.

انىقتاما: نوۆوبوگات (قازىرگى يساتاي) اۋدانى شولەيت ايماقتا ورنالاسقان. مال جايلىمىنىڭ، مال ازىعى كوزىنىڭ از بولۋى ۇجىمشارلار مەن كەڭشارالارعا قيىنشىلىقتار تۋعىزدى. قۇم وڭىرىندە شاعىن ۇجىمشارلار بولعان كەزەڭدە جەردىڭ قادىرىن كەتىرمەي، كۇتىپ پايدالاندى. جەردى قورىپ، شابىندىققا مال مال اياعىن باستىرماي، قاراۋىلدادى. ال كەڭشارلار پايدا بولۋىمەن بۇل جاعىنان ۇقىپتىلىق پەن شارۋاقورلىق ازايدى. سول كەزەڭدە اسىرەسە، جايلىمى شۇيگىن قۇم ءوڭىرىن وڭدى-سولدى پايدالانۋعا جول بەرىلدى.

اۋدان ازاماتتارى ءوڭىردىڭ قيىندىقتارى مەن  بۇرمالاۋشىلىقتار جونىندە جوعارى ورگاندار الدىنا ماسەلە قويۋدا، بيىك مىنبەرلەردە ەلدىڭ مۇڭ-مۇقاجدارىن ايتۋدا ەشتەڭەدەن قايمىعىپ كورمەدى. ونىڭ جارقىن مىسالى اۋداننىڭ تۇلەگى، وفيتسەر ع.سابىراليەۆتىڭ حاتىنان كەيىن ارنايى كوميسسيا شىعارىلىپ، كوتەرىلگەن ماسەلەنىڭ ءمان-جايى تەكسەرىلدى. شارۋاشىلىقتى ءتيىمدى جۇرگىزۋ، جوسپارلاۋدى جەتىلدىرۋ، ادامدارعا قامقورلىق جاساۋ باعىتىندا ۇلكن شارالار الىندى. ەلدىڭ ەڭسەسى قايتا كوتەرىلدى.

اققالي احمەت،

تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور

                                  قىمباتتى اندرەي اندرەەۆيچ!

اسا ماڭىزدى مەملەكەتتىك ىستەرمەن اينالىسىپ وتىرعان ءسىزدى وسىناۋ حاتىممەن مازالاماستان بۇرىن ءوزىم جايلى قىسقاشا ايتا كەتسەم دەپ ەدىم.

مەن، سابراليەۆ عابدولماجيت، قازاق كسر-ءىنىڭ گۋرەۆ وبلىسى نوۆوبوگات اۋدانىنىڭ تۇلەگىمىن، تۋعان جىلىم – 1926, ۆكپ /ب/ مۇشەسىمىن، شىققان تەگىم – مالشى شارۋادان، ۇلتىم – قازاق، 1944 جىلدان كەڭەس اسكەرى قاتارىندامىن، بۇگىندە جيتومير وبلىسى نوۆگورود-ۆولىنسكي قالاسىنداعى 11019 اسكەري بولىمشەدە وفيتسەرلىك قىزمەت اتقارىپ ءجۇرمىن.

گۋرەۆ وبلىسىنداعى نوۆوبوگات اۋدانىنىڭ كولحوزدارى تابيعي جاعدايعا بايلانىستى تەك مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسادى. جەر ىڭعايى قىسى-جازى اۆتوكولىك جانە ءتىپتى اربا وتكىزبەيتىن جال-جال قۇمدار ءارى تۇتاسقان تومپەشىكتەر بولعاندىقتان تەك اتپەن جۇرۋگە مۇمكىندىك بار. جازدا مال جايلاۋدا باعىلادى، قىسقى ءشوپ وسى جايلاۋدا قول شالعىمەن شابىلادى، ويتكەنى جەر ىڭعايى ويلى-شۇڭقىرلى ءارى قۇمداۋىت بولعاندىقتان ءشوپ دايىنداۋدىڭ مەحانيكالىق ادىستەرىن قولدانۋ مۇمكىن ەمەس.

دايىندالعان ءشوپ قىستاۋعا تەڭمەن جەتكىزىلەدى، بۇل – تاسىمالداۋدىڭ ەڭ مۇمكىن ءتاسىلى. سوندىقتان جۇمىس مالى – تۇيەلەر قاجەت، ال ولار كوپتەگەن كولحوزدا جوققا ءتان.

اۋدان ورتالىعىنا تەك اربامەن، اتپەن قاتىناسادى، مۇنداعى جاقىن كولحوز 50, الىسى 200 شاقىرىمعا ورنالاسقان. كولحوزداردا ورتا ەسەپپەن 60-70 ۇيدەن بار. كولحوزشىلار ۇزىن-ىرعاسى 10-15 مىڭعا جەتەتىن مالدى جىل-ون ەكى اي باعۋمەن كۇن كەشەدى. وسىنىڭ ءوزى سوڭعى جىلدارى قيىنعا سوعىپ تۇر. مۇنىڭ سىرتىندا مالشىلار مەن ساۋىنشىلاردىڭ جازدا ءشوپ شابىلۋعا جەگىلەتىنى تاعى بار. وزدەرى ەشتەڭە ەكپەيتىن كولحوزشىلاردى نانمەن جانە باسقا دا ازىق-تۇلىك تۇرلەرىمەن قامتاماسىز ەتۋ مەيلىنشە جارتىمسىز. مىناداي مىسال كەلتىرە كەتۋ قىزعىلىقتى بولار: كەيبىر كولحوزشىلاردىڭ بالالارى «نان» دەگەن ۇعىمنىڭ نە ەكەنىن بىلمەيدى. كولحوزشىلاردىڭ ءىشىپ-جەيتىنى جازدىڭ كۇنى، ونىڭ وزىندە مال بولسا – ءسۇت، ال ول از نەمەسە مۇلدە جوق بولعاندىقتان قىستا قورەك قىلاتىندارى، ەگەر كولحوزشىدا بولا قالسا – ەت، جوقتارى كولحوزدىڭ جارامسىز دەپ تانىلعان مالىنىڭ ەتىن جەيدى، قىسقاسى، اشقۇرساق عۇمىر كەشەدى.

اياق كيىممەن جانە كيىممەن قامتاماسىز ەتۋ دە مۇلدە ناشار، ويتكەنى كولحوزشىلار ەڭبەككۇنگە اقشا المايدى، ءبارى جىل بويى العان ازىق-تۇلىگىنىڭ ەسەبىنەن كولحوزعا كەتەدى. ال ماي، ءجۇن، تەرى ءتارىزدى مال ونىمدەرى ەڭبەككۇنگە بەرۋ تۇرماق مەملەكەتكە وتكىزۋگە جەتپەي قالادى. سوڭعى 2-3 جىل اياسىندا اۋدان كولحوزدارى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك جوسپارىن زورعا ورىنداۋدا، وسىدان كەلىپ كولحوزشىلاردىڭ ەڭبەكاقىسى جوققا ءتان.

1947-48 جىلدارى نوۆوبوگات اۋدانى كولحوزدارىنداعى وسىناۋ احۋال مال باسىنىڭ وسۋىمەن، جايىلىمداردىڭ توزۋىمەن كۇرت اسقىنىپ كەتتى. قىستا عانا ەمەس، جاز جايلاۋدا دا قارنى تويا ءشوپ جەمەيتىندىكتەن مالدىڭ قوڭدىلىعى تومەندەپ، ونىمدىلىگى بۇرىنعىدان ازايدى. تابيعي جايىلىمدار مال باسى سانىنىڭ كوپتىگىنە لايىقتى بولماعاندىقتان ءارى سوڭعى جىلدارى قاردىڭ از تۇسۋىنەن جايىلىم ساپاسى ءتىپتى قۇلدىرادى، ال جاساندى جايىلىم اتىمەن جوق.

جايىلىمدار جاقسى جانە مال باسى از 1944 جىلدان 1947 جىلعا دەيىن نوۆوبوگات اۋدانى مەملەكەتتىك قورعانىس كوميتەتىنىڭ، كسرو مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ اۋىسپالى قىزىل تۋىن ۇستاپ تۇرعان ەدى.

سول جىلدارعى مەملەكەتتىك مىندەتتەمەلەر تۇسىندا كولحوزشىلار ەڭبەككۇنگە اقشا، ازىق-تۇلىك الاتىن جانە مال باعۋعا بۇگىنگىدەن گورى جاقسى دايارلىعى بولاتىن. مال باسىنىڭ ءوسۋى، جايىلىمداردىڭ توزۋى مال شارۋاشىلىعىن ودان ءارى دامىتۋ مۇمكىنشىلىگىن تارىلتتى، مال شىعىنى ۇلعايدى، ءتيىستى ءونىم الىنباي، مال باسىن كوبەيتۋدىڭ مەملەكەتتىك جوسپارى ورىندالمايتىن بولدى جانە كولحوزشىلاردىڭ تۇرمىس-جاعدايى اۋىرلادى.

رەسپۋبليكا اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ جانە جەرگىلىكتى          (وبلىستىق، اۋداندىق) پارتيا جانە كەڭەس ورگاندارىنىڭ كوپتەگەن باسشىلارى وسىناۋ قۇلدىراۋدىڭ سەبەپتەرىن تەك ناشار باسشىلىقتان، ەڭبەكتى ۇيىمداستىرۋداعى كەمىستىكتەن، كولحوزشىلاردى جەتكىلىكتى جۇمىلدىرماۋدان، بۇرىنعى تابىستارعا توقمەيىلسۋدەن ىزدەۋدە. الايدا، مەنىڭ بايقاۋىمشا، باستى سەبەپ مۇندا ەمەس، ناقتىراق كەلسەك، ولار جايىلىم ساپاسىنىڭ مال باسىن كوبەيتۋدىڭ مەملەكەتتىك جوسپارىن ورىنداۋ ءۇشىن اۋدان باسقا اۋدانداردان مال ساتىپ الاتىنىن 1949 جىلى ءوزىم بايقادىم، وسىناۋ جۇمسالعان اقشانى از دا بولسا، كولحوزشىلارعا ەڭبەككۇنگە ءبولىپ بەرۋگە بولادى عوي. بىراق قازسسر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ تىكەلەي نۇسقاۋىمەن وسىنداي باسسىزدىققا جول بەرىلگەن. ماسەلەن، نوۆوبوگات اۋدانى باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جانىبەك اۋدانىنان كوپتەگەن بۇزاۋ  جانە لاق ساتىپ الدى. تەڭىز اۋدانىنا قاراستى كولحوز وكىلدەرى نوۆوبوگات اۋدانى تۇرعىندارىنان جىلقى ساتىپ الدى، ت.ب.

جوعارى ورگانداردىڭ جۇمىس ءستيلىن ايتپاي-اق قويايىق، ال اۋداندىق جانە وبلىستىق بۋىنداعى پارتيا جانە سوۆەت باسشىلارى تەك مالىمەت جيناۋمەن شەكتەلەدى، جاعدايدى باعالاۋدا جانە شەشىم قابىلداۋدا جالاڭ تسيفرلار مەن جالپىلاما مالىمەتتەردى قاناعات تۇتادى، جەر-جەرلەرگە بارمايدى، بارا قالسا دا سيرەك، ونىڭ وزىندە جاعدايمەن ءاتۇستى تانىسادى، انىعىنا كوز جۇگىرتپەيدى. ەگەر جەرگىلىكتى جەرلەردەگى جاعدايدىڭ شىنايى جاي-كۇيىن بىلە قالسا، دەر كەزىندە قورىتىندى شىعارمايدى، ءارى بۇكپەسىز باياندامايدى، وزدەرى وڭدەپ الار دەگەن ەسەپكە سالادى، كەيبىرەۋلەرى قىزمەتىمنەن ايىرىلىپ قالام دەپ قورىقسا، ەندى بىرەۋلەرى باسشىلىق جاساۋدا جىبەرگەن قاتەلىگىن وسىلايشا جاسىرعانسيدى. مىسالى: قىسقى مال ءشوبىن قولدا بار جايىلىمداردان دايارلاۋ مۇمكىن ەمەستىگى 1949 جىلدىڭ جازىندا-اق بەلگىلى بولدى، بىراق قولايلى قىسقا ۇمىتتەنسە كەرەك، ەشقانداي شارا قولدانبادى، ناتيجەسىندە 1949-50 جىلدىڭ قىسىندا جاپپاي مال شىعىنى ورىن الدى. مەملەكەتكە مول شىعىنعا تۇسكەن ارەكەت – اش مالدى قۇتقارۋ ءۇشىن باتىس قازاقستان وبلىسى اۋداندارىنان تەمىر جولمەن ءشوپ تاسۋ ايتارلىقتاي ناتيجە بەرمەدى. قوڭدىلىعى تومەن بولعاندىقتان مالدىڭ كوبىنىڭ قىسىر قالعانى 1949 جىلدىڭ كۇزىندە كوزگە ءتۇستى. مۇنى جەرگىلىكتى جانە رەسپۋبليكالىق پارتيا، سوۆەت باسشىلارىنىڭ ىسكە پارتيالىق كەلۋى دەۋگە بولا ما؟ ولار مالعا جەم-ءشوپتىڭ جەتكىلىكسىزدىگىن، ياعني قوڭدىلىعىنىڭ، تيەسىلى ونىمدىلىگىنىڭ، ءتولىنىڭ بولمايتىندىعىن، اۋرۋعا شالدىعۋ جانە شىعىنعا ۇشىراۋ مۇمكىندىگى وسكەنىن دۇرىس باعالامادى نەمەسە باعالاعىسى كەلمەدى. قىستا مال باعۋعا قاجەتتى تۇرمىستىق جاعداي كولحوزشىلارعا جاسالماعان، ياعني مالدى دۇرىس باقپاۋ – ىقتيمالدىعى جوعارى دەگەن ءسوز.

گۋرەۆ وبلىسى كولحوزدارىندا، ونىڭ ىشىندە نوۆوبوگات اۋدانىندا شىعىننىڭ الدىن الۋ ءۇشىن وسىنىڭ ءبارىن وداقتاس رەسپۋبليكا، ءتىپتى وداق كولەمىندە ولشەپ-ءپىشۋ، باعالاۋ جانە ۋاقىتىلى شارا قولدانۋ كەرەك ەدى. بۇعان اۋدان مەن وبلىس باسشىلارى تىرىسپادى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، رەسپۋبليكانىڭ جانە وداقتىڭ باسشىلارى مۇنىمەن اينالىسپايدى. ولار ناقتى جاعدايعا باعا بەرمەستەن، كوڭىل قويسا، ءبارىن دە تىڭدىرۋعا بولادى دەگەن پيعىلدا، تومەندەگىلەرگە جوعارىدان قىسىم جاساۋ تاسىلىمەن جۇمىس جۇرگىزدى، ال باعىنىشتى بۋىن باسشىلارى فاكتىلەردى دالەلدەۋگە باتپادى، وسىنىڭ ءبارى 1949-50 جىلدىڭ قىسىندا اۋداندا جاپپاي مال شىعىنىنا جانە ادام ولىمىنە اكەلدى.

وتكەن قىستان كەيىن، ياعني مال باسىنىڭ ازايۋىمەن، قاردىڭ قالىڭ تۇسۋىمەن قالعان مالدى ءبىر-ەكى جىل ىشىندە قاتارعا قوسۋ مۇمكىن شىعار، بىراق كولحوزداردى نىعايتۋ، 3 جىلدىق جوسپاردى ورىنداۋ (اۋدان بۇل جوسپاردى ورىنداي المايتىنى قازىردىڭ وزىندە بەلگىلى بولىپ وتىر), مال باسىن ۇزدىكسىز ءوسىرۋ مەن ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، كولحوزشىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن جاقسارتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، ەلدى دامىتۋ جوسپارى، حالىقارالىق جاعداي تالاپ ەتىپ وتىرعان دارەجەدەي ناتيجەلى بولا قويماس.

ەگەر اتالعان تەرريتورياعا وسىنشاما مال باسى شىعىندانا بەرەتىن بولسا، كولحوزداردى نىعايتۋ، كولحوزشىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن كوتەرۋ جايلى قامقورلىق بۇرىنعىشا ساقتالسا، شارۋا جايى ءبىر سۇيەم العا باسپايتىنىنا، جاپپاي مال شىعىنى اۋىق-اۋىق قايتالانا بەرەتىنىنە، ال مال باققان كولحوزشىلاردىڭ تۇرمىسى تومەندەگەن ۇستىنە تومەندەي تۇسەتىنىنە، بۇل ازدايىن، اۋدان كولحوزدارى مال سانىن ءوسىرۋ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ بويىنشا الدا تۇرعان مىندەتتەردى ۋاقىتىلى اتقارا المايتىنىنا مەن سەنىمدىمىن.

قىسى – جازى مال سوڭىندا سالپاقتاۋ، قاشىقتىق، اۆتوكولىكتىڭ جوقتىعى كولحوزشىلاردىڭ مادەني-بۇقارالىق شارالارعا بارماق تۇگىلى، ايتالىق ولاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ لەكتسيا تىڭداۋعا، ارتيستەردىڭ ونەرىن تاماشالاۋعا (ەڭ بولماعاندا وقۋشىلاردىڭ كوركەم ونەرىن), كينو كورۋگە، ت.ب.، جالپى جينالىسقا بارۋىنا مۇمكىندىك بەرمەيدى. جالپى، مادەني-تاربيەلىك ويىن-ساۋىقتار بولمايدى جانە ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىدىك تە جوق. مەن ايتار ەدىم، مۇنداي ءومىر سالتى، قورشاعان ورتا ادامداردىڭ ساناسىنا قاتتى اسەر ەتەدى، قورىتىندىسى – بۇل ادامدارمەن تەك كوزگە كورىنەتىن فاكتىلەرگە سۇيەنە عانا اڭگىمەلەسىپ سەندىرۋگە جانە دالەلدەۋگە بولادى. ءوسىپ كەلە جاتقان ۇرپاققا، جاستارعا، بالالارعا، وقۋشىلارعا وسىناۋ ورتا اسەر ەتپەي تۇرمايدى، جوعارىدا ايتىلعان سەبەپتەرمەن مۇندا وقۋدىڭ ساپاسى، وقۋشىلاردىڭ ساباققا بارۋى – ەرەكشە ۇلكەن ماسەلە.

ۇسىنامىن:

1. اۋدان تەرريتورياسىندا ۇرعاشى مالدى عانا قالدىرىپ، قالعاندارى بىردەن نەمەسە جىل سايىن وبلىستىڭ باسقا اۋداندارىنا، رەسپۋبليكاعا، ءتىپتى وداققا بەرىلسىن، نەمەسە اۋداننىڭ كاسپي جاعالاۋى بويى سۋلاندىرۋ جانە قۇرعاتۋ جولىمەن جاساندى جايىلىمعا اينالدىرىلسىن.

2. جەرگىلىكتى جەردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، سۋ شىعارۋ، مال باعۋ ادىستەرى، ءشوپ دايارلاۋ، تاسۋ، ت.ب. جانە ءار كولحوزشىنىڭ قانشا مال باعا الاتىنى عىلىمي ەسەپپەن ءدال انىقتالسىن. اتالعان كولحوز، اۋدان تەرريتورياسىندا قانشا باس مال جانە قانداي تۇلىك تۇرلەرىن ۇستاۋعا بولاتىنىن بىلگەن ءجون.

3. كولحوزشىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن كۇرت كوتەرۋ ءۇشىن اۋدان كولحوزدارى مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن مەملەكەتكە وتكىزۋ مىندەتىنەن ەكى جىلعا بوساتىلسىن.

ساۋدا جۇيەسىنە، دايىنداۋعا، كەڭ تۇتىنىمداعى ونىمدەردى، اسىرەسە ازىق-تۇلىكتى: ءشاي، قانت، نان، كيىم، اياق كيىم، ۇيگە قاجەت جاراقتاردى اكەلۋگە ايرىقشا نازار اۋدارىلسىن.

4. الىس كولحوزدارعا جول سالۋ مەن تەلەفون بايلانىسىن ورناتۋ ۇيىمداستىرىلسىن.

5. جەرگىلىكتى جەردەگى جاعدايعا سايكەستەندىرىلىپ، مادەني-بۇقارالىق جانە تاربيە شارالارى ۇيىمداستىرىلسىن جانە ولاردىڭ جۇيەلىلىگى بەلگىلەنسىن.

سىزگە مىناداي پىكىرىمدى ءبىلدىرۋدى قاجەت سانايمىن. نوۆوبوگات اۋدانىندا جاپپاي مال شىعىنى مەن كىسى ءولىمىنىڭ بولۋ سەبەبى قىستىڭ اۋىرلىعىنان عانا ەمەس، اۋدان مەن وبلىستىڭ جانە ودان دا، جوعارى باسشىلاردىڭ بىلە تۇرا وسى ماسەلەنى شەشپەگەندىگىنەن، جەرگىلىكتى جەرلەردەگى احۋالعا دۇرىس باعا بەرمەي، قاتال قىستا ىقتيمال شىعىننىڭ الدىن الاتىن شارالاردىڭ قاراستىرماعاندىعىنان. بۇل ءىستى كولحوز باسشىلارى مەن كولحوزشىلار ورىنداي المايدى، ولار ءوز فۋنكتسيالارىنا ءاتۇستى قاراعان ەمەس.

وسى حاتتى جىبەرگەندەگى ماقساتىم: جوعارىدا ايتقانداردى جىل سايىن ەڭبەك دەمالىسىمدا اۋدان كولحوزدارىنا بارۋمەن، كولحوزشىلارمەن، اۋداندىق اپپارات قىزمەتكەرلەرىمەن اۋىزەكى اڭگىمەدەن بىلگەندىكتەن كولحوزدى باسقارۋدا ورىن العان قاتەلىكتەردى ءسىز ارقىلى تۇزەتۋ، وسىلايشا نوۆوبوگات اۋدانىنا قاراستى كولحوزدارداعى مال شارۋاشىلىعى حالقىمىزدىڭ، مەملەكەتىمىزدىڭ يگىلىگى ءۇشىن وركەندەسە ءارى شىنىمەن نىعايسا دەيمىن.

كوممۋنيست رەتىندە جانە اۋدان تۇلەگى بولعاندىقتان نوۆوبوگات اۋدانى كولحوزدارىنىڭ تاعدىرىنا قاتتى الاڭمىن جانە تىكەلەي ءوز باسشىلىعىڭىزبەن جەرگىلىكتى جەردەگى جاعدايدى تەكسەرتۋدى، قاجەتتى شارالار قابىلداۋدى سىزدەن وتىنەمىن.

ارينە، اۋىزشا ايتسام، بۇدان دا تولىعىراق جەتكىزەر ەدىم، بىراق وعان جاعداي بولماعاندىقتان قاجەت دەگەننىڭ ءبارىن تەرەڭ تالداماستان، ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرمەن دايەكتەمەي-اق، وعان مەنىڭ كۇشىم دە جەتپەيدى-قاعازعا ءتۇسىردىم. وبلىستىق نەمەسە رەسپۋبليكالىق جەرگىلىكتى قىزمەتكەرلەرگە جۇكتەي سالماي، ورتالىق باسشى ورگاننىڭ وكىلىن جىبەرۋدى سىزدەن ءوتىنۋدى ءوزىمنىڭ بورىشىم سانايمىن. ارينە، ءسىزدىڭ جىبەرگەن وكىلىڭىزبەن بىرگە ءجۇرىپ، جەرگىلىكتى باسشىلار جاسىرىپ قالاتىن نەمەسە باسقا تۇسقا الداپ جىبەرە سالاتىن نارسەلەردىڭ ءبارىن اشۋعا قولعابىسىمدى بەرەر ەدىم، بىراق بۇعان مۇمكىندىگىم جوق.

ءوتىنىش-حابارلامامدى قايتارىپ تاستاماۋىڭىزدى سىزدەن وتىنەمىن، بۇل – مەنىڭ تازا جۇرەكتەن شىققان پاتريوتتىق، پارتيالىق ءسوزىم. حاتىمدى الىسىمەن ءوزىڭىزدىڭ پىكىرىڭىز بەن نيەتىڭىزدى جانە ناتيجەسىن حابارلاڭىز.

بولشەۆيكتىك سالەممەن،

گۆارديا لەيتەنانتى سابراليەۆ.

Abai.kz