سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى قازاقستانداعى ءىرى وبۋحوۆ تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتى جابىلۋدىڭ از-اق الدىندا تۇر. بۇل تۋرالى بۇگىن نۇر-سۇلتان قالاسىندا وتكەن ءباسپاسوز جيىنىندا اتالعان كاسىپورىن باسشىلارى مالىمدەدى.

ولاردىڭ ايتۋىنشا، قۇرىلتايشىلار بەس جىلدان بەرى كومبيناتتى بولىسە الماي كەلەدى. اراداعى داۋ-داماي تولاستار ەمەس. بۇلاي جالعاسا بەرسە قازاقستانداعى ءىرى كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى تۇبەگەيلى قۇردىمعا كەتۋى مۇمكىن.

وبۋحوۆ تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتى بۇگىندە تيتان-تسيركوني كەنىن وڭدەۋ سالاسىنداعى الەمدەگى جيىرما ءىرى كاسىپورىننىڭ قاتارىنا كىرەدى.

مۇندا 430 جۇمىسشى ەڭبەك ەتەدى، ولاردىڭ جالاقىسى 400 مىڭنان اسادى. سونداي-اق، كاسىپورىندا انا كاپيتالى تولەنەدى. ءبىر بالاعا - ميلليون تەڭگە، ەكى بالاعا - ەكى ميلليون، ءۇش بالاعا – ءۇش ميلليون تەڭگە بەرىلەدى. كاسىپورىن باسشىلىعى بۇدان باسقا، بىرقاتار اۋىل تۇرعىندارىن قولداپ كەلەدى. ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىنەن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى جوعارى وقۋ ورىندارىنا ءبىلىم الۋعا كەلگەن ستۋدەنتتەرگە گرانتتار بولەدى، بالالار ءۇيى مەن قارتتار ۇيىنە قارجىلىق قولداۋ كورسەتەدى.

“مىنەكەي ءسولتۇستىڭ قازاقستاننىڭ شەنەۋنىكتەرى وسىنداي پايدالى كاسىپورىننىڭ كوزىن قۇرتپاقشى. پوليتسيا كەن بايىتۋ كاسىپورنىنىڭ رۋدا تيەگەن جۇك كولىكتەرىن توقتاتىپ تاستايدى. پروكۋراتۋرا مەن سوت زاۋىت باسشىلىعىنىڭ ۇستىنەن سوت ىستەرىن اشىپ، تومپەشتەيدى. مۇندا الاياقتىق پەن جالا جابۋشىلىق قولدانىلىپ كەلەدى”،- دەيدى ءباسپاسوز جيىنىن وتكىزۋشى توپ.

قازىر وسى شىتىرمان وقيعانىڭ اياسىندا 19 ءىس بويىنشا سوت پروتسەسى ءجۇرىپ جاتىر ەكەن. بۇل جيىنعا قر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ تا قاتىسقان.

جيىندى ۇيىمداستىرۋشىلار كەن بايىتۋ كومبيناتىنا تيەسىلى جەردى اكىمدىكتىڭ شارۋا قوجالىعىنا بەرگەنىن ايتادى. كومبينات وكىلدەرىنىڭ مىناداي تالاپ-تىلەكتەرى بار: اكىمدىكتىڭ جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋى جانە كاسىپورىن جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن وعان 9 گەكتار جەر بەرۋ كەرەك.

وبۋحوۆ تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتىنىڭ باسشىلىعى بۇل جاعدايدى ەلدىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىنە وپاسىزدىق جاساۋدىڭ قاساقانا جانە دالەلدەنگەن فاكتىسى، قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ جۇرگىزگەن رەفورمالارىنا جاسالعان جاسىرىن سابوتاج دەپ ەسەپتەيدى.

"تيولاين" جشس قۇرىلتايشىسى جانە اتقارۋشى ديرەكتورى ۆيكتور دولگالەۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىنگى تاڭدا 250 ادام جۇمىس ورنىنان ايىرىلۋ الدىندا تۇر، ال 2 ايدان كەيىن بۇل كورسەتكىش تاعى 180 ادامعا ارتادى. "تيولاين" جشس ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلاعانداي، پايدالى قازبالاردىڭ باي كەن ورنىن شەتەلگە ساتۋ ماقساتىندا كاسىپورىندى رەيدەرلىك باسىپ الۋ ارەكەتى ورىن العان.

ال، اكىمدىك بولسا، كەن بايىتۋ كومبيناتىن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى تايىنشا اۋدانى اكىمشىلىك قىزمەتكەرى  ا.ن.بۋراعا 7 685 612 080 000 تەڭگە سوماسىنا تىكەلەي زالال كەلتىردى دەپ ايىپتاعان.

"سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بيۋدجەتى 22 جىلعا 323 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى. بۇل بۇكىل وبلىستىڭ بيۋدجەتى. قازاقستان بيۋدجەتى شامامەن 15 تريلليون بولسا، مۇندا 7 تريلليون. ءبىر جىل بۇرىن ەڭبەك ۇجىمىمەن كەلىسىمشارتتى ساقتاۋ ءۇشىن ءبىز پەتروپاۆل قالاسىنا باردىق، وندا وبلىس اكىمى قۇمار ەرگىبايۇلىن بىزبەن كەزدەسۋگە ءماجبۇر ەتتى ... ول قاتتى پايدالى قازبالارعا اكىمدىكتىڭ ەشقانداي قاتىسى جوق ەكەنىن ايتتى. ", - دەيدى دولگالەۆ دانيل.

ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىندا وبلىس باسشىلىعى مەن شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ تاۋ-كەن بايىتۋ كاسىپورنىنا قىزىعۋشىلىعى كاسىپورىن تيتان-تسيركوني كونتسەنتراتىن ءوندىرۋ جانە قايتا وڭدەۋ بويىنشا الەمدىك كوشباسشىلاردىڭ ۇشتىگىنە كىرگەننەن كەيىن تۋىنداعانى ايتىلدى.

كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى باسشىلىقتىڭ ولارعا نەگە جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرمەيتىنىن تۇسىنە الماي دال بولۋدا. ولار كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋ قارساڭىندا وبۋحوۆ تاۋ-كەن بايىتۋ ورنىنىڭ ماسەلەسىنە، ونداعى زاڭسىزدىقتارعا نازار اۋدارىلادى دەپ ۇمىتتەنەدى.

وبۋحوۆ كەن بايىتۋ كومبيناتى رەسەي، قىتاي، ءۇندىستان، مالايزيا، ءباا-نە ەكسپورتتايتىن تسيركوني كونتسەنتراتىن وندىرەدى. بۇل ءونىم ۇيالى تەلەفوندار، كومپيۋتەرلەر وندىرىسىندە، اتوم ونەركاسىبىندە قولدانىلادى. زاۋىت سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ورنالاسقان تسيركونيدەن كونتسەنترات وندىرەتىن الەمدەگى ەڭ ءىرى كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.

Abai.kz