تۋرا 31 جىل بۇرىن كسرو كەلمەستىڭ كەمەسىنە وتىرىپ كەتتى. پوستكەڭەستىك ەلدەر ءوز تاريحىن ىزدەي باستادى. ولار جەر-سۋ اتتارىن ءوز تىلدەرىندە اتاپ، ورىس تىلىندەگى اتاۋلاردان باس تارتۋعا كوشتى. ارينە، بۇل ماسكەۋگە ۇنامايدى. ولار پوستكەڭەستىك ەلدەردىڭ ءوز ساياساتىن ۇستانۋدى ساتقىندىق، رەسەيدەن الشاقتاۋ، ورىس الەمىنە شابۋىل مەن ورىستاردى قۋدالاۋ دەپ ەسەپتەيدى.

كسرو قۇلاعان سوڭ، ورتالىق ازيا ەلدەرى جەر-سۋ اتاۋلارىن بىردەن ءوز تىلدەرىنە اۋىستىرا باستادى. اسىرەسە قالا كوشەلەرى مەن قالا ىشىندەگى اۋدانداردى، ىقشام اۋدانداردىڭ اتاۋلارىن وزگەرتتى. تەك قىرعىزستان عانا بىشكەكتەگى اۋدان اتاۋلارىنا تيمەدى.

پوستكەڭەستىك ەلدەر كوممۋنيزمدى ەسكە سالاتىن اتاۋلاردان قۇتىلۋدى ءجون سانايدى. ەڭ الدىمەن بۇل لەنينگە، قازان توڭكەرىسىنە قاتىستى اتاۋلار. الايدا بىشكەكتە ءالى كۇنگە دەيىن 4 اۋدان اتاۋى وزگەرگەن جوق. كسرو كەزەڭىندەگى اتپەن قالدى. ولار وكتيابرسكي، پەرۆومايسكي، سۆەردلوۆسكي، لەنينسكي دەپ اتالادى. تۋرا ءبىر كسرو كەزەڭى ىسپەتتەس.

قىرعىز دەپۋتاتتارى جاقىندا بۇل اتاۋلاردان باس تارتىپ، قىرعىزشا اتاۋ بەرۋدى ۇسىندى. حالىق قولدادى، جۇرت قۇپتادى. الايدا ماسكەۋ بۇل ۇسىنىسقا نارازى، ال رەسەيلىك شەنەۋنىكتەر شۋلاپ-تۋلاپ جاتىر. ولار "ۋكرايناداعى اسىرە ۇلتشىلدىق پروتسەستەر ءدال وسىلاي باستالعان ەدى" دەپ، قىرعىز بيلىگىن قورقىتىپ-ۇركىتۋگە تىرىسۋدا. رەسەيدىڭ ءوزى كوممۋنيستىك كەزەڭ اتاۋلارىنان باس تارتىپ جاتىر، دەگەنمەن ونداي اتاۋلار وزگە ەلدەردە ساقتالۋى كەرەك دەپ سانايدى.

اۋدان اتاۋلارىن وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىستى سپيكەر نۇرلان شاكيەۆ ۇسىنعان ەدى. ول قازىرگى اۋدان اتاۋلارى ەسكىرگەن دەيدى. سونىمەن قاتار ول قىرعىزستاندا وزگە تىلدەگى اۋىل، اۋدان، ەلدى-مەكەن اتاۋلارى كوپ ەكەندىگىن دە ايتىپ، بارلىعىن دا قىرعىز تىلىندە اتاۋدى ۇسىندى. "بۇل مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن دە قاجەت" دەيدى ول.

بۇل ۇسىنىسقا رەسەيلىك شەنەۋنىكتەر ۇدەرە تۇرەگەلدى. مەمدۋمانىڭ حالىقارالىق ىستەرى بويىنشا كوميتەتىنىڭ توراعا ورىنباسارى دميتري نوۆيكوۆ ء"دال وسىنداي بولماشى، ماقساتسىز ۇسىنىستاردان كەيدە وتە قاۋىپتى پروتسەسستەر باستالادى، ولاردى باستالماي جاتىپ توقتاتقان دۇرىس" دەيدى. رەسەيدىڭ تاعى ءبىر شەندى-شەكپەندىسى، دەپۋتات سۆەتلانا جۋروۆا "كەڭەستىك اتاۋلاردان باس تارتۋدىڭ سوڭى ورىس ءتىلىن ىعىستىرۋمەن اياقتالادى" دەپ اتاپ، بۇل باستامانى توقتاتۋعا شاقىردى. "كەلەسى كەزەڭ ورىس مەكتەپتەرىن جابادى، ءسويتىپ گرۋزياداعىداي بولادى. ارتىنشا جاستار وكىنىشكە وراي ورىس تىلىندە مۇلدە سويلەمەيتىن بولادى. ۋكرايناداعى وقيعالار وسىلاي باستالعان ەدى عوي", — دەيدى جۋروۆا.

ال بىشكەك "بۇل ءبىزدىڭ ىشكى ساياساتىمىز، ارالاسپاڭدار" دەگەن سىڭاي تانىتۋدا.

كا مىرزا

Abai.kz