قىتايلىق «جەنمين جيباو» گازەتىنىڭ 4 ناۋرىزداعى سانىندا قىتايدىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى چجوۋ لي مىرزانىڭ ««ني حاو»  - قازاقستاندا تانىمال تىركەس» دەگەن تاقىرىپتاعى ماقالاسى جارىق كورگەن ەكەن. ەلشى ماقالاسىندا قىتاي ءتىلىنىڭ قازاقستاندا ۋاقىت وتكەن سايىن دامىپ، تانىمال تىلگە اينالىپ بارا جاتقاندىعى تۋراسىندا ايتا كەلىپ: «باستاۋىش جانە ورتا مەكتەپتەردە قىتاي ءتىلى ءپانى وتەدى. جانە ونىڭ وقىتىلۋى كۇن وتكەن سايىن ۇلعايا تۇسۋدە» دەپتى.

ءبىز چجوۋ ءليدىڭ ماقالاسىن اۋدارىپ بەرى وتىرمىز.

Abai.kz

قىتايلىق «جەنمين جيباو» گازەتىنىڭ 4 ناۋرىزداعى سانىندا قىتايدىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى چجوۋ لي مىرزانىڭ ««ني حاو»  - قازاقستاندا تانىمال تىركەس» دەگەن تاقىرىپتاعى ماقالاسى جارىق كورگەن ەكەن. ەلشى ماقالاسىندا قىتاي ءتىلىنىڭ قازاقستاندا ۋاقىت وتكەن سايىن دامىپ، تانىمال تىلگە اينالىپ بارا جاتقاندىعى تۋراسىندا ايتا كەلىپ: «باستاۋىش جانە ورتا مەكتەپتەردە قىتاي ءتىلى ءپانى وتەدى. جانە ونىڭ وقىتىلۋى كۇن وتكەن سايىن ۇلعايا تۇسۋدە» دەپتى.

ءبىز چجوۋ ءليدىڭ ماقالاسىن اۋدارىپ بەرى وتىرمىز.

Abai.kz

قازاقستاندا جۇمىس ىستەپ جاتقانىما ءۇش جىلعا جۋىقتاپ قالدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ەل ىشىندە قىتاي تىلىندە سويلەيتىندەردىڭ، قىزىعۋشىلىق تانىتاتىنداردىڭ سانى وسكەنىن بايقادىم. حالىقارالىق ىستەر بويىنشا جينالىستاردا، بولماسا كوشەدە تۇرعىندار مەنىمەن ۇنەمى «نيحاو!» دەپ امانداسادى. كوبى قىتايشا تۇسىنبەيدى. بىراق، «نيحاو!»  دەپ سالەمدەسەدى. ەڭ قىزىعى، ارىپتەستەرىڭمەن قىتايشا سويلەسىپ تۇرساڭىز، سول ماڭداعى الدەبىر قازاق كۇلىمدەپ قاراپ، جانىڭىزعا كەلەدى دە ءوزىن مازالعان ساۋالدارعا جاۋاپ الىپ، سۇراقتارىڭىزعا جاۋاپ بەرەدى جانە قىتايدان تۇرعان، وقىعان كەزدەرىن ەستەرىنە الىپ، اڭگىمە ايتادى. وسىلايشا، قازاقستاندا ءبىلىمىڭدى كورسەتۋ ءۇشىن قىتايشا بىرنەشە سويلەم ايتۋ سانگە اينالعانىن كورۋگە بولادى.

بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاننان بارعان 8 مىڭ ستۋدەنت قىتايدا ءبىلىم الىپ جاتىر. 17 ملن حالقى بار ەلگە بۇل از ادام ەمەس. مەن بالالارى قىتايدا وقيتىن شەنەۋنىكتەردى، كاسىپكەرلەردى كوپ كەزدەستىردىم. ءتىپتى كوپتەگەن قازاقتار قىتايداعى وقۋ ورىندارىنا ءتۇسۋ ءۇشىن قانداي وتىنىشتەر تولتىرۋ كەرەكتىگىن سۇراپ ەلشىلىككە ءجيى كەلەدى.
ونىڭ ۇستىنە قىتاي ءتىلىن ۇيرەتۋ قازاقستاندا جاپپاي سانگە اينالىپ كەلەدى. 2006-2012 جىلدار ارالىعىندا قازاقستاندا 4 كونفۋتسي ينستيتۋتى اشىلىپتى. قىتاي ءتىلى جوعارعى وقۋ ورىندارىندا، باستاۋىش جانە ورتا مەكتەپتەردە  ءپان رەتىندە ءوتىپ، ونىڭ وقىتىلۋى جىل وتكەن سايىن ۇلعايىپ كەلەدى. مەنى تاڭقالدىراتىنى -  قىتاي ءتىلىنىڭ تانىمالدىلىعى ەرەكشە.

سوڭعى جىلدار بەدەرىندە قىتاي ەكونوميكاسىنىڭ ءوسۋى ءارى ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق بەدەلىنىڭ جوعارلاۋى جانە قىتايدىڭ كەرەمەت مادەنيەتى مەن كۇشتى تاريحى قازاقستانداعى قىتاي ءتىلىنىڭ اسا تانىمال بولۋىنا اسەر ەتىپ وتىر.

قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى قارىم-قاتىناستار قازاق جاستارىنا جاڭا مۇمكىندىكتەر اشۋدا. جاستار جۇمىس تاجىربيەسىن ۇيرەنىپ، جۇمىسقا ورنالاسۋ ءۇشىن دە قىتاي ءتىلىن وقىپ جاتىر. ويتكەنى، جۇمىس ماسەلەسى قىتايمەن تىعىز بايلانىستى.

قازاقستاندا قىتاي كاسىپورىندارى كۇن ساناپ كوبەيىپ كەلەدى. جۇمىسشىلاردى شەكتەۋ دە وتە قيىنعا سوعىپ تۇر.  قازاق قىتاي كومپانياسىندا ىستەيتىنىن ماقتان ەتەدى. بۇل - قىتاي ءتىلىن ۇيرەنۋگە نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشكە اينالدى.

كوپ ادامدار قىتاي مادەنيەتى مەن تاريحىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارقاسىندا قىتاي ءتىلىن جاقسى كورىپ كەتىپ جاتىر. شىعىس حالقى بولعاندىقتان قازاقتار قىتاي مادەنيەتى مەن جىبەك جولى وركەنيەتىنە جاقىندىعىن سەزەدى. قازاقستاندا ءتورتىنشى جىل قاتارىنان قىتاي جاڭا جىلىن قارسى الۋ مەرەكەسى ءوتىپ كەلەدى.

العاشقى جىلى كورەرمەن كوپ جينالماعانىمەن بيىل زالدا ينە شانشار ورىن بولمادى. ءتىپتى كونتسەرتتى تىكەسىنەن تىك تۇرىپ كورگەن ادامدار دا بولدى. كونتسەرت اياقتالىسىمەن كورەرمەندەر ساحناعا بارىپ، ارتىستەرمەن سۋرەتكە ءتۇسىپ جاتتى. قازاقستان حالقىنىڭ قىتاي مادەنيەتىن مويىنداپ ءارى باعالايتىنى كورىنىپ تۇردى.
ال، قازاقستاننان بارىپ قىتاي ءتىلىن وقىپ جاتقان ستۋدەنتتەر ءۇشىن قىتاي ءتىلى - جارقىن بولاشاققا اشىلعان ەسىك جانە قىتاي مادەنيەتىنە ساياحات. 
مەن قىتاي رەتىندە وسىنىڭ ءبارىن ماقتانىش كورەمىن!

ورىس تىلىنەن ىقشامداپ اۋدارعان - ءومىرجان ابدىحالىقۇلى

دەرەككوزى: http://silkroadnews.org

Abai.kz