«ءار ۇلت جاۋىنگەرلەرىنىڭ قاقتىعىسى». بۇل - جىل سايىن فرانتسيادا وتەتىن تاريحي، ورتاعاسىرلىق سوعىس ونەرىنىڭ حالىقارالىق جارىسى. الگى جارىس وسىمەن ءتورتىنشى مارتە - مامىر ايىنىڭ 9-12 ارالىعىندا وتەدى.

27 ەل قاتىساتىن سايىسقا بيىل قازاقستاننىڭ پاۆلودار، پەتروپاۆلوۆسك، ستەپنوگورسك جانە الماتى قالاسىنان 7 ادام تۇڭعىش رەت بارعالى وتىر. سونىڭ ىشىندە پاۆلودارلىق «سەۆەرنايا باشنيا» دەپ اتالاتىن قىلىشتاسۋ كلۋبى دا بار. بۇل كلۋب فرانتسيادا وتەتىن جارىسقا شاقىرتۋ العانىمەن، قاراجات تاپپاي وسى ۋاقىتقا دەيىن قينالىپ ءجۇرىپتى. ءسويتىپ، «ماسلنيتسا» ءدىني مەيرامى كەزىندە پاۆلودار وبلىسىنىڭ اكىمى ەرلان ارىنعا جولىعىپ، قارجى ماسەلەسىن ايتادى. اكىم ەكى سوزگە كەلمەي، قارجىلاي جاردەم جاساۋعا ۋادە بەرىپتى. ەندى مىنە، الگى كلۋب ەۋروپاداعى سايىسقا بارماق.

«سەۆەرنايا باشنيانىڭ» جىگىتتەرى قانداي ورتاعاسىرلىق سوعىس ونەرىن كورسەتەدى؟ البەتتە، ورىستىڭ قىلىشتاسۋ ونەرىن كورسەتەدى. سوندا ءبىز كىمنىڭ ونەرىن قولداپ، كىمدى حالىقارالىق سايىستىڭ ارەناسىنا شىعارعالى وتىرعانىمىزدى ارىن مىرزا بىلە مە؟

«ءار ۇلت جاۋىنگەرلەرىنىڭ قاقتىعىسى». بۇل - جىل سايىن فرانتسيادا وتەتىن تاريحي، ورتاعاسىرلىق سوعىس ونەرىنىڭ حالىقارالىق جارىسى. الگى جارىس وسىمەن ءتورتىنشى مارتە - مامىر ايىنىڭ 9-12 ارالىعىندا وتەدى.

27 ەل قاتىساتىن سايىسقا بيىل قازاقستاننىڭ پاۆلودار، پەتروپاۆلوۆسك، ستەپنوگورسك جانە الماتى قالاسىنان 7 ادام تۇڭعىش رەت بارعالى وتىر. سونىڭ ىشىندە پاۆلودارلىق «سەۆەرنايا باشنيا» دەپ اتالاتىن قىلىشتاسۋ كلۋبى دا بار. بۇل كلۋب فرانتسيادا وتەتىن جارىسقا شاقىرتۋ العانىمەن، قاراجات تاپپاي وسى ۋاقىتقا دەيىن قينالىپ ءجۇرىپتى. ءسويتىپ، «ماسلنيتسا» ءدىني مەيرامى كەزىندە پاۆلودار وبلىسىنىڭ اكىمى ەرلان ارىنعا جولىعىپ، قارجى ماسەلەسىن ايتادى. اكىم ەكى سوزگە كەلمەي، قارجىلاي جاردەم جاساۋعا ۋادە بەرىپتى. ەندى مىنە، الگى كلۋب ەۋروپاداعى سايىسقا بارماق.

«سەۆەرنايا باشنيانىڭ» جىگىتتەرى قانداي ورتاعاسىرلىق سوعىس ونەرىن كورسەتەدى؟ البەتتە، ورىستىڭ قىلىشتاسۋ ونەرىن كورسەتەدى. سوندا ءبىز كىمنىڭ ونەرىن قولداپ، كىمدى حالىقارالىق سايىستىڭ ارەناسىنا شىعارعالى وتىرعانىمىزدى ارىن مىرزا بىلە مە؟

بىلسە كەرەك. ەرلان مۇحتارۇلىنىڭ تۋعان حالقى، مەملەكەت يەسى - قازاقتىڭ سوعىس ونەرىنە جەتىك بولعانى تاريحتان ءمالىم. وعان كۋا - مەملەكەت تەرريتورياسى. ال، حالىقارالىق سايىسقا قالتاسىنا اقشا سالىپ بەرىپ، «سەۆەرنايا باشنيانى» جىبەرۋ - «قازاق سوعىسپاعان حالىق. ولاردا سوعىس ونەرى دەگەن بولماعان. سوعىس ونەرىنە جەتىك ورىس قازاقتى جاۋلاپ العان. ونىڭ دالەلى -  «سەۆەرنايا باشنيا». ونى قازاقستان ءوزى دە مويىنداپ، وبلىستىق بيۋدجەتتەن قاراجات بەرىپ، حالىقارالىق جارىسقا اتتاندىرىپ وتىر» دەيتىن اڭگىمەگە رەسمي تۇردە جول اشۋ ءارى قازاق حالقىنىڭ توگىلگەن قانى مەن عاسىرلار بويعى تاۋەلسىزدىك جولىنداعى قانقۇيلى سوعىسىن جانە سول سوعىستارداعى قاقتىعىستار مەن جەكپە-جەكتەردىڭ نەشە ءتۇرلى ءادىس-ءتاسىلىن جوققا شىعارىپ مانسۇقتاۋ بولسا كەرەك. ەڭ سوراقىسى، وزگە ءبىر ەلدىڭ - رەسەيدىڭ سوعىس ونەرىن قازاقستاندا ناسيحاتتاپ، ءارى كلۋبتارىنا «سەۆەرنايا باشنيا» دەگەن وتارلاۋشىلاردى مەڭزەيتىن ات بەرىپ وتىرعان كوماندانى قولپاشتاۋ.

اكىم شىنىمەن مۇنداي باستامالاردى قولدايتىن بولسا، قازاقتىڭ سوعىس ونەرىن ناسيحاتتايتىن جانە سونىمەن اينالىساتىن كلۋبتار قۇرىلۋىنا سەبەپشى بولىپ، الداعى جىلدارى حالىقارالىق جارىسقا نەگە اتتاندىرماسقا. الدە ەرلان مىرزاعا ورىس ۇلتىنىڭ الدىندا ەلپەڭدەي بەر دەگەن استانادان ارنايى بۇيرىق بار ما؟

كەرەك دەسەڭىز، فرانتسيادا وتەتىن جارىستىڭ اتى - «ءار ۇلت جاۋىنگەرلەرىنىڭ قاقتىعىسى». ال، قازاقستاندا ءبىر-اق ۇلت بار، اكىم مىرزا. ول ءسىزدىڭ ۇلتىڭىز. ول - قازاق! سوندا پاۆلودارداعى ورىس دياسپوراسى وكىلدەرىنىڭ ورىستىڭ سوعىس ونەرىن قازاقستان اتىنان حالىقارالىق سايىسقا الىپ شىعۋعا قانداي قاقىسى بار؟ ورىستىڭ سوعىس ونەرى داميتىن جالعىز ەلى بار. ول - رەسەي. دەمەك،  «ءار ۇلت جاۋىنگەرلەرىنىڭ قاقتىعىسىنا» ورىس ۇلتىنىڭ اتىنان رەسەيلىك كوماندا عانا قاتىسا الادى. ەندەشە، «سەۆەرنايا باشنيا» جىگىتتەرىنە سول جاققا جول نۇسقاپ جىبەرگەن ءجون شىعار. سەبەبى، قازاقستان ورىستىڭ وتارى ەمەس. پاتشالىق رەسەيدىڭ اسكەري قامالدارى دا الدەقاشان قيراپ قالعان. وسى ەلمەن اعارىپ، وسى ەلمەن قارايامىن دەگەن نيەتتەگى دياسپورا وكىلدەرى بولسا، تۇلىپقا قاراپ موڭىرەۋدى قويعاندارى دۇرىس. اقىلدى اكىم وسىنى نەگە ەسكەرمەيدى ەكەن. الدە ەلدىڭ نامىسىن جىرتاتىن سايىسقا قازاقتىڭ قابىلان ۇلدارى تابىلماي قالىپ پا؟..

Abai.kz