ءساۋىر ايىنىڭ 11-ءى كۇنى كەشكە تامان قر ءىىم-گە قاراستى استانا قالاسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ ارنايى جاساعى جاڭاوزەننەن ەلورداعا ادىلدىك ىزدەپ بارعان جەتپىستەن استام مۇنايشىنى كۇشتەپ ۇستاپ الىپ كەتتى.

وسىناۋ جايتتان قۇلاعدار بولعان جاڭاوزەندەگى بىرقاتار مەكەمە جۇمىسىن توقتاتتى. بىرنەشە ساعات ىشىندە جاڭاوزەن مەن اقتاۋ قالاسىنىڭ تۇرعىندارى الاڭعا اعىن سۋداي قاپتادى. ماڭعىستاۋ وبلىسى ماڭعىستاۋ اۋدانىنداعى جىڭعىلدى اۋىلىنىڭ وتىزدان استام تۇرعىنى دا، ورال قالاسىنداعى بەلسەندىلەر دە – جالپى جاعدايعا بەي-جاي قاراي المايتىن ەل ازاماتتارى قازاقستاننىڭ قيىر-قيىرىنان جاڭاوزەندىكتەردى قولدايتىنىن ءبىلدىرىپ، «ولاردى بوساتسىن»، «قۋدالانباسىن»، «قويعان تالاپتارى ورىندالسىن»، دەپ تالاپ قويدى.

بۇدان ءبىر اپتا بۇرىن تۇراقتى جۇمىس سۇراعان ءجۇز قارالى جان جاڭاوزەن قالاسىنداعى «وزەنمۇنايگاز» اق كەڭسەسىنىڭ الدىنا جينالعان. ءساۋىر ايىندا جۇمىسسىز قالعان، الدى ون جىلدان استام تاجىريبەسى بار مۇنايشىلار مەن كاسىبي ماماندار بىرنەشە رەت ۆيدەوۇندەۋ جولدادى.

سونداي-اق، تەندەر وتكىزۋ تارتىبىندەگى «تارتىپسىزدىكتەرگە» دە نارازى ەكەنىن اشىق ايتتى. «وزەنمۇنايگاز» كومپانياسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ەرمەك قارامۇرزاەۆ توپ الدىنا شىعىپ، ادەتتەگى ريتوريكانى قايتالادى: جۇرتتى سابىرعا شاقىردى دا، تەندەر ۇتقان مەكەمەنىڭ جۇمىسقا قابىلدايتىنىن جەتكىزدى. مۇنايشىلار بولسا ەڭبەك شارتى مەن قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىنىڭ شەشىلمەگەنىن العا تارتىپ، اتالعان مەكەمەگە بارۋدان باس تارتتى. بۇعان قوسا، ءتيىستى ورگاندار ماسەلەنى شەشپەسە، استاناعا باراتىندارىن دا ەسكەرتكەن ەدى.

اقىرى ءساۋىر ايىنىڭ ونى كۇنى استاناعا جەتتى، ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ الدىنا باردى، نارازىلىقتارىن ايتتى، ۆيدەوۇندەۋ جولدادى. ال قۇزىرلى ورگاندار بۇل پيكەتتى زاڭسىز دەپ، تاراۋلارىن سۇرادى. باسقا بارار جەرى جوق ەكەنىن ايتقان جاڭاوزەندىكتەر سول كۇنى مينيسترلىكتىڭ الدىنا تۇنەپ شىقتى. ەرتەسىنە ءماجىلىستىڭ ءۇش دەپۋتاتى – ەرمۇرات باپي، ماقسات تولىقباي، رينات زايتوۆ ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ الدىنداعى نارازى توپقا بارعانىمەن، ماسەلەنى شەشۋ مۇمكىن بولمادى. سول ۋاقىتتا ەنەرگەتيكا ءمينيسترى الماسادام ساتقاليەۆ جۋرناليستەرگە رەسەي تىلىندە: «بۇل – ۇيىمداسقان پيكەت، ولاردىڭ ماقساتى – وزىنە نازار اۋدارتۋ. دالادا تۇنەۋ – ولاردىڭ قالاۋى. مەنىڭ تۇسىنۋىمشە، اكتسيا نازار اۋدارتىپ، اجيوتاج جاساۋعا كوبىرەك ۇقسايدى. سىزدەر ولاردىڭ الدىنا بارعانىم ماسەلەنى شەشەدى دەپ ويلاعانىڭىزبەن، ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ الدىنا جينالعان قاۋىم ولاي ويلاماۋى مۇمكىن. كەرىسىنشە ۋشىعىپ كەتەتىن شىعار؟»، – دەدى.

ارينە، مەملەكەتتىك تىلدە سويلەمەسەڭ، قاراپايىم حالىققا شىكىرەيىپ، توبەدەن قاراساڭ، ۋشىعىپ كەتەتىنى انىق. ۋشىقتى دا، بىراق، ساتقاليەۆتىڭ بارعانىنان ەمەس، بارىپ جۇرتتىڭ جان-ايقايىن ەستىمەگەننەن ۋشىقتى. ارنايى جاساق ادامداردى اۆتوزاكقا كۇشتەپ تيەدى. وسىدان سوڭ جاڭاوزەن حالقى ورە تۇرەگەلدى. سودان كەيىن جاڭاوزەن قالاسىنىڭ اكىمى ايبەك قوسۋاقوۆ پەن ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان نوعاەۆتىڭ ۆيدەوۇندەۋلەرى تارادى. ەكەۋى دە «رامازان ايىندا سابىرلى بولايىق»، - دەدى.

قاراشا حالىققا ءسىز قاشان قايىرىلاسىز، سمايىلوۆ مىرزا؟ «رامازان ايىنداعى سابىرلىقتى» ىشكى ىستەر ءمينيسترى مارات احمەتجانوۆقا نەگە ايتپايسىزدار؟ قىمباتشىلىق قىسىپ، جۇمىسسىز سەندەلگەن حالىقتىڭ جان-ايقايىنا نەگە قۇلاق اسپايسىزدار؟

البەر كاميۋدىڭ «بۇلىكشىل ادام» اتتى ەڭبەگى بار. وندا بىلاي دەيدى: «بۇلىكشىل ادام دەگەنىمىز قانداي ادام؟ ول «جوق» دەي الاتىن ادام... بۇل «جوق» مىسالى، «وسىعان دەيىن – بولدى، بوياۋى ءسىڭدى، بىراق، ودان ءارى – جەتەر»، «ءسىز تىم الىسقا سىلتەپ باراسىز»، وعان قوسا: «ودان ءارى اتتاۋىڭىزعا مەن جول بەرە المايتىن شەك بار» دەگەن ماعىنالاردى ءبىلدىرۋى مۇمكىن. ...ءوزىن قۇلعا اينالدىرعان تارتىپكە ول ءوزىنىڭ قۇلدىققا ءوزى بەلگىلەگەن شەكاراعا دەيىن عانا ءتوزۋ قۇقىن قارسى قويادى» (اۋدارعان جومارت ابدىحالىق). مۇنىمەن ايتقىم كەلگەنى، حالىق – قۇل ەمەس. وسى راس بولسا، ادىلەتسىزدىكتى كورگەن سايىن كوزى جاۋدىرەگەن جۇرت: «جوق، بۇعان توزبەيمىن» دەپ ايتا بەرەدى، باس كوتەرە بەرەدى. مۇنىڭ شەشىمى – كۇشتىك قۇرىلىمدارمەن قورقىتىپ، اۆتوزاكققا تيەۋ ەمەس، ماسەلەنى شەشۋ. شەشە المايتىن جاعدايدا، كىشىرەيىپ، كەشىرىم سۇراۋ. ال ەكەۋى دە قولدان كەلمەسە، ءجون بىلەتىن كىسىگە ورىندى بوساتىپ بەرۋ.

اسىلان قۋانىشۇلى

Abai.kz