مۇناي مەن گازعا باي ۆاديا اتتى دامۋشى ەلدىڭ الادين ەسىمدى ادميرال-گەنەرال شەندى بيلەۋشىسى دەربەس وليمپيادا ويىندارىن ۇيىمداستىرادى. جاياۋ جارىسقا سپورتشىلاردى ءوزى باستاپ شىعادى دا، مارە سىزىعىندا بەلگى كۇتىپ تۇرعان باسەكەلەستەرىنەن العا قاراي ءبىراز ۇزاپ كەتكەسىن بارىپ قولىنداعى جالت-جۇلت ەتكەن التىن تاپانشاسىن جوعارى كوتەرىپ تارس ەتكىزەدى. سوسىن تاپىراقتاپ تۇرا جۇگىرەدى. جارىس­تى كەيىن قالىپ باستاسا دا، سوڭىنداعى جەلاياقتار سالدەن سوڭ بۇنى قۋىپ جەتۋگە اينالادى. مۇنى كورگەن الادين جول بويى وزىنەن وزۋعا تالپىنعانداردى اتىپ تاستاپ وتىرادى. ءسويتىپ مارەگە جەكە-دارا جەتۋگە از قالادى. بىراق وكپەسى قۇرعىر سىر بەرىپ، دەنەسى دەل-سال بولىپ ءالى قۇري باستايدى. سول كەزدە ءالاديننىڭ يشاراسى بويىنشا مارە سىزىعىن بەينەلەيتىن لەنتانى ۇستاپ تۇرعان ەكى ادام بۇعان قارسى جۇگىرەدى. وسىلايشا «جەڭىمپاز بيلەۋشى» مارە سىزىعىن ءبىرىنشى بولىپ «كەسىپ ءوتىپ»، كوپتىڭ قوشەمەتىنە بولەنەدى.

وسى اپتا كورشىلەس ءبىر ەلدە ءبىرىنشى باس­شى­سىنىڭ ءوزى قاتىسقان «سالتاناتتى جا­رىس­­تىڭ» ۆيدەوسىن كورىپ وتىرىپ، جوعارىدا ايتىلعان ۇلىبريتانيالىق تالانتتى كومەديا ءارتىسى ساشا بارون كوەننىڭ ءبىر فيل­مىن­دەگى ستسەناريدى شىن ومىردە نە ءۇشىن قاي­تالاۋ كەرەك بولدى ەكەن دەپ ويلادىم. بۇل ەلدە دە ءوز نىسپىسىنا بارشا اتاق-دارە­جە­نى تىركەپ العان جەتەكشى الەمدە جوق دەربەس سپورت سايىسى - اسىل تۇقىمدى ات جا­رى­سىن ۇيىم­داستىرادى. وعان ءوزى قاتى­سادى دا، ارنايى شاقىرىلعان قالىڭ جۇرت­شىلىق-

مۇناي مەن گازعا باي ۆاديا اتتى دامۋشى ەلدىڭ الادين ەسىمدى ادميرال-گەنەرال شەندى بيلەۋشىسى دەربەس وليمپيادا ويىندارىن ۇيىمداستىرادى. جاياۋ جارىسقا سپورتشىلاردى ءوزى باستاپ شىعادى دا، مارە سىزىعىندا بەلگى كۇتىپ تۇرعان باسەكەلەستەرىنەن العا قاراي ءبىراز ۇزاپ كەتكەسىن بارىپ قولىنداعى جالت-جۇلت ەتكەن التىن تاپانشاسىن جوعارى كوتەرىپ تارس ەتكىزەدى. سوسىن تاپىراقتاپ تۇرا جۇگىرەدى. جارىس­تى كەيىن قالىپ باستاسا دا، سوڭىنداعى جەلاياقتار سالدەن سوڭ بۇنى قۋىپ جەتۋگە اينالادى. مۇنى كورگەن الادين جول بويى وزىنەن وزۋعا تالپىنعانداردى اتىپ تاستاپ وتىرادى. ءسويتىپ مارەگە جەكە-دارا جەتۋگە از قالادى. بىراق وكپەسى قۇرعىر سىر بەرىپ، دەنەسى دەل-سال بولىپ ءالى قۇري باستايدى. سول كەزدە ءالاديننىڭ يشاراسى بويىنشا مارە سىزىعىن بەينەلەيتىن لەنتانى ۇستاپ تۇرعان ەكى ادام بۇعان قارسى جۇگىرەدى. وسىلايشا «جەڭىمپاز بيلەۋشى» مارە سىزىعىن ءبىرىنشى بولىپ «كەسىپ ءوتىپ»، كوپتىڭ قوشەمەتىنە بولەنەدى.

وسى اپتا كورشىلەس ءبىر ەلدە ءبىرىنشى باس­شى­سىنىڭ ءوزى قاتىسقان «سالتاناتتى جا­رىس­­تىڭ» ۆيدەوسىن كورىپ وتىرىپ، جوعارىدا ايتىلعان ۇلىبريتانيالىق تالانتتى كومەديا ءارتىسى ساشا بارون كوەننىڭ ءبىر فيل­مىن­دەگى ستسەناريدى شىن ومىردە نە ءۇشىن قاي­تالاۋ كەرەك بولدى ەكەن دەپ ويلادىم. بۇل ەلدە دە ءوز نىسپىسىنا بارشا اتاق-دارە­جە­نى تىركەپ العان جەتەكشى الەمدە جوق دەربەس سپورت سايىسى - اسىل تۇقىمدى ات جا­رى­سىن ۇيىم­داستىرادى. وعان ءوزى قاتى­سادى دا، ارنايى شاقىرىلعان قالىڭ جۇرت­شىلىق-
تىڭ - ەل تۇرعىندارى مەن شەتەلدىك قوناق­تاردىڭ ال­دىندا جەڭىپ شىعادى. تىزگىندى تار­تىڭ­قىراي شاۋىپ كەلە جاتقان باس­قا شاباندوزدار «شاڭ قاۋىپ قالا بەرەدى».
بىراق سوڭعى ستسەناريدىڭ اۆتورلارى كوەن­نىڭ نۇسقاسىن دۇرىستاپ زەرتتەمەگەن سياقتى. ويتكەنى، الادين ناعىز دارا بي­لەۋ­شىگە ءتان ادەتپەن ءوزىن بارشا كەزدەيسوق سىرت­قى فاكتورلاردان قورعاعان تۇلعا. ءتىپتى، جارىسقا تىزەسى دىرىلدەپ تۇرسا دا، تەك ءوز اياعىنا سەنىپ شىعادى. ال مىنا «شاباندوز جەتەكشىنىڭ» ءوزى دە، كەڭەسشىلەرى دە بايگە اتىنىڭ كونستيتۋتسياداعى وزگەرىستەردەن حا­بارى جوق، رەسمي باق-تى وقىمايتىن تازا جانۋار ەكەنىن ۇمىتىپ كەتكەنگە ۇقسايدى. حوش، ايتىپ-ايتپاي نە كەرەك، مارە سىزىعىن كەسىپ وتكەسىن «جەڭىمپاز جەتەكشى» تىزگىندى بو­ساتىپ، كەۋدەسىن تىكتەي بەرىپ ەدى، الگى جان­ۋار ستسەناريدى تاس-تالقان ەتتى. جالعىز قازىققا ارانداعانداي كىلت توقتادى. «ءنو­مىر ءبىرىن­شى شاباندوز» تىزەرلەي جىعىل­عان جىل­قى­نىڭ باسىنان اسىپ بارىپ ەتپەتىنەن سوزىلا قۇلادى.
يپپودرومدا قۇرمەتتى قوناق بولعان كۋا­گەرلەردىڭ سوزىنە سەنسەك، ارى قاراي كوەن­­نىڭ قيالىنداعى ۆاديا ەلىندە بولعان جايت­تاردان دا رەڭكى قويۋىراق وقيعالار باس­تالعان. اۋەلى مانادان ساڭقىلداپ تۇر­عان بايگە كوممەنتاتورىنىڭ ءۇنى كىلت ءۇزىل­گەن. ابدىراپ ءۇنسىز قالعان تىم-تىرىس جۇرت­­­­تىڭ ىشىندە ءبىرىنشى بولىپ الدىڭعى قا­تاردا وتىرعان لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەر ەس جيىپ، سۇلىق جاتقان جەتەكشىلەرىنە جاپپاي ۇمتىلعان. كۇزەتشىلەر يپپودرومنىڭ جو­لىن قورشاعان بوگەتتى بۇزىپ، «جەدەل ءجار­­­دەم» كولىگى كەپ «شاباندوزدى» تيەپ اكەت­­­كەن. بۇل ارالىقتا كورەرمەندەردىڭ ارا­­سىندا جىلاپ-سىقتاۋ باستالىپ، ءبىر­نەشەۋى تالىق­سىپ كەتكەن. ازدان سوڭ ەسىن جيىپ، كوپ الدىنا شىققان «جەڭىمپاز جە­تەكشى» جۇلدەسىن اتبەگىلەرگە تابىس ەتكەن. «شا­باندوز باس­شىنىڭ جومارتتىعى مەن ەر­جۇرەك­تىگىن» ما­داقتاپ ساڭقىلداعان كوممەنتاتور ءۇنى قايتادان جارقىن-جارقىن شىعىپ، قول شاپالاقتاۋ قالپىنا كەلگەن. بۇ­دان سوڭ «جەڭىمپازدى» كورۋگە ارنايى شا­قىرىلعان بارشا ادامنىڭ قولدارىنداعى فوتو-ۆيدەو كامەرالارى جاپپاي تەكسەرىلىپ، بۇكىل ماتەريالدار جويىلعان. مۇنداي حح-عاسىردىڭ سيرەك كامپەسكەسىنە ەلشىلەر دە ءىلىنىپ كەتكەن.
بىراق «شاباندوز باسشىنىڭ» جەر سۇزە قۇ­لاعان تاريحي كادرى ءبىر تاۋلىك وتپەي جا­تىپ، ينتەرنەت بەتىنە قالقىپ شىعا كەلدى. ەندى بۇل كورىنىستىڭ ءتۇرلى ءتاپسىرى پايدا بولا­رى انىق. بىرەۋلەر: «بۇل - تىزگىندى ەشقا­شان بو­ساتپاۋ تۋرالى بەلگى» دەسە، ەكىنشىلەر: «ءال­گى بايگە اتى وسى ەلدەگى اشىق نارازىلىق تانىتقان العاشقى ساياسي ديسسيدەنتكە اينالدى» دەر. ال مەنىڭ ەسىل-دەرتىم - ماناعى كوەننىڭ ستسەناريىندە. فيلمدە ادميرال-گەنەرال ءالاديندى وعان ءتۇرى ۇقسايتىن ءبىر باق­­تاشىمەن اۋىستىرىپ قوياتىن ەپيزود بار. مىنا «شاباندوز جەتەكشىنىڭ» كەڭەس­شىلەرى ءفيلمنىڭ سول تۇسىن كوردى مە ەكەن؟ كورسە، ول ءادىستى جاڭاعى ات جارىسقا دەيىن قول­دانىپ ۇلگەردى مە ەكەن، جوق الدە، كەيىن قول­دانۋلارىنا تۋرا كەلدى مە ەكەن؟

"قازاق ادەبيەتى" گازەتى