6 تامىز كۇنى تاڭەرتەڭ جۇمىسشىلار كيەۆتەگى «وتان – انا» ەسكەرتكىشىنىڭ قالقانىنا ۋكراينانىڭ رەسمي سيمۆولىن ورناتتى. دنەپر جاعاسىندا ورنالاسقان «وتان – انا» ەسكەرتكىشى ەۋروپاداعى ەڭ بيىك، ال الەمدە بەسىنشى مونۋمەنتالدى ءمۇسىن بولىپ تابىلادى. تۇعىرى بار ەسكەرتكىشتىڭ بيىكتىگى – 102 مەتر. مۇسىندە قالقان مەن قىلىش كوتەرگەن ايەل بەينەلەنگەن.

تامىز ايىنىڭ باسىندا ۋكراينا ۇكىمەتىنىڭ شەشىمىمەن ءمۇسىننىڭ قالقانىنان كسرو ەلتاڭباسى الىنىپ تاستالدى.

«بولدى! ونىڭ ورنىندا ۋكراين ەلتاڭباسى ورناتىلدى. بۇل كۇردەلى، جاۋاپتى، تاريحي جوبا بولدى. وسىنى جۇزەگە اسىرعانداردىڭ بارلىعىنا – ماتەريالدىق قولداۋ بەرگەندەر، ديزاينەرلەرگە، قۇرىلىسشىلارعا، مۇسىنشىلەرگە، سوعىس مۇراجايىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە، وسى وزگەرىستەردى قولداعاندارعا، بارلىعىنا العىس ايتامىن»، – دەپ جازدى ۋكراينانىڭ ەكس-مادەنيەت ءمينيسترى الەكساندر تكاچەنكو.

ال پانەلدى قۇراستىرۋ جالعاسۋدا. ۋكراينانىڭ مادەنيەت جانە اقپاراتتىق ساياسات ءمينيسترى روستيسلاۆ كاراندەەۆ بۇل جۇمىستى 24 تامىزدا اتاپ وتىلەتىن ۋكراينانىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنىنە دەيىن اياقتاۋ كەرەكتىگىن ايتتى.

ەسكەرتكىشتىڭ ءوزىن وزگەرتۋ جوسپارلانۋدا. ۋكراينا بيلىگى «وتان - انا» دەگەننىڭ ورنىنا «ۋكراينا - انا» دەپ اتاعىلارى كەلەدى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستاعى ۋكراينا تاريحى مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى يۋري ساۆچۋكتىڭ ايتۋىنشا، مۇراجايدىڭ عىلىمي كەڭەسى مۇنداي شەشىمدى بەكىتىپ قويعان، بىراق ونى مادەنيەت مينيسترلىگى ءالى دە تۇپكىلىكتى بەكىتۋى كەرەك. ءمۇسىن 1981 جىلى 9 مامىردا پەچەرسك تاۋلارىندا، دنەپردىڭ وڭ جاعالاۋىندا، قازىر ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستاعى ۋكراينا تاريحىنىڭ مۇراجايى دەپ اتالاتىن كەشەن اۋماعىندا اشىلدى.

بۇل مۇراجايى بار ءمۇسىندى تۇرعىزۋعا كەڭەس مەملەكەتى 12 ميلليون رۋبل جۇمسادى. بۇكىل كەشەننىڭ قۇنى 30 ميلليون رۋبلدەن استى. 2015 جىلى دونباسستا رەسەي باستاعان سوعىستان كەيىن دەكوممۋنيزاتسيالاۋ پروتسەسىنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە كسرو ەلتاڭباسىن ۋكراينا ەلتاڭباسىمەن اۋىستىرۋ يدەياسى پايدا بولدى. قىمبات شىعىن مەن ەلتاڭبانى بولشەكتەۋ ەسكەرتكىشتىڭ تۇراقتىلىعىنا نۇقسان كەلتىرەدى دەگەن قاۋىپتەن جۇمىس بىرنەشە رەت كەيىنگە شەگەرىلدى.

2022 جىلدىڭ جازىندا ۋكراينا ۇكىمەتى «دiيا» مەملەكەتتىك تسيفرلىق پلاتفورماسىندا ەسكەرتكىشپەن نە ىستەۋ كەرەكتىگى تۋرالى ونلاين ساۋالناما جۇرگىزدى. داۋىس بەرۋ 7 شىلدەدەن 21 شىلدەگە دەيىن سوزىلدى، ۋكرايندىقتارعا ەكى جاۋاپتىڭ ءبىرىن تاڭداۋ ۇسىنىلدى: ءبىرىنشىسى - بارلىعىن سول كۇيىندە قالدىرۋ. ەكىنشىسى - كسرو ەلتاڭباسىن الىپ تاستاپ، ونى ۋكراينا ەلتاڭباسىمەن اۋىستىرۋ. ساۋالناماعا بارلىعى 780 مىڭعا جۋىق ادام قاتىستى. سوڭعى نۇسقانى قولداۋشىلاردىڭ سانى 85 پايىزدى قۇرادى.

اعىمداعى جىلدىڭ 13 شىلدەسىندە ۋكراينانىڭ ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى مەملەكەتتىك ينسپەكتسياسى جۇمىستى باستاۋعا رۇقسات بەردى. «ديزاين شەشىمدەرىندە ەسكەرتكىشتىڭ قالقانىنا ۋكراينانىڭ مەملەكەتتىك ەلتاڭباسىنداعى سۋرەتكە سايكەس كەلەتىن ترەزۋبەتس ورناتۋ قاراستىرىلعان»، - دەپ حابارلادى اگەنتتىك.

ايتۋ كەرەك، اعىمداعى جىلدىڭ ءساۋىر ايىنىڭ ورتاسىندا جوعارى رادا ۋكراينادا رەسەيدىڭ يمپەرلىق ساياساتىنا قاتىستى رامىزدەر مەن توپونيمدەرگە تىيىم سالاتىن زاڭ قابىلدادى، ونىڭ ىشىندە رەسەيدىڭ رەسمي رامىزدەرى (ماسكەۋ پاتشىلىعىنان قازىرگى رەسەي فەدەراتسياسىنا دەيىن) تىيىم سالىندى. رەسەيدە باسشىلىق قىزمەتتەر اتقارعان نەمەسە رەسەيلىك يمپەرلىق ۇگىت-ناسيحاتپەن اينالىسقان تاريحي تۇلعالاردى ناسيحاتتاۋعا دا تىيىم سالىندى.

بىرنەشە جىل بۇرىن ۋكراينادا دەكوممۋنيزاتسيا تۋرالى زاڭ قابىلدانىپ، وعان سايكەس كەڭەستىك مەملەكەت قايراتكەرلەرىنە ارنالعان كوپتەگەن ەسكەرتكىشتەر بۇزىلىپ، كوپتەگەن كوشەلەر، الاڭدار مەن ەلدى-مەكەندەردىڭ اتاۋى وزگەرتىلدى. رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋى باستالعاننان كەيىن كەڭەس وداعىمەن عانا ەمەس، رەسەيمەن دە بايلانىستى اتاۋلاردى وزگەرتۋ باستالدى. ماسكەۋ كەڭەستىك ەلتاڭبانىڭ جويىلىپ، ءمۇسىننىڭ اتىن «ۋكراينا - انا» دەپ وزگەرتكەنىنە اشۋلى رەاكتسيا تانىتتى.

«بۇل كيەۆ رەجيمى مەن ول باسقاراتىن كيبورگتاردىڭ بۇكىل ءمانى. انانىڭ اتىن وزگەرتۋ مۇمكىن ەمەس. ول ءبىر. ونى تەك ءسۇيۋ كەرەك. ولار مۇنى قالاي ىستەۋ كەرەكتىگىن بىلمەيدى»، - دەدى 6 تامىزدا رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى ماريا زاحاروۆا.

كسرو ەلتاڭباسى ماسكەۋدىڭ ورتالىعىنداعى رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باس عيماراتىنىڭ قاسبەتىندە جانە باسقا دا كوپتەگەن رەسەيلىك ۇكىمەتتىك عيماراتتاردا ءالى دە تۇر.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

Abai.kz