ەسىلدە ۇلى ابايدى قالاي ۇلىقتادىق؟
ۇلى اباي اتامىزدىڭ 150 جىلدىعىن بۇكىل رەسپۋبليكامىز تويلاپ جاتقان كەز بولاتىن.
مەنىڭ اقمولا وبلىسى ەسىل اۋداندىق ىشكى ساياسات بولىمىندە جۇمىس جاساپ جۇرگەن كەزىم. بىردە اۋداندىق مادەنيەت ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى ءمادينا وماروۆانىڭ كابينەتكە كەلە قالعانى. كۇلىمسىرەپ امانداسقان سوڭ، اپايىمىز;
- بەيسەكە، اپپاراتتاعى مىنا ورىستار مەن ورىس تىلدىلەر ەشتەڭە بىلمەگەندەي، ەستىمەگەندەي جىمجىرت. ەكەۋمىز اباي اتامىزدىڭ اتىنا بىردەڭە ۇيىمداستىرساق قايتەدى. ەشكىم قارسى بولا قويماس دەيمىن!
- كونتسەرتىڭىزدى اتامىزعا ارناپ ۇيىمداستىرا بەرمەدىڭىز بە، - دەدىم، ويلانباستان. ۇلى اقىننىڭ شىعارماشىلىعىن باسشىلىققا الىپ كونتسەرت قويۋ كوپ قيىندىققا تۇسپەس، دەگەنمەن، بۇل جەتكىلىكسىز عوي، - دەدى اقىرىن عانا.
- سول كىسىنىڭ اتىن ءبىر مەكتەپكە بەرگەندە، – دەدىم اپايعا قاراپ.
سونان سوڭ، ءسوزىمدى جالعاستىرىپ، - سىزبەن بىرگە قالاداعى №2 -ءشى مەكتەپكە بارىپ، ۇجىمىمەن كەزدەسىپ كەلسەك قايتەدى، ەگەر ولار كەلىسسە اۋدان اكىمىنە ايتارمىز، - دەپ ءوتىنىش ءبىلدىردىم.
- ءجۇر ەندەشە.
اپايدىڭ قىزمەت كولىگىنە وتىرىپ مەكتەپكە تارتىپ كەتتىك. كوپكە سوزباي، مەكتەپ ۇجىمىن مۇعالىمدەر بولمەسىنە دەرەۋ جيناپ، ويىمىزدى جەتكىزدىك. جينالعاندار دۋ ەتە قالدى.
مەكتەپ ديرەكتورى – مى نە دوستوينى، - دەدى بەتى سازارىپ. – مى نە گوتوۆى، - دەدى شۋلاپ ورىنباسارلارى. باسقالارى دا انانى-مىنانى ايتىپ گۋىلدەپ كەتتى. ءسويتىپ ولار كونبەدى. ەكەۋمىزدىڭ سالىمىز سۋعا كەتىپ جۇمىسىمىزعا قايتتىق . – كوردىڭبە ولار وتىرىگىن سوعىپ، جولاتقىسى كەلمەيدى، - دەپ رەنجىدى مادەنيەت ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى. ەرتەڭىنە اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى مەرەي ءىزباسارۇلى بايلين ءبىزدى وزىنە شاقىردى.
اشۋدان بەتى قىپ – قىزىل. تەگى انا مەكتەپتەگىلەر كەشەگى ءبىزدىڭ ايتقاندى مىناعان جەتكىزگەن سەكىلدى. بىزگە قىساستىق كورسەتتى دەدىمەكەن كىم ءبىلسىن؟
- سەندەر ەكەۋىڭ قول ۇستاسىپ نەنى ءبۇلدىرىپ جۇرسىندەر، - دەدى اشۋلانىپ. ءبىز ورىنباساردىڭ اشۋىنا قارسى كەلمەيىك دەپ ۇندەمەدىك. ايتپەسە، تۇسىنگەن ادامعا بۇل ۇسىنىستا تۇرعان ەشتەمەدە جوق ەدى. تەگى، - مەنىڭ الدىمنان وتپەي، رۇقسات الماي، وزدەرىڭ نەگە كىرىستىڭدەر دەگەنى عوي، - دەپ ويلادىق. سونىمەن ۋاقىت وتە بەردى.
ءبىراز كۇندەردەن كەيىن اپايىمىز كابينەتكە تاعى كەلدى.
- بەيسەنعازى سەن اكىمگە رەتىن تاۋىپ، ءوزىڭ ايتىپ كورسەڭشى.
- باستاعان ءىستى نە بولسادا اياعىنا دەيىن جەتكىزەيىك، ءبىز سونشالىقتى قورقاتىنداي قىلمىسكەر ەمەسپىز عوي؟ – دەدى ءمادينا وماروۆا شيرىعىپ.
اپايىمىز سونان سوڭ، اباي تاقىرىبىنا قانداي كونتسەرت ۇيىمداستىرىپ جاتقاندىعىن تاراتىپ ايتىپ، ءبىراز كىدىردى. ارتىنان، – بەيسەكە، سەن اكىمگە جولىعۋدى كەيىنگە قالدىرا بەرمە، - دەدى شىعىپ بارا جاتىپ.
ءسويتىپ اكىمگە قالاي جولىقسام دەپ جۇرگەندە، ءبىر كۇنى اكىمدىكتىڭ دالىزىندە كەزدەسىپ قالدىق.
- سەن جۇمىستامىسىڭ، كەيىنگى كەزدە كورىنبەيسىڭ - دەدى اكىم سۇراقتى تىكە قويىپ.
- وسىندامىن! ويىما ءمادينا وماروۆانىڭ ايتقانى ءتۇسىپ، - امانگەلدى نۇرحاميتۇلى سىزگە ءبىر ءوتىنىش ايتسام دەپ ەدىم، - دەدىم قوبالجىپ. اكىم باسىن يزەگەندەي بولدى.
- ابايدىڭ 150 جىلدىعىنا وراي اۋدانداعى ءبىر مەكتەپتىڭ اتاۋىن سول كىسىنىڭ اتىنا بەرسەك دەپ ەدىك. مەكتەپ ۇجىمىمەن كەزدەسۋ وتكىزدىك، بىراق ولار جولاتپادى.
ءوتىنىشىم وزىمە، بىرەۋدىڭ سىرتىنان شاعىم ايتقانداي ەستىلدى.
اكىم ءسال ويلاندى دا،- شەشۋگە تۇرارلىق ءوتىنىش ەكەن،- دەدى دە ارى بۇرىلىپ كەتتى.
ەرتەڭىندە جۇمىسقا كەلگەنىمدە حاتشى قىز – بەيسەنعازى اكىمگە كەل، - دەدى تەلەفون شالىپ، دەدەك قاعىپ كەلسەم، اكىمنىڭ كابينەتىنىڭ الدىندا ءمادينا وماروۆا جانە ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى انتون شوپين تۇر ەكەن.
ءبىر كەزدە رۇقساتپەن ءبارىمىز ىشكە كىردىك. كابينەتتە اكىمنەن باسقا ونىڭ ورىنباسارى، مەرەي ءىزباسارۇلى بايلين وتىر ەكەن.
ءبىز كەلەسىمەن اۋدان اكىمى – قازىر رەسپۋبليكا كولەمىندە اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 150 جىلدىعىن تويلىپ جاتىر. بىزدە سوعان ۇلەسىمىزدى قوسايىق. سولتۇستىك وڭىرلەردە ءالى ەشكىم قوزعالا قويماعان ەكەن. ءبىز العاشقىسى بولىپ سولارعا ۇلگى كورسەتەيىك، - دەدى بارىمىزگە قاراپ.
ءسويتىپ ەسىل قالاسىنداعى №2 مەكتەپكە اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ەسىمى بەرىلدى. ول كەزدەردە اۋدان مەكتەپتەرىنە اتاۋ بەرۋ، اكىمنىڭ قاۋلىسىمەن ىسكە اسىرىلاتىن. سونىمەن قاتار، كورشى جاقسى، اتباسار، دەرجاۆين (قازىرگى جارقايىڭ) اۋداندارىنان قوناقتار شاقىرىپ ۇلتتىق سپارتاكيادا ۇيىمداستىرىلدى. قانشاما كيىز ۇيلەر تىگىلدى. ۇلتتىق ناقىشتاعى كورمە وتكىزىلدى. كەيىننەن مۇنى باسقا اۋداندار جالعاستىرىپ اكەتتى.
وسىدان ءۇش جىل بۇرىن، ۇلى اباي اتامىزدىڭ 175 جىلدىعىن تويلاپ وتتىك. دەگەنمەن، وسىدان 28 جىل بۇرىن وتكەن وسى وقيعا كەيدە ەسىمە ءتۇسىپ، مەڭىڭ دە ۇلى تۇلعانىڭ اتىن ۇلىقتاۋعا كىشكەنە بولسا دا سەپتىگىم ءتيدى-اۋ دەگەن وي كەيدە ساناما كەلەدى.
بەيسەنعازى ۇلىقبەك،
قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى
Abai.kz