الىسقا بارماي-اق، قانىمىزعا سىڭگەن قاسيەتتى دومبىرامىزدان باستاپ، شاشۋ، تۇساۋ كەسۋ، بەتاشار مەن سالەم سالۋ سياقتى ءداستۇرىمىزدىڭ بارلىعىن «حارام» دەپ, ولاردان باس تارتۋعا ۋاعىزداۋدىڭ ارتى – ۇلتتىڭ تامىرىنا بالتا شابۋدىڭ قاۋىپتى كورىنىسى بولىپ تابىلادى.

كەرەك دەسەڭىز، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى بولىپ تابىلاتىن «ءاز ناۋرىز» مەيرامىن دا قارالاۋشىلاردىڭ قاراسى كوبەيىپ كەلەدى. ارينە بۇل تاۋەلسىزدىگىمىز بەن تۇتاستىعىمىزعا تونگەن تىكە قاۋىپ. وسى تاۋەلسىزدىگىمىز بەن تۇتاستىعىمىزعا تونگەن تىكە قاۋىپتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن پارلامەنتتەگى پارتيالار ءوز جۇمىستارىن باستاپ كەتتى.

ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا مەن ەرمۇرات ءباپي يسلامدىق سەكتانىڭ ەل اراسىنا سالعان ءام سالماقشى لاڭى توڭىرەگىندە وزدەرىنىڭ دەپۋاتتىق ساۋالدارىن جولدادى. ەندى ءبىز ءوز وقىرماندارىمىزدى قوس دەپۋتاتتىڭ قويعان ساۋالدارىمەن ەگجەي-تەگجەي تانىستىرىپ وتپەكپىز.

«ساقالى بار، مۇرتى جوقتاردىڭ» باسىن توعىستىرعان تەرىس ءدىني اعىمدارعا زاڭمەن تىيىم سالۋ كەرەگىن العا تارتقان ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا «اق جول» فراكتسياسى مۇشەلەرىنىڭ اتىنان دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعان ەدى.

«مەنىڭ بۇگىنگى تاقىرىبىم باسقا ەدى، بىراق ءدىن جايلى وتە ماڭىزدى تاقىرىپقا ءۇن قوسقىم  كەلىپ تۇر.

قۇرمەتتى ارىپتەستەر، ءدىني راديكاليزمگە زاڭمەن قاتاڭ تىيىم سالاتىن كەز جەتتى. ويتكەنى «اق جول» پارتياسى تالاي جىلدان بەرى ءدىني راديكالدى تەرىس اعىمدارعا زاڭمەن قاتاڭ توسقاۋىل قويۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساپ كەلەمىز.

ون ەكى جىل بۇرىن 2011 جىلى بۇل ماسەلەنى بيلىك تە قولعا الىپ، بارلىق مينيسترلىك پەن باس پروكۋراتۋرا مەن جوعارى سوت تا قولداعاندا، تەك ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى كەلىسپەي، وسى تىيىم سالۋ زاڭعا ەنبەي قالدى.

مەن مۇنى سول كەزدە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى ۇيىمداستىرعان كونفەرەنتسيادا «راديكالدىق تەرىس اعىمدارعا قارسى زاڭ قابىلداۋعا سىزدەر عانا قارسى بولدىڭىزدار! ءارامشوپتىڭ تامىرىن جويماسا، تەك بەتىن عانا شاپقان بولسا، ول قايتا قاۋلاپ شىعا بەرەدى. سىزدەر ەلدى الداپ كەلەسىزدەر!» – دەپ اشىق ايتتىم.

بىراق سونىڭ وزىندە ءبىزدىڭ سول كەزدەگى سولقىلداق بيلىك وسى تىيىم سالۋ بابىن ەنگىزە المادى. سول زاڭ جوباسى قابىلدانعاندا، سودان كەيىنگى، اقىرى قاڭتاردىڭ قاندى قاسابىنا اكەلگەن نەبىر قايعىلى وقيعالار، ءبىر ۇلتتىڭ ءدىني تەرىس اعىمدار ارقىلى ەكىگە ءبولىنۋى سەكىلدى قاسىرەتتەر بولماس ەدى…

ءدىني تەرىس اعىمداعىلار ەلدى ەكىگە ءبولىپ، مىلتىقسىز-اق مىڭداعان جاستى قازاقتىڭ قاتارىنان شىعارىپ قانا قويماي، ەلگە قاۋىپتى كۇشتەرگە اينالدىرىپ جاتىر.

ۇلتتىق مۇددەمىز بەن داستۇرىمىزگە، ەل بىرلىگىنە بالتا شاۋىپ، مەملەكەتكە تاعى دا قاتەر ءتوندىرىپ جاتقان ءدىني تەرىس اعىمدارعا زاڭمەن قاتاڭ تىيىم سالۋ قاجەت!»، - دەدى.

ءوز كەزەگىندە ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات ءباپي دە يسلامدىق سەكتا قازاقستاننىڭ ءبىراز ايماعىندا: اسىرەسە اتىراۋ، اقتوبە، ماڭعىستاۋ، ۇلىتاۋ، الماتى وڭىرىندە كەڭ ەتەك جايىپ، وڭىرلەردىڭ شاعىن بيزنەسىن، اسىرەسە بازار ساۋداسى توڭىرەگىن باسىپ بارا جاتقانىن ايتتا كەلە، قازاقستاننىڭ پرەمەر ءمينيسترى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداي وتىرىپ، «مىڭجىلدىق دومبىرانى حارام قىلۋعا جول بەرمەيمىز» دەپ قوستى.

«بۇل تەرىس ءدىني ءۇردىس ساياسي سيپات الىپ بارا جاتقان جوق پا داگان دە قاتەر بار. سەبەبى حالىقتىڭ كەمشىن ءدىني ءبىلىم-تانىمىن پايدالانعان تەرىس ءدىني توپ جانتالاسىپ، قوعامعا جالعان رۋحاني قۇندىلىقتار مەن بوتەن داستۇرلەردى ءسىڭىرۋ قامىن جاساپ جاتىر. مىسالى، پارلامەنت دەپۋتاتى رينات زايىتوۆتىڭ ازاماتتىق پىكىرىنە قارسى شابۋىلدار وسىنداي ساياسي قاتەردىڭ سيپاتىن سەزدىرسە كەرەك. قوعامدى ارابتىق-ۋاحابتىق ءدىني ۇستانىم نەگىزدە بولشەكتەۋگە باعىتتالعان بۇل ارەكەتتەرگە بىزدەر – دەپۋتاتتار جايباراقات قاراپ وتىرا المايمىز! ءبىز مىڭجىلدىق دومبىرانى حارام قىلۋعا جول بەرمەيمىز! بۇل ارەكەتتەر ەلدىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتار جۇيەسى مەن رۋحاني نەگىزىنە جاسالىپ جاتقان شابۋىل دەپ ءتۇسىنۋ كەرەك!

تەرىس سەكتانىڭ دامۋىنا كەڭىنەن مۇمكىندىك بەرىپ، جان-جاقتى جاعداي جاساپ وتىرعان جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى بار دەگەن ءسوز. جاسىراتىنى جوق، مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ ءوز ىشىندە دە ۋاحابيزم مەن جات اعىمداردى ناسيحاتتاۋدى قولدايتىن جوعارى لاۋازىمدى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر بار دەگەن دەرەك مەنىڭ قۇلاعىما جەتتى. ەگەر وسى ءسوز قاڭقۋ ەمەس، ناقتى جاعداي وسىلاي بولسا، وندا ءبىزدىڭ تاۋەلسىز مەملەكەتتىگىمىزگە شىنىندا دا قاتەر تونگەنى. ءيا، وركەنيەت كوشىنە ەرگەن ءبىزدىڭ ەل ادام قۇقىعىن قادىرلەيدى. بۇل – دەموكراتيالىق پرينتسيپتەردىڭ باستى قاعيداسى. بىراق سول ەركىن قۇقىق باس بەرمەي كەتىپ، ءبىزدىڭ ۇلتتىق جانە مەملەكەتتىك ءدىڭىمىزدى شايقالتا باستاسا، ءبىز بۇعان كوزجۇمبايلىقپەن قاراۋعا قاقىمىز جوق! ەل كونستيتۋتسياسىنىڭ تالابى بويىنشا، مەملەكەتتىڭ زايىرلى دامۋ بولاشاعىن الدەبىر كۇشتەردىڭ يەمدەنىپ كەتۋىنە جول بەرمەۋىمىز كەرەك!

سوندىقتان ەندىگى جەردە «مەملەكەت – دىننەن بولەك» نەمەسە «ءدىن – مەملەكەتتەن بولەك» دەپ، سىرتتاي باقىلاۋشى بولىپ، سامارقاۋ وتىرۋعا بولمايدى. مۇنداي ساياسي توعىشارلىق پوزيتسيا ءبىزدىڭ ۇلتتىق تۇتاستىعىمىز بەن مەملەكەتتىك بىرلىگىمىزگە بىرتە-بىرتە ور قازىپ جاتقىنىن تۇسىنەتىن كەز كەلدى. قۇرمەتتى، ءاليحان اسحانۇلى! وسى ورايدا ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ سىزگە جولدايتىن بىرنەشە ساۋالى بار. بىرىنشىدەن، ءسىز جانە ءسىزدىڭ كابينەتىڭىز قالىپتاسقان كۇردەلى جاعدايدى ءتۇيسىنىپ وتىر ما؟ قوعامنىڭ ءدىني نەگىزدە بولشەكتەنۋ قاۋپىنە قارسى ءىس-قيمىل جوسپارى بار ما؟

ەكىنشىدەن، ۇكىمەت پەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى جانە ۋاكىلەتتى ورگاندار بىرلەسىپ، تەرىس ءدىني اعىمدار تۋدىرىپ جاتقان ۇلتتىق الاۋىزدىقتى شۇعىل توقتاتۋدىڭ امال-ارەكەتتەرى ەل پرەزيدەنتىنىڭ نازارىنا ۇسىنىلدى ما؟

ۇشىنشىدەن، بۇدان 12 جىل بۇرىن – 2011 جىلدىڭ 11 قازانىندا قابىلدانعان «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭعا ءتيىستى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋدىڭ قوعامدىق قاجەتتىگىن كوتەرەتىن كەز كەلگەن جوق پا؟

تورتىنشىدەن، قالىپتاسقان وسى قوعامدىق جاعدايدا ءبىز بارلىق كۇش-جىگەرىمىزدى بىرىكتىرىپ، ۇلت بىرلىگى مەن مەملەكەتتىڭ تۇراقتى دامۋ جاعدايىن ساقتاۋعا ۇكىمەت پەن پارلامەنت مۇددەلى بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز. ەگەر ۇكىمەت تاراپىنان قانداي دا ءبىر ءتيىستى قۇجات قابىلداۋ باستاماسى تۋاتىن بولسا، دەپۋتاتتار ونى قولدايدى دەگەن سەنىمىم زور»، - دەپ ءوز ءۇنىن ءورشىپ وتىرعان ءدىني احۋاالعا بپيلانىستى قوستى دەپۋتات.

ءسوزىمىزدىڭ ءتۇيىنىن: وسى وتىرىستا «كۇندەلىكتى كوشەدە، قوعامدىق ورىنداردا قارا جامىلىپ، پارانجامەن بەتىن تۇمشالاپ العان قارشاداي قىزدارىمىزدى، ساقالىنىڭ ۇشىنا قايشى تيگىزبەي جالبىراتىپ، بالاعىن كەسىپ شولتيتىپ، ەكى كوزى قانتالاپ كەلە جاتقان ۇلدارىمىزدى كورگەندە قابىرعاڭ قايىسىپ، كوڭىلىڭ قۇلازيدى»، – دەگەن «AMANAT» فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى، دەپۋتات امانجول ءالتايدىڭ ۇلت ساناسىنا وي سالار پايىمىمەن اياقتاعىمىز كەلەدى.

Abai.kz