سەنبى, 23 قاراشا 2024
1321 1 پىكىر 11 قاڭتار, 2024 ساعات 13:50

ەۋروپارلامەنت قازاقستانداعى «ساياسي تۇتقىنداردى» بوساتۋعا ۇندەيتىن قارارعا داۋىس بەرەدى

17 قاڭتاردا ەۋروپارلامەنت العاشقى سەسسياسى كەزىندە ورتالىق ازيا بويىنشا قارار جوباسىنا داۋىس بەرەدى. قۇجاتتىڭ ءماتىنى ەۋروپارلامەنت سايتىندا جاريالاندى. 

قارار جوباسى ەو-نىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن ءوزارا قارىم-قاتىناسىنىڭ ءتۇرلى قىرلارىن قامتيدى. اراسىندا ادام قۇقىعى دا بار.

قارار وزگە جايتتارمەن قاتار ورتالىق ازيا ەلدەرىن، ونىڭ ىشىندە قازاقستاندى دا حالىقارالىق قاۋىمداستىق الدىندا ادام قۇقىعى سالاسىنداعى العان مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋعا جانە ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋعا، جۋرناليستەر، بلوگەرلەر مەن بەلسەندىلەردى بوساتۋعا ۇندەيدى. قارار جونىندە العاشقى مالىمەتتى پولشادا شوعىرلانعان "اشىق ديالوگ" حالىقارالىق قورى حابارلادى.

اقپاراتقا قاراعاندا، قارار جوباسىن ەۋروپارلامەنتتىڭ سىرتقى ىستەر جونىندەگى كوميتەتىنىڭ بايانداماشىسى كارستەن لۋككە دايىنداعان. كوميتەتتىڭ ءوزى بىلتىر 28 قاراشادا قاراردى قولداپ داۋىس بەرگەن: 51 ادام قولداسا، 3 دەپۋتات قارسى بولعان، ءبىر ادام قالىس قالعان.

قارار اۆتورلارى ورتالىق ازيا ەلدەرىن ادام قۇقىعى سالاسىندا العان مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋعا ۇندەيدى جانە ەو-نىڭ ورتالىق ازيامەن ادام قۇقىعى بويىنشا تۇراقتى تۇردە ديالوگ جۇرگىزۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ وتەدى. بۇعان قوسا، ەۋرووداقتىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرىندەگى وكىلدىكتەرىن ادام قۇقىعى جاعدايىن باقىلاۋ، قۇقىق قورعاۋشىلارمەن جۇمىس ىستەۋ، ادام قۇقىعىن بۇزۋ فاكتىلەرىنە كوز جۇما قاراماي، رەاكتسيا ءبىلدىرىپ وتىرۋعا، ساياسي قۋدالاۋ، ساياسي سوتتاردى باقىلاۋ، ساياسي تۇتقىنداردىڭ ءحالىن ءبىلىپ تۇرۋعا ۇندەيدى.

بۇعان قوسا، ەۋروپارلامەنت ورتالىق ازياداعى ادام قۇقىعىن ورەسكەل بۇزۋ جايتتارى ونىڭ ىشىندە قازاقستانداعى قاندى قاڭتار، تاجىكستانداعى تاۋلى باداحشان جانە وزبەكستانداعى قاراقالپاقستان وقيعاسىنداعى كەزىندەگى نارازىلىقتاردى باسىپ-جانشۋ، ازاپتاۋلار فاكتىلەرىنىڭ اشىق تەرگەلمەۋىنە الاڭداۋشىلىق بىلدىرگەن. قارار اۆتورلارى وسى ەلدەردىڭ بيلىگىن ازاپتاۋ سياقتى ورەسكەل ادام قۇقىعىن بۇزۋ فاكتىلەرىن جان-جاقتى زەرتتەۋ ءۇشىن ءتيىمدى شارا قولدانۋعا شاقىرادى.

ودان بولەك، قارار اۆتورلارى قازاقستاندا جۋرناليستەر، قۇقىق قورعاۋشىلار، بلوگەرلەر مەن بەلسەندىلەردىڭ "ەكسترەميزم", "كورىنەۋ جالعان اقپارات تاراتۋ" جانە وزگە ايىپتار بويىنشا قۋدالانىپ جاتقانىنا وكىنىش بىلدىرەدى. قارار اۆتورلارى بارلىق ساياسي تۇتقىنداردى، ونىڭ ىشىندە ايگەرىم تىلەۋجان، مارات جىلانباەۆ، بەكەجان مەڭدىعازيەۆ، تيمۋر دانەباەۆ، قايرات قىلىشەۆتى بوساتۋعا ۇندەگەن.

قازاقستان ادام قۇقىعىنا قاتىستى ءجيى سىنالادى. اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ بىلتىر جاريالانعان ادام قۇقىعى جونىندەگى ەسەبىندە قازاقستاندا بيلىكتى سىناعاندار مەن ولاردىڭ تۋىسقاندارىنا قىسىم كورسەتىلەتىنى، بيلىك ءسوز بوستاندىعى مەن جۋرناليستەردىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەتىنى، ەلدە بەيبىت جينالۋ، پىكىر ايتۋ قۇقىعى شەكتەلەتىنى ايتىلعان. ەلدەگى بەلسەندىلەر مەن قۇقىق قورعاۋشىلار ەو ەلدەرىن قازاقستان بيلىگىنە ادام قۇقىعىن قۇرمەتتەۋ بويىنشا ىقپال ەتۋگە ۇندەپ كەلەدى.

دەرەككوز: centralasian

Abai.kz

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1472
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3248
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5434