الماتىداعى ۇلتتىق ءباسپاسوز كلۋبىندا «كوش كەرۋەنى كەرى بۇرىلماسىن» دەگەن اتپەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى. مۇحتار شاحانوۆ،قابدەش ءجۇمادىلوۆ، زاردىحان قينايات، اسىلى وسمان، راحىم ايىپ باستاعان قوعام قايراتكەرلەرى ەلباسىنىڭ قاراۋىنا جىبەرىلگەن «كوشى-قون» تۋرالى زاڭنىڭ وزگەرىستەرىنە نارازىلىقتارىن ايتتى. اسىرەسە شەتەلدەن كەلەتىن ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ جات جۇرتتىقتارمەن تەڭەسىپ، ازاماتتىق الۋدان 5 جىلعا دەيىن شەتتەتىلەتىنىن «مۇلدەم تۇسىنىكسىز جاعدايعا» تەڭەدى.

راحىم ايىپۇلىنىڭ ايتۋىنشا، كوشى-قون باستالعان سوناۋ تاۋەلسىزدىك جىلدارىنان بەرى ورالماندارعا قاراستىرىلعان جەڭىلدىكتەر بىرتە-بىرتە قۇمعا سىڭگەن سۋداي بولىپ، «كوزى جويىلىپ جاتقان» كورىنەدى. ياعني ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ اتاجۇرتىنا كەلگەننەن كەيىنگى تىركەلۋى، الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەردەن پايدالانۋى، ازاماتتىق الۋى ۋاقىت وزعان سايىن قيامەت قايىمعا اينالعان. ەندى مىنە قازاق ۇكىمەتى «قازاق كوشىن» ءبىر جولاتا توقتاتاتىن قادامعا بارعالى وتىر. بۇل ەلباسىنىڭ كوش-قون ساياساتىنىڭ بەدەلىن ءتۇسىرىپ، ەلى ىشىندە دە، حالىقارادا دا مەملەكەتتىڭ ابىرويىن ايرانداي توگەتىن قيتۇرقى تىرلىك.

الماتىداعى ۇلتتىق ءباسپاسوز كلۋبىندا «كوش كەرۋەنى كەرى بۇرىلماسىن» دەگەن اتپەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى. مۇحتار شاحانوۆ،قابدەش ءجۇمادىلوۆ، زاردىحان قينايات، اسىلى وسمان، راحىم ايىپ باستاعان قوعام قايراتكەرلەرى ەلباسىنىڭ قاراۋىنا جىبەرىلگەن «كوشى-قون» تۋرالى زاڭنىڭ وزگەرىستەرىنە نارازىلىقتارىن ايتتى. اسىرەسە شەتەلدەن كەلەتىن ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ جات جۇرتتىقتارمەن تەڭەسىپ، ازاماتتىق الۋدان 5 جىلعا دەيىن شەتتەتىلەتىنىن «مۇلدەم تۇسىنىكسىز جاعدايعا» تەڭەدى.

راحىم ايىپۇلىنىڭ ايتۋىنشا، كوشى-قون باستالعان سوناۋ تاۋەلسىزدىك جىلدارىنان بەرى ورالماندارعا قاراستىرىلعان جەڭىلدىكتەر بىرتە-بىرتە قۇمعا سىڭگەن سۋداي بولىپ، «كوزى جويىلىپ جاتقان» كورىنەدى. ياعني ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ اتاجۇرتىنا كەلگەننەن كەيىنگى تىركەلۋى، الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەردەن پايدالانۋى، ازاماتتىق الۋى ۋاقىت وزعان سايىن قيامەت قايىمعا اينالعان. ەندى مىنە قازاق ۇكىمەتى «قازاق كوشىن» ءبىر جولاتا توقتاتاتىن قادامعا بارعالى وتىر. بۇل ەلباسىنىڭ كوش-قون ساياساتىنىڭ بەدەلىن ءتۇسىرىپ، ەلى ىشىندە دە، حالىقارادا دا مەملەكەتتىڭ ابىرويىن ايرانداي توگەتىن قيتۇرقى تىرلىك.

اسىلى وسمان اپامىز ەلباسىنىڭ بۇل زاڭعا قول قويمايتىنىنا سەنەتىندىگىن جەتكىزدى. ويتكەنى تاۋەلسىزدىكتەن كەيىنگى «ۇلى كوشتىڭ» اۆتورى «ۇلت كوشباسشىنىڭ» ءوزى. اتالمىش زاڭعا ەنگىزىلگەن سوڭعى وزگەرىستەر ەلباسىنا، ەلدىڭ ساياساتىنا، بۇگىنگى جەتىستىگىنە كوز الارتاتىن ات توبەلىندەي توبىردىڭ ارەكەتى بولۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ايتقان ەكس-دەپۋتات بۇگىنگى پارلامەنتتە وتىرعان حالىق قالاۋلىلارىنىڭ ءوز قىزمەتتەرىنە لايىق ەمەس ەكەندىگىنە نالىدى. وزبەك حالمۇرادوۆتان باسقا قازاق مۇددەسىن جوقتايتىن دەپۋتات جوق پا دەپ اشىندى اسىلى اپامىز.

ال قابدەش ءجۇمادىلوۆ باستاعان اقساقالدارىمىز اتالى ءسوزىن ايتىپ، بۇگىنگى بيلىكتىڭ نە ءۇشىن قازاققا قارسى جۇمىس جاساپ جاتقاندىعىنا، تاۋەلسىزدىكتىڭ ەرتەڭىنە تىكەلەي قاتىستى دۇنيەلەرگە وسىنشاما «دۇشپاندىق» كورسەتەتىنە تۇسىنبەيتىندىكتەرىن جەتكىزدى. اقىن مۇحتار شاحانوۆ «قازاق كوشىنىڭ» جالپى ۇلت بولاشاعىنا تىكەلەي قاتىستى ەكەندىگىن، سوندىقتان بارلىق ۇلتشىلدار بىرلەسىپ، قازاق حالقىنىڭ الدىن كەس-كەستەگەن وسىنداي قيتۇرقى تىرلىكتەرگە ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ قارسى تۇرۋ كەرەكتىگىن ايتتى. كوشى-قون ماسەلەسىن جىلىكتەي بىلەتىن تاريحشى زاردىحان قينايات اقساقالدىڭ ءسوزى جينالعان جۇرتتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى.  «1990 جىلدارى قازاق السىرەپ قالعان ۇلت بولاتىن ياعني قۇرۋدىڭ از الدىندا قالىپ ەدى. مەنىڭشە، قازاق مەملەكەتىنىڭ بۇگىنگى كۇنگە جەتۋىنە ءۇش نارسە تىكەلەي سەبەپ بولدى. ءبىرىنشىسى، 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسى. ەكىنشىسى، تاۋەلسىزدىك الۋىمىز. ءۇشىنشىسى، قازاق كوشى»، - دەدى زاردىحان اقساقال. ال ەلدىگىمىزدى بەكەمدەگەن «ۇلى كوشكە» بۇگىنگى جەتكەن، جەتىسكەن شاعىمىزدا نۇكتە قويۋ ول ەشقانداي قيسىنعا سيمايتىن دۇنيە دەدى كاسىمبي تاريحشى.   

ءبىر اتتەگەن-ايى، اتالعان جيىنعا تەك تاۋەلسىز باسىلىم جۋرناليستەرى مەن KTK, 31 تەلەارنا تىلشىلەرى قاتىستى. ۇلت بولاشاعىنا تىكەلەي قاتىستى وسىنداي ماسەلەگە مەملەكەت قارجىلاندىراتىن  ۇلتتىق باسىلىمداردىڭ، ۇلتتىق تەلەارنانىڭ باس اۋىرتپاۋى جيىلعان جۇرتتىڭ رەنىشىن تۋدىردى.

ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا جينالعاندار ەندىگى كەزەكتە ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆقا قازاق زيالىلارىنىڭ اتىنان اشىق حات جازىپ، ودان ناتيجە شىقپاسا الدا وتەتىن ۇلتشىلدار جينالىسىندا ءتيىستى شەشىمدەر قابىلدايتىن بولىپ تاراستى. «اشىق حات» ءماتىنىن الداعى كۇندە جاريالايتىن بولامىز. 

Abai.kz