جالپى كەز-كەلگەن دەموكراتيالىق مەملەكەتتىڭ حالىقتان جاسىرار ەشتەڭەسى بولمايدى. بۇكىل اقپارات اشىق جانە قولجەتىمدى بولۋى ءتيىس. ارينە كەيبىر ارنايى تىزىمگە ەنگەن مەملەكەتتىك، كوممەرتسيالىق، ت.ب. دا قۇپيالاردى قوسپاعاندا. دەگەنمەن ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر قۇپيا اقپاراتتاردى بىلاي قويعاندا، جۇرتقا جاريالاۋعا ءتيىستى قاراپايىم اقپاراتتاردىڭ ءوزىن اشىق ايتۋدان  جاسقانادى ەكەن؟ نەگە؟

جاقىندا استانادا ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە ءباسپاسوز-ءماسليحاتىن وتكىزگەن الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان ەسىموۆ ەل اراسىندا «باراحولكا» اتانىپ كەتكەن الماتى قارا بازارىنىڭ بۇگىنگى قالا كەلبەتىنە ساي كەلمەي، وركەنيەتتىڭ وشاعىنان اۋلاق قالعانىنا قاراماستان، ونى قۇلاتۋعا قارسى بولىپ وتىرعان ىقپالدىلاردىڭ بار ەكەنىن ايتتى. الايدا ولاردىڭ اتىن جارىققا شىعارۋعا مەگاپوليس اكىمىنىڭ جۇرەگى داۋالامايدى. ول بۇل كەزدەسۋدە سول ىقپالدىلارعا سەس كورسەتۋدەن ارىعا بارا المادى.

–  باراحولكانىڭ قۇرىلتايشىلارى بار، سونىڭ ىشىندە استانادا وتىرعاندارى دا جەتەرلىك. باق ارقىلى دا، بىلاي دا باراحولكانى جابۋعا كەدەرگى كەلتىرۋلەرىن توقتاتپاسا، مەن بۇلاردىڭ اتى-ءجونىن اتايتىن بولامىن. ايتپاقشى، ولار وتە بەلگىلى ادامدار، – دەگەن ول باراحولكادا قىتايدان كەدەن جانە سالىق ورگاندارىن اينالىپ وتەتىن تاۋارلاردى اكەلۋ جۇيەسىنىڭ جولعا قويىلعاندىعىن ايتقان. قازىرگى مەگاپوليستەگى ءىرى جابايى ساۋدا ورنىندا ساۋدا جاساۋعا ەشقانداي جاعدايلار جاسالماعان. ال اكىم وسىندا ساۋدا جاساپ، كۇنىن كورىپ جۇرگەن قاراپايىم جانداردى جاقسى تۇسىنەتىنىن جانە ولارعا جاعداي جاساۋدى ءجون كورىپ وتىرعانىن جەتكىزگەن.

ال، قاراشانىڭ 4-ىندە پارلامەنتتە ۇكىمەت ساعاتىن وتكىزگەن اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى اسىلجان مامىتبەكوۆكە دەپۋتاتتار احمەتجان ەسىموۆتەن ۇلگى الىپ، باتىلدانىپ، قۇنارلى جەرلەردىڭ يەلەرىنىڭ ء تىزىمىن جاريالاۋدى ۇسىندى. ارينە، اسىلجان مامىتبەكوۆ وعان بىردەن ۋادە بەرگەن جوق. كەزىندە جەردىڭ جەكە مەنشىككە ءوتۋىن ماقۇلداعان «جەر كودەكسى» قابىلدانعان كەزدە، قۇنارلى جەرلەردىڭ ءبارى لاتيفۋنديستەردىڭ قولىنا الدەقاشان ءوتىپ كەتكەندىگى ءمالىم بولعان ەدى. سودان بەرى ءىرى جەر يەلەرىنىڭ كىم ەكەنىنەن حالىق ءالى دە بەيحابار. ءبىر كەزدەرى «تاسجارعان» گازەتىنىڭ رومين ءمادينوۆتى «لاتيفۋنديست» دەپ ايتامىن دەپ، پالەگە قالعانى بار. وسى ءسوزى ارقىلى ولار رومين مادينوۆكە ار-نامىس، ىسكەرلىك بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرگەنى ءۇشىن 30 ميلليون تەڭگە ايىپ تولەۋگە ءماجبۇر بولىپ، جابىلىپ تىنعان ەدى. ويتكەنى، ونىڭ جەر يەسى ەكەندىگىن دالەلدەيتىن ناقتى قۇجات بولماعان.

ەگەر، قازىرگى ەلەكتروندى ۇكىمەتتە وسىنداي مالىمەتتەر اشىق تۇردە جاريالانىپ، كىمنىڭ قانداي مۇلىككە يە ەكەندىگى جانە ونىڭ وعان قانداي جولمەن يە بولعاندىعى ءمالىم بولسا، حالىقتىڭ دا كوپ نارسەگە كوزى جەتەر مە ەدى، كىم ءبىلسىن؟!

كەزىندە الماتى اۋەجايىنىڭ كىمنىڭ قولىندا ەكەندىگى جايىندا ماقالا جازباق بولىپ، ءبىراز ەڭبەكتەنگەنىم بار. سول كەزدە دە وسى ءبىر ءىرى نىساننىڭ كىمنىڭ قولىندا ەكەندىگىن ءبىلۋ مۇمكىن بولماعان. قوعام ءالى كۇنگە دەيىن ۇلتتىق قورداعى قارجىنىڭ قايدا جۇمسالاتىنىن، قازبا بايلىقتاردان تۇسكەن قارجىنىڭ قانشا ەكەندىگىن، قازاقستانداعى ينۆەستورلاردىڭ قانداي تابىس تاباتىندىعىن بىلمەيدى. ودان بەيحابار! 

ءبىر كەزدەرى ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن زاڭسىز جولمەن جەكەشەلەندىرىپ العان مۇلكىن شەنەۋنىكتەردىڭ جاريالاۋعا بەل بۋعانى دا بولعان. الايدا ولاي اعىنان جارىلۋ دا ۇزاققا سوزىلمادى. ءبىراز ناۋقاندىق شارالاردان كەيىن، ءىزى سۋىپ ۇلگەردى. سودان كەيىن زاڭسىز يەلەنگەن مۇلىكتەردى زاڭداستىرۋ ناۋقانى باستالدى. ول ناۋقان دا باي مەن وليگارحتاردىڭ پايداسىنا شەشىلدى دە، قارا كۇركەگە زار بوپ جۇرگەن قارا قازاقتىڭ قۇجىرالارىن زاڭداستىرىپ بەرۋگە شەنەۋنىكتەر پەيىلدىلىك تانىتا قويماي، ول دا اياقتالدى. ءالى كۇنگە دەيىن كىمنىڭ قانداي بايلىعى بارىن جانە وعان ولاردىڭ قالاي قول جەتكىزگەندىگىن اشكەرەلەيتىن رەسمي قۇجات جوق. سوندا شەنەۋنىكتەر نەدەن سەسكەنەدى؟ وزىنەن ىقپالدىدان با، جوق ءوزىنىڭ بىلىعى اشىلىپ قالاتىندىعىنان با؟ 

ەسەنگۇل كاپقىزى

"تۇركىستان" گازەتى