اۋىت مۇقيبەك. بىلمەيمىن، قازاق دەسە، نەسى بارىن...
پيعىلىن ۇكىمەتتىڭ ءبىر بايقادىق
تارتىستار بولۋى دا مۇمكىن ءالى،
ۇلى كوش قازاق ەلىن ءبىر سىنادى!
ەسىمىن اتاپ تۇرىپ شەتتەگى ەلدىڭ،
كەشىرىم سۇرايتىن دا كۇن تۋادى.
مەندە دە بولعان ەمەس مۇنداي شابىت،
وتىردىم ولەڭىمدى تىنباي سالىپ.
كوردىك قوي ءماجىلىستىڭ اۋسەلەسىن،
پيعىلىن ۇكىمەتتىڭ ءبىر بايقادىق.
بىلمەيمىن، قازاق دەسە، نەسى بارىن،
وشىرمەك بولدى ءبىر ءسات كوشىم ءانىن.
و زامان، بۇ زاماندا كىم كورىپتى،
ءدال مۇنداي ءمينيستردى بەتى قالىڭ!؟
كەتكەن سوڭ قاھارلانىپ حالقىم قاتتى،
سەنات تەز ۇكىمەتتىڭ ارتىن جاپتى.
ەل بولدىق دەپ جۇرسەك ءبىز، ءالى كۇنگە،
كەسىرى بوداندىقتىڭ سارقىلماتى.
قالا ما بۇيتە بەرسەڭ باعا، نۇسقاڭ،
باسشىدا بولۋ كەرەك شامالى ۇستام!
ءبىر جولعا قالدى-اۋ، ايتەۋ، قۇداي ساقتاپ،
ماسقارا بولا جازداپ قازاقستان!
استانا
11.11.2013
شەتتەگى قازاقتارعا ارنالعان ءۇشىنشى جىر
ساعان جۇمىس كىم ىستەر، مەن ىستەمەي،
شابامىن كەپ ءور دەمەي، ەڭىس دەمەي.
كوشى - قوننىڭ زاڭىنىڭ ءار تارماعىن،
شاعاتۇعىن بوپ الدىم شەمىشكەدەي.
مەرزىمىنەن ۇلى كوش كەشىكتى دەپ،
جاتىر ازداپ ءتۇيىنىن شەشىپ، مىنە.
سەندەر ءۇشىن كىرەتىن استانادا،
ەسىكتى دە بىلەمىن، تەسىكتى دە.
پيعىلىن ۇكىمەتتىڭ ءبىر بايقادىق
تارتىستار بولۋى دا مۇمكىن ءالى،
ۇلى كوش قازاق ەلىن ءبىر سىنادى!
ەسىمىن اتاپ تۇرىپ شەتتەگى ەلدىڭ،
كەشىرىم سۇرايتىن دا كۇن تۋادى.
مەندە دە بولعان ەمەس مۇنداي شابىت،
وتىردىم ولەڭىمدى تىنباي سالىپ.
كوردىك قوي ءماجىلىستىڭ اۋسەلەسىن،
پيعىلىن ۇكىمەتتىڭ ءبىر بايقادىق.
بىلمەيمىن، قازاق دەسە، نەسى بارىن،
وشىرمەك بولدى ءبىر ءسات كوشىم ءانىن.
و زامان، بۇ زاماندا كىم كورىپتى،
ءدال مۇنداي ءمينيستردى بەتى قالىڭ!؟
كەتكەن سوڭ قاھارلانىپ حالقىم قاتتى،
سەنات تەز ۇكىمەتتىڭ ارتىن جاپتى.
ەل بولدىق دەپ جۇرسەك ءبىز، ءالى كۇنگە،
كەسىرى بوداندىقتىڭ سارقىلماتى.
قالا ما بۇيتە بەرسەڭ باعا، نۇسقاڭ،
باسشىدا بولۋ كەرەك شامالى ۇستام!
ءبىر جولعا قالدى-اۋ، ايتەۋ، قۇداي ساقتاپ،
ماسقارا بولا جازداپ قازاقستان!
استانا
11.11.2013
شەتتەگى قازاقتارعا ارنالعان ءۇشىنشى جىر
ساعان جۇمىس كىم ىستەر، مەن ىستەمەي،
شابامىن كەپ ءور دەمەي، ەڭىس دەمەي.
كوشى - قوننىڭ زاڭىنىڭ ءار تارماعىن،
شاعاتۇعىن بوپ الدىم شەمىشكەدەي.
مەرزىمىنەن ۇلى كوش كەشىكتى دەپ،
جاتىر ازداپ ءتۇيىنىن شەشىپ، مىنە.
سەندەر ءۇشىن كىرەتىن استانادا،
ەسىكتى دە بىلەمىن، تەسىكتى دە.
كوبەيسە ەلىم كۇمبىرلەپ كۇي تۇرماس پا،
تىرمىسپايدى شىعام دەپ ءبيتىم باسقا،
سەنى كەلسىن دەگەندەر تۇگەل دوسىم،
كەلمەسە ەكەن دەگەندەر ءيتىم قاسقا.
تولسىن يەن قازاققا جەرىم قالىڭ،
شىرقالسىن ءبىر اسقاقتاپ تورىمدە ءانىڭ.
جۇرەگىمىز سوعادى ءبىر ىرعاقپەن،
مەنىڭ قانىم بويداعى – سەنىڭ قانىڭ.
كورەم بارلىق اكەمدەي كارياسىن،
قىزعىشتايىن قورعاعان جانۇياسىن.
شەجىرەسىن وتكەننىڭ شەرتەر بولسا،
سارقىلمايتىن و، ولار ءداريا شىن.
ەڭبەگىمدى تۇرعام جوق بۇلداپ ساعان،
ءار ۇلكەنىڭ اعامداي قىمبات ماعان.
ەشكىم بەتىن اشپايتىن «ەگەمەندى»،
جازدى ما دەپ كوش جايلى كۇندە اقتارام.
قۇراقسىڭدار كىرگىزەر وزەن كوركىن،
ىشىندەگى سول ەلدىڭ سەزەم دەرتىن.
كەلىنشەكتەر مايىسىپ شاي قۇياتىن،
نە قارىنداس، نە اپكە، نە جەڭگەمسىڭ.
جاتىر سەنى سارعايىپ دالا كۇتكەن،
ۇزبەي ءالى ەرتەڭگە قارا ۇمىتپەن.
كەمپىرلەردىڭ بارلىعى انام مەنىڭ،
مەنىڭ بالام شۋلاعان بالا بىتكەن...
سول قازاقتان قاشتىق - اۋ قارا باسىپ،
بەر دەمەيدى ەت و، ولار ساعان اسىپ.
جۇرگەنى ءبىر باقىت قوي بورىكتەرىن،
سارىارقانىڭ بورانى الا قاشىپ.
پانالايتىن تابىلار قارا لاشىق،
ءبىتتى - اۋ سۇمدار جانداعى جارانى اشىپ.
جۇرگەنى ءبىر قىزىق قوي قۇجاتتارىن،
الاتاۋدىڭ سامالى الا قاشىپ.
كوپ قوي بىزدە مۇننان دا، اننان قاشقان،
كەلەمىز عوي سوعان ءبىر تاڭعالماستان.
جاقسى ەمەس پە داڭعىرلاپ سويلەگەنى،
ءجۇرىسى دە كوشەدە ماڭ - ماڭ باسقان.
تاستاپ قويعان جاراماس كۇن قاقتاتىپ،
ءوزى - اق اشىپ الادى قىمبات كاسىپ.
ءسانى ءتىپتى ارتپاي ما اۋىلىمنىڭ،
جۇرسە ارۋلار ۇكىسىن بۇلعاقتاتىپ.
اۋىلىڭنىڭ ەستىلسە كۇي تۇسىنان،
سەرگىمەي مە ۋلانىپ مي قىشىعان.
مەڭىرەۋ جاتقان دالانى شۇبىرعان كوش،
وياتپاي ما ءبىر ساتتە - اق ۇيقىسىنان...
قانداس ءۇشىن بولماسقا نەگە شۇلەن،
ايىرمايىق قۇلىندى ەنەسىنەن.
شەتتە ءبىر تال قالماستان كەلسىن قازاق،
جۋسان ءيسى بۇرقىراپ دەنەسىنەن!؟
08.11.2013
استانا
قازاقستان
كەشىرگىن، وتان، كەي - كەيدە،
باسىپ ءبىر كەتەم گوي - گويگە!
مۇقاعالي
تۋلاپ ءبىر باسىلعاندا مىنا جالعان،
مەن سەنى جاراتقاننان سۇراپ العام.
ازاتتىق – ابىلايدان قالعان ارمان،
جەتپەسە كومبەسىنە تىنا ما ارمان؟!
كوپ سوقتى الاي - دۇلەي زامان جەلى،
اسقىنىپ كەتكەندەي ءبىر عالام كەگى...
تيگىزبەي تابانىڭدى جەرگە سەنىڭ،
كەلەمىز الپەشتەۋمەن سودان بەرى.
ماقتاپ تا جاتىرمىز عوي، ماقتانىپ - اق،
بولما سەن ءسوز ۇقپايتىن اقپا قۇلاق.
ءتيىسىپ كەتە مە دەپ تۇندە بىرەۋ،
مەن سەنى ۇيىقتايمىن جاستانىپ اپ.
ەشقاشان سىندىرمايمىن ساعىڭدى مەن،
سەن ءۇشىن جايىپ قويعان جانىم كىلەم.
ءبىر جاققا بارسام الىس ساپار شەگىپ،
قالتامنىڭ تۇبىنە ساپ الىپ جۇرەم.
بولا ءبىل قازاق ءۇشىن «ەلپەك بالا»،
قىڭبايتىن قۇيىن تۇرىپ، جەل سوقسا دا.
ەرگەن دە جارامايدى ەل سوڭىنان،
بەرگەن دە دۇرىس ەمەس شەلپەك بولا!
ومىردە بولا بەرمەس شاتتىق كىلەڭ،
ازاپتى تارتۋداي - اق تارتتىق، بىلەم!
ءالى الىس عاسىرلارعا جورىق جاساپ،
مەن سەنى تاسىرقاماس ات قىپ مىنەم.
قالدىرما شەتتە جۇرگەن مول جۇرتتى يەن،
جوق پا انا اقورداڭدا سوندىق كيەڭ؟!
باتىستان بەت قاريتىن ىزعار سوقسا،
مەن سەنى قاۋسىرىنىپ تون عىپ كيەم!
كوپ بولسا ءبىر تىلدەگى ءبىر تەكتى جان،
ۇشپاي ما كوك اسپانعا شىرقاپ قىران.
شىعىستان شىقسا ايداعار ىسقىرىنىپ،
مەن سەنى الداسپان قىپ سىلتەپ تۇرام!..
تاستاما جەرگە اقىننىڭ تىلەگىن سەن،
شىقپايىن جىلاپ ساعان، كۇلە كىرسەم!
سەن ماعان قولىمدا وسكەن بالادايسىڭ،
اكەمىن جاس جاعىنان بىلە - بىلسەڭ.
كوزىڭدى قويىپ اناۋ باقىرايتىپ،
مەن ساعان كەتەم كەيدە اقىل ايتىپ.
سانايتىن حالىقپىز ءبىز ءوزىن اسقاق،
قارايتىن حان بەتىنە جاسىماي تىك.
جۇرگەندە بوداندىقتا كەشە جۇدەۋ،
مۇڭ بولدى سەنى قازاق مەكەنى دەۋ.
ايت ماعان جالتاقتاماي، جاسىرماي دا،
كەلمەسىن قازاق كوشىپ دەسە بىرەۋ.
ەمەسسىڭ مۇز بەتىندە جۇرگەن شانا،
ءوزىڭدى قازاق ەلى بىردەن سانا!
قازاقتىڭ قارسى كەلسە مۇددەسىنە،
اكەسىن تانىتامىز كىم بولسادا!
باق دەگەن كەلىپ قونار تاڭ قوناعى،
ول قونسا، گۇل جابادى ماڭ دالانى.
وتانىم – اجەم باسقان اق كيگىزىم،
تۇرماساڭ قاعىپ - سىلكىپ شاڭ قونادى!
07.11.2013
استانا
ەكى ارمان
ەلى - جۇرتى كۇتەدى ءۇمىت جاقسى ۇلدان،
بۇتىندەلىپ كەلە جاتىر ات - تۇرمان.
كەتەر اكەم كەتىپ قالعان سوناۋ جىل،
انامدى دا جەر قوينىنا تاپسىرعام.
كەنجەسى ەدىم زاڭگى شالدىڭ تىم ەركە،
ەسىپ تۇسەر ەركىنە ەلى جىبەرسە.
جاراتقانعا قولدان كەلەر قايىر جوق،
اعالار دا كەتىپ قالدى تىم ەرتە.
ۇشام دەسەم، جول بەرەدى اسپان كەڭ،
كارىلىكتەن قۇتىلمايسىڭ قاشقانمەن.
ءوتىپ كەتتىم وتىزدان دا، قىرىقتان،
بالالارعا اكە بولار جاستان مەن.
ەشكىم دە جوق بەتتەن قاعىپ جاسقاعان،
ولەڭىمە ءوزىم كەيدە ماستانام.
ونشا مەنى قىزىقتىرىپ كەتپەيدى،
بۇل كۇندەرى الماتىڭ مەن استاناڭ.
بۇل ساپاردا بولشاققا بەتالعان،
شىعار الدان نەشە وزەن مەن ورمان.
قايعىم دا جوق ءتونىپ تۇرعان توبەمنەن،
مازالايدى مەنى بىراق ەكى ارمان:
توقتاماسا ەكەن دەيمىن ۇلى كوش،
ونسىز مەنىڭ ءماندى بولماس كۇنىم ەش!
دالام مىناۋ تولار ەدى قازاققا،
ءبىر ەرتە كەلىپ جاتسا، ءبىرى كەش.
سونان كەيىن بەرسە قۇداي ءبىر ءسابي،
كەتەر ەدى باقىت ءانىن شىرقاپ ءۇي.
تۇك وكىنىپ جاتباس ەدىم ءبىرجولا،
ولەڭ جازباي ودان ارى تىنسا مي.
مەنەن الىس جاتسا وندا تۋىس قاپ،
كىمگە كەرەك، جۇرگەن تۋدى قۇر ۇستاپ.
قانداي باقىت كوشتىڭ شىعىپ الدىنان،
شاشسا جارىم اق شاشۋىن ۋىستاپ!
نە تاباسىڭ ءوزىڭ بيىك ۇشقانمەن،
مىقتاعاندا جارىساسىڭ قۇستارمەن.
قانداي باقىت كوش الدىنان شۇبىرعان،
جەتەلەپ اپ ءسابيىمدى شىقسام مەن!
04.11.2013
استانا
Abai.kz
