تاسقىنعا توسقىن: كومەك قالاي بەرىلەدى؟
قازاقستاندا سوڭعى 80 جىلدا بولماعان تاسقىننان كەلگەن شىعىن از ەمەس. مىڭداعان ءۇي سۋ استىندا قالىپ، جۇزدەگەن مىڭ ادام قاۋىپسىز ايماققا ەۆاكۋاتسيالاندى. مىڭداعان مال باسى قىرىلىپ، جۇزدەگەن شاقىرىم جولدى سۋ شايىپ كەتتى. تاسقىن سۋدىڭ ادۋىنى ءالى دە قاتتى. ەلىمىزدىڭ باتىسى مەن سولتۇستىگىندەگى توبىل، ەسىل، جايىق وزەندەرىنىڭ سۋ دەڭگەيى كوتەرىلىپ، ەلدى-مەكەندەرگە قاۋىپ توندىرۋدە.
شىعىننىڭ وتەلەتىنىن مەملەكەت باسشىسى، ەل ۇكىمەتى ايتتى. ول ءۇشىن ارنايى كوميسسيا قۇرىلىپ، شىعىن كولەمىن ەسەپتەۋدى ىسكە اسىرادى. ۇكىمەتتىڭ رەسمي پاراقشاسىندا سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن حالىققا كومەك كورسەتۋگە قاتىستى العاشقى اقپاراتتار جاريالاندى.
ماتەريالدىق كومەك
- 100 اەك مولشەرىندە بىرجولعى وتەماقى تولەۋ
- جوعالعان جانە/نەمەسە بۇلىنگەن مۇلىكتىڭ وتەماقىسى
- سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەندەر ساناتىنا جاتقىزىلعان بارلىق ازاماتقا كرەديتتەر بويىنشا تولەمدەر 3 ايعا، ياعني 2024 جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن باستاپ 30 ماۋسىمعا دەيىن اۆتوماتتى تۇردە كەيىنگە قالدىرىلادى;
- زارداپ شەككەن ازاماتتاردىڭ كرەديتتەرى بويىنشا سۋ تاسقىنىنىڭ سالدارىنا بايلانىستى تولەمدەردى كەشىكتىرگەنى ءۇشىن ايىپپۇلدار مەن ءوسىمپۇلدار سالىنبايدى;
- سۋ تاسقىنىنىڭ سالدارىنان كاسىپتەرى شىعىنعا ۇشىراعان بارلىق زارداپ شەككەن جەكە كاسىپكەرگە، سونداي-اق شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرىنە كرەديتتەر بويىنشا تولەمدەر ولار بەرگەن ءوتىنىشتىڭ نەگىزىندە كەيىنگە قالدىرىلادى;
- كرەديتتىك ۇيىمداردىڭ رەسمي سايتتارى مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى اككاۋنتتارىندا ءتيىستى وتىنىشتەردى بەرۋدىڭ ناقتى الگوريتمدەرى جانە كرەديتتەردى قايتا قۇرىلىمداۋدىڭ ءتارتىبى جاريالانادى. قارىز الۋشىلاردىڭ بانكتەرمەن جانە مقۇ-مەن ءوزارا ءىس-قيمىل پروتسەسىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن قاشىقتان ءوتىنىش بەرۋ سەرۆيسى ىسكە اسىرىلادى.
تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ
- سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەندەر قيراعان باسپانانىڭ ورنىنا دايىن ءۇي ساتىپ الۋعا نەمەسە جاڭا تۇرعىن ءۇي سالۋعا قول جەتكىزە الادى (اكىمدىككە حابارلاسۋ قاجەت);
- ەگەر مۇلىك قالپىنا كەلتىرۋگە جارامدى بولسا، وندا جاو-نىڭ مەردىگەرلىك ۇيىمدارىمەن نەمەسە مۇلىك يەسىنىڭ ءوز كۇشىمەن جوندەۋ جۇمىستارىن قارجىلاندىرۋ كوزدەلگەن (اكىمدىككە حابارلاسۋ قاجەت).
اۋىل شارۋاشىلىعى
- سۋ تاسقىنى سالدارىنان مال باسىن جوعالتقان ازاماتتارعا شىعىندى وتەۋ. وتەماقى مولشەرىن نارىقتىق دەرەكتەر نەگىزىندە زالالدى انىقتاۋ جونىندەگى وڭىرلىك كوميسسيا ايقىندايتىن بولادى;
- ۇكىمەت شارۋالار مەن مال يەلەرىنە كرەديتتەر مەن ليزينگتىك مىندەتتەمەلەردى وتەۋدى كەيىنگە قالدىرۋ ارقىلى قوسىمشا جاردەم كورسەتەتىن بولادى. تولەمدەر كەشىكتىرىلگەن جاعدايدا ولارعا ايىپپۇلدار سالىنبايدى;
- تولەمدى كەيىنگە قالدىرۋ شارتىمەن مال يەلەرىنىڭ وتىنىمدەرىنە سايكەس «ازىق-تۇلىك كورپوراتسياسىنان» جەمشوپتى جەتكىزۋ جونىندە. ءتيىستى وتىنىمدەردى رەسمي تۇردە «ازىق-تۇلىك كورپوراتسياسىنا» نەمەسە اكىمدىكتەر ارقىلى جولداۋعا بولادى.
شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە كەلتىرىلگەن زياندى وتەۋ
- سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن شوب سۋبەكتىلەرىنە كەلتىرىلگەن زياندى وتەۋ ءتارتىبى ازىرلەندى (جاقىن ارادا قابىلدانادى).
- شىعىنداردى وتەۋگە جوعالعان مۇلىكتىڭ (عيماراتتار، قۇرىلىستار، جابدىقتار), تاۋارلىق-ماتەريالدىق قۇندىلىقتار، زاقىمدانعان عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىنىڭ قۇنى كىرەدى.
- تولەمدەر مەملەكەتتىك بيۋدجەت جانە وڭىرلەردەگى بيۋدجەتتەن تىس قورلاردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلادى.
قازىرگى ۋاقىتتا وبلىستاردىڭ اكىمدىكتەرى مەن «اتامەكەن» وڭىرلىك پالاتالارى زارداپ شەككەن شوب سۋبەكتىلەرىنىڭ ءتىزىمىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزۋدە، باعالاۋشى كومپانيالاردىڭ، شوب-قا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن ادۆوكاتتاردىڭ تىزبەسىن ايقىندايدى، زالالدىڭ الدىن الا سوماسىن جاسايدى.
زارداپ شەككەن نىساندار نەگىزىنەن دۇكەندەر، ناۋبايحانالار، شاشتارازدار، تىگىن تسەحتارى، كافەلەر، جىلىجايلار، قويما عيماراتتارى، شارۋا قوجالىقتارى جانە باسقا دا نىساندار.
«اتامەكەن» قر ۇكپ-دا 1432 «جەدەل جەلى» جۇمىس ىستەيدى
دەنساۋلىق ساقتاۋ
- بارلىق جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسى مەن مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر دايىن تۇر. جۇكتى ايەلدەر مەن ديسپانسەرلىك ەسەپتەگى ادامدار ەرەكشە باقىلاۋدا. دەزينفەكتسيالىق جانە دارىلىك زاتتاردىڭ ەكى ايلىق قورى جاساقتالۋدا. ولاردى مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ بازالارىندا جانە «سك-فارماتسيانىڭ» وڭىرلىك قويمالارىندا شوعىرلاندىرۋ جوسپارلانعان;
- 16 كۋرورتتى-ساناتوريالىق ۇيىم انىقتالىپ، وندا سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەندەر تەگىن قابىلدانادى. تۇتاستاي العاندا، بۇل نىساندار ءبىر ۋاقىتتا 190 ادامدى قابىلداي الادى، وڭالتۋ كۋرسى 10-نان 14 كۇنگە دەيىن سوزىلادى، بۇل مۇمكىندىگىنشە زارداپ شەككەندەردى ەمدەۋ-وڭالتۋ شارالارىمەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
- 1 مامىردان باستاپ تۇرعىنداردى تەگىن كاسىبي مەديتسينالىق كومەكپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن «جاردەم» مامانداندىرىلعان مەديتسينالىق پويىزى ىسكە قوسىلادى. سۋ تاسقىنى جاعدايىن ەسكەرە وتىرىپ، زارداپ شەككەن اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرعىندارى مەديتسينالىق پويىز قىزمەتتەرىمەن قامتىلاتىن بولادى.
ءموبيلدى بايلانىس جانە ينتەرنەت
- ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارى سۋ تاسقىنى ايماعىندا ورنالاسقان ابونەنتتەرگە تاريفتىك جوسپارلارعا (40-50 مين، 40-50 SMS جانە 7 كۇنگە 8-10 گب) قوسىمشا رەسۋرستار قوستى. سونداي-اق وقۋ ۇدەرىسىن ۇزدىكسىز قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قوستاناي، اقتوبە، ۇلىتاۋ، اتىراۋ، شىعىس قازاقستان، باتىس قازاقستان جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىنا Starlink تەرمينالدارىنىڭ جيناقتارى جىبەرىلدى.
Abai.kz