وبلىستىق اكىمدىكتىڭ كىشى زالىندا 2013 جىلدىڭ 9 ايىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى بويىنشا قالالار مەن اۋداندار اكىمدەرىمەن سەلەكتورلىق كەڭەس وتكىزىلدى. كەڭەس جۇمىسىن وبلىس اكىمى ا.ايدارباەۆ كىرىسپە ءسوز سويلەپ اشىپ، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى مەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ XV سەزىندە بەرگەن تاپسىرمالارىمەن تانىستىردى.

– بارشاڭىزعا بەلگىلى، وسى ايدىڭ باسىندا ەلباسىمىز ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىنا باسشىلىق جاساپ، اعىمداعى جىلعى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ 9 اي قورىتىندىسىن، سونداي-اق يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋدىڭ بارىسىن تالقىعا سالعان بولاتىن،-دەدى اليك سەرىكۇلى. – پرەزيدەنت مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىسىنا وڭ باعا بەرىپ، جاريالانعان «قازاقستان – 2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا
قاجەتتى ماقساتتاردى ايقىنداپ بەردى. تولىقتاي العاندا، ەلىمىز بەن ايماقتار دامۋىنىڭ جاعىمدى ءوسىمى اتاپ ءوتىلدى.

سونىمەن قاتار جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اتىنا سىن-ەسكەرتپەلەر ايتىلدى، ولاردىڭ ىشىندە جەكەلەگەن كورسەتكىشتەر بويىنشا ءبىزدىڭ وبلىسىمىز دەربەس اتالدى. كەڭەس قورىتىندىلارى بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار بەرىلدى، ولاردىڭ نەگىزگى بولىگى ايماقتىق ساياساتتى كۇشەيتۋگە باعىتتالدى. ولاردى ورىنداۋ ءۇشىن قازىردىڭ وزىندە ءتيىستى ءىس-شارالار جوسپارى جاساقتالدى.

وبلىستىق اكىمدىكتىڭ كىشى زالىندا 2013 جىلدىڭ 9 ايىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى بويىنشا قالالار مەن اۋداندار اكىمدەرىمەن سەلەكتورلىق كەڭەس وتكىزىلدى. كەڭەس جۇمىسىن وبلىس اكىمى ا.ايدارباەۆ كىرىسپە ءسوز سويلەپ اشىپ، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى مەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ XV سەزىندە بەرگەن تاپسىرمالارىمەن تانىستىردى.

– بارشاڭىزعا بەلگىلى، وسى ايدىڭ باسىندا ەلباسىمىز ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىنا باسشىلىق جاساپ، اعىمداعى جىلعى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ 9 اي قورىتىندىسىن، سونداي-اق يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋدىڭ بارىسىن تالقىعا سالعان بولاتىن،-دەدى اليك سەرىكۇلى. – پرەزيدەنت مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىسىنا وڭ باعا بەرىپ، جاريالانعان «قازاقستان – 2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا
قاجەتتى ماقساتتاردى ايقىنداپ بەردى. تولىقتاي العاندا، ەلىمىز بەن ايماقتار دامۋىنىڭ جاعىمدى ءوسىمى اتاپ ءوتىلدى.

سونىمەن قاتار جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اتىنا سىن-ەسكەرتپەلەر ايتىلدى، ولاردىڭ ىشىندە جەكەلەگەن كورسەتكىشتەر بويىنشا ءبىزدىڭ وبلىسىمىز دەربەس اتالدى. كەڭەس قورىتىندىلارى بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار بەرىلدى، ولاردىڭ نەگىزگى بولىگى ايماقتىق ساياساتتى كۇشەيتۋگە باعىتتالدى. ولاردى ورىنداۋ ءۇشىن قازىردىڭ وزىندە ءتيىستى ءىس-شارالار جوسپارى جاساقتالدى.

مەملەكەت باسشىسى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ XV سەزىندە دە كوپتەگەن وزەكتى مىندەتتەر بەلگىلەدى. ءبىرىنشى كەزەكتە جاڭا قازاقستاندىق پاتريوتيزم مەن جالپىۇلتتىق بىرلىكتى قالىپتاستىرۋدىڭ جالپىۇلتتىق ورتالىعى رەتىندە پارتيانىڭ ماڭىزدى ميسسياسىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. ايماقارالىق بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋ مەن نىعايتۋداعى پارتيانىڭ شەشۋشى ءرولى ايقىندالدى. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، بۇكىل ەلىمىز بويىنشا اۋىلدار مەن اۋداندىق ماڭىزداعى قالالار اكىمدەرىنىڭ سايلاۋى ءوتتى، جەرگىلىكتى بيلىك تۇبەگەيلى جاڭاردى. ورتالىقتان ايماقتارعا ارەكەتتىك وكىلدىكتەر بەرىلدى. «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋدىڭ العاشقى قادامدارىنىڭ ءبىرى «ا» جاڭا باسقارۋ كورپۋسىن قالىپتاستىرۋ بولدى. پرەزيدەنت اكىمشىلىگى ۇكىمەتپەن بىرلەسىپ،
العاشقى كونكۋرس قورىتىندىلارىن تالداۋدى ەسكەرە وتىرىپ، «ا» كورپۋسىن دايەكتى دامىتۋدى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالار قابىلدايتىن بولادى. سونىمەن بىرگە «ا» كورپۋسىنىڭ ىشىندە جۇيەلىك اۋىس-ءتۇيىس قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى.

تاياۋدا سايلانعان سەلولىق وكرۋگتەردىڭ اكىمدەرىنە مەملەكەتتىك قىزمەت اكادەمياسى جانىندا قىسقا مەرزىمدى كۋرستار ۇيىمداستىرۋعا دەيىن قولداۋ كورسەتۋگە ايرىقشا نازار اۋدارىلاتىن بولادى.

پرەزيدەنت «ا» كورپۋسىنا كىرەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەرىن جاقسارتۋ جۇيەسى ارقىلى ولاردىڭ ءتيىمدى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.

سوندىقتان كەلەسى جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ اتالمىش كورپۋس باسقارۋشىلارىنىڭ جالاقىسى 50 پايىزعا وسىرىلەتىن بولادى. سونىمەن بىرگە ول جالاقىنى كوتەرۋ الدا تۇرعان جۇمىستاردى ورىنداۋعا الدىن الا بەرىلىپ وتىرعان تولەماقى ەكەندىگىن نازارعا بەردى. 

 وڭىرلىك ساياساتتىڭ نەگىزگى باعىتتارى مەن مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ جونىندە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەتىن بولادى. مەن ءتيىستى مەديا-جوسپار بەكىتتىم.
اي ىشىندە بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارى، اۋداندار مەن قالالار اكىمدەرى، جۇرتشىلىق وكىلدەرى مەملەكەت باسشىسىمەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا بەرىلگەن تاپسىرمالار مەن قويىلعان مىندەتتەرگە سايكەس ايماقتاعى اعىمداعى جاعدايعا تۇسىنىكتەمە بەرەتىن بولادى.
كەڭەستە وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى ش.يلمۇحانبەتوۆا 2013 جىلعى 9 ايداعى ايماقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى تۋرالى بايانداما جاسادى.

–وبلىستىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرى بويىنشا اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىنا وڭ ءوسىم ساقتالۋدا،-دەدى شولپان لازارقىزى. – ۇكىمەتتىڭ ءتيىستى كەزەڭدەگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى بويىنشا 8 نەگىزگى كورسەتكىشتىڭ نەگىزىندە رەسپۋبليكا وڭىرلەرىنە سارالاۋ جۇرگىزەتىنى بەلگىلى.

ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 9 ايىندا ءبىزدىڭ وبلىسىمىز 8 ەكونوميكالىق كورسەتكىش-ءتىڭ تورتەۋى بويىنشا سىني جاعدايدا تۇر، ياعني بۇل كورسەتكىشتەردىڭ دەڭگەيى ورتا-شا رەسپۋبليكالىق كورسەتكىشتەردەن جوعارى نەمەسە تومەن نەمەسە 100 پايىزدان از.

بۇل جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى (5,5 پايىز، قر-5,2 پايىز), قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى (96 پايىز، قر-102,5 پايىز), اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جالپى كولەمى (99,3 پايىز، قر-105,5 پايىز), شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرىمەن شىعارىلعان ونىمدەردىڭ كولەمى (100,3 پايىز، قر-101,2 پايىز) سياقتى كورسەتكىشتەر.

باسقا بارلىق كورسەتكىشتەر بويىنشا وڭ وزگەرىستەر بايقالۋدا. ماسەلەن، ونەركاسىپتىك وندىرىستە ءوسۋ قارقىنى بار، ونىڭ كولەمى 1,7 ترلن. تەڭگە نەمەسە 101,2 پايىز قۇرادى.

بۇل كەزەڭدە 13,4 ملن. توننا مۇناي ءون-ءدىرىلدى، ول وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 101,8 پايىز بولدى. وڭدەۋ ونەركاسىبىندە ءوندىرىس كولەمى 20,7 پايىزعا ۇلعايدى.

سونىمەن قاتار ماڭعىستاۋ اۋدانى (438,6 ملرد. تەڭگە، 97,2 پايىز), تۇپقارا-عان اۋدانى (369,9 ملرد. تەڭگە، 96,1 پايىز) جانە مۇنايلى اۋدانى (19,9 ملرد. تەڭگە، 85,8 پايىز) بويىنشا ونەركاسىپتىك ءوندى-ءرىستىڭ كولەمدەرى تومەندەدى.

نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيتسيالار 290 ملرد. قۇرادى، ولار 5,5 پايىزعا ءوس-ءتى. بۇل كورسەتكىشتىڭ تومەندەۋى اقتاۋ (40,1 ملرد. تەڭگە نەمەسە 75 پايىز) مەن جاڭاوزەن (16 ملرد. تەڭگە نەمەسە 50,9 پايىز) قالالارىندا بايقالادى.

وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، ينۆەستيتسيالاردى تارتۋ، ونەركاسىپ كولەمدەرى مەن كوپتەگەن باسقا كورسەتكىشتەردى ءوسىرۋ جونىندەگى نەگىزگى قۇرال يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنىڭ جوبالارى بولىپ تابىلادى. نەگىزگى جوبالار بۇرىنعىداي اقتاۋ قالاسىنىڭ اۋماعى مەن ماڭىندا ىسكە اسىرىلادى.
قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارىنىڭ كو-لەمى 110,8 ملرد. تەڭگە قۇرادى. مۇندا قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارى كولەمدەرى 4 پايىزعا تومەندەدى، ولاردىڭ ىشىندە قۇرىلىس جۇمىستارى قاراقيا اۋدانىندا 63 پايىزعا، تۇپقاراعان اۋدانىندا 34 پايىزعا، اقتاۋ قالاسىندا 30,5 پايىزعا، جاڭاوزەن قالاسىندا 25,5 پايىزعا دەيىن ازايدى.

وبلىستا 340,5 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي الاڭى پايدالانىلۋعا بەرىلدى، بۇل وتكەن جىلعىدان 4 پايىزعا تومەن. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ نەگىزگى كولەمى جەكە مەنشىك تۇرعىن ۇيلەردى پايدالانۋعا بەرۋ ەسەبىنەن ىسكە اسىرىلادى. سونىمەن بىرگە قۇرىلىس جۇمىستارى بەينەۋ اۋدانىندا 11,5 پايىزعا، ماڭعىستاۋ اۋدانىندا 37 پايىزعا، تۇپقاراعان اۋدانىندا 3,7 پايىزعا، اقتاۋ قالاسىندا 18,5 پايىزعا، جاڭاوزەن قالاسىندا 13 پايىزعا تومەن-دەگەنى بايقالىپ وتىر.
جۇمىسپەن قامتۋ سالاسىندا 20,1 مىڭ جۇمىس ورنى قۇرىلدى (2012 جىلى - 19,5 مىڭ جۇمىس ورنى), تىركەلگەن جۇمىسسىز-دىق دەڭگەيى- 0,7 پايىز، جالپى ول وبلى-سىمىز بويىنشا 5,5 پايىز قۇرادى.
كوپتەگەن اۋدانداردا جۇمىسسىز ازاماتتار قاتارى ۇلعايعاندىعى انىقتالىپ وتىر. ماسەلەن، بەينەۋ اۋدانىندا تىركەلگەن جۇمىسسىزداردىڭ سانى 157-گە دەيىن (2012 جىلى – 112 ادام) كوبەيدى. قاراقيا اۋدانى مەن اقتاۋ قالاسىندا دا وسىنداي جاعداي قالىپتاسىپ وتىر، ولاردا جۇمىسسىزداردىڭ سانى تيىسىنشە 145 جانە 435 ادامعا دەيىن ءوستى. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا، جاڭاوزەن قالاسى بويىنشا قۇرىلعان جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى ازايدى. ۇستىمىزدەگى جىلى مۇندا 3,9 مىڭ جۇمىس ورنى قۇرىلدى (2012 جىلى – 4,6 مىڭ جۇمىس ورنى).

وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا، كەدەيشىلىك دەڭگەيىنەن تومەن تۇراتىن ادامدار سانى 1,5 ەسە ازايدى، ولاردىڭ قاتارى 2643 ادامنان 1749 ادامعا دەيىن تومەندەدى.

بۇدان كەيىن وبلىس باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ش.يلمۇحانبەتوۆا شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ، ىسكەر قاۋىم وكىلدەرىن نەسيەلەۋ، «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ، كاسىپكەرلەردىڭ نەسيەلەرىن سۋبسيديالاۋ، سالىقتار مەن تۇسىمدەردىڭ بيۋدجەتكە ءتۇسۋ، بيۋجەتتى ورىنداۋ مەن ترانسفەرتتەردى يگەرۋ، ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارى نىساندارىن وركەندەتۋ، قوعامدىق ءتارتىپ پەن قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ جانە اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردى دامىتۋ جونىندەگى كەمشىلىكتەر مەن ورالىمسىزدىقتارعا توقتالىپ، بارلىق كورسەتكىشتەر بويىنشا جاقسى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن ءىس-شارالار جاساقتاۋ مەن جۇمىستاردى كۇشەيتۋ قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتتى.

 كەڭەستە وبلىستىڭ ەنەرگەتيكا جانە كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارما-سىنىڭ باسشىسى باقىتجان وتەعاليەۆ جىلۋ بەرۋ ناۋقانىنا ازىرلىك جانە «اق بۇلاق» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ، قۇرىلىس باسقارماسىنىڭ باسشىسى وراق اياپوۆ «قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي-2020» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋداعى پروبلەمالىق ماسەلەلەر، جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى گۇلميرا قالمۇراتوۆا جۇمىسپەن قامتۋ سالاسىنداعى جاعداي جانە «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى رۋسلان بەكتۋباەۆ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى اعىمداعى جاعداي تۋرالى باياندامالار جاساپ، اتقارىلعان جۇمىستارمەن تانىستىردى.

سونىمەن قاتار مۇنايلى اۋدانى-نىڭ اكىمى ەلۋباي ءابىلوۆ «اۋداننىڭ اعىمداعى جىلعى 9 ايداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى تۋرالى» ەسەپ بەرىپ، ونەركاسىپتىك وندىرىستەر مەن اۋىل شارۋاشىلىعى نىساندارىن، ەلدى مەكەندەردى دامىتۋ ماسەلەلەرى جونىندە ەگ-جەي-تەگجەيلى باياندادى.

وبلىس باسشىسى ا.ايدارباەۆ كەڭەي-تىلگەن كەڭەستى قورىتىندىلاي كەلىپ، «ارىپتەستەرىمىزدىڭ سويلەگەن سوزدەرى-نەن كورىنگەندەي، ەسەپتى كەزەڭدە الەۋ-مەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋدىڭ بىرقاتار باعىتتارى بويىنشا اۋداندار مەن قا-لالاردىڭ اكىمدىكتەرىندە تومەن قارقىن بايقالادى. ايتىلعان ەسكەرتپەلەرگە اكىمدەردىڭ تۇسىنىكتەمە بەرۋىن سۇراي-مىن، ولاردى جويۋ بويىنشا قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر؟

ماسەلەن، بارلىق اۋداندار مەن جاڭاوزەن قالاسىندا «بيزنەستىڭ جول كارتاسى» باعدارلاماسى بويىنشا ىسكە اسىرىلىپ جاتقان جوبالار سانىنىڭ ازدىعى بايقالادى، سىزدەردەن

يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا ارنالعان جوبالار جونىندە ۇسىنىستار كەلىپ تۇسكەن جوق، قىلمىستاردىڭ سانى وسۋدە، اۋدانداردىڭ كاسىپكەرلەرى قازاگرو جەلىسىنىڭ جوبالارىن ءتىپتى ىسكە اسىرمايدى» دەپ، اۋداندار مەن قالالار اكىمدەرىنىڭ اتىنا كوپتەگەن سىندار ايتتى. بۇدان كەيىن وبلىس باسشىسى ءاربىر اۋدان مەن قالانىڭ كەمشىلىكتەرىنە جەكە-جەكە توقتالدى.