جۇما, 20 قىركۇيەك 2024
قازاقتىڭ ءتىلى 1831 20 پىكىر 21 مامىر, 2024 ساعات 10:34

قازاق ءتىلى: پوچەمۋ ۋينستون چەرچيلل بىل كازاحوم؟

كوللاج سۋرەتتەرى ۆيتالي ۆوليانيۋكتىڭ جەلىدەگى پاراقشاسىنان الىندى.

ەكى جىل بۇرىن مەن قازاقستانعا كەلدىم… دۆا گودا نازاد يا پريەحال ۆ كازاحستان. يلي پوچەمۋ ۋينستون چەرچيلل بىل كازاحوم.

حوچۋ پودەليتسيا سۆويمي ۆپەچاتلەنيامي زا دۆا گودا جيزني نا كازاحستانسكوي زەملە. ۆوزموجنو، موي زامەتكي كومۋ-تو وكاجۋتسيا پولەزنى.

زامەتكا 1. قازاق ءتىلى. قازاقشا. كازاحسكي يازىك.

پەرۆوە ۆپەچاتلەنيە، كوگدا تى، نيكوگدا نە ۋچيۆشي رانشە تيۋركسكيە يازىكي، ستالكيۆاەشسيا س كازاحسكيم – “يا ەتو نيكوگدا نە ۆىۋچۋ”. بولشە ۆسەگو پۋگاەت دلينا سلوۆ. ي تو، چتو تى نە موجەش يح پرويزنەستي بەگلو س پەرۆوگو رازا. سپوتىكاەشسيا ي پاداەش

سۇيىسپەنشىلىكپەن، ساباكتارىنىزدىن، حابارلامالاردى…

سپراۆيتسيا س ەتيم بارەروم منە ليچنو پوموگلو زنانيە پولسكوگو. نەت، ۆ پلانە لەكسيكي ي گرامماتيكي كازاحسكي س پولسكيم دالەكي، كاك زەمليا وت يۋپيتەرا. نو پسيحولوگيچەسكي بىلو نە تاك ستراشنو ناچينات ۋچيت كازاحسكي. ۆەد كوگدا-تو تۆوي موزگ ۋجە پروبيرالسيا چەرەز “كۋششي” سيلنو نەپريۆىچنىح، ۆيتيەۆاتىح سوچەتاني بۋكۆ ي زۆۋكوۆ.

ناپريمەر، w Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie.

يلي حوتيا بى، سieszę się że się cieszysz.

داۆايتە ناچيستوتۋ: پوسلە پولسكوگو ۋجە نيچەگو نە ستراشنو.

دالشە، يزۋچايا ازى گرامماتيكي كازاحسكوگو، تى پونيماەش، چتو ودنو دليننوە سلوۆو موجەت ۆكليۋچات ۆ سەبيا دۆا ي تري بولەە كوروتكيح سلوۆا نا رۋسسكوم. ۆ كازاحسكوم نەت پرەدلوگوۆ. ناپراۆلەنيە ي “س كەم، س چەم، نا چەم” ۆىراجاەتسيا پوستفيكسامي. قازاقستانعا (ۆ كازاحستان), بەلارۋستەن (يز بەلارۋسي), تاكسيمەن (نا تاكسي), مەرۋەرتپەن (س مەرۋەرت).

تاكجە ۆنۋتري ودنوگو سلوۆا (ا نە دوپولنيتەلنىم وتدەلنىم) ۋكازىۆاەتسيا پرينادلەجنوست، ليتسو، چتو سوۆەرشاەت دەيستۆيە. ۆ رۋسسكوم، ناپريمەر، “تى ناچيناەش”، “مى ناچيناەم”، ا ۆ كازاحسكوم “باستايسىڭ”، “باستايمىز”. ك گلاگولۋ “باستاۋ” – “ناچينات” دوباۆلياەتسيا ۋكازانيە ليتسا.

ۆ ەتوم پلانە منوگيە كازاحسكيە سلوۆا منە ليچنو چەم-تو ناپومينايۋت… شاشلىك. نا ودنۋ وسنوۆۋ نانيزىۆاەتسيا نەسكولكو ەلەمەنتوۆ – پرەدمەت، دەيستۆيە، ليتسو، پرينادلەجنوست، ناپراۆلەنيە.

“ساباقتارىڭىزدا” – “ساباقتار” – ۋروكي، “ڭىز” – ۆاشي، “دا” – نا. ۆ كازاحسكوم ودنو دليننوە سلوۆو “ساباقتارىڭىزدا” ۆمەستو ترەح سلوۆ نا رۋسسكوم: “نا ۆاشيح ۋروكاح”.

ي حوتيا سلوۆووبرازوۆانيە ۆ كازاحسكوم سيلنو نەپريۆىچنو پوسلە سلاۆيانسكيح يازىكوۆ، ونو دوستاتوچنو لوگيچنو. ا كوگدا موزگ ۆيديت لوگيكۋ (پۋست ي نوۆۋيۋ دليا نەگو) ي پوۆتورياەموست ودنيح ي تەح جە الگوريتموۆ، ون ۋسپوكايۆاەتسيا.

ەششە ودنا ۆاجنايا وسوبەننوست كازاحسكوگو – گلاگول-دەيستۆيە ۆسەگدا ستويت ۆ كونتسە پرەدلوجەنيا. ۆ انگليسكوم سكازۋەموە ۆسەگدا يدەت سرازۋ جە زا پودلەجاششيم. ۆسەگدا ۆ ناچالە پرەدلوجەنيا. “I go…” ي دالشە ۋجە ۆسە دەتالي: كۋدا، س كەم، زاچەم. ۆ رۋسسكوم – پو ناستروەنيۋ. “يا پويدۋ ۆ كينو س درۋزيامي” يلي “يا، ناۆەرنوە، ۆ كينو س درۋزيامي پويدۋ”. ا ۆ كازاحسكوم دەيستۆيە ۆسەگدا ۆ كونتسە. ەتو كونستانتا.

سناچالا كتو، س كەم، كوگدا، كۋدا، زاچەم… اناۋ-مىناۋ، ءارى-بەرى (تو دا سە، تۋدا-سيۋدا) – ي تولكو ۆ كونتسە – دەيستۆيە.

كوگدا مەنيا نەكوتورىە زەملياكي س ۆوستوچنو-ەۆروپەيسكوي مەنتالنوستيۋ سپراشيۆايۋت: ا پوچەمۋ ۆ كازاحستانە تاكوي تەمپ؟ ۆرودە بى موگلي ۋجە دەلات سوۆمەستنىي بيزنەس، پوچەمۋ چاي پەم، رازگوۆاريۆاەم، نو كاك-تو نە ەدەم؟ يا وتۆەچايۋ سەرەزنو: رەبياتا، ۋچيتە كازاحسكي يازىك. ۆەد يازىك ودنوۆرەمەننو – ي وتراجاەت مىشلەنيە، ي فورميرۋەت ەگو. كازاحسكي – ەتو پرو وتنوشەنيا، پرو كونتەكست، كوتورىي نۋجنو ۋستانوۆيت، پونيات، ي تولكو زاتەم – پرو دەيستۆيە. موجەت، نەمنوگو ۋتريرۋيۋ. نو ۆسە جە.

ۆوزمەم تاكجە پوپۋليارنىە ۆسپوموگاتەلنىە گلاگولى انگليسكوگو يازىكا – to be, to do, to have. بىت، دەلات، يمەت. دەلات، ناۆەرنوە، پرەجدە ۆسەگو. نوسيتەلي انگليسكوگو – doer-ى. يم بى ليش بى چتو-تو دەلات. ا ۆ كازاحسكوم كاكوي سامىي پوپۋليارنىي ۆسپوموگاتەلنىي گلاگول؟ جاتۋ – "لەجات". دا، ەست ەششە ۆسپوموگاتەلنىە گلاگولى: وتىرۋ (سيدەت), تۇرۋ (ستويات), ءجۇرۋ (حوديت). نو جاتۋ – لەجات، سامىي پوپۋليارنىي ي ۋنيۆەرسالنىي. قازىر قازاق ءتىلىن ۇيرەنىپ جاتىرمىن – يا سەيچاس ۋچۋ كازاحسكي، دوسلوۆنو “ۋچا لەجۋ”. مەن قازىر جۇمىس ىستەپ جاتىرمىن – يا سەيچاس رابوتايۋ، دوسلوۆنو “رابوتۋ دەلايا لەجۋ”. مەن قازىر كەزدەسۋگە بارا جاتىرمىن – يا سەيچاس يدۋ نا ۆسترەچۋ، دوسلوۆنو “يديا لەجۋ”. ۆ وبششەم ۋينستون چەرچيلل، كوتورىي “نيكوگدا نە ستويال، كوگدا موجنو بىلو سيدەت، ي نيكوگدا نە سيدەل، كوگدا موجنو بىلو لەجات”، كاجەتسيا، ۆ دۋشە بىل كازاحوم. تەم سامىم كوچەۆنيكوم، كوتورىي پروسكاكاۆ نا لوشادي پو ۆەليكوي ستەپي دليننىي پۋت، پريلەگ وتدوحنۋت (نادەيۋس، ۆى پونيماەتە، چتو يا پيشۋ ۆسە ەتو س تەپلوي يرونيەي ي ليۋبوۆيۋ).

ەششە كازاحسكي يازىك دليا مەنيا – كاك زۆۋكي دومبرى. وچەن چەتكي، ريتميچنىي. پولنايا پروتيۆوپولوجنوست موەمۋ رودنومۋ بەلورۋسسكومۋ يازىكۋ، بەلارۋسكاي موۆە – وچەن مياگكوي، پەۆۋچەي.

سراۆنيتە بەلورۋسسكوە: “لىلەيۋ ملياۆى پليوس ليۋلياە. ز-پاد زلەجانىح ابلوك زداليوك ءلياتسىتس ءۆىحلياستى ءى بيالياۆى، پياليوستاك ليوگكى – ماتىليوك”.

تۋت موجنو ۋسنۋت پود تاكۋيۋ مياگكوست، لەگكوست ي رازمەرەننوست.

ي كازاحسكوە: “ورىندالسىن ارمان، تىلەك، ويلارىڭ!” – پوچەمۋ-تو يمەننو ەتا “دوس-مۋكاسانوۆسكايا” ستروچكا دليا مەنيا كۆينتەسسەنتسيا كازاحسكوگو. پود نەە توچنو نە ۋسنەش. ريتميكا يازىكا (يا سەيچاس نە پرو سودەرجانيە – ونو زدەس وچەن تەپلوە، ليريچنوە، ا يمەننو پرو ريتميكۋ) – كاك لوشادينىە سكاچكي. ادرەنالين، پوگونيا. تىن-دى-رىن-دىرىن-دىرىن.

يمەننو ەتا پوليارنوست، كراينيايا نەپوحوجەست قازاق ءتىلى س رودناي بەلارۋسكاي موۆاي وچاروۆالا مەنيا (كراينوستي، كاك يزۆەستنو، پريتياگيۆايۋتسيا) ي پوبۋديلا ۋچيت كازاحسكي. ي پروبوۆات – حوت پوكا ەششە وچەن نەۋكليۋجە، س ترۋدوم – گوۆوريت نا نەم. ي يا پروبۋيۋ. ي وت دۋشي كايفۋيۋ.

***

قازاق ءتىلى. قازاقشا . يلي زاچەم ۋچيت كازاحسكي، ەسلي تەبيا ي تاك ۆەزدە پونيمايۋت پو-رۋسسكي؟

ناچنەم س توگو، چتو زا دۆا گودا جيزني ۆ كازاحستانە يا ني رازۋ نە ستولكنۋلسيا س بارەرامي يلي نەپونيمانيەم، گوۆوريا پو-رۋسسكي. نيكاكوگو پرەنەبرەجەنيا، نە گوۆوريا ۋجە و ديسكريميناتسي يز-زا توگو، چتو يا “ورىسشا سويلەيمىن”. بولەە توگو، كازاحستان – ۋنيكالنايا سترانا نا پوستسوۆەتسكوم پروسترانستۆە س رەالنىم بيلينگۆيزموم، دۆۋيازىچيەم. ۆىۆەسكي نا رۋسسكوم ي نا كازاحسكوم. رەكلاما – نا دۆۋح يازىكاح. كازاحسكيە فيلمى ۆ كينوتەاتراح وبيازاتەلنو يدۋت س رۋسسكيمي سۋبتيترامي ي ناوبوروت. ەتو ج مەچتا ليۋبوگو رۋسسكوگوۆورياششەگو يمميگرانتا:) گدە ەششە سوزدادۋت تاكيە تەپليچنىە ۋسلوۆيا دليا پوگرۋجەنيا ۆ گوسۋدارستۆەننىي يازىك سترانى، ۆ كوتورۋيۋ تى پريەحال؟

يدەش تى، ناپريمەر، پو ۋليتسە ۆ پولشە ي ۆيديش نادپيس Sklep. ي ەسلي نە زناەش يازىكا، حولودوك پو سپينە پروبەجيت. نادو لەزت ۆ گۋگل-پەرەۆودچيك، ۆ سلوۆار، چتوبى ۋزنات، چتو sklep – ەتو ماگازين. ا يدەش پو الماتى – ۆيديش ۆىۆەسكۋ “دۋكەن. ازىق-تۇلىك” ي تۋت جە پەرەۆود “ماگازين. پرودۋكتى”. يلي “شاشتاراز” – “پاريكماحەرسكايا”. يلي “سۇلۋلىق سالونى” – “سالون كراسوتى”. ۆوت ۋجە ي تري-چەتىرە سلوۆا زا دەن ۆىۋچيل.

نو ساموە ينتەرەسنوە ناچيناەتسيا ۆ ماگازينە. پروداۆەتس وبسلۋجيۆاەت پەرەد توبوي كازاحا يلي كازاشكۋ نا كازاحسكوم، تۆويا وچەرەد – پروداۆەتس ۆيديت سلاۆيانسكوە ليتسو – ي مگنوۆەننو پەرەكليۋچاەتسيا نا رۋسسكي. پوتوم سنوۆا نا كازاحسكي، سنوۆا نا رۋسسكي. ي ەتو پرويسحوديت تاك لەگكو ي ۆلادەنيە وبويمي يازىكامي ناستولكو ۋۆەرەننوە، چتو يا دو سيح پور ينوگدا زاستىۆايۋ ي ليۋبۋيۋس. منە، چتوبى پەرەيتي يز ودنوگو يازىكوۆوگو رەجيما ۆ درۋگوي، ترەبۋەتسيا نەمنوگو ۆرەمەني، ناسترويتسيا. ا زدەس رەالنو وششۋششەنيە، بۋدتو ۋ سوبەسەدنيكا پەرەد توبوي دۆا يازىكوۆىح پولۋشاريا ۆ گولوۆە. ي سراباتىۆاەت تۋمبلەر، كوتورىي مولنيەنوسنو پەرەكليۋچاەت كوممۋنيكاتسيۋ س ودنوگو پولۋشاريا نا درۋگوە ي ناوبوروت.

پريچەم، كاجەتسيا، تۋمبلەر ينوگدا سراباتىۆاەت سام، نەپرويزۆولنو. پونابليۋدايتە زا نوسيتەليامي كازاحسكوگو ۆنيماتەلنو. ۆوت وني، چتو-تو وبسۋجدايۋت مەجدۋ سوبوي نا رودنوم كازاحسكوم، پوتوم باتس – ني س توگو، ني س سەگو – ۆستاۆليايۋت پرەدلوجەنيە يلي سلوۆو نا رۋسسكوم. پوتوم – وپيات كازاحسكي، پوتوم چەرەز كاكوە-تو ۆرەميا سنوۆا ۆستاۆكا نا رۋسسكوم. ي ەتو نە تولكو نا بىتوۆوم ۋروۆنە.

س ينتەرەسوم سموتريۋ نا YouTube پەرەداچي دينارى ساتجان (دليا تەح، كتو نە يز كازاحستانا، دينارا – يزۆەستنايا جۋرناليستكا، تەلەۆەدۋششايا). ۆوت ۋ نەە ۆ گوستياح كايرات اديلگەرەي – يزۆەستنىي اكتەر. ي ۆوت وني ناچينايۋت سۆوە ينتەرۆيۋ نا كازاحسكوم. يا ۆنيماتەلنو سلۋشايۋ. ترەنيرۋيۋس ۋلاۆليۆات نا سلۋح حوتيا بى سۋت ديالوگا. پارۋ مينۋت سلۋشايۋ. ناپرياگايۋس، كونەچنو… ي تۋت باتس – ۆستاۆكا نا رۋسسكوم. ەستەستۆەننو، نەپرويزۆولنو. ۋ كايراتا، پوتوم ۋ دينارى، سنوۆا ۋ كايراتا. پوتوم ولار قازاقشا سويلەيدى، سوبەسەدنيكي سنوۆا گوۆوريات نا كازاحسكوم. ي پوتوم سنوۆا – ۆرەزكا رۋسسكوگو. ي تاك پو كرۋگۋ. ي يا پونيمايۋ، چتو سو سۆويم وچەن بازوۆىم كازاحسكيم، يا، ۆ پرينتسيپە، نە تاك ۋج پلوحو ۋلاۆليۆايۋ، و چەم يدەت رەچ ۆ ەتوي پەرەداچە.

ەتو يازىكوۆوە ياۆلەنيە چاستو نازىۆايۋت شالا-كازاحسكي (ناپولوۆينۋ كازاحسكي) ي سچيتايۋت، چتو ونو انالوگيچنو “تراسيانكە” ۆ بەلورۋسسكوم ي “سۋرجيكۋ” ۆ ۋكراينسكوم. نو يا نە ۆپولنە سوگلاشۋس.

ۆ سلۋچاە س “تراسيانكوي” ي “سۋرجيكوم”، پو كراينەي مەرە، كاك يا ەتو نابليۋدال ۆ بەلارۋسي ي ۆ ۋكراينە (دو ۆوينى), پەرەمەشاننىە س رۋسسكيمي سلوۆا ليۋتسيا پوتوكوم. ا زدەس ۆ كازاحستانە، پو كراينەي مەرە، تو، چتو يا چاستو سلىشۋ، نە سپلوشنوي پوتوك – ا چەرەسپولوسيتسا، زەبرا.

يا زنايۋ بەلورۋسوۆ، كوتورىە ۆسيۋ سوزناتەلنۋيۋ جيزن گوۆوريات نا تراسيانكە. ونا ۋ نيح ۋجە ۆ وبويح پولۋشارياح – ي نا چىستاي بەلارۋسكاي موۆە، كاك ي نا چيستوم ليتەراتۋرنوم رۋسسكوم، يم گوۆوريت تياجەلو. س كازاحامي، منە كاجەتسيا، – يناچە. منوگيە ۆ كازاحستانە ۆپولنە موگۋت گوۆوريت تولكو نا كازاحسكوم (بەز شالا), ەسلي كونتروليروۆات ۆنۋترەنني تۋمبلەر. حوت ەتو ي زاداچا سو زۆەزدوچكوي.

ۆوت، ناپريمەر، ەششە ودين يزۆەستنىي تەلەۆەدۋششي انۋاربەك جالەل – ون كاك دجەيمس بوند، ۋمەەت ۆزبولتات، نو نە سمەشيۆات (يازىكي). ۋ نەگو پرەكراسنىي رۋسسكي، ي سوۆەرشەننو پرەكراسنىي كازاحسكي. ي منە وچەن سيمپاتيچنا تاكايا يازىكوۆايا چيستوتا. نو تۋت، كاك ۆ كومپيۋتەرنوي يگرە: چتوبى پودنياتسيا نا پرودۆينۋتىي ۋروۆەن – پونيمات كونتەنت انۋاربەكا يسكليۋچيتەلنو نا كازاحسكوم، نادو سناچالا پوترەنيروۆاتسيا. ناپريمەر، نا ۆىپۋسكاح دينارى ساتجان، گدە تەبە ۆرەميا وت ۆرەمەني پوموگايۋت، دايۋت پريامۋيۋ پودسكازكۋ (زدەس سوۆەرشەننو يسكرەنني راقمەت دينارە وت مەنيا ليچنو زا پوموشش، موجەت، ي نەسوزناتەلنۋيۋ، س لينگۆيستيچەسكيم ونبوردينگوم).

تەپەر ۆەرنەمسيا ك ۆوپروسۋ، پوستاۆلەننومۋ ۆ ناچالە پوستا: زاچەم ۋچيت كازاحسكي، ەسلي تەبيا ۆەزدە پونيمايۋت نا رۋسسكوم.

ناچنەم س پرياتنىح ەموتسيونالنىح مومەنتوۆ.

1. ەدۋ نا تاكسي ۆ وفيس. تاكسيست گوۆوريت، چتو ۋ مەنيا كاكوي-تو رۋسسكي نەمنوگو س اكتسەنتوم. چتو يا يلي ليتوۆەتس، يلي پولياك، يلي بولگارين. دا، مەن ورىس ەمەسپىن، نو منە ۆسەگدا كازالوس، چتو رۋسسكي ۋ مەنيا چيستىي، بەز اكتسەنتا. ەدەم دالشە، ينتەرەسنو وبششاەمسيا و توم، و سەم. ي ۆ كونتسە پوەزدكي يا گوۆوريۋ: “وسى جەردە توقتاڭىزشى… ءيا، جاقسى. راقمەت. ساۋ بولىڭىز!”.

تاكسيست پوۆوراچيۆاەتسيا، نا ليتسە ۋلىبكا:

– راقمەت، برات. ساۋ بولىڭىز!

ستاۆيم درۋگ درۋگۋ پياتەركي ۆ پريلوجەني، دەن ناچالسيا س حوروشيح ەموتسي.

2. ستويۋ نا كاسسۋ ۆ سۋپەرماركەتە. پەرەدو منوي پروداۆەتس-كازاشكا وبسلۋجيۆاەت كازاحا-پوكۋپاتەليا. دالشە ۆيديت مەنيا – تۋمبلەر – “زدراۆستۆۋيتە!”. وتۆەچايۋ: “سالەمەتسىز بە! ەكى ۇلكەن پاكەت بەرىڭىزشى”.“ەكى؟ و، قازاقشا سويلەيسىز” – ۆيجۋ ۆ وتۆەت لۋچي تەپلا ۆ گلازاح. سلەدۋيۋششي راز پروداۆەتس ۋجە ۋزناەت ي ينتەرەسۋەتسيا، كاك دەلا ۋ مەنيا: “سالەمەتسىز بە! قالايسىز؟” – ء“بارى جاقسى، شۇكىر. ال ءسىز قالايسىز؟”.

3. يدۋ دوموي، زاحوجۋ ۆ ليفت. زاحوديت دەۆۋشكا، س كەم-تو رازگوۆاريۆاەت پو تەلەفونۋ نا كازاحسكوم. يا گوۆوريۋ: “سالەمەتسىز بە! قاي قابات؟”. “توعىزىنشى”، – وتۆەچاەت دەۆۋشكا ي سموتريت، پونيال لي يا. ا يا كاك راز ۋچيل پەرەد ەتيم چيسليتەلنىە ۆ كازاحسكوم، يسكال پوۆود پوپراكتيكوۆاتسيا . ناجيمايۋ 9-ىي. ۆسە چەتكو. ۋلىباەمسيا.

دوستاتوچنو دليا ناچالا وچەن بازوۆىح پوزناني ۆ كازاحسكوم: ۆىۋچيت حوتيا بى دۆە-تري سوتني سلوۆ ي رازوبراتسيا ۆ ازاح گرامماتيكي – ي ۆوت تى ۋجە چۋت-چۋت وبششاەشسيا. ۋجە موجەش يزياسنيتسيا ۆ كاكيح-تو پروستىح بىتوۆىح سيتۋاتسياح. ي كاجدىي راز پولۋچاەش پورتسيۋ دوفامينا. چۋۆستۆۋەش تەپلو ي پوددەرجكۋ سو ستورونى سوبەسەدنيكوۆ – نوسيتەلەي يازىكا. يا بى داجە سكازال بلاگودارنوست. ي ۆ ەتوم توجە وسوبەننوست كازاحستانا ي دوپولنيتەلنايا موتيۆاتسيا ۋچيت كازاحسكي.

ەسلي تى، سكاجەم، ۆ پولشە گوۆوريش س پولياكامي نا پولسكوم، ا ۆ گەرماني س نەمتسامي نا نەمەتسكوم – ەتو گيگيەنا. ا كاك يناچە؟ ا كوگدا تى، پريەحاۆشي، ناچيناەش گوۆوريش س كازاحامي نا كازاحسكوم، تى – جارايسىڭ، مولودەتس. ي كوگدا ۋ تەبيا ناچيناەت چتو-تو پولۋچاتسيا، ي تى چۋۆستۆۋەش ەتو ۋۆاجەنيە، ەمپاتيۋ ۆ گلازاح، دوبرىە ۋلىبكي – ەتو جە موششنوە پسيحولوگيچەسكوە پودكرەپلەنيە. ەتو اتموسفەرا، ۆ كوتوروي حوچەتسيا پرودولجات، حوچەتسيا وۆلادەۆات يازىكوم ۆ نيۋانساح. پوتومۋ چتو كرىليا ۆىراستايۋت، كوگدا ستولكو تەپلا ۆ وتۆەت.

ۆوزموجنو، چەرەز پوكولەنيە-دۆا بۋدەت يناچە. كازاحسكي ۆ كازاحستانە ستانەت تاكوي جە گيگيەنوي دليا ۆسەح، كاك ەۆروپەيسكيە يازىكي ۆ ەۆروپەيسكيح گوسۋدارستۆاح. نو زدەس ي سەيچاس ەتو ۆوسپرينيماەتسيا كاك مالەنكي پودۆيگ: س تەبيا نە ترەبۋيۋت، نو تى ۋچيش. جارايسىڭ، ساتتىلىك! مولودەتس، ۋداچي! تاك چتو سەيچاس ساموە ۆرەميا ناچينات ۋچيت قازاق ءتىلى. پوتوم نە بۋدەت ستولكو ەموتسي:)

ەسلي گوۆوريت پرو راتسيونالنىە پريچينى يزۋچەنيا كازاحسكوگو، تو ليچنو دليا مەنيا كليۋچەۆايا ۆ توم – چتوبى زنات، چۋۆستۆوۆات، پونيمات پەرۆويستوچنيك. پونيمات ۆ وريگينالە – نە چەرەز پەرەسكازى ي چي-تو ينتەرپرەتاتسي – سترانۋ، كۋلتۋرۋ، وبششەستۆو، ۆ كوتوروم يا جيۆۋ.

يا زدەس سوزناتەلنو نە حوچۋ ۋحوديت ۆ پوليتيچەسكۋيۋ پلوسكوست، سكاجۋ تاك: نا بىتوۆوم ۋروۆنە مى وچەن دولگو سموترەلي درۋگ نا درۋگا (ي چاستو نا ساميح سەبيا) چەرەز ەكران ناشەگو وبششەگو سوسەدا. نەداۆنو ۆ بليزكوم كرۋگۋ ۆسپومينالي يزۆەستنۋيۋ پەرەداچۋ نا تنت س “راۆشانوم ي دجامشۋتوم”. پومنيۋ سكولكو-تو لەت نازاد، كوگدا يا جيل ۆ مينسكە، ونا بىلا پوپۋليارنوي. ي پو نەي فورميروۆالسيا سوبيراتەلنىي وبراز نە تولكو تادجيكوۆ – ا جيتەلەي “ستانوۆ”، ۆسەح ستران “سرەدنەي ازي” (پوپراۆليايۋ ۆسەگدا روسسيان ي بەلورۋسوۆ، پراۆيلنو: تسەنترالنايا ازيا). نەدالەكيە، جۋليكوۆاتىە، ترەبۋيۋششيە پوستوياننوگو كونتروليا ي ت.د. ەسلي ۆدۋماتسيا، ابسوليۋتنو وسكوربيتەلنىي ي نەۋمەستنىي كونتەنت. نو ۆەد پروگراممۋ سموترەلي ميلليونى. ا ياركيە وبرازى وتكلادىۆايۋتسيا ۆ گولوۆە نادولگو.

پريەحاۆ ۆ كازاحستان، يا وبنارۋجيل، چتو پوچتي نيچەگو نە زنايۋ و نەم. چتو توت كونتەنت ي نارراتيۆى و سترانە ي ليۋدياح ەتوي زەملي، س كوتورىمي يا جيل – وني سيلنو-سيلنو پريميتيۆنەە، چەم رەالنوست (ۆپروچەم، ي و بەلورۋساح ۆ كازاحستانە منوگيە زنايۋت سوۆسەم نە منوگو، ي نە ۆسەگدا پونيمايۋت رازنيتسۋ مەجدۋ بەلورۋسامي ي يح سوسەديامي). ا رەالنوست – بوگاتا، ينتەرەسنا، منوگووبرازنا.

س ينتەرەسوم يزۋچاەش يستوريۋ ۆەليكوي ستەپي، التىن وردى ي كازاحسكوگو حانستۆا. ي تو، كاك ۆ XX ۆەكە كازاحستان ستال “پوستسوۆەتسكوي امەريكوي، ۆ كوتورۋيۋ ەحالي ۆ توۆارنوم ۆاگونە” پرەدستاۆيتەلي سامىح رازنىح نارودوۆ، ۆكليۋچايا ي بەلورۋسوۆ.

س ينتەرەسوم حوديش ۆ كينو نا كازاحسكيە فيلمى (ۆپەچاتليل “مىرجاقىپ. ويان، قازاق!”، وچەن رەكومەندۋيۋ ەگو پوسموترەت ۆسەم زەملياكام، منوگو پاراللەلەي س يستوريەي بەلارۋسي ي سۋدبوي ناتسيونالنوي ينتەلليگەنتسي ۆ 1920-30-ە).

سلۋشاەش مۋزىكۋ. ك ستىدۋ سۆوەمۋ، نيچەگو نە زنال و كازاحسكيح “پەسنياراح” – “دوس-مۋكاسانە” دو پريەزدا ۆ كازاحستان، ا سەيچاس س ۋدوۆولستۆيەم پويۋ يح پەسني دوما ي ۆ كاراوكە:). تاكجە سلۋشايۋ ي پىتايۋس ناپەۆات پەسني ميراسا جۋگۋنۋسوۆا ي درۋگيح سوۆرەمەننىح زۆەزد.

ي كاجدىي راز سوپريكاساياس س پەرۆويستوچنيكوم، چۋۆستۆۋيۋ، چتو ستانوۆليۋس دۋحوۆنو بوگاچە. ا كليۋچ ك پەرۆويستوچنيكۋ، چتوبى پونيمات ي چۋۆستۆوۆات كازاحسكۋيۋ يستوريۋ، كۋلتۋرۋ، تراديتسي، مەنتالنوست – يازىك. تۋت ۆسە پروستو. قازاقشا – مەنىڭ كىلتىم.

ي، دا، lاst but not least, سلوۆارنىي زاپاس كازاحسكوگو وتسەنيۆاەتسيا ۆ 2,5 ملن لەكسيچەسكيح ەدينيتس (زناچيتەلنو بولشە چەم ۆ انگليسكوم ي رۋسسكوم، ناپريمەر), چتو دەلاەت ەگو ودنيم يز بوگاتەيشيح پو سوستاۆۋ يازىكوۆ ميرا. “ۆىۋچيت يازىك ۆ سوۆەرشەنستۆە” – نەرەالنو، نە حۆاتيت ي جيزني. نو دليا وتنوسيتەلنو سۆوبودنوگو ۆلادەنيا دوستاتوچنو وۆلادەت حوتيا بى 0,1-0,2% (2,5-5 تىس.) ەتوگو بوگاتستۆا.

ۆيتالي ۆوليانيۋكتىڭ جازباسى

Abai.kz

20 پىكىر