«ەڭ قيىن جۇمىس — وزىڭمەن جۇمىس جاساۋ»،- دەپ جازىپتى ساۋلە كلاستاسىم. استىنا مىنا سۋرەتتى سالىپتى. ويىما اباي اتامنىڭ ءسوزى ساپ ەتە قالدى!

سۋرەت سايات ىبىرايدىڭ پاراقشاسىنان الىندى

ويعا ءتۇستىم، تولعاندىم،
ءوز ءمىنىمدى قولعا الدىم.
مىنەزىمە كوز سالدىم،
تەكسەرۋگە ويلاندىم.
وزىمە ءوزىم جاقپادىم،
ەندى قايدا سىيا الدىم؟
قالاپ العان كوپ مىنەز،
قالايشا قىلىپ تىيا الدىم؟
بويداعى ءمىندى ساناسام،
تاۋ تاسىنان از ەمەس.
جۇرەگىمدى بايقاسام،
ينەدەيىن تازا ەمەس.
ارشىپ الىپ تاستاۋعا،
اپانداعى ساز ەمەس.
ءبارى بولدى وزىمنەن،
ءتاڭىرىم سالعان نازا ەمەس...

ءار قازاق جاتتاۋى كەرەك، سوسىن بالالارىنا جاتتاتۋ كەرەك بۇل ءسوزدى. باياعىدا شاكەرىم مەدرەسەسىنە العاش كەلگەندەر وسى ءسوزدى جاتتاۋدان باستاۋشى ەدى...

ال وتكەندە وسى ءسوزدى ءبىزدىڭ پوليتەحتىڭ ءبىر پروفەسسورىنا ايتىپ تۇرسام:

— سۇمدىق قوي مىناۋ، چۋت لي نە پودلەتس بىل پولۋچاەتسيا؟..- دەپ سالعانى. نە ايتارىڭدى بىلمەي قالادى ەكەنسىڭ...

قايران ءتىل، قايران ءسوز،

نادانعا قادىرسىز،- دەگەن وسى ەكەن...

مەنىڭشە، ابايدىڭ ابايلىعى دا وسىندا — ءومىر بويى وزىمەن ءوزى الىسىپ وتكەندىگىندە. (سول سەبەپتى دە ول ابايدىڭ قازاقتىڭ ءمىنىن سىناۋعا حاقىسى بار!). بالكىم، ءوزى تۋرالى اعىنان جارىلعانى، بالكىم ۇلگى كورسەتكەنى: ءوز ءمىنىڭدى ءوستىپ

تۇگەندەپ، جىپكە تىزگەندەي عىپ ساناپ وتىرىپ، وزىڭمەن ءوزىڭ ءوستىپ الىس دەگەنى.

ال قازىر «وزىڭمەن جۇمىس جاساۋ» دەگەندى اركىم وزىنشە تۇسىنەدى، نەشە ساققا جۇگىرتەدى، بىراق «ءوز ءمىنىڭدى تابۋ، ءوز مىنەزىڭدى تۇزەۋ» دەگەن ماعىنا سىيعىزۋشى از. ولاي ەمەس پە؟ ءوز مىنەزىمدى جوندەيىن دەپ جۇرگەن ادام بار ما وسى كۇنى؟ ءبارى باسقالاردى تۇزەگىسى كەلەدى. «وسى مەن دە دۇنيەقوڭىز، اشكوز بوپ كەتكەم جوق پا؟ وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق دەگەن، قىزعانشاقتىق دەگەن ماعان ايتىلعان ءسوز ەمەس پە؟» دەپ جۇرگەن ادام كوردىڭىز بە؟ ار-يمان تۇگەندەمەك، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى بۇتىندەمەك بىلاي تۇرسىن. ءبارى اق، «سۇتتەن اق، سۋدان تازا». بارىنە باسقالار كىنالى: كورشىم كىنالى، وكىمەت كىنالى، مەكتەپ كىنالى، كەرەك بولسا اكە- شەشەم كىنالى — تەك ءوزى ەمەس. ءبارى وزگەنىڭ ءمىنىن تەرگىش، ايىبىن اشقىش...

«قۇدايعا تەرىستىكتەن، نە ار مەن ۇياتقا تەرىستىكتەن سىلكىنىپ، بويىن جيىپ الا الماعان...، ءوز بويىن ءوزى ءبىر تەكسەرمەي كەتكەن كىسى اۋەلى ادام با ءوزى؟» (تاعى اباي).

«وسى يتتىگىمنەن ءبىر ارىلايىنشى، وسىنىم ۇيات بولدى-اۋ» دەپ، شىن ۇيالىپ، ءار قازاق ءوز بويىن سىناماي، ادام ساناتىنا قوسىلا الماس.

راس، «ەڭ قيىن جۇمىس — وزىڭمەن جۇمىس جاساۋ»...

سايات ىبىراي

Abai.kz