اقۇيدەگى ايقاس. الەمدىك باق نە دەيدى؟

كۇنى كەشە اقش استاناسىندا وتكەن اقش پەن ۋكراينا پرەزيدەنتتەرى اراسىنداعى كەزدەسۋ ۋكرايناداعى سوعىستى توقتاتۋ ماسەلەسىن تالقىلاۋعا ارنالعان ەدى. وكىنىشكە قاراي تاراپتار كەلىسىمگە كەلە الماي، ساياساتكەرلەر سوزگە كەلىپ قالدى. قازىر وسى ماسەلەنى الەمدىك باق جارىسا جازىپ، جاعدايدى ءجىتى باقىلاپ وتىر.
ايدىڭ باسىندا بولعان اۋىزشا قاقتىعىستاردان كەيىن كوپشىلىك بۇل سامميت ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي مەن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى جاقسارتۋى مۇمكىن دەپ ۇمىتتەنگەن. الايدا اق ۇيدەگى كەزدەسۋ وسىنداي شيەلەنىسكە ۇلاساتىنىن ەشكىم بولجاي المادى.
اتالعان كەزدەسۋ تۋرالى BBC بىلاي جازدى:
"زەلەنسكي مەن ترامپتىڭ العاشقى سويلەسۋى جىلى كۇيدە باستالدى، اقش پرەزيدەنتى ۋكراينا كوشباسشىسىن قابىلداۋ "قۇرمەت" ەكەنىن ايتتى. بىراق جاعداي تەز وزگەردى. زەلەنسكي اقش ۆيتسە-پرەزيدەنتى دجەي دي ۆەنستىڭ "بەيبىتشىلىككە اپاراتىن جول – ديپلوماتيا" دەگەن سوزىنە كۇمان كەلتىردى. ء"سىز قانداي ديپلوماتيا تۋرالى ايتىپ وتىرسىز؟" – دەپ سۇرادى ول، رەسەيدىڭ باسقىنشىلىعىن مەڭزەپ. بۇعان جاۋاپ رەتىندە ۆەنس زەلەنسكيدى "قۇرمەتسىزدىك تانىتتى" دەپ ايىپتاپ، ء"سىز پرەزيدەنتكە العىس ايتۋىڭىز كەرەك" دەپ قوستى. وسى ساتتە ترامپ ونىڭ ءسوزىن ءبولدى دە، داۋىسى قاتتىراق شىعىپ: ء"بىز نە سەزىنەتىنىمىزدى ءسىز ايتپاڭىز. بۇل تۋرالى شەشىم قابىلدايتىن ءسىز ەمەسسىز", – دەدى. سونداي-اق، ول زەلەنسكيگە ءسىزدىڭ بۇل ارەكەتىڭىز ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستى باستاۋى مۇمكىن" دەپ ايىپتادى. وسىدان كەيىن اقش پرەزيدەنتى مالىمدەمە جاساپ، زەلەنسكي ۆاشينگتونعا "بەيبىتشىلىككە دايىن بولعان كەزدە" عانا ورالۋى كەرەك ەكەنىن ايتتى. جوسپارلانعان ءباسپاسوز ءماسليحاتى وتپەدى، ال زەلەنسكي اق ۇيدەن كەتىپ قالدى.
جۇما كۇنى بۇكىل الەم تاڭدانىسپەن اقش ۆيتسە-پرەزيدەنتى دجەي دي ۆەنس پەن پرەزيدەنت دونالد ترامپتىڭ ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيگە جۋرناليستەردىڭ كوز الدىندا، كامەرالار جۇمىس ىستەپ تۇرعان كەزدە ەسكەرتۋ جاساعانىن باقىلادى. اقۇي كەڭسەسىندەگى كەزدەسۋ باستالعان ساتتەن-اق، ترامپ پەن ونىڭ ۋكراينالىق ارىپتەسى اراسىنداعى قارىم-قاتىناس وسى اپتادا ترامپ باسقا الەمدىك كوشباسشىلارمەن وتكىزگەن ەكى ءباسپاسوز ءماسليحاتىنان ايتارلىقتاي ەرەكشەلەندى.
زەلەنسكيگە جاقىن دەرەككوزدەردىڭ ايتۋىنشا، كەزدەسۋ باستالماي تۇرىپ-اق تاراپتار اراسىندا شيەلەنىس باستالعان. ترامپ اكىمشىلىگى ءباسپاسوز جيىنىنىڭ الدىندا ۋكراينا پرەزيدەنتىنە "قازبا بايلىقتار ءۇشىن قاۋىپسىزدىك" كەلىسىمىن ۇسىنعان. الايدا بۇل كەلىسىم ۋكرايناعا رەسەيدىڭ كەزەكتى باسقىنشىلىعىنان قورعانۋعا ەشقانداي قاۋىپسىزدىك كەپىلدىكتەرىن قاراستىرماعان.
زەلەنسكيدىڭ ۆاشينگتونعا ساپارىنىڭ الدىندا بىرنەشە رەت كيەۆكە مۇنداي مينەرالدىق كەلىسىمگە قول قويۋ ءۇشىن قاۋىپسىزدىك كەپىلدىكتەرى قاجەت ەكەنىن ەسكەرتكەن. دەگەنمەن، ول بۇل ۇسىنىستى قابىلداۋدان باس تارتىپ، ترامپ پەن ۆەنستى اشۋلاندىرعان", -دەيدى دەرەككوز.
ال تاعى ءبىر الەمدىك باسىلىم FOX NEWS-تىڭ نە جازعانىن وقيىق:
اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ نەگىزگى تالابىن ورىنداۋدان باس تارتقان ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي اقۇيدەگى تىكەلەي ەفير كەزىندە اقۇي باسشىسىمەن شيەلەنىستى قاقتىعىسىنا سەبەپ بولدى.
وسىدان كەيىن، جۋرناليستەر العاشقى سۇراقتارىن قويعان ساتتەن بىرنەشە مينۋت وتكەن سوڭ، ەكى ەل باسشىسى اراسىندا ورشىگەن داۋ باستالدى. ال ساحنا سىرتىندا شەنەۋنىكتەر جاعدايدىڭ قالايشا تەز ۋشىعىپ كەتكەنىن تۇسىنۋگە تىرىستى.
ء"بىز ەشقانداي ناقتى كەپىلدىكسىز كەلىسىمگە قول قويا المايمىز", – دەدى ۋكراينا قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ءبىر كەڭەسشىسى Fox News Digital-عا – "بۇل جۇمىس ىستەمەيدى. بۇل تەك باسقىنشىنى ماراپاتتاۋمەن بىردەي بولادى".
"ەركىن الەمگە جاڭا كوشباسشى كەرەك" دەپ جازعان France 24 اقپاراتتىق سايتى دا اتالعان كەزدەسۋ تۋرالى جارىسا جازدى. "ترامپ پەن زەلەنسكي قاقتىعىسىنان كەيىن ەو-نىڭ جوعارعى ديپلوماتى مالىمدەمە جاسادى.
ەۋروپالىق وداقتىڭ سىرتقى ساياسات جونىندەگى جوعارعى وكىلى كايا كاللاس:
"بۇل – ءبىزدىڭ، ەۋروپالىقتاردىڭ، موينىمىزعا العان سىن-تەگەۋرىن", – دەپ جازدى ول الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىندا.
Abai.kz