سونىمەن يزرايل باستاعان، اقش قوستاعان ورتا شىعىستاعى الەمدى الاڭداتقان كەزەكتى قاقتىعىس تىنشىعانداي بولدى. نەتانياحۋ مەن ترامپ الەمگە جار سالعان پارسى بيلىگىن اتومسىزداندىرۋ وپەراتسياسى ءوز دەگەنىنە جەتتى مە؟

يزرايل مەن اق ءۇي باسشىسى وزدەرىنىڭ جەڭىسىنە سەنىمدى.

نەتانياحۋ: «جوسپارلى شابۋىل قاتەسىز دەگەن ماقساتىنا جەتتى، يراننان كەلەتىن زىمىران سوققىسى مەن اتوم قاۋپى دە جويىلدى»، - دەدى.

ترامپ تا ءوزىنىڭ ارقاسىندا، اقش اسكەرىنىڭ قۇدىرەتتىلىگىنىڭ ارقاسىندا: «يران يسلام بيلىگىن اتوم قۇرىلعىلارىنان جۇرداي قىلدىق»، - دەيدى.

يران تارابى دا جۇرت ويلاعانداي جەڭىلىسىن مويىنداپ وتىرعان جوق. بۇلار دا: «كاپىرلەردى تاۋبەسىنە كەلتىردىك، بەتىن قايتاردىق»، - دەپ وتىر.

الەمدىك ساراپشىلار بۇل جولعى سوعىستا يران، يزرايل، اقش – ءۇش تاراپتىڭ قايسىسى جەڭدى، قايسىسى جەڭىلدى، دەگەن سۇراققا قىزۋ پىكىرلەسۋدە. سوعىس شىعىنى تۇرعىسىنان يران جەڭىلدى. يزرايل بىردەن اۋە قورعانىسى مەن زىمىران جۇيەسىن ىلىككە العىسىز ەتىپ، ستراتەگيالىق تۇرعىدان باسىمدىققا يە بولدى. بىراق يران دا قاراپ قالعان جوق. قارىمتا سوققى جاساپ ۇلگەردى.
نەتانياحۋدىڭ ەرتەگىسىنە سەنگەن جويتتەر جەر استىنا تىعىلىپ، اۋە سوققىنىڭ قانداي بولاتىنىن شىنايى سەزىندى. 20 ايدان بەرى سوققىنىڭ استىندا كەلە جاتقان كۇناسىز گازا جۇرتىنىڭ كەبىن كيدى. ال يراننىڭ اقش اسكەري بازاسىنا جاساعان شابۋىلىنان ەشتەڭەسى قيراعان جوق.

بۇل جولعى يزرايل باستاعان سوعىستىڭ باستى سەبەبى نەتانياحۋ ويلاپ تاپقان يران يسلام بيلىگىنىڭ بىرەر ايدا يادرولىق وقتۇمسىقتار وندىرۋگە شاق قالعانى دەلىنگەن ەدى. ترامپ تا ونىمەن سىبايلاس بولدى.

ماسەلەگە سوعىس ماقساتىنا جەتتى مە، يراننىڭ جەر استىنداعى ۋران بايىتۋ قوندىرعىلارى بۇكىلدەي قيراپ، اتوم بومباسىن جاساۋ ارمانى كۇلگە اينالدى ما، دەگەن سۇراق تۇرعىسىنان قاراساق يزرايل مەن اقش يراندى جەڭە المادى.

امەريكانىڭ سولشىل باسىلىمدارى اق ءۇي مەن اسكەري ساراپشىلاردىڭ قورتىندىسىنا سۇيەنىپ، بۇل جولعى شابۋىلدىڭ يراننىڭ اتوم قوندىرعىلارىنا ايتارلىقتاي نۇقسان كەلتىرە الماعانىن، بىرەر ايدا قالپىنا كەلتىرۋگە بولاتىن قيىندىقتار تۋدىرۋمەن عانا شەكتەلگەنىن جازۋدا. جاساندى جەر سەرىگىنەن تۇسىرىلگەن سۋرەتتەردە يراننىڭ 19 يادرولىق وقتۇمسىق جاساۋعا جەتكىلىكتى دەلىنگەن 60 پايىز بايىتىلعان ۋران قورىنىڭ باسىم بولىگىن قۇپيا ورىندارعا جوتكەپ ۇلگىرگەنىن كورسەتكەن.

ال يراننىڭ ديكتاتور بيلىگىن اۋدارامىز دەپ داۋرىققان اقش پەن ءيزرايلدىڭ «ونداي ويىمىز بولعان جوق» دەپ، ءوز ايتقانىن ءوزى جوققا شىعارىپ، نەگە شەگىندى؟

بۇنىڭ جاۋابى - ەكونوميكالىق فاكتورعا بايلانىستى ەكەنى انىق. يراننىڭ الەمدەگى مۇناي مەن گاز تاسىمالىنىڭ 20 پايىزى وتەتىن ورمۋز بۇعازىن جابۋعا شەشىم قابىلداۋى – ستراتەگيالىق شەشىم بولدى.

نەتانياحۋ مەن ترامپ وزىق قارۋىن ايتىپ ماقتانعانىمەن، ونىڭ اۋادان جاسالمايتىنى انىق. ماقساتارىنا جەتۋ ءۇشىن ميللياردتاعان دوللار جۇمسادى. ونىڭ ءبارى ەكونوميكاعا سالماق. ەكونوميكا كەرى كەتسە حالىقتىڭ سەنىمىنە سەلكەۋ تۇسەدى. بۇنىڭ بەلگىلەرى يراننان بۇرىن يزرايل مەن امەريكادا انىق بايقالدى. يران پرەزيدەنتى اتاپ وتكەندەي بۇل جولعى سوعىستا جويىتتەردىڭ اقپاراتتىق شابۋىلىنا ەرمەگەن، جويقىن قارۋىنان قايمىقپاعان، ەل شەتىنە جاۋ كەلگەندە بىرلىگىن جوعالتپاعان يران حالقى جەڭدى.

Abai.kz