ءالىپتىڭ ارتىن باققانبىز. الەۋمەتتىك جەلى شۋ ەتە قالعاندا ەلپ ەتە تۇسپەدىك. ايقايعا اتتان قوسىپ، اتاق شىعارۋدان اۋلاقپىز.

ءيا، بايىپتى پىكىرلەر كەيىن شىقتى. بەرىك اعامىزدىڭ، گۇلماريا اپامىزدىڭ تاراپتارىنان. ەكەۋى ءوز جازعاندارىن تولىقتىرۋ مەن قورىتىندىلاۋعا ورالىپ تا سوقتى. ءبارىن وقىدىق.

بۇكىل قوعام دەمەسەك تە، پىكىر ايتقاندار ەكىگە جارىلدى. بۇل قازاق ءۇشىن وتىز جىلدىڭ ىشىندە قالىپتاسىپ، ادەپكى كورىنىسكە اينالىپ كەتكەن.

ءبارىن وقىدىق دەگەنمەن ءبىر نارسە ءالى كوزىمىزگە تۇسكەن جوق. اڭگىمەمىز سول تۋرالى.

ابايدىڭ «جيدەباي-ءبورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدىق قورىق-مۋزەيى ديرەكتسياسى تاراپىنان رەسمي مالىمدەمە كۇتكەنبىز. ءاليانىڭ ءاجۋاسى وسى مەكەمەگە قاراستى جيدەبايداعى ابايدىڭ مۋزەي-ۇيىندە تۇسىرىلگەن. دەمەك، ابايدىڭ «جيدەباي-ءبورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدىق قورىق-مۋزەيى ديرەكتسياسى رەسمي مالىمدەمە تاراتۋى كەرەك ەدى.

نەگە؟

ءاليانىڭ ءاجۋاسىنا قاراعاندا بۇكىل مۋزەي ابايدىڭ ءوز ايەلىن «نەتكەنىن» كورسەتۋ، دالەلدەۋ ءۇشىن قۇرىلعان، جادىگەرلەر سول ءۇشىن جيناقتالعان بولىپ شىعادى. بۇل وسى مۋزەيدى قۇرعىزعان، وندا قىزمەت ەتكەن ادامدىڭ ءبارىن مازاقتاۋ بولىپ ەستىلەدى. اۋزىنان بايقاۋسىزدا شىعىپ كەتسە جارايدى. جوق، ءوزى ەكى رەت قايتالايدى. ءارى قاراي قاسىنداعى قۇربىسىنا ايتقىزباق بولادى. ءتىپتى، «ابايدىڭ ايەلىن نەتۋىن» بۇلارعا مۇلدە قاتىسى جوق، مۋزەيدى كورۋگە كەلگەن كىسىگە ايتقىزباق بولادى. ول كىسىدە ۇيات بار ەكەن، شەگىنشەكتەپ شىعىپ كەتتى.

دەمەك، ءاليا الدىن الا وسى ءۇشىن دايىندالىپ كەلگەن. ايتپەسە، ونى الەۋمەتتىك جەلىگە جۇكتەر مە ەدى. «ابەستىك ىستەپپىن-اۋ» دەپ توقتار ەدى عوي.

وسىنىڭ ءبارىن وي ەلەگىنەن وتكىزگەن سوڭ، ابايدىڭ «جيدەباي-ءبورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدىق قورىق-مۋزەيى ديرەكتسياسىنىڭ ارەكەتىن كۇتكەنبىز. جوق، ەشتەڭە بولماعانداي، تىپ-تىنىش وتىر.

ءيا، «نەتۋ» ءسوزى – بوقتىق ەمەس، قورلاۋ ەمەس، سوندىقتان قىلمىستىق نەمەسە اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا ارىز جازا المايسىڭ. بىراق، رۋحاني جاعىنان مۋزەيگە سۇراپىل نۇقسان كەلگەنى داۋسىز. سوندىقتان مەكەمە تاراپىنان ءالى دە بولسا مىنانداي ارەكەت ىستەلەدى دەپ كۇتەمىز:

- ءاليانىڭ قۇجاتتاعى تولىق اتى-ءجونى انىقتالادى. ويتكەنى، تالايلاردىڭ جەلىدەگى جامىلعى اتتارى قۇجاتتاعى اتتارىنان بولەك بولىپ شىعادى.

- مۋزەيدىڭ ديرەكتورى ارنايى بۇيرىق شىعارىپ، وسى ادامنىڭ (قوسىمشادا فوتوسىن كورسەتە وتىرىپ) بۇدان بىلاي مۋزەيگە كىرگىزىلمەۋىن كاسساعا، كۇزەتكە تاپسىرادى. ويتكەنى، وسى ادامنىڭ ويىنا ابايدىڭ تاعى ءبىر پەندەلىك ءىسى ءتۇسىپ، ول تۋرالى دا الەمگە ايگىلەۋى عاجاپ ەمەس. «ادام – پەندە، پەندە ءالسىز» دەپ جازعان ابايتانۋشىلاردىڭ ەڭ الدىڭعى قاتارىندا تۇرۋى ءتيىس م. ماعاۋين.

- كەلەسى بۇيرىقپەن نەمەسە وسى بۇيرىقتىڭ كەزەكتى پاراگرافى ەتىپ ابايدىڭ 180 جىلدىق تويى اياقتالعانشا مۋزەي ىشىندە بەينە، دىبىستىق جانە جانە فوتو ءتۇسىرىلىم جاساۋعا تىيىم سالادى. مۋزەيگە كەلىپ، بۇعان وكىنگەندەر بولادى ارينە. بىراق ولاردىڭ اراسىنان تاعى ءبىر «ءاليا» شىقپاسىنا كىم كەپىل.

جەتە مە، جوق!

ەندى ابايدىڭ «جيدەباي-ءبورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدىق قورىق-مۋزەيى ديرەكتسياسى 2018 جىلى قۇرىلۋىنا ءوزى اتسالىسقان «قازاقستان تۇلعالىق مۋزەيلەر قاۋىمداستىعى» قوعامدىق بىرلەستىگىنە كىرگەن 59 مۋزەيدى ءوزىنىڭ وسى شەشىمىنەن قۇلاعدار ەتەدى. ولاردىڭ ءاليانى كىرگىزۋ-كىرگىزبەۋى ءوز ىقتيارىندا. بىراق ساق بولعان ءجون. بۇل ادام ەرتەڭ احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۋزەي ۇيىندە تۇرىپ «احمەت اتامىز بادريسافانى وسى بولمەدە نەتكەن» دەپ جار سالۋى مۇمكىن عوي.

مىنە، وسىنداي ناقتى شارا عانا ساباق بولار ەدى. حالىققا. ۇرپاققا. ۇرپاققا تاربيە بەرۋى ءتيىس جۋرناليستەرگە. اتىن شىعارۋ ءۇشىن جەر ورتەپ جۇرەتىن بلوگەرلەرگە.

ال قوعامنىڭ ايىپتاعانى ەشتەڭە ەمەس. شىبىن شاققانداي بولمايدى.

كەشىرىم سۇراۋ دا ەشتەڭە ەمەس. كۇنى ەرتەڭ ۇمىتىلادى.

ءبىر رەت اششى ساباق بەرسە، سوندا عانا ساناعا شەگەلەنەدى.

قازاقتى قازاق ەتەمىن دەپ اششى ساباق بەرگەن اباي اتامىزدىڭ ءوزى ەمەس پە!

قاينار ولجاي

Abai.kz