تۋريزم – تەك ەكونوميكالىق تابىس ەمەس، ول – ەلدىڭ ءيميدجى!

بۇگىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «جاساندى ينتەللەكت داۋىرىندەگى قازاقستان: وزەكتى ماسەلەلەر جانە ونى تۇبەگەيلى تسيفرلىق وزگەرىستەر ارقىلى شەشۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالادى.
جولداۋدا ەل باسشىسى الداعى جوسپارلار تۋرالى اشىپ ايتتى.
«مەن سەناتقا ون جىل باسشىلىق ەتتىم. بۇل جۇمىستى قاشاندا زور مارتەبە ءارى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك دەپ سانادىم. سوندىقتان ماعان وسى مىنبەردەن پارلامەنتتىك رەفورما تۋرالى ايتۋ وڭاي ەمەس. سوعان قاراماستان مەن ءدال بۇگىن ەلىمىزدە كوپ ۇزاماي ءبىر پالاتالى پارلامەنت قۇرۋ تۋرالى باستاما كوتەرگىم كەلەدى.
بىردەن ايتايىن، بۇل – وتە ماڭىزدى ماسەلە. ونى اسىعىس جۇزەگە اسىرۋعا بولمايدى. بۇل رەفورما ازاماتتىق سەكتوردا، ساراپشىلار ورتاسىندا، سونداي-اق، ارينە، قازىرگى پارلامەنتتە جان-جاقتى تالقىلانۋى قاجەت»، - دەدى.
سونىمەن بىرگە الدا وتەتىن رەفورمانىڭ ءمان-ماڭىزى ايرىقشا ەكەنىن ەسكەرۋ كەرەكتىگىن، ونى تالقىلاۋعا ءبىر جىل ۋاقىت قاجەت ەكەنىن ايتتى.
ءبىز اتالعان جولداۋدا ايتىلعان كەي ماسەلەلەر تۋرالى پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى جارقىنبەك امانتايۇلىنىڭ پىكىرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.
جارقىنبەك امانتايۇلى:
– بۇگىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ءداستۇرلى جولداۋىن جاريالاپ، ەلدىڭ بۇگىنى مەن بولاشاعىن ايقىندايتىن نەگىزگى مىندەتتەردى سارالاپ بەردى. ارينە، ستراتەگيالىق باسىمدىقتارمەن بىرگە ناقتى شەشىمدى قاجەت ەتەتىن تۇيتكىلدەر دە كوتەرىلدى. سولاردىڭ ءبىرى – تۋريزم سالاسى.
بۇگىندە تۋريزم – الەمدەگى ەڭ تابىستى سالانىڭ ءبىرى. دۇنيەجۇزىلىك كورسەتكىش بويىنشا ول جاھاندىق ەكونوميكانىڭ شامامەن 10 پايىزىن قۇرايدى. بۇل – ميللياردتاعان قارجى اينالىمى مەن ميلليونداعان جۇمىس ورنى. قازاقستان دا وسى باعىتتى دامىتۋعا تالپىنىپ كەلەدى. الايدا جىلدار بويى قۇيىلعان قارجىنىڭ قايتارىمى ماردىمسىز، ناتيجە ءالى كۇنگە دەيىن كوڭىل كونشىتپەيدى.
الەم تاجىريبەسى ايقىن دالەل. ماسەلەن، ماكاو، مالديۆ، گرەنادا ەلدەرى تابىسىنىڭ 80 پايىزدان استامىن تۋريزمنەن تابادى. WTTC, UNWTO سىندى حالىقارالىق ۇيىمدارىنىڭ ەسەبى بويىنشا، 2023 جىلى ورتا ازيادا قىرعىزستان ەكونوميكاسىنىڭ 22 پايىزى، تاجىكستاننىڭ – 14 پايىزى، وزبەكستاننىڭ – 10 پايىزى تۋريزم ەسەبىنەن قالىپتاستى. قازاقستاندا بۇل كورسەتكىش بار بولعانى 5 پايىز.
وزبەكستان سوڭعى جىلدارى ينفراقۇرىلىمدى جۇيەلى تۇردە دامىتىپ، سەرۆيستى جاقسارتىپ كەلەدى. تاشكەنت پەن سامارقاندى جالعاعان جوعارى جىلدامدىقتى پويىز – سونىڭ ايقىن مىسالى. بىزدە، وكىنىشكە قاراي، جول ساپاسى، اۋە قاتىناسى، قوناقۇي قىزمەتى سياقتى ماسەلەلەر ءالى كۇنگە شەشىمىن تاپپاي وتىر.
قازاقستاندا تۋريستەردى تارتۋعا الەۋەتى زور الاكول، بۋراباي، بالقاش، التاي، الاتاۋ سياقتى بىرقاتار باعىت بار. تابيعاتى كوركەم، تاريحى باي مەكەندەرىمىزدىڭ مۇمكىندىگى مول. بىراق باستى تۇيتكىل – جەتۋ قيىندىعى، بيلەت تاپشىلىعى جانە قىمبات باعا.
ماسەلەن، الاكولدە ەكى ادام ءبىر اپتا دەمالۋى ءۇشىن 500 مىڭنان 1 ميلليون تەڭگەگە دەيىن شىعىندالادى. بۇل تۇركيا، مىسىر نەمەسە تايلاندتاعى كۋرورتتارعا جۇمسالاتىن قارجىمەن شامالاس. بىراق قىزمەت ساپاسى سالىستىرۋعا كەلمەيدى: انتالياداعى قوناقۇي مەن الاكولدەگى دەمالىس ورتالىعىنىڭ دەڭگەيى جەر مەن كوكتەي.
وسىدان بارىپ ءبىر سۇراق تۋىندايدى: ەگەر باعا بىردەي بولعاندا ساپا نەگە تەڭ ەمەس؟ بۇل – ىشكى ءتۋريزمنىڭ باستى قايشىلىعى.
بيىلعى جازدا الاكول ايماعىنداعى بىرقاتار ءتۇيىندى ماسەلەلەر تىكەلەي پرەزيدەنت نازارىن اۋداردى. مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە ماسەلەنى شۇعىل شەشۋدى تاپسىردى. بۇعان دەيىن دە قاسىم-جومارت توقاەۆ ءتۋريزمدى دامىتۋ جونىندەگى كەڭەستە ينفراقۇرىلىمدى تۇبەگەيلى جاقسارتپاي، ساپالى سەرۆيس ەنگىزبەي، تۋريزم سالاسىنىڭ دامۋى مۇمكىن ەمەستىگىن اشىق ايتقان بولاتىن. بۇگىن تاعى پرەزيدەنت ءوزىنىڭ جولداۋىندا تۋريزم سالاسىنا ارنايى توقتالىپ، سالانى كەشىكتىرە بەرمەي دامىتۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى.
تۋريزم – تەك ەكونوميكالىق تابىس كوزى عانا ەمەس، ول – ەلدىڭ ءيميدجى، مادەنيەتى مەن تاريحىن تانىتاتىن ماڭىزدى سالا. سوندىقتان قازاقستانداعى ءتۋريزمنىڭ ءتىرىلۋى ەڭ الدىمەن ينفراقۇرىلىم مەن قىزمەت ساپاسىن تۇبەگەيلى جاقسارتۋعا بايلانىستى. جول، اۋە قاتىناسى، قوناقۇي مادەنيەتى، قولجەتىمدى باعا، ساپالى سەرۆيس – وسى تورتتاعاندى شەشپەيىنشە، قازاقستان ءتۋريزمنىڭ جاڭا تىنىسىن اشا المايدى.
Abai.kz