وتكەن اپتادا، 2025 جىلدىڭ 26-28 قاراشاسى ارالىعىندا، تۇركيانىڭ انكارا ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ ارنايى شاقىرۋىمەن «رەسپۋبليكا جانە كوممۋنيكاتسيا» (CİSEM2025) اتتى ماڭىزدى حالىقارالىق سيمپوزيۋمعا قاتىسىپ قايتتىق.

العاش رەت 2023 جىلى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان بۇل سيمپوزيۋم كوممۋنيكاتسيا سالاسىنداعى (جۋرناليستيكا، مەديا جانە قوعاممەن بايلانىس) ءبىلىم بەرۋدىڭ تاريحي دامۋىن، قازىرگى جاي-كۇيىن جانە بولاشاق باعىتىن سىني، ەركىن جانە كەشەندى تۇرعىدا تالقىلاۋدى ماقسات ەتەدى.

بيىل ءۇشىنشى رەت وتكىزىلىپ وتىرعان عىلىمي جيىننىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – ونىڭ انكارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عانا ەمەس، بۇكىل تۇركيا، تاياۋ شىعىس جانە ەۋروپا كەڭىستىگىندەگى ەڭ بەدەلدى ءارى تامىرى تەرەڭ ءبىلىم وردالارىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالاتىن كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ (İLEF) 60 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالۋى.

بۇل عىلىمي باسقوسۋ كوممۋنيكاتسيا، جۋرناليستيكا، اقپارات جانە قوعاممەن بايلانىس سالالارىنداعى ءبىلىم بەرۋدىڭ وتكەنى مەن بۇگىنىنە تالداۋ جاساپ، بولاشاق باعىتتارىن ايقىنداۋعا ارنالعان مازمۇنى تەرەڭ، اۋقىمدى جيىن بولدى.

سيمپوزيۋمنىڭ اشىلۋ ءراسىمىن ۇيىمداستىرۋ القاسىنىڭ ءتورايىمى، انكارا ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ پروفەسسورى، عىلىم دوكتورى چاعلا قۇبىلاي كاميلوعلۋ حانىم اشىپ، تۇركيا جۋرناليستيكاسىنىڭ بۇگىنگى وزەكتى ماسەلەلەرىنە توقتالدى.

ودان كەيىن انكارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، پروفەسسور دوكتور نەجدەت ءۇنۇۆار مىرزا جانە فاكۋلتەت دەكانىنىڭ ورىنباسارى، پروفەسسور دوكتور اسلى ياعمۇرلۋ دارا حانىم قاتىسۋشىلارعا ارنالعان جۇرەكجاردى قۇتتىقتاۋ سوزدەرىن جەتكىزدى.

القالى جيىننىڭ العاشقى پلەنارلىق ماجىلىسىندە تۇركيانىڭ بەدەلدى عالىمدارىنىڭ مازمۇنى تەرەڭ باياندامالارىن تىڭدادىق.

پروفەسسور دوكتور ويا توكگوز حانىم ەلدەگى ۋنيۆەرسيتەتتەردە جۋرناليستيكا بولىمدەرىنىڭ اشىلۋ تاريحىنا كاسىبي ءارى ناقتى تالداۋ جاساسا، ىستامبۇلدان ونلاين قوسىلعان پروفەسسور دوكتور ايسەل ازيز حانىم جاساندى ينتەللەكتىنىڭ كوممۋنيكاتسيا سالاسىن وقىتۋ ۇدەرىسىنە تيگىزەر ىقپالى، مۇمكىندىكتەرى، تاۋەكەلدەرى جانە قۇرىلىمدىق وزگەرىستەرى جونىندە جان-جاقتى باياندادى.

ايتا كەتەرلىگى، 1952 جىلى باستاۋىش مەكتەپكە بارىپ، 1964 جىلى انكارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الەۋمەتتىك عىلىمدار فاكۋلتەتىن ءتامامداپ، 1969 جىلى ءدال وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءباسپاسوز جوعارى مەكتەبىندە اكادەميالىق جولىن باستاعان پروفەسسور دوكتور ايسەل ازيز حانىمنىڭ بۇگىندە جاساندى ينتەللەكت سالاسىنداعى عىلىمي ىزدەنىستەرگە زور سەرپىن بەرىپ وتىرعانى ەرەكشە قۇرمەتكە لايىق.

ءبىز انكارا ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ CİSEM2025 سيمپوزيۋمىنداعى جارىسسوزدەردە قازاقستان مەن تۇركيا ۋنيۆەرسيتەتتەرى اراسىنداعى كوممۋنيكاتسيا سالاسىنداعى عىلىمي ارىپتەستىكتىڭ ساياسي، الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق ماڭىزدىلىعىنا ارنالعان بايانداما جاسادىق.

سيمپوزيۋمعا قاتىسۋشىلار مەن ۇيىمداستىرۋشىلاردى «بولاشاق» حالىقارالىق باعدارلاماسى اياسىنداعى «500 عالىم» جوباسى بويىنشا 2024 جىلدىڭ قىركۇيەگى مەن 2025 جىلدىڭ تامىزى ارالىعىندا انكارا قالاسىندا جۇرگىزىلگەن ءبىر جىلدىق عىلىمي تاعىلىمدامامىزدىڭ ناتيجەلەرىمەن تانىستىردىق.

ءبىزدىڭ CİSEM2025 سيمپوزيۋمىنداعى باياندامامىزدا جوعارىداعى عىلىمي تاعىلىمداما بارىسىندا اتقارىلعان «تۇركيا رەسپۋبليكاسىندا مەديا سالاسىندا عىلىمي زەرتتەۋ جۇرگىزۋ تاجىريبەسى» تاقىرىبىنداعى كەشەندى زەرتتەۋ جۇمىستارىمىزدىڭ نەگىزگى تۇجىرىمدارى ۇسىنىلدى.

جالپى العاندا، تۇركيا ۋنيۆەرسيتەتتەرىندەگى كوممۋنيكاتسيا، جۋرناليستيكا، اقپارات جانە قوعاممەن بايلانىس سالاسىنىڭ دامۋى قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارى ءۇشىن ۇلگى بولاتىن تۇستارعا باي.

اسىرەسە تۇركيا عالىمدارىنىڭ ۇيىمشىلدىعى، اكادەميالىق قاۋىمداستىقتىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن جاناشىرلىعى، زاماناۋي جاڭاشىلدىقتى جىلدام قابىلداۋى، وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەرگە جاسالعان كەڭ كولەمدى جاعداي – مۇنىڭ ءبارى بىزدە دە جۇزەگە اسسا دەگەن تىلەك تۋدىرادى.

مىسالعا، تۇركيادا 208 ۋنيۆەرسيتەت بار (ونىڭ 129-ى مەملەكەتتىك، 75-ءى جەكە قور ۋنيۆەرسيتەتتەرى، ال 4-ەۋى جەكە قورلاردىڭ جوعارى كاسىپتىك مەكتەپتەرى). سونىڭ ىشىندە 75 ۋنيۆەرسيتەتتە تولىققاندى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرى جۇمىس ىستەيدى. بۇل – كوممۋنيكاتسيا سالاسىنىڭ ينستيتۋتسيونالدىق دەڭگەيدە جاقسى دامىعانىنىڭ ايقىن دالەلى.

1989 جىلى يۋنەسكو باستاماسىمەن تۇركيادا كوممۋنيكاتسيا زەرتتەۋلەرى قاۋىمداستىعى (İLAD) قۇرىلىپ، كوممۋنيكاتسيا سالاسىنداعى عىلىمي زەرتتەۋلەردى قولداۋدىڭ جانە ساپانى ارتتىرۋدىڭ ماڭىزدى ورتالىعىنا اينالدى.

2016 جىلى كوممۋنيكاتسيا ءبىلىمىن باعالاۋ جانە اككرەديتتەۋ كەڭەسى (İLEDAK) قۇرىلىپ، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ ساپاسىن كاسىبي دەڭگەيدە باعالاۋ جانە اككرەديتتەۋ ءىسىن جۇيەگە كەلتىردى.

İLEDAK-تىڭ نەگىزگى ماقساتى – كوممۋنيكاتسيا سالاسىنىڭ ءوز ىشىندە جانە وعان جاقىن وزگە دە عىلىمي سالالارداعى كوممۋنيكاتسيا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن اككرەديتتەۋ، باعالاۋ جانە اقپاراتتىق-ادىستەمەلىك جۇمىستار جۇرگىزۋ.

ياعني تۇركيا ۋنيۆەرسيتەتتەرىندەگى كوممۋنيكاتسيا، جۋرناليستيكا جانە اقپارات ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ جۇمىسىنا وسى سالانىڭ كاسىبي ماماندارى باعا بەرىپ، اككرەديتتەۋدەن وتكىزەدى.

2000 جىلدان بەرى تۇركياداعى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرى دەكاندارىنىڭ كەڭەسى (İLDEK) ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەپ، وقۋ باعدارلامالارىن جاڭارتىپ، ەڭبەك نارىعىنداعى وزگەرىستەرگە بەيىمدەپ، تۇلەكتەردىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە باسەكەگە قابىلەتتى بولۋىنا ىقپال ەتىپ كەلەدى.

بۇل كەڭەس تۇركياداعى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا ساراپتاما جۇرگىزىپ، ۇسىنىستار بەرەدى، وقۋ باعدارلامالارىن جاڭارتىپ وتىرادى، تۇلەكتەردىڭ ەڭبەك نارىعىندا شەتەلدىك ارىپتەستەرىمەن باسەكەلەسە الۋىن قامتاماسىز ەتەدى.

انكارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق رەيتينگتەردەگى ورنى دا ونىڭ بەدەلىن ايقىنداي تۇسەدى: QS World University Rankings – 697, QS WUR Ranking By Subject – 51–120, QS Sustainability Ranking – 486, ال Europe University Rankings – Western Asia تىزىمىندە 10-ورىندا تۇر.

انكارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتى بۇگىندە تۇركيا عانا ەمەس، بۇكىل تاياۋ شىعىس پەن ەۋروپانىڭ بىرقاتار ەلدەرى ءۇشىن جۋرناليستيكا جانە اقپارات سالاسىنداعى بىلىكتى ماماندار دايارلايتىن جەتەكشى ورتالىق سانالادى.

2025 جىلعى 27 تامىزدا پەتروپاۆل قالاسىنداعى ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى مەن انكارا ۋنيۆەرسيتەتى اراسىندا اكادەميالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى ماڭىزدى حاتتاماعا قول قويىلعانىن دا اتاپ وتكەن ءجون.

بۇل كەلىسىم الداعى ۋاقىتتا بىرلەسكەن عىلىمي جوبالارعا، اكادەميالىق ۇتقىرلىققا جانە جۋرناليستيكا مەن كوممۋنيكاتسيا سالاسىنداعى ورتاق باستامالارعا جول اشادى.

قورىتا ايتقاندا، تۇركيا ۋنيۆەرسيتەتتەرىنەن ۇيرەنەرىمىز مول ەكەنىن ايقىن اڭعاردىق.

تۇركياعا جاساعان كەزەكتى عىلىمي-اكادەميالىق ساپارىمىزدان: «شىركىن، قازاقستاندا دا پروفەسسور-وقىتۋشىلار مەن عالىمدار ءۇشىن ءدال وسىنداي قولايلى، جان-جاقتى جاعداي جاسالسا عوي!» دەگەن ويمەن ورالدىق.

مىرزانتاي قوجابايۇلى جاقىپ،

ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى «جۋرناليستيكا جانە الەۋمەتتىك عىلىمدار» كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى

Abai.kz