ەندiگi ەلگە بەلگiلi بولعانداي، وتكەن جۇما كۇنi استانادا نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن كاسiپكەرلەر كەڭەسiنiڭ بiرiنشi وتىرىسى ءوتتi. ەل ەكونوميكاسىنىڭ يننوۆاتسيالىق-يندۋستريالياق دامۋ باعىتىن ءسوز ەتكەن جيىنعا قازاقستاننىڭ بارلىق بەتكە ۇستار ۇلتتىق iسكەرلەرi جينالدى.

ەگەر وسى جيىندى ۇكiمەتتiك تەلەارنالار ءۇزiپ-جۇلىپ كورسەتپەگەندە، نۇرسۇلتان نازارباەۆ كاسiپكەرلەرمەن بiرلەسiپ، ەلدi دامىتۋدىڭ جوسپارىن جاساپ جاتىر دەپ مالدانعانداي ەكەنبiز. سويتسەك، بۇل وتىرىس وتاندىق بيزنەس وكiلدەرiنiڭ ەل پرەزيدەنتiنەن سوگiس پەن ەسكەرتۋ الاتىن جيىنى بولىپ شىقتى. جاڭا عاسىردىڭ باسىندا، وسىعان ۇقساس بiر كەڭەستە، پرەزيدەنت: «ءبارiڭدi قولدارىڭنان جەتەكتەپ، سوتقا اپارا الامىن»، - دەگەن ەدi. كوپ كەشiك­پەي مەم­لەكەتتiك قىزمەت­تەگi عالىم­جان جاقيانوۆ پەن بيزنەسمەن مۇحتار ءابiلا­زوۆ جەتi-سەگiز جىلدان اباقتىعا قامالعان بولاتىن. سول كەزەڭنەن باستالعان قۋدالاۋ كۇنi بۇگiنگە دەيiن جالعاسۋدا. كاسiپ­كەر­لەر كەڭەسiنiڭ سوڭعى جيىنى دا سول سارىندى ەسكەرتۋ مەن ۇركiتۋدiڭ توڭiرەگiندە وتكەن سياقتى.

ەندiگi ەلگە بەلگiلi بولعانداي، وتكەن جۇما كۇنi استانادا نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن كاسiپكەرلەر كەڭەسiنiڭ بiرiنشi وتىرىسى ءوتتi. ەل ەكونوميكاسىنىڭ يننوۆاتسيالىق-يندۋستريالياق دامۋ باعىتىن ءسوز ەتكەن جيىنعا قازاقستاننىڭ بارلىق بەتكە ۇستار ۇلتتىق iسكەرلەرi جينالدى.

ەگەر وسى جيىندى ۇكiمەتتiك تەلەارنالار ءۇزiپ-جۇلىپ كورسەتپەگەندە، نۇرسۇلتان نازارباەۆ كاسiپكەرلەرمەن بiرلەسiپ، ەلدi دامىتۋدىڭ جوسپارىن جاساپ جاتىر دەپ مالدانعانداي ەكەنبiز. سويتسەك، بۇل وتىرىس وتاندىق بيزنەس وكiلدەرiنiڭ ەل پرەزيدەنتiنەن سوگiس پەن ەسكەرتۋ الاتىن جيىنى بولىپ شىقتى. جاڭا عاسىردىڭ باسىندا، وسىعان ۇقساس بiر كەڭەستە، پرەزيدەنت: «ءبارiڭدi قولدارىڭنان جەتەكتەپ، سوتقا اپارا الامىن»، - دەگەن ەدi. كوپ كەشiك­پەي مەم­لەكەتتiك قىزمەت­تەگi عالىم­جان جاقيانوۆ پەن بيزنەسمەن مۇحتار ءابiلا­زوۆ جەتi-سەگiز جىلدان اباقتىعا قامالعان بولاتىن. سول كەزەڭنەن باستالعان قۋدالاۋ كۇنi بۇگiنگە دەيiن جالعاسۋدا. كاسiپ­كەر­لەر كەڭەسiنiڭ سوڭعى جيىنى دا سول سارىندى ەسكەرتۋ مەن ۇركiتۋدiڭ توڭiرەگiندە وتكەن سياقتى.

دەگەنمەن سول كەڭەس­تەگi «كەلەلi» اڭگiمەدەن بۇرىن، بiر «جانتىقتىڭ» سىرت كوزگە جيiركەنiشتi ارەكەتiن ايتپاسقا بولماي تۇر. «اتامەكەن» ۇلتتىق ەكونوميكالىق پالاتا توراعاسى ازات پەرۋاشەۆ دەگەن بiرەۋ: «مەن بۇگiن قازاقستاندىق بيز­نەسكە، جالپى، بۇكiل قوعامى­مىزعا قاتىسى بار تاعى بiر تاقى­رىپتى قوزعاعىم كەلiپ تۇر»، - دەپ، كاسiپكەرلەردi بيلiكتەن قورعاۋدىڭ ورنىنا، ولاردى ورعا جىعۋدىڭ ورايىمەن ءسوز سويلەدi. ازات پەرۋاشەۆ «بتا بانكتە» «جاسالعان» قيتۇر­قى «قىلمىستىق iس­تەر­دiڭ» بەتiن اشىپ، مىڭداعان سالىمشىلاردىڭ سەنiمi اياققا «تاپتالعانىن»، ولاردىڭ اقشا­لارى تالان-تاراجعا سالىنعانىن پروكۋروردىڭ پارمەنiمەن «پايىمدادى».

ال ازاتتىڭ ايقايىن اينالدىرىپ ايتار بولساق، مۇحتار ءابiلازوۆ قۋعىنعا ۇشىراعانعا دەيiن «بتا بانك» بۇتكiل تمد ەلدە­رiنiڭ iشiندەگi ەڭ iرi, قىزمەتi دۇپ-دۇرىس بانكتەردiڭ بiرەگەيi ەدi عوي. ونىڭ بۇرىس بولىپ كەتۋiنە بانكتi يەلەرiنەن تارتىپ العان ۇكiمەت سەبەپكەر بولماپ پا ەدi?!

ءابiلازوۆ ەلدiڭ بەدەلiن ءتۇسiردi. كەزiندە سiزدiڭ الدىڭىزعا كەلiپ، ءابiلازوۆ ءۇشiن كەپiلدiك بەرiپ، تۇرمەدەن بوساتۋدى وتiنگەن جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ اتى ينتەرنەتتە اتالۋدا دەپ، پەرۋاشەۆ پرەزيدەنتتiڭ ونسىز دا قايناپ تۇرعان تەمپەراتۋراسىن كوتەرiپ جiبەردi. ونىسى نازارباەۆ شۇيلiككەن «استانا توبىنىڭ» پرەزيدەنتi نۇرلان سماعۇلوۆ بولسا كەرەك.

ەسكەرتە كەتەيiك، نازارباەۆ سول جيىندا: «ونىڭ بiر توپ دوستارى، iشiندە سەن بارسىڭ، ماعان ءوتiنiش جازىپ، جەمقورلىعى ءۇشiن تۇرمەگە قامالعان ابiلازوۆكە كەشiرiم بەرۋدi سۇراپ، جازباشا كەپiلدiك بەردiڭدەر. سەندەر ماعان ول وتانعا قىزمەت ەتەدi دەپ، جازباشا انت بەردiڭدەر. ول دوستارىنىڭ بەتiنە تۇكiردi. سەندەر سوعان جاۋاپ بەرەسiڭدەر...» - دەگەن-دi.

نازارباەۆتىڭ سول ءسوزi وتقا ماي قۇيعانداي بولدى ما، پەرۋاشەۆ تا لەپiرiپ كەتتi: «ونىڭ جاساعان قىلمىستارى ءۇشiن كiم جاۋاپ بەرەدi?»، «قىلمىسكەر جازاعا تارتىلۋى كەرەك»، «ءوز حالقىنىڭ يگiلiگiنە قول سالعان ۇرى تۇرمەدە وتىرۋعا تيiس» دەگەن سىڭايدا سايرادى-اي كەلiپ.

ال پۇشايمان پەرۋاشەۆ قايدان شىققان پەرi دەرسiز؟ ول وسىدان ءۇش-ءتورت جىل بۇرىن اتىشۋلى ميللياردەر ماشكەۆيچ قارجىلاندىرعان ازاماتتىق پارتيانىڭ توراعاسى، قازاقستاننىڭ بايلىعىن سىرتقا تاسىعان وليگارحتىڭ وڭ قولى ەدi عوي. «قازاقستان اليۋمينيi» كورپوراتسياسى توبىندا «مايشەكەگە» (پاۆلودارلىقتار ماشكەۆيچتi وسىلاي اتايدى) قىزمەت ەتكەن ادام قازاقستاننىڭ بايلىعى مەن حالىقتىڭ قارجىسىنا قاي قيماسى قىشىپ قايعىرا قالدى ەكەن؟ ايتقىش بولسا، «مايشەكەنiڭ» ەل بايلىعىن شەتكە تاسىعانىن اشكەرەلەسە، «اتامەكەن» دەگەن اتى بار ۇيىمنىڭ اتاعىنا ساي قىزمەت قىلار ەدi. ال ءدال قازiر ونىڭ «ازاتى» دا، «اتامەكەنi» دە حالىققا قارايلاس ءمانi جوق، تەك «پەرۋاشەۆى» عانا ءپاتۋاسىز، پەرiپ جiبەرۋگە لايىق اتاۋلار بولدى. پەرۋاشەۆتىڭ پيعىلى پايىمدى بولسا، تيمۋر كۇلىباەۆقا قاتىستى بۇتكiل ينتەرنەت يiرiمiن جايلاپ العان جاعىمسىز جاعدايدىڭ جاي-جاپسارىن، اق-قاراسىن انىقتايىق دەپ، پرەزيدەنتكە ءوتiنiش بiلدiرمەس پە ەدi?!

دينارا مىرزاباەۆا،

«D»

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» № 09 (46) وت 3 مارتا 2010 گ