قازاقتىڭ اۋزىنداعى ءسوزىن انوتولي ايتتى
انتولي دەپ وتىرعانىمىز – سەنات دەپۋتاتى انتولي باشماكوۆ. كەشە استاناداعى مەديا ورتالىقتا ءباسپاسوز وكىلدەرىمەن كەزدەسۋ وتكىزگەن ول «كەرەك بولسا، رەسەيگە ۇگىت-ناسيحات ەكسپانتسياىن جاساۋىمىز» كەرەك دەپ سالدى. «ارينە، ەكسپانتسيا بولعاندا جاقسى ماعىناسىنداعى «ەكسپانتسيا» دەپ سوزىنە تۇزەتۋ دە ەنگىزىپ قويدى. اناتولي باشماكوۆ مىرزانىڭ قولىنداعى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، رەسەيدىڭ ومبى وبلىسىندا 110 مىڭ قازاق تۇرىپ، ءومىر ءسۇرىپ جاتقان كورىنەدى.
«مەن، - دەيدى سەناتور، - رەسەيگە بارعان ساپارىمنىڭ بارىندە ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ ماسەلەسىنە بيلىكتىڭ نازارىن اۋدارتۋعا تىرىسامىن. بىلتىر قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ۇسىنىسىمەن وبلىستىق اكىمشىلىك «قازاق مادەنيەتىنىڭ ومبى وبلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنداعى ءرولى» اتتى بايانداما جاسادى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە بىلتىردان باستاپ قازاق تىلىندە تەلەرديولار تيىسىنشە اقپارات تاراتا باستادى. ومبىدا قازاق مەكتەپتەرى بار. تاعى دا قازاق مەكتەپتەرى مەن فاكۋلتاتيۆتەر اشۋ جوسپارعا ەنگەن. جوعارى وقۋ ورىندارىندا قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرى وقىپ جاتىر».
باشماكوۆتىڭ «اۋزىنا ماي...» الايدا، رەسەيدە قانشا قازاق بار، قانشا قازاق مەكتەبى بار... بۇل سۇراقتارعا ناقتى جاۋاپ تابۋ وڭاي ەمەس. ويتكەنى رەسەيدەگى قازاق ماسەلەسى وسى ۋاقىتقا دەيىن كۇن تارتىبىنە قويىلعان ەمەس. كوشىپ كەلىپ جاتقان اعايىننىڭ دا اسا كوپ «ايقايى» ەستىلە بەرمەيدى. ونىڭ ۇستىنە، وسىنداعى ورىس دياسپوراسىنىڭ توبەسىنەن قۇس ۇشىرماي وتىرعان قازاق وكىمەتى رەسەي بيلىگىنە «مەنىڭ قازاعىمنىڭ قال-جايى قالاي؟» دەپ اشىق سۇراق قويا المايدى. ايتكەنمەندە، ءباسپاسوز وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەردىڭ بىرىندە پرەزيدەنت نازارباەۆ قازاق جۋرناليستەرىنە قاراتا: «سەندەر نەگە رەسەي باسشىسىنان رەسەيدەگى قازاق دياسپوراسىنىڭ جايىن، ونداعى قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەسى مەن قازاق مەكتەپتەرى تۋرالى سۇرامايسىڭدار؟»، - دەپ رەنىش بىلدىرگەنى بار. دەمەك، قالاي بولعاندا دا اقوردا الىس-جاقىنداعى اعايىننىڭ احۋالىنا بەي-جاي قاراي المايدى ەكەن. تەك سونى ايتۋدىڭ، جەتكىزۋدىڭ رەتىن تاپپاي ءجۇرۋى ىقتيمال. مىنە، سول ءسوزدى، ياعني قازاقتىڭ كوكەيىندەگىسى مەن اۋىزىنداعى ءسوزىن اناتولي باشماكوۆ ايتتى. اسىلى ايتقىزدى. بىراق، اناتوليدىكى ء«بارى جاقسىنىڭ» ەمەۋرىنىنە سايادى. «قازاق مەكتەپتەرى بار. جەتپەسە تاعى دا اشىلادى. قازاق تىلىندە حابار تاراتاتىن راديو مەن تەلەارنالار جۇمىس ىستەۋدە، ت.ب.». سەناتوردىڭ مۇنىسى بىزدەگى ورىس حالقى مەن تىلىنە جاسالىپ جاتقان قۇرمەت پەن ىزەتتىڭ شيرەگىنە تاتىمايدى. سوندىقتان، ساياسات پەن الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى ساراپتاپ پىكىر ءبىلدىرىپ جۇرەتىن قازاقتىڭ بەلسەندى ازاماتتارى رەسەيدەگى ەتنيكالىق قازاق تاعدىرىنا باسىم كوڭىل ءبولىپ، كۇندەلىكتى جاعدايىن جاريا ەتىپ وتىرۋى كەرەك شىعار.
Abai.kz