2

1957 جىلى 27-قىركۇيەكتە مۇحتار ومارحانۇلى اۋەزوۆتىڭ 60 جاسقا تولعان مەرەيتويى بۇكىلوداقتىق كولەمدە، مەملەكەتتىك دەڭگەيدە سالتاناتپەن اتالىپ ءوتتى. بۇل اۋەزوۆتىڭ زامانعا كەتكەن بار ەسەسىن قايتارعان جانە قازاق قاۋىمى بۇرىن-سوڭدى كورمەگەن رۋحاني شەرۋ بولدى. سونىڭ قارساڭىندا ۇيىمداستىرىلعان م.اۋەزوۆتىڭ شىعارماشىلىق جولى مەن «اباي جولى» تۋرالى عىلىمي كونفەرەنتسيانىڭ ماتەريالدارى جەكە كىتاپ بولىپ شىققاندىقتان دا ايتىلعان پىكىرلەردىڭ بارلىعىن بايانداپ جاتپايمىز.

تەك وسىدان التى جىل بۇرىن جەردەن الىپ، جەرگە سالعان قاتەلىكتەر مەن كەمشىلىكتەردىڭ ءبارى دە رومان-ەپوپەيانىڭ ۇلى جەتىستىگى بولىپ باعالاندى. سونىڭ ىشىندە پروفەسسور ت.ءنۇرتازيننىڭ «اباي جولىنداعى» جاعىمسىز بەينەلەر جانە قۇنانباي» تۋرالى ماقالاسى قۇنىن جويمايتىن قۇلىقتى پىكىرلەردىڭ ساناتىنا جاتادى. ال سالتاناتتى ءراسىمدى اشقان ع.مۇسىرەپوۆ پارتيا مەن كەڭەس وكىمەتىنىڭ قادىرىن ايتا كەلىپ:

«كيىز ۇيدە ساحنا شىمىلدىعىن العاش اشقان «ەڭلىك-كەبەك» تراگەدياسى قازاق تەاتر ونەرىنىڭ التىن قورىنا قوسىلدى. ال ءبىر كەزدەگى جاس مۇحتار قازىر كوپۇلتتى كەڭەس ادەبيەتىنىڭ اسا ءىرى ءسوز شەبەرلەرىنىڭ بىرىنە، كورنەكتى كەڭەستىك قوعام قايراتكەرىنە اينالدى. ونىڭ بۋرىل تارتقان شاشىنا اكادەميك دەگەن داڭقتى اتاق لاۆرى كورىك بەرىپ تۇر. مۇحتار اۋەزوۆ ەڭ الدىمەن جازۋشى، جازۋشى بولعاندا دا داڭقتى جازۋشى. ونىڭ ادەبيەتتەگى بولسىن، ونەردەگى بولسىن شىعارمالارىنداعى بارلىق شىنايى تالانتقا ءتان قاسيەت – ادامگەرشىلىكتىڭ مولدىعى، قاراپايىمدىلىعى جانە انىقتىعى. ول قاشاندا قايتپاس قوزعالىسقا تولى قۇشتارلىقپەن جانە تەرەڭ ماعىنالى پوەتيكالىق كوڭىل-كۇيدەگى بولمىسىمەن، تىرشىلىكتىڭ قۋاتتى كۇشىمەن، شىنايى سەزىمىمەن باۋراپ الاتىن جىگەرلى تۇلعا. اۋەزوۆتىڭ قاراپايمىدىلىعى – تىرىسقاق قاراپايىمدىلىق ەمەس، حالىقشىل بولىپ كورىنگىسى كەلگەن جالعان قاراپايىمدىلىق ەمەس. وعان الدەنەدەن دامەتەتىن، كوپشىلىكتىڭ قولى جەتە بەرمەيتىن مىرزالىق پەن مىنشىلدىك جات»,– دەپ ءدال جانە شىنايى مىنەزدەمە بەردى.

بۇعان قاراعاندا ءسابيت مۇقانوۆتىڭ بايانداماسى جەڭىل، اۋىزەكى سويلەۋ مانەرىنە قۇرىلدى. كەيدە ءازىلى مەن شىمشۋى ارالاس، كەيدە شىنى مەن جورتاعى ارالاس بۇل ءسوز – ولاردىڭ تىستەسكەن ومىرىندەگى مىنبەدەن ايتىلعان العاشقى لەبىز بولعاندىقتان دا تۇينەكتى تۇستاردى عانا تۇيىنشەكتەپ بەرەمىز:

ءسابيت مۇقانوۆتىڭ ءسوزى ءوزى ءومىر بويى تاباندى تۇردە كۇرەسىپ، «اشكەرەلەپ كەلگەن، اشكەرەلەي بەرەتىن» مورگانيزمگە، ۆيلياميزمگە، تەكتىك تۇقىمعا قارسى «ماركستىك-ديالەكتيكا» تۇرعىسىنداعى ۇستانىمىن ۇمىتىپ، ماقتاي وتىرىپ ماقتامەن ىساتىن، ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى اشىق ايتىلمايتىن باستى قۇپيانى ەمەۋىرىن ەتىپ:

«ۇرىقسىز ەشنارسە ونبەيتىنىن ءبىز بيولوگيا زاڭىنان جاقسى بىلەمىز. جەر قانشا قۇنارلى بولعانىمەن، ءدان سەپپەسە ەشبىر وسىمدىك شىقپايدى. جاقسى داننەن – جاقسى ءونىم، جامان داننەن – جامان ءونىم الامىز. ولاي بولسا، ەگەر، مۇحتار جامان بولسا، ونى قانشاما ماپەلەگەنىڭمەن، قازىرگى جاقسى مۇحتار وسپەس ەدى، ونىڭ ورىنىنا ادەتتەگى مۇحتاردىڭ بىرەۋى عانا وسەر ەدى»،– دەپ ءتىلىنىڭ استىنا مارجان قويا سويلەدى.

وسى ءبىر ناعاشى مەن جيەننىڭ اراسىنداعى «مىسىق جىميىس» پەن «قازاقى تابا» ەكى تۇلعانىڭ اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى بۇزعان باستى كىلتيپاننىڭ ءبىرى. سول ء«ۇنسىز مىسقىلىنا» تيىم سالماۋى ارقىلى ءسابيت نەنى دالەلدەگىسى كەلدى؟ ءوزىنىڭ ع.مۇسىرەپوۆكە جازعان حاتىندا مۇحتاردىڭ سول كۇنى مۇنىڭ سوزىنە ريزا بولماۋىنىڭ سەبەبى – ونىڭ ماقتاۋىنىڭ جەتپەۋىندە ەمەس، جوعارىداعى مىسقىلدىڭ استارىندا ەدى. تىم قۇرىعاندا سول كۇنى جۇرتشىلىقتىڭ كوزىنشە ميىعىنان جىميماسا دا بولاتىن با ەدى؟ كەيدە ءىرى تۇلعالاردىڭ وسىنداي قازاقشىلىققا كەلگەندە ارىنىن باسا الماي قالاتىن وسالدىعى بولاتىنى دا وكىنىشتى. بۇل ولاردىڭ اراسىن بۇرىنعىدان دا ۋشىقتىرىپ، بىرىنە-ءبىرىن تىتىركەندىرە تىكسىندىرىپ قويدى. ۇلتتىق سابيلىك تۇيسىك – ۇلىلارعا دا ءتان.

قازاق اراسىندا تارالعان الدەبىر «قازاقى داقپىرتقا ەمەۋىرىن» تانىتىپ، تەگىن مەڭزەپ، ودان قايتا شىعارماشىلىعىنا كوشىپ:

«1921 جىلى جازىلعان «قورعانسىزدىڭ» كۇنى اڭگىمەسىمەن-اق ول قازاق ادەبيەتىندەگى پروزا سالاسىنداعى اڭگىمە جانرىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەردى»,– دەپ باعا بەردى.

بۇدان كەيىن، تاعى دا ەردىڭ ەكى جاعىنا كەزەك-كەزەك اۋناپ الدى:

«سول كەزدەگى قالىپتاسقان تاريحي جاعدايعا بايلانىستى مۇحتار اۋەزوۆ قازاق كەڭەس ادەبيەتىنە 30-جىلداردىڭ باسىندا كەلىپ قوسىلدى. اۋەزوۆ جولداس 1932-جىلى باسپاسوزگە جاريالانعان ماقالاسىندا ءوزىنىڭ قاتەلىكتەرىن اشىق مويىنداپ، ونى سىناعان بولاتىن. سوندىقتان دا وتكەنگە قايتىپ ورالىپ، تاريحتىڭ ارحيۆ سورەسىن اقتارۋدىڭ قاجەتى از»,– دەي كەلىپ دراماتۋرگياسىنا توقتالدى دا، تاعى دا بۇلكىلدەتە قارماعىن تارتتى.

«وسىنداي، جاقسى شىعارمالاردىڭ اراسىندا «وكتيابر ءۇشىن»، «الما باعىندا»، «تاستۇلەكتەر» پەساسى مەن» «ىزدەر» سياقتى دۇنيەلەرى دە بار. ولار مۇحتار اۋەزوۆتىڭ قالامىنان شىققان شىعارمالار دەۋگە تاتىمايدى»,– دەپ تاعى ءبىر سيپاي قامشىلادى.

«ەگەردە شىندىعىن ايتساق، وندا اباي قۇنانباەۆتى الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى تەك مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ارقاسىندا ءبىلدى. سوندىقتان دا ءبىز بۇگىن، سالتاناتتى كۇنى، ءبىزدىڭ مەرەيتوي يەسىنە – ءبىزدىڭ حالىقىمىزدىڭ ۇلى پەرزەنتى اباي اعانىڭ اتىنان العىس ايتامىز. كەز-كەلگەن، ءتىپتى ەڭ ۇزدىك شىعارمانىڭ وزىندە دە كەمشىلىك بولادى. ونداي كەمشىلىك «اباي» رومانىندا دا بار، الايدا ءبىزدىڭ مىنا ۇلكەن مەرەكەمىزدە ونى كورسەتىپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق»,– دەپ «سىلق ەتكىزە» تاستاي سالدى.

مۇنى تىڭداپ وتىرعان مۇحتار قانداي كوڭىل-كۇيدە بولدى؟ لىپ-لىپ ەتكەن وتكىر ۇستارانىڭ جۇزىمەن جۇرگەندەي اسەر بيلەپ، ءبىر قىزارىپ، ءبىر سۇرلانىپ وتىردى ما، جوق، ونىڭ ءبارىن دە سالتاناتتىڭ قۋانىشى باسىپ كەتتى مە؟ س.مۇقانوۆ ءوزىنىڭ ع.مۇسىرەپوۆكە جازعان حاتىندا:

«ول الپىس جىلدىق يۋبيلەيىنىڭ ۇستىندە سونشا قۇرمەت كورسەتكەن، ابىروي اپەرگەن پارتيا مەن ۇكىمەتكە حالىق الدىندا راحمەت ايتۋدىڭ ورنىنا، الدەقايداعى ميفتىك «پارناسىنا» شىعىپ، تاسىلقوي «پەگاسىنا» ءمىنىپ، ەش جەردە قۇيرىعىن ۇستاتپاي، الدەنە جۇمباقتاردى ايتىپ كەتتى. «قۇيرىعى بۋىرىلدىق» وسى. بۇنى مەن ءوزىم، جاقسىلىققا تۇكىرۋ دەپ سانايمىن. سوندا وسىنى احمەت ايتقانداي «الجىعاندىقتان» ىستەپ تۇرعان جوق. الجىسا، ەرتەڭىندە اكادەميادا كەشە كۇرمەلگەن ءتىلى نەگە شەشىلىپ، «سۇيىكتى ەلىم»، «التىن بەسىگىم!» – دەپ اعىلىپ كەتتى؟!. ءىشىن بەرمەۋگە، ەڭ قاتتى ادامنىڭ بىرەۋى ەكەن بۇل. اۋا رايىنا قارايتىندارعا وسىدان ۇيرەنۋ كەرەك ەكەن»,– دەۋىنىڭ استارىندا سونداي الاكوڭىلدىك جاتپادى ما ەكەن؟

سودان كەيىن س.مۇقانوۆ:

ء«بىز الداعى ۋاقىتتا سىزدەن بۇگىنگى شىندىق تۋرالى، ءبىزدىڭ ءومىرىمىز تۋرالى ۇلكەن شىعارما كۇتەمىز، ونىڭ كوركەمدىك قۇندىلىعىنىڭ «اباي» رومانىنان كەم بولماۋىن قالايمىز», – دەگەن ەجەلگى تىلەگىن قايتالاپ ايتتى.

بۇل تالاپتى ورىنداۋ مۇمكىن بە ەدى؟ شاكىرتى ح.سۇيىنشاليەۆ سونداي تىلەك بىلدىرگەندە: «سەن نە دەپ تۇرسىڭ؟ «ابايدان» ارتىق شىعارما بولا ما؟ بۇل مەنىڭ بۇكىل ءومىرىمنىڭ قورىتىندىسى ەمەس پە!»،– دەپ نالىعانىن ەسكە الساق، «وسكەن وركەننىڭ» ول تالاپتىڭ دەڭگەيىنەن شىقپايتىنىن اۋەزوۆتىڭ ءوزى دە بىلگەن. ءسوزىنىڭ سوڭىن:

«مۇحتار 60 جاسقا كەلدى. بىراق تا ءبىز ونىڭ اۋىزىنان «كارىلىك» دەگەن ءسوزدى ەشقاشاندا ەستىگەمىز جوق. مىنا ازداعان تولىقتىعىن ەسەپكە الماساق، ونىڭ قارتايدىم دەۋگە قاقىسى دا جوق. ول ءاجىمسىز جاس جىگىتتەن اينىمايدى، بۇيرا قارا شاشى باسىن جاۋىپ تۇر، وتكىر ازۋىمەن  تاستى دا شاينايدى. مۇنداي ادامدى كارىلىك الا ما؟ بۇل ونىڭ تەك سىرتقى سيپاتى عانا، ال ونىڭ كوڭىلى ءالى جاس. دا زدراۆستۆۋەت رودنايا كوممۋنيستيچەسكايا پارتيا، ۆەدۋششايا ناس وت سچاستيا ك سچاستيۋ! دا زدراۆستۆۋەت كوممۋنيزم!»,– دەپ (258 -ءىس) اياقتادى.

ۇران تاستاۋى رەتتى مە، رەتسىز بە، بىلمەيمىن، م.اۋەزوۆكە قاراتا ايتقان شىمشىمالاردى جاراستى قالجىڭعا بالاعان جۇرت دۋ قول شاپالاقتاعان شىعار. شاپالاقتاۋلارى دا زاڭدى. بىراق ينەمەن تۇيرەگەندەي بولماي، عۇمىرىنىڭ ءبىر كۇنىن العاۋسىز قۋانىشقا جەڭدىرۋگە دە بولاتىن ەدى. وداقتاس رەسپۋبليكالاردان كەلگەن قوناقتار ونىڭ بۇل ناۋمەز كوڭىلىن اسپانعا شارىقتاتىپ، داستارحان باسىندا ءتىپتى، شالىقتاتىپ جىبەرگەنى انىق. ەرتەڭىندە عىلىم اكادەمياسىندا ساليقالى باياندامالار جاسالىپ، كوڭىلىن ءبىر مارقايتتى.

بۇل قۇتتىقتاۋلارعا «پراۆدا» گازەتى دە قوسىلىپ:

ء«سىزدى الپىس جاسقا تولعان كۇنىڭىزبەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايدى... دەنساۋلىق، ۇزاق جىل ءومىر جانە شىعارماشىلىق تابىس تىلەيمىز»,– دەپ جەدەلحات جولدادى.

وزدەرى «شىن جۇرەكتەن تىلەپ» وتىرعان، ءالى دە «سۇر كاردينال» سۋسلوۆتىڭ ۋىسىندا وتىرعان باسىلىم سودان ءتورت-بەس جىل بۇرىن اۋەزوۆتىڭ دەنساۋلىعى مەن شىعارماشىلىق قايراتىن قاجىتىپ، جۇيكەسىن شۇيكەلەگەن ءوزىنىڭ كىناسىن ءوزى جۋعىسى كەلگەندەي دە كورىنۋى مۇمكىن. ارينە، زاماننىڭ قاباعى دا، يدەولوگيا مەن ساياساتقا ىقتاعان باسىلىمنىڭ ۇستانىمى دا، ونداعى رەداكتسيالىق القا مەن ونىڭ كوزقاراسى دا وزگەردى. بىراق تا بۇل باسىلىم قاشاندا «مىلتىعى وقتاۋلى» وقشانتاي كۇيىندە قالدى.

ال ساقتاعان بايىشەۆ ءبىر كەزدە ءوزىنىڭ «پروفەسسور اۋەزوۆ ەسكىلىكتىڭ شىرماۋىندا» اتتى جاپپاي اشكەرەلەۋشى ماقالاسىنداعى مۇحتاردى ىسكە العىسىز ەتكەن پىكىرىنە مۇلدەم قاراما-قارسى باعىتتا سويلەپ:

«... عىلىمنىڭ، اسىرەسە، ونىڭ اسا ماڭىزدى تۇلعالارىنىڭ ءبىرى – قوعامدىق عالىمداردىڭ قازاقستانداعى ىرگە تاسىنىڭ قالانۋىنا، كەيىن قۇلاش سەرمەپ ورلەۋىنە الدىمەن ات سالىسقان، وزىنە لايىق ۇلەس قوسقان ازامات – دارىندى عالىم م.و.اۋەزوۆ بولدى... قازاقستانداعى مادەنيەتتىڭ، ونىڭ ىشىندە عىلىمنىڭ جاڭا عانا اياق باسىپ، تۇساۋىن كەسەر-كەسپەس كەزىندە م.اۋەزوۆتىڭ ادەبيەتتەن تۇڭعىش رەت وقۋلىق جازۋى اسا سۇيسىنەرلىك ءىس ەدى، قازاق مادەنيەتىنىڭ تاريحىنداعى زور تابىس ەدى... م.و.اۋەزوۆ – بارىنشا پروگرەسشىل، ومىردەن ۇيرەنگىش، جاڭانى سەزگىش، بولاشاقتى بولجاعىش عالىم... قازىرگى كەزدە م.و.اۋەزوۆتىڭ تىكلەي باسشىلىعىمەن قازاق ادەبيەتىنىڭ ءتورت تومدىق تاريحى جازىلۋدا. مۇنىڭ ءبىرىنشى تومى بۇدان بىرنەشە جىل بۇرىن جارىققا شىققان بولاتىن، ول قازىر تولىقتىرىلىپ ەكىنشى رەت باسىلۋعا ازىرلەنىپ جاتىر. قازاق اۋىز ادەبيەتىنىڭ (فولكلورىنىڭ) دە تولىپ جاتقان تاماشا ۇلگىلەرى م.اۋەزوۆتىڭ قاتىسۋىمەن جارىققا شىعۋدا. م.اۋەزوۆ سوڭعى جىلدارى قازاق مادەنيەتىنىڭ تاريحىنا بايلانىستى كۇردەلى تاراۋلاردى جازۋ جانە رەداكتسيالاۋ ارقىلى «قازاق سسر تاريحىن» جاساۋ جۇمىسىنا بەلسەنە قاتىستى»,– دەدى.

ءسويتىپ، ول ءوزىنىڭ بۇرىنعى «ۇلتشىل-بۋرجۋازياشىل بۇرمالاۋشىلىققا ۇرىنعان»، «الاشوردانىڭ» يدەياسىن سىنالاپ كىرگىزگەن»، «ەسكىلىكتىڭ شىرماۋىنان شىعا الماي ءجۇر» – دەگەن ايىپتاۋلارىن مۇلدەم ۇمىتىپ، ەندى وعان – «بارىنشا پروگرەسشىل، ومىردەن ۇيرەنگىش، جاڭانى سەزگىش، بولاشاقتى بولجاعىش عالىم» رەتىندە باعا بەردى. ء«وز قاتەسىن وزىنە تۇزەتتىرگەن» (م.اۋەزوۆ) بۇل دا ءبىر ۋاقىتتىڭ ۇكىمى شىعار. ەڭ اۋىر ۇكىم، ارينە.

سول كۇننەن باستاپ ول ءوزىنىڭ داڭق تۇعىرىنا كوتەرىلدى. بۇل تۋرالى كەڭەستىك كەزەڭدەگى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ تۋعانىنا توقسان جىل تولۋىنا بايلانىستى مەرەيتويىندا جاساعان بايانداماسىندا ولجاس سۇلەيمەنوۆ:

«اۋەزوۆ ءوزىنىڭ 60 جاسىن 57-جىلى تويلادى، لەنين وردەنىمەن ماراپاتتالدى، تۇڭعىش رەت وزىنە قاراتىلعان رەسمي جانە ىرىس بوپ قۇيىلعان ماداقتى ەستىدى. بۇل اۋەزوۆتىڭ سالتاناتتى ءارى جۇرەكسىنگەن ءساتى ەدى. بۇل كەزدە ول «قازاق ادەبيەتى» دەگەن ۇعىمدى وتانىمىزعا، الەمگە تولىق تانىتقان، ناقتى شىندىققا اينالدىرعان ەڭ باستى كىتابىن جازىپ بىتىرگەن بولاتىن. رومان الەم تىلدەرىندە قۋاتتى قارقىنمەن تارالىپ، اۆتوردىڭ ەسىمىنە بىرىنەن ءبىرى وتكەن شابىتتى تەڭەۋلەر قوسىلا بەردى...»,– دەپ ءدال باعا بەردى.

ول قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا شىڭعىستاۋعا بارىپ، ەلىمەن، جەرىمەن سوڭعى رەت قوشتاسىپ قايتتى.

م.اۋەزوۆ (كۇندەلىكتەن): «تۋعان جەرىڭ تولىق ءتىلدى، ەڭ مول سىرلى، ۇلى اڭگىمەشى ەكەن. ەستە جوق جاندار، ۇمىتىلعان تالاي-تالاي ۇساق وقيعالار... ءبارى دە ءوز ءومىرىمنىڭ جەلىسىن قايتادان ءبىر تارتىپ، ەرەكشە ايقىن بايان ەتتى... اۋىلدىڭ تاۋلارى دا سوناۋ-سوناۋ اتام-انام بار شاعىنداعى ەڭ كىشكەنتاي مومىن دا، ەركە دە بولعان قوڭىر بالانىڭ بارىن ايتتى. دۇنيە-اي، تۋعان جەردىڭ مۇنداي ۇمىتپاس، وشپەس ۇلى مۇڭداس ەكەنىن سول كۇندەر دە ءبىلىپ، باعالاسام ەتتى! وندا جاقسىراق ءسۇيىپ، قارىزىن مولىراق ۇعىنار ما ەم. كەش دەمەيمىن، كوڭىلىمە كۋا بول دەيمىن مۇڭلى تۋعان انام، تۇرعان جەرىم – ءبورلى، قاراسۋ، بۇيرەكقاراعان، جۇرەكادىر، جامباسقۇدىق، اياققاراعان، جار. قايران اتام، جاقسى قىستاۋ، جايلى قونىسقا بارلىق اتتى قايتىپ قانا ءسۇيىپ تاۋىپ بەرگەنسىڭ؟!. الدە بىزدەي ءناسىلىڭنىڭ ءبىرىن-ءبىرى كوپ جىل كورمەي، ساعىنىپ كەلىپ كورگەندە: جۇرەكادىر – جۇرەگىن تەبىرەنتسىن، بۇيرەكقاراعان – سەزىمسىز بۇيرەككە ءوزى بارىپ قاتتى ءبىلدىرسىن دەگەن بە ەدىڭ؟ ساعىنىپ كەپ، تاعى دا باياعى ساباققا بارا جاتقان كۇندەردەگى ءاربىر ءتۇپ شيلەرگە، ءاربىر اسىق ويناعان تاۋلارعا: ەندى قايتا اينالىپ سەندەردى كورەم بە، جوق پا – دەگەن قيماس كوڭىلمەن كەتىپ بارام.

اعام (اكەم), جەڭەشەم (شەشەم), كارى اپام (ۇلكەن شەشەم), قادىرلى اعام قاسكە (قاسىمبەك), جانى جىلى جاقسى جەڭگەم قاليا (عاليا), اپام كۇلسىم، ءىنىم ءسابيدال – ءبارىڭنىڭ دە قابىرىڭدى كورىپ ءوتتىم. ءبىر دە بىرىڭنەن تيتتەي دە رەنىش شەككەن شاعىم جوق ەكەن. ويلاسام – مەن ءوزىمدى سونشالىق جاقسى كورگەن، سونشالىق سۇيگەن مەندەي جامان بالادان كوپ-كوپ ءۇمىت ەتكەن جاقسى جاندار ورتاسىندا تۋىپ-وسكەن ەكەم. سوڭعى كۇندەرى قاسكە تۇسىمە ەندى. اپپاق كيىمى بار، بىراق رەنىشتى قالدە كورىندى. جان اعام، جاڭىلماسپىن: «جاقسى بول، ۇل بول، ەل سۇيەتىن ازامات بول. قۇر بوس، كۇن كورگىش پىسىقاي بىردەمە بولام دەسەڭ، اتا-اناڭنىڭ ءۇمىتىن جەر ەتكەنىڭ»،– دەگەن سوزىڭنەن. ەندىگى قالعان تىرلىكتە قارىزىم دا سول، ىزدەر، بارار مۇراتىم دا سول عانا».

قايىرا تۋعان جەرگە تابانىن تيگىزۋدى تاعدىر ءناسىپ ەتپەدى.

(جالعاسى بار)

Abai.kz