تۇرسىنجان شاپاي. تۇسىنىكتى
اۆتوبۋسىم كەشىكتى. ۋاقىت قىسقارسىن دەپ ايالداما تۇبىندەگى ەسكى دۋالعا الەم-جالەم بولىپ جاپسىرۋلى تۇراتىن افيشالارعا نازار سالدىم. ماسساعان! «كونتسەرتكە كەلىڭىز!» دەگەن ۇلكەن جارناما قاعازدى تۇتاس تولتىرىپ، قولاعاشتاي ءبىر تۇمسىق تۇر. ۇكىلى بورىك كيگەن. ەكى كوزى باعجيىپ، ۇكىلى دومبىراسىن كالاشنيكوۆتىڭ اۆتوماتىنشا كولدەنەڭ اسىنىپ العان. ءبىزدىڭ جىگىتتەر تالتايۋعا شەبەر عوي. مىنانىڭ دا ەكى اياعىنىڭ اراسىنان ەل كوشكەندەي... كونتسەرتىمە كەل دەيدى. جەكە كونتسەرتىنە شاقىرارداي بۇل كىم ەكەن دەپ تومەندەگى جازۋلارعا ۇڭىلەم: تورپاقباي جورتاقباەۆ، ءوزى ءانشى، ءوزى كۇيشى، ءوزى ءبيشى، سازگەر (تاك-تاك!), سىقاقشى، اكتەر، اقىن (ويباي!), ء«بورىباسار» تەاترىنىڭ باس رەجيسسەرى (كوتەك!), بىردەڭە-بىردەڭەنىڭ لاۋرەاتى (ايتاق!)... مايتالمان اسابا، مولدالىعى دا نەشاۋا...
ءجا، تۇسىنىكتى... قىسقاسى، ەشكىم ەمەس. كوپ بولسا، الاياق جولاياقوۆتىڭ كوپ شاكىرتتەرىنىڭ ءبىرى. جاقسى-اق ەتىكشى بولاتىن جىگىت ەكەن، اتتەڭ. امال جوق.
اۆتوبۋسىم كەلدى. بايقاسام، بۇيىرىنە جاڭاعى افيشانى جاپسىرىپ الىپتى. كىرسەم، ىشتە دە سول.
جۇمىسقا كەلدىم. كوپتەن بەرى قاباعى كەلىسپەي جۇرگەن كورشى بولىمدەگى ارىپتەسىم جولىعا كەتتى. امانداستىق.
– مەنىڭ ساعان نەگە رەنجىپ جۇرگەنىمدى بىلەسىڭ بە؟ – دەدى.
– ءسىز... رەنجىپ ءجۇرسىز بە؟
– كوپتەن بەرى دۇرىس امانداسپايسىڭ.
– سولاي ما؟
– سەن مەنىڭ ازاماتتىعىمدى، عالىمدىعىمدى سىيلاماي-اق قوي، اقىن، جازۋشىلىعىمدى، جۋرناليستىگىمدى سىيلاماي-اق قوي، بىراق مەن... مەن ونەر ادامى ەمەسپىن بە؟ تىم قۇرسا، سونىمدى سىيلامايسىڭ با؟
– كەشىرىڭىز، ماكە، بىلمەگەن ەكەم... نە ونەرىڭىز بار ەدى؟
– مەن، پرەجدە ۆسەگو، ءانشىمىن...
– ءسىز... ءانشىسىز بە؟
– مەن كۇيشىمىن.
– ءسىز... كۇيشىسىز بە؟
– مەن بي دە بيلەي الامىن!
– ءسىز...
– مەن... سەن وسى وزىڭنەن باسقا كىمدى بىلەسىڭ؟ اينالاڭا قاراشى بىلاي!
قارادىم. ۇزىن كوريدوردىڭ قابىرعاسى الاباجاق افيشالارعا تولىپ كەتىپتى. بارىندە – ماكەڭ. جەكە كونتسەرتىنە، ونەر كەشىنە شاقىرادى! قارا كوزىلدىرىك كيگەن. باسىندا ەلتون دجوننىڭ تەلپەگى سياقتى بىردەڭە. ماكەڭ دە تالتايۋدان كەندە ەمەس ەكەن – روگاتكانىڭ اشاسىنداي سيىقسىز سيراقتارىنىڭ اراسىنا گيتاردى تىگىنەن قويىپ، ءمىنىپ الىپتى. ماسساعان! ماكەڭ – راسىندا دا ونەر ادامى ەكەن.
– مەن – وسى مەكەمەنىڭ ماقتانىشى، زامانانىڭ گۇلى ەمەسپىن بە، بىلە بىلسەڭ... ءاي، قويشى سەنى... حالقىم امان بولسىن. حالقىم سىيلاسىن مەنى!
ماكەڭ مەنەن تۇڭىلگەندەي قولىن ءبىر سىلتەپ، كوزىنەن ءۇزىلىپ تۇسكەن ءبىر-ەكى تامشىنى الاقانىنىڭ سىرتىمەن قاعىپ تاستاپ، بۇرىلىپ جۇرە بەردى.
تۇسىنىكتى... ماكەڭ دە قازىرگى كوپ «جان-جاقتىنىڭ» ءبىرى بولىپ شىقتى. ءبىزدىڭ جىگىتتەر شەتىنەن دارىنسىز. بىراق ءبارى – جان-جاقتى. دارىنسىز اقىن، دارىنسىز عالىم، دارىنسىز ءانشى، دارىنسىز سازگەر، دارىنسىز... قىسقاسى، جان-جاقتى دارىنسىز، امبەباپ دارىنسىز!
قايتاردا جول-جونەكەي ماتەماتيك دوسىمنىڭ ۇيىنە سوقتىم. دوسىم ءبىرتۇرلى، وي ۇستىندە ەكەن. كابينەتى تولعان وراۋلى قاعازدار. قوبىراتىپ ءۇيىپ قويىپ، ورتاسىندا وتىر.
– بۇل نە؟
دوسىم ءبىر ورامنىڭ ءجىبىن شەشىپ، جازىپ كورسەتتى. و، قۇداي! افيشا! دوسىم! باسىنا شالما وراعان. ۇستىندە اپپاق شاپان. اققۋداي-اۋ، اققۋداي. قولىندا ديۋانالاردىڭ اساسى سياقتى بىردەڭە... جالما-جان جازۋلارىن وقىپ جاتىرمىن: دوسىم – اۋليە، دوسىم – كورىپكەل، دوسىم – ەكستراسەنس، دوسىم – باقسى، دوسىم – پسيحوتەراپەۆت، تەلەكينەزدىك قاسيەت يەسى... «ۋف-سۋف» دەگەندە، اۋرۋىڭنان قۇلان-تازا بولاسىڭ. كەلىڭىز، كەلىڭىز! ءداۋ سارايعا سەانسقا شاقىرامىز...
ماسساعان! مەنىڭ دوسىم – ونەر ادامى! مەنىڭ دوسىم – امبەباپ... ۋا، دارىنسىز يت! ۋا، وپاسىز دۇنيە!
قاشتىم...
ۇيگە قالاي جەتكەنىمدى بىلمەيمىن. كەلسەم... كورشى ايەلدەردى جيىپ الىپ، دۇنيەدەگى ەڭ دارىنسىز دەپ ەسەپتەلەتىن مەنىڭ بايبىشەم... كارتا اشىپ، قۇمالاق سالىپ وتىر! ۋا! ۋا، مەنىڭ بايبىشەم – بالگەر! مەنىڭ بايبىشەم – پونيماەش، ونەر ادامى! مەنىڭ بايبىشەم دە جان-جاقتى. مەنىڭ اينالا دارىنسىز بايبىشەم – ەندى جان-جاقتى دارىنسىز!
قابىرعادا تولعان افيشالار – ءبىزدىڭ بايبىشە: باقسى، بالگەر، كورىپكەل، اۋليە... كەلىڭىز، كەلىڭىز... ادرەس مىناداي دا مىناداي (ياعني، ءبىزدىڭ ءۇي).
مەن جىنداندىم. شاشىمدى جۇلدىم. اۋزىمنان اق يت كىرىپ، كوك يت شىقتى. ايەلىممەن قوسىپ تىرقىراتىپ ءبارىن كوشەگە قۋدىم.
...ەسىكتى ىشتەن بەكىتىپ الىپ، القىنىمدى باسىپ وتىرمىن. اشۋىمدى باسىپ وتىرمىن... ويلانىپ وتىرمىن. ءسىرا، شىنىمەن جىندانعان شىعارمىن. ويتكەنى، مەن ەندى بىلاي ويلاي باستادىم: وسى مەن عوي دارداي پالەنشەەۆپىن. ۇلكەن عالىممىن. ايگىلى مەكەمەدە ءبولىم باسقارامىن. دەمەك، ايدىك باسشىمىن، قوعام، مەملەكەت قايراتكەرىمىن. ازداپ كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەي الام. دەمەك، كومپيۋتەرشىمىن. مەن جىرتىلعان شالبارىمدى ءوزىم جاماپ، ۇزىلگەن تۇيمەمدى ءوزىم قادايمىن. دەمەك، مەن – تىگىنشىمىن. ازداپ جۇگىرەتىنىم، ازداپ دوپ قۋاتىنىم بار. دەمەك، سپورتشىمىن. مەن كەيدە دوستارىمنىڭ ۇيىندە قوناقتا وتىرىپ، ءان دە ايتىپ جىبەرەم. مەن – ءانشىمىن. ازداپ گيتار شەرتەمىن – گيتاريسپىن. ويباي، ايتپاقشى، كەيدە ءوزىم بىلمەيتىن ءبىر اۋەندەردى ىسقىرىپ، ىڭىلداپ جۇرەتىنىم بار – سازگەر شىعارمىن تەگى! كەيدە، ءىشىپ العاندا، ولەڭ ۇيقاستىراتىنىم بار – ءسىرا، مەن اقىنمىن وسى!
«بەرگەنىڭە ءتاۋبا، ءتاڭىرىم! – دەدىم. – مەن دە ەل قاتارلى ونەر ادامى ەكەنمىن-اۋ! مەن – جان-جاقتى ەكەنمىن-اۋ!»
ريزاشىلىقتان تەبىرەنىپ كوپ جىلادىم.
...ەرتەڭىندە افيشاعا تاپسىرىس جاسادىم. حالقىممەن كەزدەسۋ وتكىزبەكشىمىن. حالقىم مەنى توبەسىنە كوتەرسىن... حالقىم مەنى – سىيلاسىن! مەن كىمنەن كەم ەدىم؟! الگى قولاعاش مۇرىن عۇرلى ونەرىم بار. ماكەڭ عۇرلى ەل-جۇرتقا قادىرىم دە بار... ەندى نە كەرەك؟!
ءبارى تۇسىنىكتى.
(اۆتوردىڭ «قازاقتىڭ جانى» كىتابىنان كوشىرىلگەن. ساكەن سىبانبايدىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىنان الىندى)