تاۋ، دالاڭا ءجۇرسىن، الاش، ءامىرىڭ.

 

1.

جانىمدى قيناپ،

قانىمدى ورتەپ،

تولعانتىپ جەتسە ازابىم،

سانامدا سەرگىپ،

سەزىمدى تەربەپ،

كەۋدەمە ەنەر تازا مۇڭ.

ارىلام سول ءسات

جۇرەكتى جىرتقان

كۇيىك پەن كۇيكى تىرلىكتەن

ايالاپ سيپاپ،

الديلەپ قۇشار

عاجابىم – انام، قازاعىم!

 

جەڭبەيدى كۇندى

توبەمنەن ءتونىپ

تۇقىرتار قۇلدىق تۇنەگى.

سونبەيدى ەلدىڭ

ازاتتىق اڭسار

اسقاق تا اسىل تىلەگى.

ونبەيدى قاستىڭ،

وڭەشتى ءۇزىپ

وكپەنى تىلەر وكتەمى،

قاسقايىپ شىعار

كوشىمدى باستاپ،

قازاقتىڭ قايسار تۇلەگى.

2.

«قازاق سونسە، كۇن سونەر!»

دەگەنىمە كىم سەنەر.

مازاقتاۋمەن ۇلتىمدى

كىم كورىنگەن كۇلسە ەگەر:

 

«جاتىرقاماي جات ءۇنىن

بازارعا ايداپ قاتىنىن،

كىرمەلەرگە كىرىپتار

ۇيدە عانا باتىلىڭ.

 

ودان-بۇدان قۋىلىپ،

ىشتەگى ءورتتىڭ بۋى ۇلىپ،

كۇرسىنەدى وڭاشا

كوز جاسىمەن جۋىنىپ.

ءدام تامباسا تاڭدايعا،

اۋەلەتەر ءان قايدا.

تورەلەردىڭ توقپاعى

سارت-سۇرت تيگەن ماڭدايعا.

 

جۇدىرىق بوپ بۇرىلمەي،

شالا جانسار،

تىرىلمەي،

تورگە كوزىن سۇزەدى،

تىزەلەرى دىرىلدەي.

 

قۇرساۋ كۇندەر مۇجىگەن،

قان اقسا دا ىزىنەن،

كونبىستىكتەن باسقانى

كورە المايسىڭ جۇزىنەن.

 

تاياعى جوق جەمەگەن،

ماڭگۇرت ەدى نە دەگەن.

باستى يمەيتىن ەشكىمگە

قايدا، قازاق، ونەگەڭ؟

 

جاتقا بەرگەن كەزەگىن،

وكسىك ورتەپ وزەگىن.

وزگەگە ءوتىپ بايلىعى

وگەيسي مە ءوز ەلىن؟

 

ىزدەمەيدى قۇدايىن،

كەنىن،

گازىن،

مۇنايىن.

ساتسا بىرەۋ مىڭق ەتپەس،

جەرىن،

كورىن،

كۇن، ايىن!

 

سۋىق قانى جىلىنباي،

تىكەن كىرگەن جۇلىنداي،

قىبىرلايدى ازىرشە،

سۇرىنسە دە جىعىلماي.

 

اعاڭ، قازاق، كىم بۇگىن،

كوزىن اشار مۇڭدىنىڭ؟

ولەتىنىن بىلمەي مە،

جەردەن ۇزسە كىندىگىن؟»

 

جوعى جاقسى اعالار بار

(تۇكىرگەم).

ءىشى-جىلان، سىرتى-ابىز

تۇگى دە جوق بىتىرگەن.

«وسىلاردى قايتىپ قانا قۇرتامىز؟»

 

دەيمىن كەيدە قاپالانىپ تىرلىككە.

كۇيىگى كوپ، ءتۇيىنى جوق دۇنيە –

نوقاتتاي دا بولا المايتىن قۇر نۇكتە.

كوز الدىمدا اعىپ بارا جاتادى

ادام با وعان،

ءتاڭىر مە الدە،

كىم يە؟

 

ءتاڭىر قايدا اعالاردى كورمەيتىن

جاعالىقتان باز كەشكەن.

كىشىرەيتىپ قۇدىرەتتى – ەل دەيتىن

ەل-ەرسىلەۋ ەسەكماسى سازدى ەسكەن.

 

3.

جوعى جاقسى اعالاردىڭ بارىنان.

كۇيكىلەردەن جەرىنەم.

تاكاپپارلىق،

كىساپىرلىك دارىعان

سوناۋ شىققان تورىنەن.

 

قازاعى وعان –

الداپ وينار مازاعى،

قاسيەتىن تۇسىنبەس.

ءوز توبەسىن كوككە تىرەۋ – ازابى،

كوكىرەك جوق ىسىنبەس.

 

قايتەمىن مەن كورمادىكتى،

(جەك كورەم).

ءىشى – ءتۇتىن، سىرتى – ساۋ.

كوتكە باسىپ، از-ازىراق ەپتەر ەم،

شىرىلداتىپ ماتاپ،

بايلاپ قويار ەم،

تابىلسا ەگەر ۇرى اياققا ءبىر تۇساۋ.

 

اعا دەۋگە اۋىزىمدى ايايمىن،

ايارىنان بەزىنىپ.

جىمىسقى ءۇنى جانعا شەر مەن

جايار مۇڭ،

قىساستىعى قىر استىنان سەزىلىپ.

ءاۋ، اعالار! باعالارىن ۇرلاتقان

تىرلىگىڭە تۇكىردىم!

ەل مەن جەرگە كەسىرلىگىڭ مىڭ باتپان

سونىمەن... نە ءبىتىردىڭ؟

 

4.

نەگە كەرەك بوسقا ەڭىرەۋ،

مەڭىرەۋدى تۇرمەسە.

تابىلماسا دوسقا بىرەۋ،

جىلاعانعا «كۇل!» دەسە.

 

(يت تىرلىگىن اقتاي الماس،

شابالانىپ ۇرمەسە).

 

ساۋلە ەتكىزەر جۇرەگىنىڭ

وتىن ۇرلەپ ءوشىرىپ،

تاپتاپ ۇلتتىڭ مىڭ ولىگىن

ەلىرەدى-اۋ ەسىرىپ.

 

ء(وز قازاعى ءوزىن اتسا،

بۇل تىرلىكتىڭ نەسى ءۇمىت؟)

 

اۋىستىردىڭ ءاندى زارعا،

ارعىماقتى – شوبىرعا.

ساقتاپ ءجۇرمىز جاندى زورعا،

جەم ەتۋگە وبىرعا.

 

(قول سۇيەمىز جىلاپ جاتىپ،

اينالعان سوڭ توبىرعا).

 

بولدىق پا شىن قۇل مەن كۇڭى،

كەردەڭ ءتور مەن تورەنىڭ.

شىقپاي ما ىشتەن ءبىر سوڭعى ءۇنى،

ىشتىك پە اتاۋكەرەنى؟

 

(كەڭ دالاسى – كور بوپ قۇشىپ،

وشەر مە الاش ورەنى؟).

 

توناپ جاتقان وي-ميىڭدى

زامانعا جوق امالىڭ.

قيا المايسىڭ قاي كۇيىڭدى

قۇنسىزدانسا باعالىڭ؟

 

(ەستىلمەيدى جەر استىنان

وقپەن وشكەن زار-ءانىڭ!)

اقىماق كىم، اقىلدىم كىم،

كىمگە قولدى جايارمىن؟

كۇلىپ تۇرىپ، اھ ۇردىم مىڭ

اۋەنىمەن اياردىڭ.

 

(جان سىرىمدى ايتا الماعان

جاندى اۋىرتىپ جايار مۇڭ).

 

قالجىراعان قازاعىنىڭ

تابىلا الماي قاسىنان.

كەلەكە ەتىپ ازالى ءۇنىن،

جان جاراسىن قاسىعان.

 

(كەتكەنى مە قايتا ورالماي

جەلتوقساندىق جاس ۇلان؟..).

 

5.

ىنىلەر بار ىرىلەرىن ۇساقتار

ۇرەيلەنىپ بۇتىننەن.

جانىن جالداپ جالعاندىقپەن پىشاقتار

سىرتىن سىرلاپ شىرەنەدى شەلتيىپ

ىبىلىستىك بىتىممەن.

 

ىزبارلانعان ىنىلەردەن قورقامىن

سىرتى – جالىن، ءىشى – مۇز.

ولاردا جوق ەلىمەنەن ورتاق ءۇن

قۇلىنداي بوپ قۇلدىق ۇرساق،

ءماز ولار،

ۇلكەنىمىز، كىشىمىز.

 

كەكىرەيىپ توبەمىزدەن تونەدى،

قۇدايىمسىپ، ءتاڭىرسىپ.

ەشكىمگە دە جوق ەمەسىن كەرەگى.

سەزبەس مۇلدە ساسىپ كەتكەن كوكىرەك،

بىلمەيدى ءىشى كوڭىرسىك.

 

تالتايادى تاۋ تۇلعامسىپ باكەنە

بىتىك كوزگە ماي ءبىتىپ.

«تانىتام – دەپ – تانىماساڭ، اكەڭە!»

ەكى ەزۋدەن قان مەن جىنىن توگەدى،

العانداي-اق ايدى ۇتىپ.

 

كوككە قاراپ، قول شوشايتىپ، كۇپىنىپ،

زور بوپ جەردى تەپكىلەپ.

ىشكەن سايىن قانعا تويماس، جۇتىنىپ،

تولعان سايىن شارابىنا كوز جاستىڭ

العان سايىن كوپ تىلەپ.

 

جان شىرىنى – ءان-كۇيىندەي ەستىلەر

ءوز ەلىنە ول – وگەي ۇل!

كوڭىلىڭدى، ءومىرىڭدى كەسكىلەر،

وكسىگىڭدى كومەيىڭنەن سۋىرىپ

كومەيلەيتىن كومەيى-ءىن!

 

ادامدىعىن ناداندىعى قۇلاتقان

بەلى شىقپاي-اق بەسىكتەن.

اناسىنىڭ انا ءتىلىن جىلاتقان

تاس ماڭدايدان تاسپەن ۇرىپ تالتۇستە،

سىعالاتقان ەسىكتەن.

 

توناپ العان، تالاپ العان ءوز ۇلتىن

حايۋانداي عىپ ايدايدى.

ەلەمەيدى جۇرت ىڭعايىن، ءسوز ىرقىن،

وياتا الار كەرەڭ،

سوقىر

بىتەۋدى،

قاي قاسىرەت، قاي قايعى؟

 

قۇلاپ ولگەن،

وققا ۇشقان شەرمەندە

تۇرتكىلەمەس سەزىگىن.

قالتىلداعان قارا الاشتى كورگەندە،

قۇدىرەتىن قۇلشىنىپ كەپ سەزىنەر –

ءوزى – ءتاڭىر، ءوزى – كۇن!

 

و باكەلتەك، ەرگەجەيلى، قۇلعانا!

ءىشى-ساسىق، سىرتى – لاڭ.

ءمولدىرىمدى، تۇنىعىمدى بىلعاما.

كور ەتەرمىن اناۋ لاس ءتورىڭدى،

اۋلاق، الاش جۇرتىنان!

 

قايدان تابام سەندەر ازىپ بىتكەن سوڭ

جاقسىلىققا مىقتىنى.

ءوز قازاعىن وزبىرلىقپەن ۇككەن سوڭ

شىرىلداتسا،

شىرايلانا تۇسەتىن

و، تۇكتى اعا! كۇپتى ءىنى!

 

 

تويىنان دا، كۇلكىدەن دە، ماقتاننان

جالىقپايتىن شىركىندەر.

ءبىر مىقتىسىن ماداقتاۋمەن جاق تالعان.

وزگەلەردى قىرىپ كەتە جازداسا،

ال... اناعان بۇلكىلدەر.

 

6.

جاسىق سۇيەك، بۋىنى بوس

قورلاپ، زورلاپ ۇلتىمدى

توگىپ جاتىر ۋىن وڭەش

اۋليە عىپ قىرتىمدى.

 

ء(تىرى دە ەمەس، ءولى دە ەمەس

كىم جارىلقار جۇرتىمدى؟).

 

مۇڭداسارلىق كوڭىل قايدا

تومەن تۇسەر بيىكتەن؟

جالعار ما الدە ولىمگە ايداپ

سۇمىن

باستى ۇيىتكەن؟

 

(وڭمەنىڭنەن تەۋىپ وينار

ءولىپ كەتسەڭ كۇيىكتەن).

 

مۇڭ مەن شەرگە كومىلەر مە،

حاس الاشتىڭ ەرتەڭى؟

جاس بوپ ارۋ توگىلەر مە،

قۇل بوپ قاۋساپ ەركەگى؟

 

ء(توردىڭ ەلدى الداپ، اربار

قاشان قۇرىر ەرتەگى؟).

 

قوشەمەتكە جەرىك كەۋدە

اۋلاپ ماداق، ماقتاندى،

كۇندى ءتۇن عىپ جەلىككەندە،

اتقىزبايدى اق تاڭدى.

 

(وق قادايدى وت جۇرەككە،

قىلمىس كورمەي اتقاندى).

 

ۇلى ماقسات، ۇساق تىلەك –

بار-جوعىڭنىڭ بەزبەنى.

ارامدىعى تۇساپ، ىرەپ،

ايۋان ەتەر كەزبەنى.

 

 

(توردەن ورگەن بۇيىلەر كوپ،

تۇيسىگىمنىڭ سەزگەنى).

 

شىقسام دەۋمەن بيىك تورگە،

قۇرسام دەۋمەن بيلىكتى،

ءۇيىپ-توگىپ كۇيىكتى ەلگە

كىل ارامدار كيلىكتى.

 

(ارىن، جانىن ساۋدالاعان

ىبىلىستەردە كۇي مىقتى).

 

سيىنارىن، سۇيەنەرىن

ىزدەپ ء«پالى، پالىلەپ!»

جاعادى ەرگە كۇيەلەرىن

يتەرىپ ساپ ارىرەك.

 

(ەڭ جاۋىز جان – ساتقىن پەندە

ايتار بولسام دالىرەك).

 

دامدىدەن دە ءدامدىنى ىزدەر

شەر مەن زاردى ءان ەتىپ.

كەلىمسەككە

جاندى بىزدەر

بەردىك، نەنى دامەتىپ؟

 

(كەۋدەمىزدەن تەۋىپ جاتىر

ءنالدى، ءزىلدى ءنان ەتىك).

7.

ەسكەرمەيدى ەستىلەردىڭ اقىلىن

باقا كەۋدە، پاڭ دەنە.

ءبىر بوساتپاس قىساستىقتان تاقىمىن

داندەپ العان دامدىسىنەن ايرىلماس

اتقىلاعان قاندى ەمە.

 

ەسىل ءومىر ەسكەرۋسىز وتۋدە،

اسىل كوڭىل سەنىمسىز.

كوكىرەكتەن ساۋلە قاشىپ كەتۋدە.

سۇستى قولدا شاقىلدايدى اۆتومات

تۇك بىتپەستەي ءولىمسىز.

 

وڭشەڭ مىقتىم ءول-وتىرىك كۇلەدى،

بوياپ بەتىن شىندىقتىڭ.

قارا تاستاي قانعا جەرىك جۇرەگى.

قۇشىپ تۇرىپ، قىسىپ جاندى ىتقىتار

اۋەنىمەن سۇمدىقتىڭ.

كەۋدەنى شەر، كوكىرەكتى قاپتى.

سىيماس جەرگە تىعىلدىق.

وق بوراتىپ جىلاۋلى ەلدى دەرت تاپتى.

ەلدى ويراندار قىلمىسكەرلەر تايراڭداپ،

ءتور، تورەدەن تۇڭىلدىك.

 

اق تاباننان قىزىل قاندى اعىزىپ،

«ەلىم-ايلاپ!» زارلادىق.

ءمولت-ءمولت ەتكەن جاسىن تامىزىپ،

جاڭاوزەنگە جانىن قوستى اھ ۇرىپ،

الەمدەگى بار حالىق.

 

جازىقتى قىپ جازىقسىزدى سوتتادى

بۇيرىعىنان بۇلجىماي.

بۇلت بۇركەندى ادىلەتتىڭ اق تاڭى.

بار الاشتى وكىنىشى وكسىتتى

ەڭىرەپ زار، مۇڭ جىلاي.

 

سالىستىرماي ەسەر مەكەن ەستىنى،

كۇنىم كەش بوپ ۇزاردى.

تازارتا الماي ساسىق، پاسىق ەسكىنى،

شۇلعاۋىنا شۇباتىلساق مىقتىنىڭ

تابارمىز با ءبىز اردى؟

 

«مەن – جالعىز!» دەپ،

وزگەلەردى نادان عىپ،

سەنسەك، جەلىك جەڭگەنگە،

جاقسىلىقتى بۇكتەپ العان جاماندىق

اۋزىڭدى اشساڭ، كومەيىڭە قۇم قۇيىپ،

سەمسەر سىلتەر وڭمەنگە.

 

8.

«قىدىر قونىپ، باق دارىسا!»

دەيتىن جالقاۋ قازاقپىز.

تيسە دە ىشكە جارىسا،

سەلت ەتپەيدى مازاق ءجۇز.

 

(«اتتان!» تۇگىل «ويبايعا!» دا

داۋىس قوسار از-اقپىز).

 

قالعىتتىرماس ار-ۇياتتى

بولماعان سوڭ نامىسىڭ.

ەلەمەيتىن شارياتتى

كوك ءبورى ەمەس،

تاعىسىڭ!

(ساتار ەلدى، ساتار ەردى

قورقاۋ، مارعاۋ جانى ءۇشىن).

 

سەرتتەس پەن سەرىكتەستىڭ

انت بۇزباستاي ءبىرى جوق.

اراسىنان ەرىكتەستىڭ

ەلدى ەرتەرلىك ءىرى جوق.

 

ء(دال سولاردان شىعار ءالى

اتاتىندار تىرىگە وق).

 

سىرلاسارلىق سەرىك قالماي

مۇڭداس كوڭىل جوعالىپ.

تۇساۋ تۇسكەن ەرىكتى الداي،

وتىر قازاق ومالىپ.

 

(دالاسىنداي – مولاسىنداي

ەستەن-تۇستەن تونالىپ).

 

ىزگىلىك پەن زۇلىمدىقتىڭ

ايقاسى ءوتىپ كەۋدەدە،

السىزدەردى كىلەڭ مىقتىڭ

دايىن تۇرار جەۋگە دە.

 

(قالماي ما دەپ قورقام مۇلدە

ساۋ تىلەكتى ساۋ دەنە).

 

ارقالاۋمەن اۋىر ويدى

ەل ەڭسەسى ەزىلىپ،

تاپتاتقىزدى ابىرويدى

كىسىلىكتەن بەزىنىپ.

 

(كىسىنەتكەن قىساستىقتىڭ

تىستەن شىعار ءسوزى ءىرىپ).

 

قياناتشىل دۇنيەنىڭ

قاندى ۇركىتسە قاستىعى،

توردە وتىرعان مىڭ يەنىڭ

قازاق قانا – قاشقىنى!

 

(قارا كوزدەن قان تامسا دا،

قارسى اتىلماي قاشتى ءۇنى).

 

كۇڭگىرت ويدىڭ بەيۋاعىنا

جول تابا الماي قامالىپ،

اينالدى ءومىر بەيباعىنا،

جان بەردى دە جان الىپ.

 

(«جۇماعىنا» سۇيرەپ الەك

«حابارداعى» جاڭالىق).

 

السا وكسىكتى، جىلاۋ مەنەن

ۋادەشىل باسشىدان.

نە بولار ەد مىناۋ الەم

بۇرق اتىلسا تاس شىدام؟

 

(قازاعى ءۇشىن كەسىپ بەرەر

تابىلار ما باستى جان؟)

9.

كۇنشىلدىگى كۇش سىناتقان زاماننىڭ

ازۋ ءتىسى ساقىلداپ.

بيلىك ءۇشىن نەبىر ءتۇرىن امالدىڭ

جۇلقىلاسقان تورەلەرگە قولدانتار

ءبىرىن-ءبىرى تاقىمداپ.

 

شىعا كەلەر اش بورىدەي وشىگىپ،

جىك-جىك بولىپ ءبولىنىپ.

«مەن – ەندىگىڭ!»

دەپ قول جيناپ، ءتوس ۇرىپ،

ويلاماستان وپاسىزدىق ورتىنەن

كەتەتىنىن ەل ءىرىپ.

 

جۇرت مەڭگەرمەك وڭاي ەمەس ۇققانعا.

تاقتىڭ ءۇستى – كيەلى!

مارتەبەلى بيىك تورگە شىققانعا

قانى، جانى – ۇلتپەن بىرگە،

سىرقىرار

«حالقىم!» دەۋمەن سۇيەگى.

 

جوققا سەنبەي، شىندى ىزدەگەن ازامات

كورىنسە اناۋ بيىكتەن،

«قازاق!» دەيتىن – الەمدەگى عاجاپ ات

باقاستىقتىڭ تۇتقىنىندا قور بولىپ،

كۇندە ولمەس ەد كۇيىكتەن.

 

يلانبايتىن سىنىق كوڭىل پەندەمىن

«حالقىم!» دەردى تاپپايمىن...

...تەكتىم شىقسا – كەڭىتەردەي ەل دەمىن،

سول مىقتىما جۇرەگىمدى اشار ەم،

كوكىرەكتەن اتپاي مۇڭ.

«ەل!» دەپ ورلەپ، سەرمەپ جەتسە تەكتى ءىنىم

بار مەن جوقتى تەڭگەرىپ.

تاۋ قوپارار مۇمكىن سوندا ەكپىنىم،

ازات ءۇنىم قازاعىما ەستىلەر

ۇكىمەتىم ءوڭ بەرىپ.

 

ءاي، سەنىم از، سەرگەكتىگىم جوعالدى،

قازاق قازاقتى اتقاندا.

كىم تۇزەيدى مىناۋ كەكشىل قوعامدى،

بۇلىگىم قىلعىندىرعان ۋاقىتتىڭ

بىلىعىنا باتقاندا.

 

رۋشىل دا، ارعىنشىل دا ەمەسپىن،

ءاز حالقىممەن تەگىم ءبىر.

بولعان ەمەس ۇلتتى ىرىتەر كومەسكىم.

قوشتاسار ەم، جۇرتىم ماعان سەنبەسە

كوكجيەكپەن كوگىلدىر.

 

الاڭىم كوپ الدان كۇتكەن ۇرەيمەن

الارىم از ءۇشىن قىپ.

وق كەزەنگەن وڭشەڭ ويسىز دۇلەيدەن

ادام تۇگىل شەڭبەرىنەن اۋىتقىپ،

كەتە مە دەپ كۇن ىتقىپ.

 

يىعىڭنان قايعى باسىپ تۇرعىزباي،

توسسا اجالىڭ قۇرىعىن.

اقيلانىپ، قوقيلانىپ قۇر قىزباي

تابا الساق قوي الدى-ارتىڭدى ەكشەيتىن

ىلايلى ويدىڭ تۇنىعىن.

 

10.

عۇمىر شىركىن عۇمىر ەمەس،

بەت قويماساڭ تەرەڭگە.

ورالمايدى شىمىر ەگەس

مىلقاۋ مەنەن كەرەڭگە.

 

(كوز جاسىنا كومىلەدى،

قۇيىپ ىشسە زەرەنگە).

 

ەلدەن مىناۋ قىزىق قاشقان

ەل باعار ەر شىعار ما؟

ۇلت ۇيتقىسىن بۇزىپ، شاشقان

زوردى تورعا تىعار ما؟

 

ء(سىڭىپ، قۇرىپ كەتە مە الدە

بولاشاعى مۇنارعا؟).

 

        ماسقاراپاز « ماڭعىستاۋلىق”

جەك كورسە ءوز ادايىن،

جۇرەر جولىن قارعىس تاۋ عىپ،

وشتىك جايلار ماڭايىن.

 

( ادالدىقتى – ارام تۇتساڭ،

 اداسا بەر، اعايىن.)

 

ىزدەرى كوپ كوڭىلىمنىڭ

تابارى از بىراق تا.

جەلكەلەۋمەن جەبىرىم تىم،

جەتكىزبەس-اۋ مۇراتقا.

(نەنى باقتىم؟ نەنى تاپتىم؟

قامالدىم سان سۇراققا).

 

قايعى ورنادى تۇل كەۋدەگە

جالعاندىقپەن ۇشىندىق.

«اتتان!» قايدا

ۇندەۋگە دە

جەتپەي سەستى تۇسىردىك.

 

(كيلىگۋ جوق، قۇر كىجىنۋ،

وت باسىندا ىسىندىك).

 

كوڭىلگە شاك كەلتىرەرلىك

ءشۇبالى ويدان ارىلماي،

تاپپاي ءحالدى ەل تىلەرلىك

قالاي ءجۇرمىز جارىلماي؟

 

(مەڭىرەۋ بوپ وتەمىز بە،

ماڭگۇرتتىكتەن ارىلماي؟)

11.

 

الاشىمنىڭ ءىشى ولگەندەي، سىرتى ساۋ،

تىرباڭداتقان كۇيبەڭى.

قازاعىما ساقالدى – ونە،

مۇرتى – جاۋ.

قاداي سالار قولىن جايىپ كەلسە العا،

قورعاسىننان تۇيمەنى.

 

كوكىرەگىڭ ولگەننەن سوڭ نە پايدا

تىرلىگىنەن ءتانىڭنىڭ.

تىعىلعانىن كورگەن سايىن باقايعا

ۇعىسۋ مەن جۇعىسۋدى تابا الماي

جان ساۋعالاپ جانىڭنىڭ.

 

«پايدام!» دەمەي، اردى ويلايتىن كىمىم بار

شەشەر قيىن ءتۇيىندى؟

الدە وەڭشتى وكسىگىممەن تىعىندار

قاپتاپ، تاپتاپ جەندەتتەرىم جەتەر مە،

كوتەرتپەستەن ءيىندى؟

 

كىم جىلىتار تاس كەۋدەڭە وت قۇيىپ،

جالىنى وشكەن دەنەڭدى.

اشىلار ما جول بوگەگەن كوپ تۇيىق.

كىم بوساتار قىلمويىندى قىلعىنتقان

ءۇزىپ تاستاپ كوگەندى؟

امالىڭ جوق، توناپ جاتىر سۇم زامان

تەسپەي، سورماي ءنارىڭدى.

تاعدىردان دا، تاڭىردەن دە، مىرزادان

قالدى كوڭىل،

جۇرەك ابدەن سۋىدى

جەتكىزە الماي زارىڭدى.

 

12.

 

وق قادالدى توسىمىزگە،

تىڭدامادى تىلەكتى.

ويرانىن ساپ ەسىمىزگە،

مۇڭ تالادى جۇرەكتى.

 

(جاڭاوزەن قىرعىنىنان

بۇكىل الەم ءدىر ەتتى).

 

كەرەمەت قىپ كەردەڭدەردى،

جارامايتىن كەرەككە.

تابا بەردىك توردەن كوردى،

قان كومەيلەر قورەككە.

 

(مىنا زامان تىم قاتىگەز

ويلى، ميلى، زەرەككە).

 

زار اتقىزىپ كوپ وڭەشتەن،

ءۇن شىقپادى تىلىمنەن.

كوك بورىدەن كەم ەمەس پەڭ،

شىقسايشى، الاش، ىنىڭنەن.

 

(تابارمىسىڭ ەرتەڭىڭدى

قورقاق، ۇركەك بۇگىننەن؟

 

سۇمدىق كەزدىڭ كەزدىگىنە

توس كەۋدەڭدى تاعى دا.

ەڭسەڭدى ەزگەن ەزدىگىڭە،

ەس جيعىزباي باعىنا.

 

(شىقسىن شىرقاپ وكتەم زورلىق

سوناۋ بيىك تاعىنا).

 

كەڭ دالاڭدا تاعىداي بوپ،

ايتشى قايدا بەتتەدىڭ؟

اتىلاتىن «ا، قۇدايلاپ!»

ءسونىپ قاپ پەد وت دەمىڭ؟

(كونە بەرسەڭ، ولە بەرسەڭ،

بىلىنبەيدى وتكەنىڭ).

 

13.

 

مەن بۇگىنگى ادامداردان شوشيمىن

ءبىرىن-ءبىرى اڭدىعان.

قوسقىزبايتىن ءتۇتىنىن دە قوس ءۇيدىڭ

تىرەگىندەي تىلەۋىنەن ايرىلىپ،

ويى قاجىپ قاڭعىعان.

 

كىمنىڭ دوسىن، كىمنىڭ قاسىن بىلە الماي،

جالتاقتاۋمەن كۇن كەشكەن.

كەمسەڭدەگەن ەرنى ىرجيىپ كۇلە الماي،

اركىمگە ءبىر بۇلعاڭداتقان قۇيرىعىن

كۇشىك قۇرلى ۇرمەستەن.

 

شوشىسام دا مەن سولارعا قوسىلام،

اجىرامان كوبىمنەن.

كەۋدەمدەگى زار بوپ شىقسا توسىن ءان:

«زارىڭدى انگە الماستىر – دەپ – قازاعىم!»

تىلەك ەتەم كوگىمنەن.

 

تىلەپ وتەم تاعدىردان دا، اسپاننان

جەر مەن ءتوردىڭ بىرلىگىن.

«جىلاپ تۋىپ، كۇلىپ ءول!» دەپ باستالعان

ۋاي، الاشىم! مىناۋ ءپاني جالعاندا

جارىلقايتىن تىرلىگىڭ.

 

جارىلقاسىن، جەرىڭ، ءتورىڭ، ءتاڭىرىڭ!

سىلكىنىپ تۇر! قامىقپا!

تاۋ، دالاڭا جۇرەر سەنىڭ ءامىرىڭ

كەۋدەڭدى كەر!

جاينات كوزدى!

شىق اتتاپ

ءتۇن تۇنەكتەن جارىققا!

اباي.kz