1 دوللاردىڭ 400 تەڭگە بولۋى مۇمكىن بە؟
بۇل جونىندە ەكى قاراما-قايشى پىكىر بار. ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانكتەگىلەر رەسەيلىك رۋبلگە قاتىستى «بەس تە ءبىر» پاريتەتىنە كەرى قايتۋ بولمايدى جانە تيىسىنشە، دوللار باعامى 400 تەڭگەگە دەيىن قىمباتتامايدى دەيدى.
ساراپشىلاردىڭ كوپشىلىگى مۇنىمەن كەلىسەدى. قازىر تەڭگە باعامى كوپ رەتتە ەكونوميكالىق ەمەس، الەۋمەتتىك فاكتورلارمەن انىقتالۋدا، ويتكەنى دەۆالۆاتسيا حالىقتىڭ ناقتى تابىسىن جالماپ جاتىر، سوندىقتان ونىڭ قانداي قادامعا باراتىنىن بولجاۋ مۇمكىن ەمەس. تەڭگە بۇدان دا تومەن – ءبىر دولللار 400 تەڭگە تۇراتىن دەڭگەيگە دەيىن قۇلدىراۋى مۇمكىن، ويتكەنى تەڭگە مەن ءرۋبلدىڭ شىنايى قاتىناسى قازىرگىدەي 1-گە 3,6 ەمەس، وسىدان بىرنەشە اي بۇرىن بولعانداي 1-گە 5 بولۋ كەرەك. بىراق مۇنىمەن ساراپشىلاردىڭ بارلىعى بىردەي كەلىسپەيدى:
جانىبەك ايعازين، ساراپشى:
– 1-گە 5 قاتىناسى ۇنەمى بولۋ كەرەك دەپ ويلامايمىن, – دەپ ەسەپتەيدى قولدانبالى ەكونوميكانى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى جانىبەك ايعازين. – تولەم تەپە-تەڭدىگىن سارالاۋ قاجەت، سونىڭ ناتيجەسىن ەسكەرە وتىرىپ، نەگىزگى سالالاردىڭ وندىرىسىمەن ۇيلەسىمدىگىن جۇزەگە اسىرۋ قاجەت. بۇل سونشالىقتى وڭاي ەمەس. ارينە، وندىرىستەگىلەردىڭ جاعدايى جامان دەۋگە بولمايدى. ەكسپورتتاۋشىلار باعا تومەن بولعاندىقتان ساتاتىن ءونىمنىڭ كولەمىن ارتتىرادى. ال ىشكى وندىرۋشىلەر باعانى قۇبىلتادى، يمپورت قىمباتتاعاندىقتان ولار دا باعانى كوتەرەدى. ءبىز، تۇتىنۋشىلار، وسى اقشانى تولەۋگە دايىنبىز با؟ ەكونوميكاداعى ەڭبەكاقى قانشالىقتى تەز ءوسىپ جاتىر؟
قارجى نارىعىنىڭ كاسىبيلەرى بىلاي دەيدى: ءبىر دوللارعا 400 تەڭگە باعامى حالىق نارازىلىعىن تۋدىرۋى مۇمكىن، ال بۇل قازاقستاندىقتار بۇگىنگى كۇنمەن سالىستىرعاندا ەكى ەسەگە دەيىن كەدەيلەنە تۇسەدى دەگەن ءسوز.
اننا بودروۆا، ساراپشى:
– ۇلتتىق بانك تەڭگە پايداسىنداعى ينتەرۆەنتسيادان باس تارتىپ، ونى «ەركىن جۇزۋگە» جىبەرگەندە، ەلىمىزدىڭ ۆاليۋتا نارىعىندا كەز كەلگەن جاعدايدىڭ ورىن الۋى مۇمكىن ەدى, – دەيدى اڭگىمەنى جالعاستىرعان ءالپاريدىڭ اعا قارجى ساراپشىسى اننا بودروۆا.
– تەوريا بويىنشا،
ەگەر بيلىك مۇناي باعاسىنىڭ كۇرت قۇلدىراۋىن بولجاسا، دوللار باعامىن 400 تەڭگەگە دەيىن جەتكىزۋ وزەكتى بولۋشى ەدى. ازىرگە ونداي نىشان جوق.
— ەگەر جاساندى بوساڭسىتۋ مەڭزەلسە، بۇل ۇلتتىق بانك نارىقتان كەتكەن جوق دەگەن ءسوز. كومپانيالار مەن بانكتەردى دوللاردان باس تارتۋعا ماجبۇرلەۋ دۇرىس بولماۋشى ەدى، ويتكەنى قازاقستان ەكونوميكاسى ەكسپورتقا باعدارلانعان، ال دوللار الەمدىك رەزەرۆتىك ۆاليۋتا بولعان جانە بولا بەرەدى.
تەڭگە تاعى قۇلدىرايدى
قاراما قارسى كوزقاراس قازىرگى ەركىن باعامنىڭ ءبىر رۋبلگە 5 تەڭگە تاريحي پاريتەتىن قالپىنا كەلتىرۋدى تالاپ ەتۋدى جالعاستىرىپ وتىرعان وتاندىق ەكسپورتتاۋشى بيزنەسمەندەرگە كومەكتەسە المايتىندىعىنا نەگىزدەلگەن.
ايبار بايكەنوۆ، ساراپشى:
– تەڭگە بويىنشا باعامنىڭ قۇبىلمالىلىعى ءالى كوپكە دەيىن ورىن الادى. ءتىپتى، ەركىن باعام قۇرۋعا كوشۋگە قاراماستان، دەۆالۆاتسيالىق كۇتىلىمدەر بۇرىنعىداي ورىن الۋدا، ايتارلىعى ولار نەگىزسىز ەمەس, – دەيدى «اسىل-ينۆەست» اق ساراپتاۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ايبار بايكەنوۆ.
– جالپى، جاڭا ساياساتتىڭ ءبىرىنشى كەزەكتە رەسەيلىك وندىرۋشىلەرمەن باسەلەستىكتىڭ جوعالعانىنا جانە السىرەگەن رۋبل باعامى ەسەبىنەن وقشاۋلانعان نارىقتاعى ۇلەستەن ايىرىلعانىنا سىلتەمە جاساعان ۇكىمەت پەن ءوندىرىس ورىندارى وكىلدەرىنىڭ قىسىمىمەن قابىلداندعانى تۇسىنىكتى.
240 نەمەسە، ءتىپتى، 250 تەڭگە دەڭگەيىندەگى قازىرگى باعام، وكىنىشكە قاراي، دەۆالۆاتسيانىڭ قاجەتتىگىنە جانە ءبىر رۋبل 4,5-5 تەڭگە بولعان تاريحي پاريتەتتى قالپىنا كەلتىرۋگە نازالانعان وتاندىق بيزنەسمەندەردىڭ كوپشىلىگىنە قاتتى كومەكتەسە المايدى.
رەسەيلىك ۆاليۋتا ءالى تۇڭعيىققا جەتكەن جوق، سوندىقتان ونىڭ ودان ارى قۇلدىراۋ ء(بىر دوللارعا 70-80 رۋبلگە دەيىن) ىقتيمالدىعى، نىعايۋ مۇمكىندىگىنەن جوعارى. جالپى، رەسەيلىك بيلىك اعىمداعى جاعدايدا ءالسىز رۋبلگە قارسى ەمەس. مۇناي باعاسى دا ۇزاق ۋاقىت تۇڭعيىقتا بولادى، ەگەر قانداي دا ءبىر ىلگەرىلەۋشىلىك بولسا دا، ول باررەلىنە 60-65 دوللاردان ارتىق كوتەرىلمەيدى. مۇنداي جاعدايدا ەركىن باعام قۇرۋعا قاراماستان ۇكىمەت پەن ءوندىرىس سالاسى قايتادان تەڭگەنىڭ دوللارعا شاققانداعى باعامىن 280-300 تەڭگە دەڭگەيىنە دەيىن كوتەرۋ بويىنشا تالپىنىس جاسايتىنى تۇسىنىكتى. دەگەنمەن بۇل دەڭگەيدىڭ بارلىعى قاجەتتى باسەكەلەستىكتى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ماردىمسىز كورىنەدى.
تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: 1 دوللارعا 400 تەڭگە: اقيقات پا، الدە اڭىز با؟
ورىس تىلىنەن اۋدارعان قايرات ماترەكوۆ
