كەشە مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ جارلىعى بويىنشا قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسلان باكەنۇلى ءسارىنجىپوۆ مينيسترلىك قىزمەتىنەن بوساتىلدى. 

قر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆ قازاقستانداعى ەڭ رەفورماشىل مينيسترلىكتە كادرلىق اۋىس-ءتۇيىس جاسادى. وسىعان دەيىن ەلىمىزدىڭ باس پەدوگوگى لاۋازىمىن اتقارىپ كەلگەن اسلان ءسارىنجىپوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ قالاۋىمەن، مينيسترلىك قىزمەتىنەن بوساتىلدى.

ال ەكس-مينيستر اسلان باكەنۇلىنىڭ «كرەسلوسى» بۇرىنعى قر ينۆەستيتسيا جانە دامۋ ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى – ەرلان ساعاديەۆ مىرزاعا بۇيىردى.

ال رەفورماشىل مينيستر  – اسلان ءسارىنجىپوۆتىڭ جاڭا لاۋازىمى تۋرالى دەرەكتەر ايتىلماعان.

جاڭا مينيستر ەرلان ساعاديەۆتىڭ قىزمەتتىك بيوگرافياسىنا نازار اۋدارايىق.

ساعاديەۆ ەرلان كەنجەعاليۇلى  مەملەكەتتىك لاۋازىمدى قىزمەتتەرتەرگە تاعايىندالماس بۇرىن، جەكە كاسىپەر رەتىندە تانىلعان. ۇزاق جىلدار بويى «فۋدماستەر» كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورى بولعان ەرلان كەنجەعاليۇلى ءتۇرلى مينيسترلىك قىزمەتتەردە تاجىربيەدەن وتكەن.

ۇكىمەتتەگى قىزمەتتەرى: قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ كەڭەسشىسى، قر يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ۆيتسە-ءمينيسترى جانە قر ينۆەستيتسيا جانە دامۋ ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ەكەن.

ءسارىنجىپوۆتىڭ مينيستر ورىنتاعىن بوساتۋىنا قانداي جايتتار سەبەپ بولدى؟

اقىن ءسارىنجىپتىڭ ۇرپاعى مينيستر قىزمەتىنە 2013 جىلدىڭ 2-قىركۇيەگىندە تاعايىندالعان-تىن. بعم كرەسلوسىنا وتىرعان ءار مينيستر ءوز رەفورماسىن جاسايتىن ەدى عوي. اسەكەڭ دە بۇل داستۇردەن اينالىپ وتكەن جوق. رەفورماتورلىعىنىڭ ناقتى ناتيجەسى – قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى مەن قبتۋ-دى بىرىكتىرۋ بولسا كەرەك. قازاقستانداعى جوو-ىن بىرىكتىرۋمەن قاتار جەكە مەنشىك ۋنيۆەرسيتەتتەرگە اجەپتاۋىر قىسىم جاساعان ەدى.

ءسارىنجىپوۆتىڭ قىزمەتتەن كەتۋىنە ازات پەرۋاشەۆپەن ارادا بولعان داۋ ىقپال ەتۋى مۇمكىن بە؟

 «اقجول» پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى ازات پەرۋاشەۆ ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى كيكىلجىڭ. مينيسترلىكتىڭ جۇمىسىن سىنعا العان دەپۋتات بىلتىر «زاڭدى وزگەرتكەننەن ءمينيستردى اۋىستىرۋ وڭاي بولار ەدى»، - دەپ ءسارىنجىپوۆتىڭ جۇمىسىن ىسكە العىسىز ەتىپ تاستادى. مينيستر دە قاراپ قالماي، دەپۋتاتتى الدەبىر توپتاردىڭ، اتاپ ايتقادا شاعىن وقۋ ورىندارىنىڭ مۇددەسىن قورعايتىن «لوببيست» دەپ ايىپتادى. بۇعان شامدانعان پەرۋاشەۆ پوليتسياعا ارىز جازىپ، مينيستر تەرگەۋشىلەرگە وسى ايىپتاۋىنا قاتىستى تۇسىنىك بەرگەن دە بولاتىن. الايدا، دەپۋتات پەن مينيستر اراسىنداعى ول داۋ ارىعا بارمادى، بەيبىت اياقتالعان ەدى.

اقىلى بولىمدە وقيتىن ستۋدەنتتەردىڭ قاراجاتىن جىمقىرعان قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى ۇستىنەن قوزعالعان قىلمىستىق ءىس تە مينيسترگە ابىروي اپەرەر جاعداي ەمەس.

اسلان ءسارىنجىپوۆتىڭ مينيسترىلىكتەگى قىزمەتىنە بايلانىستى ءمىن تاققانداردىڭ ءبىرى ەكس-دەپۋتات، بۇگىندە پرەمەر-ءمينستردىڭ ورىنباسارى داريعا نازارباەۆا بولدى. داريعا نۇرسۇلتانقىزى ءسارىنجىپوۆتىڭ ءبىلىم سالاسىندا جاساپ باستاعان رەفورمالارىن "كولحوزشىلدىققا" تەڭەگەن ەدى. قىسقاسى، اسلان باكەنۇلىنىڭ لاۋازىمدى قىزمەتتەن بوساۋىنا داريعا حانىم دا ىقپال ەتۋى مۇمكىن.

سونداي-اق، ارناۋلى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردەگى زاڭسىزدىقتار تۋرالى ماسەلەنى كۇنتارتىبىنە وتكىر قويا بىلگەن ايمان ساعيدۋللاەۆانىڭ Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جانە وزگە دە سايتتاردا جاريالاعان اشىق حاتتارى دا قوعامدىق پىكىر تۋعىزىپ، ەكس-ءمينيستردىڭ قىزمەتى، جاۋاپكەرشىلىگى تالقىعا ءتۇستى. وسى ارادا وقىرمان قاۋىمنىڭ ەسىنە سالا كەتەيىك، باكەنۇلى باسقارعان مينيسترلىك تاراپىنان ايمان مۇعالىمنىڭ ورىندى تالاپ-ارىزىنا وراي تولىمدى جاۋاپ بولعان ەمەس. 

ءسارىنجىپوۆ مىرزانىڭ مينيسترلىك قىزمەتىنە ايتارلىقتاي نۇقسان كەلتىرگەن ءجايتتاردىڭ تاعى ءبىرى مىنالار بولسا  كەرەك. سوڭعى ەكى-ءۇش جىلدىڭ ىشىندە  مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشى قىزداردىڭ اراسىنداعى جۇكتىلىك كورسەتكىشىنىڭ كۇرت جوعارىلاۋى مينيسترگە وپا اپەرمەگەنى تۇسىنىكتى.

قازاقستاندىق باق باجايلاعانداي، استانا مەكتەپتەرىندە جەتپىستەن استام قىز جۇكىت بولىپ قالعان. ال اقتوبە وبلىسى بويىنشا وتكەن جىلى 60 وقۋشى قىزدىڭ اياعى اۋىر بولعان. رەسمي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، جىل سايىن ەلىمىزدە 20 مىڭعا جۋىق وقۋشى مەكتەپ جاسىندا جۇكىتى بولىپ جاتىر.

وقۋشى قىزداردىڭ جۇكىتى بولۋى ەلىمىزدەگى پەدوگوگتاردىڭ قاۋقارسىزدىعىن كورسەتىپ بەرگەندەي بولدى.

ەڭ سوراقىسى سول، وتكەن جىلدىڭ ەنشىسىندە وقۋشى قىزداردىڭ اراسىندا بالا تۋىپ، دالاعا تاستاپ كەتۋ پروتسەسسى جيىلەپ كەتتى. كوشە ورتاسىندا، كولىكتەن شاقالاقتى لاقتىرىپ جىبەرگەن سول وقيعادان كەيىن، ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە سىڭارجاق وقيعالار شىعا باستادى. دارەتحاناعا تۋىپ، تاستاپ كەتتى بىرەۋى، ال ەندى بىرەۋى – جول جيەگىنە تۋىپ، قوراپقا سالىپ كەتتى، اياماستان.

ايتپاقشى، مەكتەپ وقۋشالىرىنڭ اراسىنداعى قىز بالالاردىڭ توپتىق توبەلەستەرى دە ءمينيسترى ءسارىنجىپوۆتىڭ تۇسىندا تىركەلدى. بۇل تۋرالى پروكۋرورلار ايتىپ جاتتى.

وسى اۋانداعى سىڭارجاق وقيعالاردىڭ بارلىعى ءسارىنجىپوۆ مىرزانىڭ قىزمەتىنە باعا بەرۋدە ىقپال ەتپەي قويماعانى انىق.

ال ءسارىنجىپوۆتىڭ «وزگە قىزمەتكە اۋىسۋىنا قاتىستى» دەگەنى رەسمي مالىمەت فورماسىن ساقتاۋ ءۇشىن عانا ايتىلعانى انىق بايقالادى. ەل ىشىندە ءسارىنجىپوۆتىڭ ساۋداسىنىڭ بىتكەن جەرى وسى دەگەن سىبىستار ايتىلۋدا.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz