كۇندەلىكتى ءومىرىمىزدىڭ اجىراماس ءبىر بولىگىنە اينالعان الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى وڭ جانە تەرىس قۇبىلىستار جونىندە اۆتورلارىمىزدىڭ ءبىرى ارنايى جازىپ ەدى. سول ورايدا، قوعامدىق تۇلعالاردىڭ دا پىكىرىن بىلگەن ەدىك.

تومەندە ءامىرجان قوسانوۆ مىرزانىڭ پىكىرىن جاريالاپ وتىرمىز.

ءامىرجان قوسانوۆ، ساياساتكەر:

«زامانىڭ تۇلكى بولسا، تازى بوپ شال» دەيدى اتام قازاق. بەينەلەپ ايتساق، قازىرگى زامان - قولىندا سمارتفونى، ۇستەلىندە نوۋتبۋگى، سومكەسىندە پلانشەتى بار... تۇلكى. سوندىقتان ءتيىستى قۇرال-جابدىعى جوق، بەس قارۋى ساي ەمەس تازى ول تۇلكىنى ەشقاشان دا شالا المايدى.

الەۋمەتتىك جەلى الدىمەن ادامارالىق بايلانىستىڭ جاڭا، زامانعا سايكەس تەحنولوگيالارعا نەگىزدەلگەن قۇرال بوپ قالىپتاستى. ەكەۋارا اڭگىمە، جەكەباستىق تاقىرىپتار، تۇرمىستىق دەڭگەيدەگى تالقىلاۋلار دەگەندەي. ۋاقىت وتە، الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ قوعامدىق ءمان-مازمۇنى مەن ماڭىزى ارتا ءتۇستى. سول تەندەنتسيانى مويىنداعان بيلىكتىڭ ءوزى قازىر عالامتورداعى جەكە پاراقشالاردىڭ ءوزىن «باق» دەپ باعالاۋعا ءماجبۇر بولدى. الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ءوزىنىڭ ىشكى كلاسسيفيكاتسياسى بار. ماسەلەن، رەسەيلىك مايل.رۋ، ۆ كونتاكتە، ودنوكلاسسنيكي سەكىلدى رەسۋرستارى ءبىزدىڭ ەلگە ەرتەرەك كەلىپ، ءاپ-ساتتە تورگە وزىپ كەتتى. ءبىر بايقاعانىم، ولار جاستار اراسىندا ەرەكشە تانىمال دا سۇرانىسقا يە. بىراق تا ولار مازمۇندىق جاعىنان سول باياعى ءپريميتيۆتى دەڭگەيدە قالعان سياقتى. سونىمەن بىرگە، كرەملدىڭ قازىرگى اننەكسيالىق ساياساتىنىڭ سالقىنى ول رەسۋرستاردا اپ-انىق سەزىلەدى. ول دا قالىپتاسا قويماعان جاستاردىڭ ءومىردى تانىپ، ازاماتتىق پوزيتسياسىن قالىپتاستىرۋىنا تەرىس، «ۆاتالىق» اسەرىن تيگىزىپ جاتىر. ال فەيسبۋك، تۆيتتەر سەكىلدى باتىستىق رەسۋرستار ەلگە كەشىرەك كەلسە دە، تەز ارادا تاراپ كەتتى. رەسەيلىك جەلىلەردەن ولاردىڭ ەرەكشەلىگى زور: فەيسبۋك پەن تۆيتتەر ادامارالىق قاتىناستارمەن قاتار قوعامدىق جۇكتى ارقالاپ كەلەدى. ياعني، بۇل ەكەۋىندە ەلدە بولىپ جاتقان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، قوعامدىق-ساياسي، رۋحاني ماسەلەلەر قىزۋ تالقىلانىپ جاتادى. ولار سونىسىمەن قىزىقتى ءارى قۇندى! بۇل جەلىلەردىڭ، وسىنداعى قوعامدىق پىكىردىڭ ءوز ليدەرلەرى بار. كەيدە ولاردىڭ جەلىدەگى دوستارى مەن وقىرماندارىنىڭ سانى ورتاڭقول ءبىر گازەتتىڭ تارالىمىنان اسىپ كەتىپ جاتادى. ارينە، ولارعا جازىلعان بارشا ادام ءبىر ادامداي پوستتاردى وقيدى، قولدايدى دەگەن ءسوز ەمەس. بىراق ستاتيستيكانىڭ اتى – ستاتيستيكا... الەۋمەتتىك جەلى سونىمەن بىرگە «تروللينگ» سەكىلدى قۇبىلىستى دۇنيەگە كەلتىردى. ونىڭ ءوزى ءوز الدىنا ءبىر اڭگىمە. الەۋمەتتىك جەلىلەر – وراسان زور، بۇرىن-سوڭدى بوپ كورمەگەن مۇمكىندىتكەر اشۋىمەن قاتار سول جەلىلەردى پايدالانۋشىعا ءدال سونداي جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى. ويتكەنى، الەۋمەتتىك جەلىدە ءار اۆتور وزىنە رەداكتور ءارى تسەنزور. ءوز باسىم سول جەلىلەردە ەل كونستيتۋتسياسىنا، تاۋەلسىزدىگىنە، جەر تۇتاستىعىنا قارسى ايتىلار پىكرلەردى زاڭمەن شەكەتۋدى قوس قولىمدى كوتەرىپ قولدايمىن. بىراق ول تىيىمدار ءسوز بوستاندىعىنا، ەلدە بولىپ جاتقان وڭ جانە تەرىس وقيعالارعا تاۋەلسىز، زاڭ اياسىندا وي ءبىلدىرۋ قۇقىن جوققا شىعارماۋى ءتيىس!

Abai.kz