«نازارباەۆتانۋ» عىلىمى ۇسىنىس تۇرعىسىنان ايتىلعانى بەلگىلى. ەگەر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى بۇل ۇسىنىستى تالقىلاپ ماقۇلداسا، وندا  سايسەكتىك اۆتورلاردى سارالاپ «نازارباەۆتانۋدىڭ» وقۋلىعىن، نە وقۋ قۇرالىن جازۋعا باسشىلىق قىلعانى ءجون دەپ بىلەمىن. بۇل ءپاندى وقۋ ۇدەرىستەرىنە ەڭگىزۋ دە ۇسىنىس دارەجەسىندە ەكەنىن ۇمىتپاعانىمىز دۇرىس. ونى دا بعم-ءى شەشەدى.

مينيسترلىك ۇسىنىس جاساپ بۇل ماسەلەنى وقۋ ورىندارىنىڭ وزدەرىنىڭ شەشۋىنە تاستاۋى دا مۇمكىن. «نازارباەۆتانۋدى» ۇسىنۋدا ءبىزدىڭ ءۋاجىمىز مىنانداي. ۇلىق مارتەبەلى ن.ءا.نازارباەۆ پرەزيدەنت لاۋازىمىن 25 جىلدان بەرى فەنومەنالدىق ەرەكشەلىكپەن اتقارىپ كەلۋدە. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا قازاقستان ەكونوميكاسى ء(بىو) 20 ەسەدەن كوپ وسكەن. بۇل عاسىردىڭ جۇگى ەمەس پە؟

«بىتكەن ىسكە سىنشى كوپ»، «بىتىرگەن ەردىڭ ءمىنى جوق» دەمەكشى ەلباسىنىڭ تاۋەلسىزدىك جىلدار كەزەڭىندەگى سويلەگەن سوزدەرى، باياندامالارى، جولداۋلارى، ماقالالارى، كىتاپتارى 100 تومنان اسىپ كەتتى. مەملەكەت، حالىق، قوعام ءومىرىنىڭ بىردەن-ءبىر بەلەسى شەتتە قالعان ەمەس. تاۋەلسىزدىك ءداۋىرىنىڭ تاريحىن، ساياساتىن، ەكونوميكاسىن، مادەنيەتىن ۇيرەنۋ، باعالاي ءبىلۋ – بارلىق ازاماتتاردىڭ پارىزى. ولار پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆتىڭ ەڭبەكتەرىندە جازىلعان. ولاردى ءبىر ۇلگىگە، باعدارلاماعا كەلتىرىپ، كوپشىلىككە ۇسىنۋ – قوعامدىق پاندەر ماماندارىنىڭ بورىشى. بۇل جامان با؟ كىمنىڭ مۇددەسىنە قايشى؟ مەنىڭشە بۇل تەك جاقسىلىق قانا! مىناۋ مينيسترلىكتىڭ، جاۋاپ حاتىنان الىنعان ءۇزىندى: « ... بولاشاقتا «نازارباەۆتانۋ» كۋرسىنىڭ ىرگەتاسىن قالىپتاستىرۋعا نەگىز بولاتىندىعىنا سەنىمدىمىز». بىزدەر دە سەنىمدىمىز.

ونىڭ ۇستىنە «نازارباەۆتانۋدى» تەك مەن عانا ۇسىنىپ وتىرعانىم جوق. «ەلباسىتانۋ»، «تۇلعاتانۋ»، «قازاقتانۋ»، «ەلتانۋ» اتتارىمەن تالاي-تالاي كونفەرەنتسيالار، باياندامالار جاساۋ، كابينەتتەر اشۋ كوپتەگەن وقۋ ورىندارىندا جۇرگىزىلىپ جاتىر. مۇنداي شارالار اسىرەسە، پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆتىڭ تۋىلعان كۇنىنە، 1-ءشى پرەزيدەنت لاۋازىمىنا سايلانعان كۇنىنە باعىشتالىپ وتۋدە.

 ن.ءا.نازارباەۆتىڭ بۇكىلحالىقتىق سايلاۋمەن بولعان پرەزيدەنتتىك لاۋازىمىن جوعارى بىلگىرلىك پەن كورەگەندىلىكپەن باسقارىپ كەلە جاتىر. سوندىقتان وعان ليدەرلىك-كوشباسشىلىق مارتەبەسى لايىق دەپ ءبىر اۋىزدان ايتۋعا بولادى. پرەزيدەنت كۇنىن مەرەكەگە اينالدىرۋدى دا پارلامەنت شەشكەن.

بۇل بايسالدى ەلدىكتى سيپاتتايتىن ءىس-ارەكەتتەردى اداسۋشىلىق، تۇلعاعا تابىنۋشىلىق دەپ بايبالام سالۋعا بولامايدى.

ماسەلە «تانىم» عىلىمىن، مىسالى «ابايتانۋ»، ء«اليحانتانۋ»، «احمەتتانۋ»، «مۇحتارتانۋ»، «باۋىرجانتانۋلاردى» ۇيرەنۋ وقۋ-اعارتۋ ىسىندەگى قاجەتتىلىك. وسى دەڭگەيدە «نازارباەۆتانۋدى» دا جۇزەگە اسىرساق تاۋەلسىزدىكتى نىعايتقان، بەكىتكەن بولامىز. پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆتىڭ ءبىرىنشى كونستيتۋتسيالىق مىندەتى دە قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ، قورعاۋ، نىعايتۋ.

«نازارباەۆتانۋدان» سەسكەنۋ، قورقۋ، ۇركۋ ورىنسىز.

عىلىمي ۇسىنىس جاساعان ادامدى بالاعاتتاۋ «تانىم» عىلىمىن ء«پان ساباعى ەمەس، عىلىم ەمەس» دەپ ءوزىنىڭ شەكتەۋلى كوزقاراسىن جاريا ەتۋ مادەنيەتتىلىك، ادەپتىلىك، ويشىلدىقتان تىسقارى كورىنىس. ءسوز ەگەسىن تابادى. كەزىندە ء«دىنتانۋدى» دا عىلىم ەمەس دەۋشىلەر بولعان. مۇنداي ناداندىق ەش ۋاقىتتا دا ەشكىمگە دە پايدالى بولعان ەمەس. ناداندىق ساۋاتسىزدىقتان دا جامان.

ء«تىل تاس جارادى، تاس جارماسا باس جارادى». سوندىقتان، ءبىز «نازارباەۆ – لەنين، ستالين سياقتى تۇلعا» بولۋىن كوكسەپ جاتقانىمىز جوق، كوكسەمەيمىز دە. بىراق ماركسيزمدى سوگە جامانداۋعا بولمايدى. كەز كەلگەن تانىمدى بايسالدى وي ەلەگىنەن وتكىزۋ لايىقتى. جەر ءجۇزى عالىمدارى ەلباسىمىزدى الەم ويشىلدارىنىڭ ءبىرى دەپ باعالاعان. تەك بىزدەر ەمەس، الەم كوشباسشىلارى دا مويىنداۋدا. قولىمىزدان كەلگەنىن شە، قۇرىعىمىزدىڭ جەتكەنىن شە، ءوز مىندەتىمىز شەڭبەرىندە وعان ات سالىسامىز. 

ن.ب.وتكەنباەۆ، پروفەسسور، شىمكەنت قالاسى

Abai.kz