اقىن بولۋ وڭاي دەيمىسىڭ، قاراعىم،

                                             اۋزىندا بولۋ سىزداعان بارلىق جارانىڭ...

                                                                                                   تولەگەن

                                         دۇنيە سىرى ءبىز بىلگەننەن وزگەرەك،

                                         بىراق ونى كورۋ ءۇشىن  كوز  كەرەك.

اۆتور

ەدۆارد مۋنك. "ايقاي"                  

                                       پرولوگ

                          نەمەسە كوشىرۋشىنىڭ العىسوزى

"كتك" ارناسىنان كەشكىلىك جاڭالىقتاردى قاراپ وتىرعانمىن. ادەتتەگىدەي، جەر-كوكتەگى جاماندىقتى جيىپ-تەرىپ كورسەتىپ جاتىر: پاۆلوداردا سەگىز جاسار ءسابيدى زورلاپ ولتىرگەن پەدوفيل ۇستالىپتى... جامبىل وبلىسىندا ءبىر ايەل جاڭا تۋعان نارەستەسىن جول بويىنداعى دارەتحاناعا تاستاپ كەتىپتى... بىرىنەن ءبىرى وتەدى. "بۇ دۇنيە نە بوپ بارادى؟!." كوڭىلىم قۇلازىپ تۇرىپ كەتەيىن دەگەم، ءوز داۋىسىن ءوزى تاماشالاعانداي كومەيىنەن كۇمبىرلەپ ەكپىندەتە سويلەگەن قارعا بويلى، قاۋعا ساقال ديكتور ءبىر جۇتىنىپ الىپ: "بۇگىن الماتىداعى "جومارت" بازارىندا جان تۇرشىگەرلىك وقيعا بولدى. تاپا-تال تۇستە "ت" دەگەن ازامات..." ديكتوردىڭ داۋىسىمەن ىلەسىپ ەكران بەتىنە قالقىپ شىعا كەلگەن سۋرەتتى كورگەندە، جۇرەگىم تاس توبەمە شىقتى. "سول!.."

– ءما-ءا، مىناۋ الگى سەنىڭ دوسىڭ عوي... وي، بەيشارا! – دەدى تىرناعىن ەگەلەپ، ديۆاننىڭ ورتاسىندا ۇيەلەگەن ايەلىم جايباراقات.

تۇنىمەن كوزىم ىلىنبەدى. تاڭەرتەڭ شايىمدى شالا-شارپى ىشە سالىپ، بازارعا تارتتىم. كۇزەتشى جىگىت كوز الدىنداعى بولعان وقيعادان ءالى ەسىن جيماعانداي، تەمەكىسىن ءۇستى-ۇستىنە سورىپ، باسىن شايقاي بەرەدى.

– ءسىز كىم بولاسىز؟ – دەدى.

– جولداسى ەدىم.

– كيىم-كەشەگىن جيناپ قويدىم. الىپ كەتەسىز بە؟

– ءيا.

دۇڭگىرشەككە كىردىك.

– جازىپ جۇرەتىن قاعازدارى بولۋشى ەدى عوي؟

– ا، مىنە، – جىگىت تاماق ىشەتىن ۇستەلدىڭ سۋىرماسىنان "كانتسەليارسكايا كنيگا" دەگەن قاتىرما مۇقابالى، جۋان سارى جۋرنالدى الىپ بەردى. دۇڭگىرشەكتىڭ ءىشى قاپىرىق. پەردەسىز تەرەزەدەن كۇن كوزى شاقىرايىپ تۇر. نە جازدى ەكەن دەگەن اۋەستىك بيلەپ، كولەڭكەسى وتاۋ ءۇيدىڭ ورنىنداي دوڭگەلەنگەن ۇيەڭكىنىڭ تۇبىندەگى ورىندىققا بارىپ جايعاستىم دا، جۋرنالعا ءۇڭىلدىم...

                                      مينيستر بولامىن

ە–ە، اتتەڭ قايران كۇندەرىم-اي، قولدان شىققان بۇلدىرىقتاي پىر ەتىپ ۇشتىڭ دا كەتتىڭ-اۋ! ساعىمعا ءسىڭىپ جوعالساڭدار دا ساعىنىشتى ەلەسىڭ كوڭىل تۇكپىرىنەن وشەر مە استە. ء يا، ءبىر كەزدە ءتاپ-ءتاۋىر ەكونوميست ەدىم، ءجاي عانا ءتاۋىر ەمەس، «مىنا بالا امان بولسا، ءبىر جەردەن بۇزىپ-جارىپ شىعادى ءالى»  دەپ تالايلار ماڭدايىما ءمور باسىپ، تاعدىرىمدى ايقىنداپ قويعان ءجا دەگەن مىقتىنىڭ ءوزى ەدىم. ايگىلى «نارحوزدى» قول كۇيدىرەتىندەي قىپ-قىزىل ديپلوممەن ءبىتىرىپ، ودان دا  ايبىندى «پلەحانوۆكانىڭ» اسپيرانتۋراسىنا جولداما بەرىپ تۇرعاندا، ء«بىلىم ونسىز دا ميىمدى شەرتىپ لىقىلداپ تۇر، تاعى قوسىلسا، باسىمدى جارىپ كەتەر» دەگەندەي كەگەجەم كەرى تارتىپ بارماي  قويعانمىن. لاكين ونىما وكىنبەيمىن. «بىزگە كەل،بىزگە كەل!» دەپ ءتاتتى توقاشتىڭ شەتىن شىعارىپ قىزىقتىرعان كوپ مەكەمەنىڭ شەكەسىنەن شەرتىپ ءجۇرىپ، الماتىداعى ايدىك ءوندىرىس ترەسىنە ەكونوميست بولىپ ورنالاستىم. ول كەزدە ءومىردىڭ تارازىسى ادىلدەۋ، از دا بولسا قابىلەت-قارىمىڭدى باعالاۋشى ەدى عوي. ەكى ايدان سوڭ باس مامان عىپ ءوسىردى. كەلىنشەگىم ەكەۋمىز ۇيلەنە ساپ جىلعا جەتكىزبەي پاتريوتتىق ۇلى سەزىممەن: «ۋا، وتان، قابىل ال ءبىزدىڭ سىيىمىزدى!» دەپ، ەگىز ۇل-قىزدى جارق ەتكىزىپ جارىق دۇنيەگە اكەلگەن سوڭ، كاسىپوداق پەن ترەست باسشىلارى: «وھو، ءبىزدىڭ جاس ماماننىڭ جۇمىستا عانا ەمەس، ماحاببات مايدانىنىنداعى ەكپىنى دە قاتتى ەكەن» دەپ، شامپان اتىپ، قالانىڭ قاق ورتاسىنان ءۇش بولمەلى پاتەردىڭ كىلتىن ۇستاتقان. «ازىرگە وسىندا تۇرا تۇرىڭدار، جاقسى باستامالارىڭ جالعاسىن تاۋىپ جاتسا، تاعى دا كورەرمىز» دەگەن تىلەۋلەستىك تانىتىپ. وكىنىشكە وراي، ءبىز باسشىلاردىڭ ۇلكەن ءۇمىتىن اقتاي المادىق. ھايال قىڭقىلداپ: «قۇرسىن، مىنا قارقىنىمىزبەن وتىز بەسكە جەتپەي «التىن القا» تاعىپ جۇرسەم، ءولا، ەلدەن ۇيات-تاعى-ى!» دەپ بەتىن شىمشىپ شيەدەي قىلعان سوڭ، «ميروۆويعا» كەلىپ، تاعى ءبىر بالادان كەيىن تورموز باسىپ توقتاپ قالدىق. قىسقاسى، «التىن القاعا» ۇمتىلماي، تۇندە تىنىش جاتىپ، ۇيقىنى قاندىرىپ، تىڭ كۇشپەن بىلەك سىبانا وتانعا قىزمەت ەتەيىك دەپ قۇلشىنىپ جۇرگەندە، سوۆەت ۇكىمەتى بار بولعىر، بۇرشاق ۇرعان كوتەرەم توقتىداي، ءبىر-اق كۇندە تىراڭ ەتىپ تىراپاي اسقانى قۇداي اتىپ! تانكتىڭ ۇستىنە شىعىپ كرەمللگە باسىپ كىرگەن ءور مىنەز بارىس دەگەن تەنتەك پاتشا بۇرىنعى وتارلاردىڭ بارىنە ەركىندىك بەردى، «ويباي، بىزگە ازاتتىق كەرەك ەمەس، ماڭگىلىك بىرگە بولامىز دەپ  يت تەرىسىنە ءمور باسىپ قاتىن پاتشاعا بەرگەن انتىمىز بار!» دەپ اياعىن قۇشاقتاپ جاتىپ العانداردى «كەت، ك ەبەنە ماتەري!» دەپ كوتەننەن ءبىر-اق تەپتى. ءبىزدىڭ كورەگەن كوسەمدەر دە قىزىل وكىمەتتى ءيتتىڭ ەتىنەن جەك كورەدى ەكەن، وسى كۇنگە قاشان جەتەمىز دەپ ىشتەرىنە قان قاتىپ، «فيگالارىن» ء«ما!» دەپ قالتالارىنىڭ ىشىننەن شىعارىپ ازەر شىداپ جۇرسە كەرەك، سول كۇنى-اق قىپ-قىزىل پارتبيلەتتەرىن قىپ-قىزىل وتقا لاقتىرعان. ەسكىمەن اياۋسىز كۇرەس باستالىپ ءبىر كەتتى دەرسىڭ: ءسوتسياليزمنىڭ قۇبىجىق كورىنىسى دەپ زاۆود-فابريكالاردى جاپتى، كولحوز-سوۆحوز تۇگەلدەي تاراتىلدى. شىركىن، قانداي دانىشپاندىق كورەگەندىك دەسەڭشى. راسىندا دا اينالاعا قارا ءتۇتىن، ۋ بۇركىپ  ەكولوگيانى قۇرتاتىن زاۆود-فابريكانىڭ نە قاجەتى بار؟ تابىن-تابىن سيىر، وتار-وتار قوي-ەشكى ۇستاپ، مال باسىن ەلۋ ميلليونعا جەتكىزەم دەپ تىراشتانۋ دا اقىماقتىق. ەتتى كوپ جەسەڭ، حولەستەرينىڭ كوبەيىپ تەز ولەسىڭ. اركىم ءوز قاجەتىنە لايىق ءوز مالىن ءوزى باقسىن. ازىرگە قىتايدىڭ ارزان تاۋارىن تالعاجۋ ەتە تۇرامىز. جاپون، يزرايل، ەۋروپانىڭ بىلگىرلەرىنەن ۇيرەنىپ، كۇن، جەلدىڭ يەن-تەگىن ەنەرگياسىن پايدالانۋ ارقىلى ءوندىرىسىمىزدى جەدەل دامىتامىز دا، شىعىس ازيا بارىستارى سياقتى، الەمنىڭ ەڭ وزىق وتىز ەلى ورمەلەپ بارا جاتقان  وركەنيەتتىڭ  ارايلى اسقار شىڭىنا ءبىر-اق قارعيمىز!.. قانداي كەرەمەت شەشىم!

ءبىزدىڭ ترەست تە جابىلدى. ءبىراز جۇرت «ەندى قايتتىك؟» دەپ ابىرجىعانمەن، ءوزىمنىڭ باسىمداعى جامان تىماعىم الشىسىنان – قالاي دەگەنمەن پاتريوت ەمەسپىن بە، «ازات بولدىق» دەگەن ءبىر اۋىز ءسوز مىڭ-سان بايلىقتىڭ وتەۋىندەي كوكىرەگىمدى قىز-قىز قايناتىپ، ۋايىم-قايعى ويلاتقان جوق. گازەت وقيمىن دا ەسىنەيمىن، تەلەۆيزور قارايمىن دا ۇيىقتايمىن. باسقا نە ىستەيسىڭ؟ شىركىن، تەگىن تاماق تابىلىپ تۇرسا، راحات دەگەن وسى ەمەس پە.

بۇل ۇيدە ءجىبى ءتۇزۋ ءبىر زات جوق، ءبارى قيسىق-قىڭىر: اۋزى قيسايعان سىرتقى ەسىكتىڭ قيۋىنا ساۋساق سيىپ كەتەدى– قىستى كۇنى گازەت تىعىپ قويامىز; قولجۋعىشتىڭ شۇمەگىنەن سۋ توقتامايدى; شكافتاردىڭ  قاقپاعى قيتاردىڭ كوزىندەي ءبىرى ايعا، ءبىرى سايعا قارايدى... وسىلاردى كورگەن سايىن ايەل بايقۇس: «بۇل قاراڭ قالعىردىڭ ۇيىندە ەركەك جوق، قولدارى تەرىس بىتكەن!» دەپ ءبىر كۇڭكىلدەپ قويادى.

كەشكىلىك بالالار شالا مۇجىگەن «تاششاكتىڭ» سۇيەكتەرىن  الدىما ءۇيىپ قويىپ، قاتىننىڭ «نە كورىندى، بايقۇس، يتكە دە بىردەڭە قالسىن» دەگەن قىجىرتپاسىنا  قاراماي، شەتىنەن  قىتىرلاتا قىلتاناق قالدىرماي مالجاڭداپ وتىر ەدىم، توڭازىتقىشتىڭ ۇستىندە تۇرعان ءجۇز جىلعى لاقسا «گوريزونت» تاعى قويانشىعى ۇستاپ، جىپىلىقتاي  باستاعان سوڭ، ۇلكەن ۇلىم ادەتتەگىدەي توبەسىنەن ءبىر پەرىپ، كوزىن باعجاڭ ەتكىزىدى. ەكران ءسال دىرىلدەپ تۇردى دا تۇڭعيىعىنان ءبىر شىتىناعان جىلتىر شەكە ءسۇزىلىپ شىعا كەلدى. قولىمداعى توقپان جىلىكتىڭ جۋان باسى اۋزىما جەتپەي قاڭتارىلىپ قالدى. ء«وي، مىناۋ ماقاش قوي، ماقاش!» قامالاپ، ميكروفوندارىن اۋزىنا تىقپالاعان جۋرناليستەرگە ينتەرۆيۋ بەرىپ تۇر. ءماس-سا-اعان بەزگەلدەك، مينيستر بولىپتى! جاعىم سالبىراپ، اڭقيىپ قالعان اۋزىما تورعاي كىرىپ كەتسە دە سەزەر ەمەسپىن. «قاراي گور جامان نەمەنى! مەنىڭ قولاستىمدا ىستەگەن. قارا سومكەسى سالپاقتاپ، بىزگە اراق تاسىپ ءجۇرۋشى ەدى. سۋسىلداعان ءسوزى بولماسا، ىسكە تاتىرلىق بىلىك-ءبىلىمى جوق، شالا ساۋات كوپ سۇرقىلتايدىڭ ءبىرى. ونىڭ جانىندا مىنا مەن... مەن دەگەن!..» ايەلىمدى كەيدە جاقسى كورىپ، ءوزىمسىنىپ اسەرلەنىپ كەتكەندە: ء«اي، قاتىن» دەپ ەركەلەتىپ، باسقا ۋاقىتتا پايعامبار اۋلەتى – قوجانىڭ تۇقىمى بولعاندىقتان رەسمي تۇردە «ھايال» دەپ اسپەتتەيتىنمىن. سول ادەتىممەن:

 – ءاي، قاتىن! – دەدىم داۋىسىم قالاي قاتتى شىعىپ كەتكەنىن اڭداماي. قارسى الدىمدا وتىرعان  ايەلىم جالت قاراپ ، قاباعىن قايشىلادى:

 – نە بولدى ايدالادا وتىرعانداي ايعايلاپ، ءبىر جەرىڭە بىرەۋ ءبىز سۇعىپ الدى ما؟

 – مەن  مينيستر بولام!– دەدىم ەنتىگىپ. شاشىنا قىنا جاعىپ، باسىنا تسەللوفان قالتا كيىپ العان ايەلىم ونسىز دا بادىرايعان تومپاق كوزى الايا-الايا  ستاكاننىڭ اۋزىنداي بوپ بەتىمە ءۇنسىز قادالدى، كوزىمنەن ەشتەڭە ۇقپاساڭ، وندا مىنانى كورىپ ال دەگەندەي، ەكى ساۋساعىنىڭ اراسىنان بوياۋ جۇققان قىپ-قىزىل باسبارماعىن قايقايتتى. ۆولگا بويىندا تۋىپ، ورىس اراسىندا وسكەندىكتەن  ويىنداعىسىن ىركىلمەي تۋرا ايتا ساپ، كەيدە وسىنداي بەيپىل قىلىق كورسەتەتىنى دە بار.

 – نەگە؟ – دەپپىن ابىرجىپ قاپ. – ماقاش بولعاندا، مەن نەگە بولمايدى ەكەم؟

– ونىڭ قاتىنى كىمنىڭ قىزى ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟

– بىلەم.

– بىلسەڭ–سول!

ارى قاراي داۋدى ورشىتكەم جوق. بۇل ايەل دەگەن قىزىق حالىق قوي. ءبارىن وزدەرىنىڭ شولاق اقىلىمەن ولشەپ-پىشەدى. «پالەنشەنىڭ تۇگەنشەسى دەپ، بارلىق جەرگە ماقاش سياقتىلاردى  الا بەرەدى دەي مە ەكەن؟ وندا مەملەكەت قيراماي ما! ۆوت، نادان قاتىننىڭ سوبراجالوۆكاسى، ا!..» ايتۋعا باتا الماي، قارسىلىعىمدى كۇجىرەيگەن جەلكەممەن ءبىلدىرىپ تەرىس اينالدىم.

                               "عاجاپستانعا ساياحات"

   ماقاشتىڭ شارىقتاپ ءوسىپ كەتكەنىنە ءىشىم قىجىلداپ الدەكىمگە وكپەلەيتىن سياقتىمىن، سوعان قوسا الدەبىر بۇلىڭعىر دامە  بۇلاڭىتىپ ەمەكسىتەتىندەي دە. «مەن سياقتى التىن باستى مامان دالادا جاتقان جوق. ءبىر قولىن ەكى ەتە الماي وتىرعان ۇكىمەت ەرتەڭ ءوزى-اق «قايداسىڭ، كوكە!» دەپ ىزدەۋ سالار. تۇرا-تۇر بالەم، سوندا «مينيستردەن تومەن جۇمىسقا بارمايمىن» دەپ شىرەنەرمىن-اۋ!» دەپ قيالىما توعايىپ، شالقامنان ءتۇسىپ جاتتىم دا الدىم. ءبىر بۇيرەگىمە وكپەنى، ءبىر بۇيرەگىمە دامەنى بۇلتيتىپ تىعىپ الام دا كۇنى بويى بەلى تۇسكەن كوك ديۆاننىڭ كارى سۇيەگىن سىقىرلاتىپ، وڭ جامباسىما ء–بىر، سول جامباسىما ءبىر دوڭبەكشيمىن كەپ. ءبىر كۇنى تەلەفون شىر ەتىپ: «پالەنشەكە، ءسىزدى ۇكىمەت اپپاراتىنان ىزدەپ جاتىر، قوسايىن» دەيتىندەي، نە بىرەۋ ەسىك قاعىپ، اكىمشىلىكتەن ىزدەپ كەلەتىندەي كۇنى بويى ەلەڭدەپ ەلەگىزۋمەن بولامىن.

   جاتقان ادامعا ۋاقىت وتە مە؟ ءىش پىسقان سوڭ ەرمەك ەتىپ راديو تىڭدايمىن، ەكى داناسىن  بىردەي كۇندە ەسىككە تەگىن قىستىرىپ كەتەتىن ەتەكتەي «ەگەمەندى» وقيمىن. ءبىر تەپسىنگەن ولەرمەن داۋىس اۋزىن تولتىرا بالپ-بالپ ەتىپ، ءياسساۋيدىڭ باسىنا ءتاۋ ەتە كەلگەن دۇنيەجۇزى قازاقتارى قۇرىلتايى دەلەگاتتارىنىڭ الدىندا: «ۋا، اعايىن، اق تۇيەنىڭ قارىنى جارىلدى دەگەن وسى ەمەس پە. وسىندايدا قالپاعىمىزدى اسپانعا اتپاعاندا قاشان قۋانامىز. بۇىنگى تاڭدا ەلىمىزدى بۇكىل الەم مويىنداپ وتىر. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا مۇشە بولدىق. وسىنىڭ ءبارى دانا باسشىلىقتىڭ ارقاسى. قۇدايشىلىعىن ايتىڭدارشى، ابىلاي زامانىندا دا  قازاق وسىنداي مارتەبەگە جەتىپ پە ەدى؟!!» دەپ وزەۋرەيدى. ء«وي، قىرت!– دەيمىن قارقىلداعان داۋىسىما يە بولا الماي.– ابىلايدىڭ زامانىندا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى بولىپ پا ەكەن!» ءىشىمدى باسىپ ءبىر ساعات كۇلگەن شىعارمىن. ىشەگىم تۇيىلەنشە سولقىلدادىم، ەسكى ديۆان سەرىپپەسى قىرق–قىرق ەتىپ، «سولاي-سولاي» دەگەندەي قوسا سەلكىلدەدى. راسىندا دا قىزىق. اريستوفان كومەديالارىن تاماشالاعاندا دا مۇنداي كۇلكىگە باتپاسسىڭ. وزىمە جاقسى بولدى، تىڭدايمىن دا تىرقىلدايمىن، وقيمىن دا قارقىلدايمىن، ەرتەلى-كەش سىلق-سىلق كۇلىپ جاتا بەرەمىن.

   بىرتە-بىرتە كۇلكىم ازايىپ، اۋزىمنىڭ اڭقايىپ اشىلۋى كوبەيە باستادى. راديونى تىڭداپ وتىرسام، «ەگەمەندى» وقىپ وتىرسام، ءما-ءا، كەرەمەت: قازاقستان دەگەنىڭ  «بايقوڭىردان» گەپتيلىن جۇپارداي  بۇرقىراتىپ ۇشقان ورىستىڭ «پروتونىنداي» شارىقتاپ، پروگرەستىڭ جارقىن جولىمەن زىمىراپ بارادى ەكەن، كوكتەمگى گۇلباقشاداي گۇل-گۇل جايناپ قۇلپىرىپ كەتىپتى، ءجۇدا. ۋكراينا، ەميرات، چەحيا... دەگەندەرىڭ ء«ما-ءپىش!» مىنا ەكپىنىمەن الەم تامساناتىن امىريكاڭنىڭ ءوزىن قۋىپ جەتىپ، كوتكە ءبىر تەۋىپ ەتپەتىنەن وماقاستىرماسا نە دەرسىڭ! تەك مەن عانا ءوزىمنىڭ كەرتارتپا، كەجىر ويلارىممەن بىقسىپ-بورسىپ ەسكى ءومىردىڭ جۇرتىندا، ەسكى ديۆاننىڭ ۇستىندە اياق-قولىم تىرباڭداپ قالىپ قويىپپىن–اۋ! اپالاقتاپ، مەن دە نۇرلى كوشكە ىلەسەيىن دەپ سۇپ-سۋىق سۇرقاي ۇيدەن اتىپ شىعىپ، ومىرگە قارادىم. قارادىم دا كورىپ تۇرعانىما سەنبەي، كوزاينەك كيىپ قايتا قارادىم. جوق، ءباز-باياعى سول قالپى: قوقىس قوپارىستىرعان بومجداردىڭ قاراسى كوبەيمەسە ازايماعان. قالپاعىن جەرگە توڭكەرىپ دومبىرامەن ءان ايتىپ، سىرناي شالىپ، ارلى-بەرلى وتككەندەرگە تەلمەڭدەگەن كەشەگى كەۋدەسى اياققاپتاي حالىق ارتيستەرى. ستاديوننىڭ الدىنا بارىپ ەم، ءبىر قورا ءتارتىپ ساقشىلارى ماشينادان توپ ەتىپ تۇسە-تۇسە قالدى دا، ءار جەردە شوقايىپ شەمىشكە ساتىپ وتىرعان ءتىسى جوق كەمپىرلەردى، البا-جۇلبا قىز-كەلىنشەكتەردى ويبايلاتىپ قۋا جونەلدى. «ەگەمەندىدەگى» ادەمى ەلەستى ىزدەپ بيتبازارعا بارسام دا، ساينعا بارسام دا –سول باياعى سۋرەت... شارشاپ-شالدىعىپ ۇيگە كەلدىم دە ەسكى ديۆاننىڭ بەل ورتاسىنداعى بوكسەممەن ۇيكەي-ۇيكەي دوڭگەلەنتىپ ۇيا ساپ العان، جەز لەگەنننىڭ اۋزىنداي شۇڭقىرعا قۇيرىعىمدى كومىپ، قايتادان قيسايا كەتتىم. ەندى راديو تىڭداعاندى، «ەەمەندىنى» وقىعاندى قويدىم. الدانعانىم ءۇشىن ەكەۋىنە دە وكپەلەپ قالدىم. «قازاق ەرتەگىلەرى» دەگەن قالىڭ كىتاپتىڭ ءىشىن الىپ تاستادىم دا، «ەگەمەندىنىڭ» كۇندە كەلگەنىن كۇندە قاتتاپ، مۇقابانىڭ ىشىنە سالا بەردىم–كەيىنگى بالالارعا دا ەرتەگى كەرەك قوي. ەرتەڭ نەمەرەلەرىم: «اتا، قازاقتا «تازشا بالا»، «قاڭباق شالدان» باسقا ەرتەگى جوق پا وسى؟ قازىرگى زامانعى ەرتەگىلەر قايدا؟» دەپ سۇراسا، «و نە دەگەنىڭ، جانىم.  ەرتەگىنىڭ كوكەسى، مىنە، مىناۋ– «عاجاپستانعا ساياحات» دەپ اتالادى. ءما، وقي عوي!» دەپ ماقتانىشپەن ۇسىنبايمىن با.

   بەلى شوڭقيعان ديۆاننىڭ كارى سۇيەگىن سىقىرلاتىپ ءبىر اي جاتتىم، ەكى اي اۋنادىم... ۇيقى دەگەن ءبىر ۇيرەنسەڭ، حوردىڭ قىزىنىڭ قۇشاعىنداي شىمىرلاتىپ وزىنە تارتا بەرەتىن ءبىر سيقىر ەكەن. قيسايا كەتسەم، قور ەتە تۇسەمىن. ءبىر كۇنى، ادەتتەگىدەي ەمەس، سەرپىلە اشىلىپ، سارت ەتىپ قاتتى جابىلعان ەسىكتەن سەلك ەتىپ ويانىپ كەتتىم. ھايالىم جۇلقىنا باسىپ، سويلەي كىردى:

   – ەي، «مينيستر»، وسى سەنىكى نە جاتىس؟ ەكى ايدان بەرى جانباسىڭ تەسىلگەن جوق پا؟ بورداقىلاعان مەگەجىندەي توڭقايىپ قاشانعى جاتاسىڭ؟!!

ء«ان-ءنانى قارا! قازاقشاسى ءمىردىڭ وعىنداي دەيمىن ءوزىنىڭ. كەشە عانا بالالاردى الديلەگەندە ء«شىلدىڭ، ءشىلدىڭ، ءشىلدىڭ–اي» دەگەننەن باسقا ەشتەڭەنى بىلمەۋشى ەدى. باياعىدا وسى كەنجە ۇلىم تۋعاندا، پاتريوتتىعىم ۇستاپ، تازا قازاقشا بولسىن دەپ، اتىن قوشقارباي قويعانمىن. ول نە ماعنا بىلدىرەدى دەپ سۇراعاندا، "وبشىم، قويلاردىڭ كۇيەۋى دەگەن ءسوز" دەپ تۇسىندىرگەم. سول جەردە شالقاسىنان ءتۇسىپ، جارتى ساعات تالىپ جاتقان. ەندى، مىنە، ءسوزىن كورمەيسىڭ بە!"

  – ە، نە بوپ قالدى؟ – دەدىم دوڭكيگەن بوكسەمدى ىڭعايسىزدانا ءبىر سيپاپ، ورنىمنان ۇرپيە تۇرەگەلدىم.

  – جۇمىستان شىعارىپ جىبەردى!

  – جۇمىستان؟.. ىلعي تۋرا جۇرەم دەيسىڭ. مىنەزىڭ بىربەتكەي...

  – پريچەم تۋت مىنەز؟ كىتاپحانانى جاۋىپ تاستادى! حانا، ۆسە! – دەدى اشۋ قىسقانداعى ادەتىمەن ورىسشاعا كوشىپ. – كاكومۋ-تو پۋزانۋ نۋجەن وفيس!

«ە، قازىر كىم كىتاپتى كەرەك قىلادى نان تابا الماي جۇرگەندە. ول دا دۇرىس قوي» دەپ قوجاناسىر اتامشا كەرى تارتا ىشىمنەن كۇڭك ەتتىم دە، كوڭىلىن اۋلاماق بوپ:

  – ۇكىمەت ولتىرمەس، – دەدىم.

  – نە ايتىپ تۇرسىڭ–ەي، ءلاۋ-ءلاۋ؟ ولتىرمەيتىن ۇكىمەتىڭ ءوزى ءولىپ قالعان جوق پا؟

«ە، سولاي ەكەن-اۋ» دەگەندەي ءسال اڭتارىلىپ تۇرىپ قالدىم دا:

  – ءجا، ءبىر ءجونى بولار. قۇداي ولتىرمەس! – دەدىم.

ايەلىم جالت قاراپ، ء«اي، قايدام، سونىڭا دا سەنبەدىم-اۋدى» كوزىنىڭ قيىعىمەن سۇيرەپ، ۇندەمەستەن بولمەسىنە كىرىپ كەتتى.

   سودان ھايال ۇيدە وتىرىپ الىپ كۇندە قۇلاعىمنىڭ قۇرىش ەتىن جەيتىن بولدى:

  – ءاي، «مينيستر»، ءوستىپ وتىرا بەرەسىڭ بە؟ تىرلىك قىلساڭشى، ەركەك ەمەسسىڭ بە!

«ەركەكتىگىممەن نە ىستەيمىن؟ سايقالدار تۇرعان «ساينعا» بارام با؟ ۇرلىق قىلايىن با؟ بىرەۋدى ولتىرەيىن بە؟ نە قىلامىن باسقا؟»

  –  ... ەكەۋمىز بىردەي تالتايىپ وتىرعاندا، مىنا كوگەنكوزدەردى كىم اسىرايدى؟ مەكتەبى بار، كيىم-كەشەگى بار دەگەندەي...

دۇپ-دۇرىس ايتادى. نە دەرىمدى بىلمەيمىن. قارا شايدى قىلق-قىلق جۇتىپ، كاسەنىڭ ەرنەۋىنەن كوزىمدى كوتەرمەي قارا تەرگە تۇسەمىن.

  – جانىڭدى باعا الماي وتىرىپ، نامىس سەنىڭ نە تەڭىڭ؟ قازىر ەشكىنى – اپا، تەكەنى جەزدە دەپ ىلدالداپ كۇن كورۋدىڭ زامانى. وداندا انا مينيستر دوسىڭا زۆوندا.

  – كىمگە؟ ماقاشقا ما–ا؟!!– دەدىم ىشەگىمدى تارتىپ.

  – ءيا، ماكاشكا! ماقاش – مي-نيستر-ر! تاقياڭا تار كەلىپ تۇر ما؟ قانشا دەگەنمەن كوزكورگەن. جۇمىس تاۋىپ بەر دە.

  – قۇرىسىن! كەشەگى اراق تاسىپ، اعا-كوكە دەپ جۇرگەن شانتراپاي ەمەس پە! وعان جالىنعانشا ولگەنىم ارتىق!

  – ەندەشە ءول!

                                      قاتىنى تۇسكىر كورسە عوي

    ءاسىلى، ەڭبەكتەن، شارشاپ-شالدىعۋدان ادامنىڭ ءتانى تەز توزادى دەگەن قىرتىلباي ءسوز بە دەپ قالدىم. كەرىسىنشە، تۇك ىستەمەي، قورىلداپ ۇيىقتاپ، اۋناقشىپ جاتا بەرگەن كىسى تەز قارتاياتىن سياقتى. كەيدە ديۆاننىڭ اياق جاعىنداعى ءبىر بۇرىشى كەتىلگەن شارايناعا كوزىم تۇسكەندە، ءوزىمدى- ءوزىم تانىماي تاڭ-تاماشا بوپ وتىرامىن. قۇداي-اۋ، مەن وسىنداي ما ەدىم؟ بەت-اۋزىم الجا-الجا. شالا سىعىپ، سىلىكپەي كەپتىرە سالعان شۇبەرەكتەي. كۇلتىلدەگەن ىسىكتەن كوزىمنىڭ جارتىسى عانا سىعىرايادى. توزىپ، ەسكىرگەن جات بىرەۋ «سەن كىمسىڭ-ەي؟» دەگەندەي قارسى الدىمدا ءۇڭىلىپ تۇر. كەشەگى ءاجىمسىز جارقىراعان اجارىم، جاي وتى ويناپ جايناڭ قاققان كوزدەرىم قايدا؟ وسىنداي  مىجىرايعان كۇيدە انامنىڭ ەتەگىنەن توپ ەتە ءتۇسىپ پە ەدىم؟ جوق، دوستار! كەزىندە سەرى دە، پەرى دە بولعانبىز. بۇل كوكەڭ ەدىرەيتىپ مۇرت تا قويعان. ءجاي مۇرت ەمەس-اۋ – بۋدەننىيدىڭ مۇرتى! مايمەن سىلاپ، شالعىسىن شيىرعاندا، ەكى ۇشى قۇلاق ءتۇبىن ءتۇرتىپ قايتىپ- ءتۇرتىپ قايتىپ تۇراتىن. كەيبىرەۋلەر «تەكەنىڭ مۇيىزىندەي ەدىرەيتپەي قۇرتشى انداعىڭدى!» دەيتىن جاقتىرماي. نەگە قۇرتادى ەكەم؟ ەڭ باستىسى – ايەلىمە ۇنايدى. «سەنى العاش كورگەندە، وسى مۇرتىڭا كوزىم تۇسكەن، وچەن وريگينالنىي، وزىڭە بەك جاراسادى!» دەيدى. كەيدە: «قۇرسىن، بابى قيىن، لاكتىڭ سورى، ارتىق شىعىن قىلماي الىپ تاستايمىن» دەسەم، باج ەتە تۇسەتىن: «وسىدان مۇرتىڭدى الساڭ، ايتپادى دەمە، تۋرا ولەمىن نە اجىراسامىن!» دەيتىن. اناۋ ءبىر جىلدارى ترەستەگى كاسسير قىزبەن اۋەيى بوپ، كوڭىلىمە شايتان كىرگەن كەزدە، «وسى قاتىن شىنىمەن قاتا قالار مە ەكەن، الدە اجىراسام دەپ بايبالام سالسا، سىنىققا – سىلتاۋ، قيسايا سالۋعا جاقسى" دەپ، مۇرتىمدى قىرىپ تاستاپ ەم، قايدا-اعى ولگەن، قايدا-اعى اجىراسقان: ء«وي، جاسارىپ شىعا كەلدىڭ عوي، پريامو. مۇرتىڭ قۇرسىن!» دەگەنى. ە، سول كۇندەردىڭ ەلەسى  مىنا قىرجيعان بەتتىڭ قاي قىرتىسىندا قالعانى بەلگىسىز...

    ءبىر كۇنى كوزاينەك كيىپ، تەگىن كەلەتىن جارنامالىق قىزىل-الا، كوكالا كوپ گازەتتەردىڭ بىرىنە قالامىنىڭ ۇشىن شۇقشيتىپ وتىرعان ھايال:

   – ءاي، «مينيستر»، بەرى كەل، مەن ساعان جۇمىس تاپتىم! – دەدى مەن جاققا بۇرىلىپ قاراماستان. «قانداي جۇمىس؟» دەۋگە باتىلىم جەتكەن جوق. «بولدى، ءبىتتى، بارساڭ دا باراسىڭ، بارماساڭ دا باراسىڭ» دەگەن ءۇزىلدى-كەسىلدى ءامىرلى داۋىس ەدى. شالبار توزدىرىپ جۇرەنمەن بۇرىنعىداي ايبىن-اجار جوق. بالالاردىڭ كوجەسىنە تالاسىپ، ۇيدە ومالىپ وتىرعان ەركەكتە قايبىر اپتاريحا بولسىن. ءجۇنجىپ-جاسىپ قالادى ەكەنسىڭ. ء«لابباي،تاقسىر» دەگەندەي، ءۇنسىز ەلپ ەتىپ تۇرىپ، ەمپەڭدەپ قاسىنا جەتىپ باردىم.

   – مىنە، «سيكو» دەگەن فيرماعا بۋحگالتەر-ەكونوميست كەرەك ەكەن. تۋرا قازىر بار! نە، الدە ءمينيستردىڭ پورتفەلى ەمەس دەپ قومسىنىپ تۇرسىڭ با؟

   – جو-جوق، بارام!..

   اپىل-عۇپىل  مۇرىنىمنىڭ ۇشى ازەر كورىنەتىندەي قاۋ بوپ ءوسىپ كەتكەن  ساقال-مۇرتىمدى الىپ، ءيىسمايىمدى بۇرقىراتا  جاعىپ، ەمپەڭدەپ جۇگىرىپ كەتتىم. جاقىن جەر، ۇش–اق ايالداما، جاياۋ بارىپ-كەپ تۇرۋعا قولاي. اۆتوبۋستا بيلەت العاندى شىعىنسىنىپ، كوندۋكتوردى قالاي الدايمىن، كونتولەر قاي جاقتان ساپ ەتە  قالار ەكەن دەپ تاقىمىڭدى ۇيكەلەپ قىلپىلداپ تۇرمايسىڭ. ءارى قان تاراتىپ جاياۋ جۇرگەن دە پايدالى عوي... وسى ءپليۋستىڭ ءبارىن شوتقا قاعىپ، جۇمىسقا  ىلىگىپ كەتسەم جاقسى بولار ەدى دەپ، شالا بىلەتىن دۇعامدى وقىپ، قىسىلعاندا بولماسا، كوپ ەسكە الا بەرمەيتىن اللاەكەمە  ىشىمنەن مىڭ قايتارا جالبارىنىپ كەلەمىن.

   «سيكو» قىتايدان تاۋار اكەلىپ، كوتەرمە ساۋدامەن اينالىساتىن فيرما ەكەن. بۇرىنعى بالا-باقشا ءۇيىنىڭ ءبىر قاناتىنا ورنالاسىپتى. ءوفيسى دە، قويماسى دا وسىندا. كەڭ دالىزدە اشىق تۇرعان ەسىكتەردىڭ بىرىنە كىرىپ، بىرىنەن شىعىپ، سومكە، قوراپ،تەڭ كوتەرىپ دابىرلاسا ارلى-بەرلى ساپىرىلىسقان جۇرت. بۇيىردەگى  بولمەگە كىرىپ، ءبۇيىمتايىمدى ايتىپ ەم، اينالمالى ورىندىقتا جۋان ساندارىن كورمەگە قويعانداي  ايقاستىرىپ، كىرپىگىن بوياپ وتىرعان جالپاق قارا كەلىنشەك ءتىل قاتپاستان  ساۋساعىنىڭ ۇشىندا شىمشىپ ۇستاعان ششەتكامەن قارسى ەسىكتى نۇسقادى.

   «اس-سالاۋىمدى» سوزا ايتىپ كىرىپ باردىم دا جارتىسىن جۇتىپ، بوساعادا قالشيىپ قالدىم. سۇرشاقپاق پەنجاعىن يىعىنا جەلبەگەي جامىلعان ءبىر كۇج جەلكە ماما-اعاشتاعى ۇركەكتەگەن اتتاي، تەلەفوننىڭ باۋىن كەرە قۇلاعىنا جاپسىرىپ الىپ، ۇستەلدىڭ انا شەتىنە ءبىر، مىنا شەتىنە ءبىر بارىپ ودىراڭ-ودىراڭ ويقاستاپ ءجۇر. الدەكىمگە اشۋلى، داۋىسى ءزىلدى شىعادى:

   – ... وتكەندە عانا ەسەپ ايىرىسقانبىز. ەندى نەعىل دەيدى؟.. ءا،قاراي گور... از با ەكەن؟ ءويتىپ اۋزىن اشا بەرسە، كومەيىنە قازىق قاعام. جىگىتتەردى جىبەرسەم، كوتىن ءبىر-اق ايىرادى، ۇقتىڭ با؟ ونسىز دا جان-جاقتان قانىمىزدى سورىپ جاتقاندار از ەمەس...– تاعى دا ءبىراز زىركىلدەپ، بۇرقىلداپ  الىپ، تەلەفوندى تاستاي سالعاننان كەيىن ماعان باسىن يزەدى دە تۇتەگەن كۇيى تۇنەرىپ ورنىنا وتىردى. ءوز ويىمەن ارپالىسقانداي باسىن ءبىر شايقاپ قويدى دا، اعى كوپ الا كوزىن سۇلەسوق ماعان تىكتەدى. ءجون سۇراسقاننان كەيىن ۇستەلدىڭ شەتىندە تۇرعان جۋانتىق پاپكانى ماعان قاراي ىسىردى:

   – سالىق بولىمىنە توقساندىق ەسەپتى وتكىزە الماي ءجۇرمىز. بۇرىنعى بۋگالتەرىمىز ەۆرەي كەمپىرى ەدى، ءبارىن تاستاي قىلاتىن. يزرايلدەگى قىزىنا كەتىپ قالىپ، سورىمىز قايناپ وتىر. ودان كەيىن تورتەۋى كەلدى، بىرىنەن ءبىرى وتكەن قاراعىم، ءبىرى دە بالانس جاساۋدى بىلمەيدى. اكادەميا، ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەن تۇيەنىڭ تابانىنداي ديپلومدارى بار. كوك مي ما، الدە تۇك وقىتپاي ما – ۇقپايسىڭ!.. مىندا كەدەن ارقىلى وتكەن تاۋارلاردىڭ تولىق قۇجاتى بار. سول ارقىلى سالىق بولىمىنە قاجەتتى بالانستىق ەسەپ جاساپ اكەلىڭىز. ەكى كۇن جەتە مە؟ سودان سوڭ سويلەسەرمىز.

   تۇنىمەن وتىرىپ ايتقانىن جاسادىم دا، تاڭەرتەڭ الىپ كەلدىم. باستىق قارا-شۇبار بەتى سوپايىپ سەنبەگەن سىڭايمەن سۇزىلە قارادى. بىردەڭەنى تۇسىنەتىن بەك سالماقتى جۇزبەن قاسىنىڭ ەكى اراسىن قوسىپ، قاعازداردى ارلى-بەرلى اقتارىپ، ءبىر ءسۇزىپ شىقتى. سودان سوڭ كەشەگى ەسىك كوزىن كۇزەتكەن قارا كەلىنشەك پەن شوفەرىن شاقىرىپ الدى دا، پاپكانى قايتا ماعان قۇشاقتاتىپ، ۇشەۋىمىزدى سالىق بولىمىنە جىبەردى.

   ءبىر سۋىق قاباق، ساركىدىر ايەل قارا كەلىنشەكتى تانيدى ەكەن، قۇلاعىنا الدەنەنى كۇبىرلەپ، «ماقسات سارتايچ جىبەردى» دەگەن سوڭ، پاپكاداعى كوپ قاعازدىڭ ءار بەتىنە قادالىپ، گرافالاردى ساۋساق ۇشىمەن قۋالاي شۇقىلاپ، تۇگەل پاراقتاپ شىقتى دا:

   – مىنە، ەندى اڭگىمە باسقاشا، – دەپ جىلى داۋىسپەن جادىراي قارادى.– باياعىدان بەرى وستىمەيسىڭدەر مە. ا تو، قايتا-قايتا كەلىپ وزدەرىڭدى دە، ءبىزدى دە شارشاتتىڭدار. قول قويعىزىپ، ءمور باسساڭدار بولدى.

   بار ەڭبەك وزىنىكىندەي، باستىقتىڭ كابينەتىنە جەتە بەرگەندە  قاعا –ماعا وڭمەڭدەپ مەنەن بۇرىن زىپ ەتكەن قارا كەلىنشەك قولىن توبەسىنە كوتەرىپ، باسبارماعىن قايقايتتى:

   – ماقسات سارتايچ، ءسۇيىنشى، ءسۇيىنشى!!!

جاقسى حابارعا قۋانعان باسەكەڭ ورنىنان تۇرىپ كەلىپ، قولىمدى قايتا-قايتا قىستى. سول جەردە جۇمىسقا الدى. «اعاي بۇگىن دەمالسىن» دەپ، ءتىپتى ماشيناسىمەن ۇيگە جەتكىزىپ سالدى. سىلاڭ قاققان اقسۇر ء«اۋديدى» كوشەدەن كورگەنىمىز بولماسا، كىم ءمىنىپ كورگەن. شىنىندا دا تامسانسا تامسانعانداي ەكەن. جەلىگى بار-اۋ شايتاننىڭ. تاقىمىما ءبىر تيگەننىڭ وزىنە ءبۇيتىپ شالقالاپ قالدىم، قوسارلاپ ءمىنىپ جۇرگەندەردىڭ نە جانى شىدايدى دەسەڭشى. «شىركىن-اي» دەپ قولىمىز جەتپەي كەتكەن «ۆولگا»، «لادالارىڭ» مۇنىڭ جانىندا  قوقاننىڭ  كوتەك ارباسىنداي ءپىشتۋ ەكەن. قانشا جەردەن جامان، جامان دەگەنمەن بۇل كاپيتاليست يتتەرىڭ قالاي ءومىر ءسۇرۋدى بىلەدى-اي. ماشيناسى مىناۋ، كومپيۋتەرى اناۋ... ءبىز سىلەكەيىمىز اققانشا ايتاتىن كوممۋنيزىمىڭ سولاردا شىعار. باياعىدا، وقۋشى كەزىمىزدە،  قازاق سسر جوعارعى سوۆەتىنىڭ  «قۇرمەت گراموتاسىن» جەتى رەت العان، بالىق زاۆودىنىڭ وزات جۇمىسشىسى فاتيحا  اپامىز دەلەگاتسيامەن بىرگە  نورۆەگياعا بارسا كەرەك. جارتى ايدان سوڭ ارتىنىپ-تارتىنىپ ورالادى عوي باياعى. تەڭكيگەن-تەڭكيگەن سومكەلەر، دارەتقاعاز رۋلوندارىن جىپكە ءتىزىپ، قابات-قابات موينىنا ءىلىپ العان. سالەمدەسۋگە جينالعان كورشى-قولاڭعا تابارىك دەپ ءبىر-بىردەن ۇستاتادى.

   – «بۇل نە؟»–دەيدى مۇندايدى كورمەگەن قاتىن-قالاش تامسانا قاراپ. نە ەكەنىن ايتادى

   – «قوي، وندايعا قور قىلىپ قايتەمىز. ۇلبىرەپ تۇر عوي، بالىق جەگەن سوڭ قول سۇرتكەنگە جاقسى ەكەن! قىمبات شىعار،ا؟»  فاتيحا اپامىز قولىن سىلتەيدى:

   – ء«بارى تەگىن!.. وي، قاتىندار، ايتسام سەنبەيسىڭدەر عوي. كاستينسادا جاڭعىز-جاڭعىزدان جاتتىق. اياق سۇرتەتىن ءبىر ورامال، بەت سۇرتەتىن ءبىر ورامال، مونشاعا تۇسسەڭ كولدەي سۇلگى. مىنا دومالاق قاعاز، ءتىس شوتكى، پاستى، سابىن دەيسىڭ بە، ءبىتسىن-بىتپەسىن كۇندە جاڭالاپ تۇرادى ەكەن. ورىستىڭ قاتىندارىنان كورىپ، مەن دە كۇندەگىسىن كۇندە سومكەمە نىعارلاي بەردىم. نەسىن ايتاسىڭ، راحات دەگەن سوندا ەكەن!» قاتىنداردىڭ اۋزىندا ءسوز تۇرا ما، ءبىر كۇنى پارتورگ شاقىرىپ الىپ، ءبىر اي بويى اۋدانداعى «ۇندەمەستىڭ» ۇيىنە سۇيرەيدى. ابدەن يدەولوگيالىق وڭدەۋدەن وتكەن سوڭ، اۋىلداعى ەڭبەك كوللەكتيۆتەرىمەن، وقۋشىلارمەن، جالپى جۇرتشىلىقپەن كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، شەتەلدىك ساپارىنىڭ اسەرىمەن بولىسەدى. كاپيتاليستىك الەمنىڭ قۇبىجىق كورىنىستەرىن، جالپى ءبىزدىڭ سوۆەتتىك ەلىمىزگە ەشتەڭەنىڭ جەتپەيتىنىن ەكى پاراق قاعازعا قاراپ  تەبىرەنىسپەن وقىپ بەرەتىن. بىراق ءوزىنىڭ ابىسىن-اجىندارمەن وڭاشا سىرلاسقاندا: ء«اي،قاتىندار، كۇندىز قالاي جامان-جامان دەسەم دە، قۇرعىر تۇندە تۇسىمنەن شىقپايدى» دەيدى ەكەن... سول اپامىز ايتقانداي، قانشا كۇن تۇسىمىزگە كىرەتىنىن كىم ءبىلسىن. ءدال پودەزدىڭ الدىندا كەرىلىپ-سوزىلىپ جەرگە ءتۇستىم. بىرەۋ كورە مە دەگەن دامەمەن ەسىكتى ۇزاعىراق اشىپ تۇرىپ، ادەيى قاتتىراق سەرپىپ جاپتىم. «اتتەڭ، قاتىنى تۇسكىر وسىندايدا باسىن تەرەزەدەن قىلتيتىپ قارامايدى-اۋ!» دەپ قويامىن ىشىمنەن.

   سول كۇنى ھايال اجارلانىپ، ءان سياقتى الدەنەنى ىڭىلداپ ءجۇردى. كوزى جىپىلىقتاعان تەلەۆيزور دا ىلعي ءبىر قۇلاققا جاعىمدى اندەر ايتىپ جاتتى...

(جالعاسى بار)

Abai.kz