قازاق رۋحانياتىنىڭ بەيرەسمي كوشباسشىسى بولعان تۇلعا
تالاسبەك اسەمقۇلوۆ ارامىزدا بولسا، بۇل كۇندەرى الپىس ءبىر جاسقا تولار ەدى…
ونەردى مۇرات تۇتا وتىرىپ، بار بولمىسىن، بۇكىل سانالى عۇمىرىن شىن مانىسىندە ۇلتىنا قالتقىسىز قىزمەت ەتۋگە ارناپ وتكەن تۇلعالار ساناۋلى. سول ساناۋلىلاردىڭ ءبىرى – تالاسبەك اسەمقۇلوۆ. ونەردى ءوزىنىڭ دارا جولى ەتىپ تاڭداعان تۇلعا. جازۋشى، سىنشى، اۋدارماشى، كينودراماتۋرگ، مادەنيەتتانۋشى، ونەرتانۋشى، ۇلكەن مەكتەپ كورگەن كۇيشى-دومبىراشى، ۇلتتىق ونەردىڭ تامىرشىسى، ويشىل، ءبىلىمدار.
ۇلتتىق توپىراعى مىقتى، ءومىر بويى ءوزىن-ءوزى باپتاپ، تاربيەلەگەن، حالىق دانالىعى مەن بۇكىل جەتى عالامنىڭ ءبىلىم-ءىلىمىن بويىنا جيناعان جانە جيناعانىنىڭ ءبارىن كادەگە جاراتىپ، ۇلتىنا، تۋعان حالقىنا قىزمەت ەتۋدىڭ بيىك ۇلگىسىن كورسەتىپ وتكەن، حالقىن سۇيەتىن، تاريحىن، ونەرىن قاستەرلەيتىن، بىلىمگە قۇشتار ءاربىر جاس پەن جاسامىستىڭ دوسى بولعان ۇلكەن تۇلعا. تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ، مەملەكەتىمىزدىڭ رۋحاني بايلىعى.
الىمساقتان بەلگىلى: ۇلتتى، ەتنوستى وزگەدەن ەرەك تانىتاتىن – مادەنيەتى، ونىڭ ىشىندە ادەبيەتى، ونەرى، سالت-ءداستۇرى. وسى ارقىلى ۇلتتىڭ دۇنيەتانىم، ءومىر سەزىمى تانىلادى، ءدىلى، بولمىسى تانىلادى. ت.اسەمقۇلوۆتىڭ ادەبيەت، مۋزىكا، بەينەلەۋ، كينو، ءداستۇرلى ونەر، تاريح، ەتنوگرافيا، ميفولوگيا سالالارىنداعى شىعارمالارى، ياعني، جان-جاقتى دا كوپ قىرلى شىعارماشىلىعى –ۇلتتىڭ ءوزىن-ءوزى جەتە تانۋى، تەرەڭ زەردەلەۋى، رۋحاني تۇلەۋىنە باستايدى. ونەردى، مادەنيەتتى جانە وسىلار ارقىلى قوعامدا دا ءوتىپ جاتقان ۇدەرىستەردى ءتۇسىنىپ-پايىمداۋعا ۇلكەن ۇلەس قوسادى.
ت.اسەمقۇلوۆ ۇلتتىق باستاۋدان قانىپ ىشكەن، ءداستۇردىڭ وزىنەن شىققان، سوندىقتان دا وي جۇلگەسى ورنىقتى، ءتىلى باي دا كوركەم، قوعامى مەن ۋاقىتىنا سەرگەك سۋرەتكەر.ونىڭ 80-جىلدارداعى العاشقى اڭگىمە-پوۆەستەرىنەن باستاپ، جاڭا عاسىردا جازىلعان، نەگىزگى كەيىپكەرلەرى سابىت كۇيشى مەن نەمەرەسى اجىگەرەي بولىپ كەلەتىن ء«تالتۇس» پوۆەسى، وكىنىشكە قاراي، اياقتالماعان «تاتتىمبەت سەرى» رومانى، ء«بىرجان سال»، «تۇمار پاديشا»، «قۇنانباي»، «كوكبالاقتىڭ ءولىمى»، «جەزتىرناق» كينوروماندارى بۇگىنگى قازاق پروزاسىنىڭ وزىندىك ءبىر ەرەكشە جۇلگەسىن تانىتادى.
تالاسبەك ءومىر-تىرشىلىكتى تىم جاقسى بىلگەن، ومىرلىك تە، ونەرلىك تە ءبىلىمى مەن تاجىريبەسى باي جازۋشى بولعاندىقتان دا شىعارمالارىنىڭ بارلىعىندا دەرلىك وقىرماندارى ءۇشىن بەيتانىس كەڭىستىكتەر اشىلادى. بۇل كەڭىستىكتەر، اسىرەسە، ونەر، ونىڭ ىشىندە ءداستۇرلى ونەر، تاريح، ەتنوگرافيا، ميفولوگيا سالالارىنداعى ەڭبەكتەرىندە اۋقىمدانا تۇسەدى. ونى ءوز ۇلتىنىڭ تاعدىرىن الەمدىك وركەنيەتپەن ءبىر ايادا قاراستىرا وتىرىپ، ۇلتتىق بەيرەسمي تاريحىمىزداعى كوپتەگەن اقتاڭداقتاردى اشقان، بالامالى نۇسقالار ۇسىنعان ۇلكەن تاريحشى دەۋگە بولادى. ونىڭ كوركەم شىعارمالارىن بىلاي قويعاندا، الەمدىك وركەنيەتتەر تۋرالى ەسسەلەرى; الەمدىك تاريحتان جازعان مىسىر پيراميدالارى، تامپليەرلەر تۋرالى، بابىلدىڭ كۇيرەۋى تۋرالى، سيون پايعامبارلارىنىڭ پروتوكولدارى; توميريس – تۇمار پاديشا تۋرالى، ساقتار مەن پارسىلار، قاڭلىلار تاريحى تۋرالى; قوندىگەر، كەت-بۇعا، شىڭعىسحان تۋرالى، سونداي-اق، قازاق باستان كەشكەن نەبىر ناۋبەتتەردىڭ – اشارشىلىق پەن سوعىستاردىڭ ءتۇپ تاريحتارى تۋرالى، تاعى دا باسقا كوپتەگەن ماقالا، زەرتتەۋ، ەسسەلەرى جالپى قازاق تاريحىندا العاش رەت سونى قىرىنان قوزعالىپ، جازىلعان تاقىرىپتار. جازۋشىنىڭ پروزاسىندا، كوركەم ەسسەلەرىندە كەيىنگى قازاق تاريحى – ابىلاي حان، قۇنانباي، اباي، ءبىرجان، تاتتىمبەت، سۇگىر، بايجىگىت، تاعى دا باسقا كوپتەگەن ونەرپازدار تۇلعالانىپ شىقتى.
داۋلەسكەر دومبىراشى، قازاق ءانى مەن كۇيىنىڭ بىلگىرى، ءداستۇرلى ونەر تاجىريبەسى مەن تەورياسىن تەل الىپ جۇرگەن ونەر يەسى ت.اسەمقۇلوۆ شىعارماشىلىعىنىڭ ۇلكەن ءبىر سالاسى – ونەرتانۋشىلىق زەرتتەۋلەرى. بۇل زەرتتەۋلەرى ءداستۇرلى ونەر، قازاق ءان-كۇيىنىڭ كومەسكىلەنە باستاعان ۇعىم-تانىمدارىن جارقىراتا ومىرگە ورالتادى، وقىرمان-تىڭدارمانىن ۇلتتىق قاعىس، ىرعاق، بوياۋ-رەڭكتەرگە ورالتادى. بۇل تۇستا، جالپى، تالاسبەكتىڭ جادىندا ساقتاي ءبىلۋ فەنومەنى ەرەكشە بولعانىن ايتۋ كەرەك. ول جازبا ادەبيەتتىڭ كورنەكتى وكىلى بولا تۇرا، قازاقتىڭ اۋىزەكى اڭگىمە ءداستۇرىن قاتتى ۇستانعانى، قۇيماقۇلاقتىعى شىعارماشىلىعىندا ۇلكەن ناتيجە بەردى. بايجۇما كۇيلەرىن بۇگىنگە جەتكىزگەن، بايىرعى مۋزىكالىق تەرمينولوگيانى جاڭعىرتقان، ءوزى دە دومبىرا جاساۋشى شەبەر ونىڭ بۇل سالاداعى وراسان ەڭبەگى ءداستۇرلى ونەردىڭ زەرتتەۋشىسى عانا ەمەس، تىكەلەي مۇراگەرى-جالعاسى بولۋىمەن دە قىمبات.
جالپى، تالاسبەك شىعارماشىلىعىنىڭ دارالىعى – ونىڭ قاي سالاداعى ەڭبەكتەرىندە دە عىلىمي نەگىزدىلىك جانە ەركىن سۇحباتتاستىق قاتار ءورىلىپ وتىراتىندىعى ەكەنىن قاداپ ايتۋىمىز كەرەك. قاي تاقىرىپتا، قاي سالادا جازسا دا تىزگىن بەرمەس تۇلپارداي جۇيتكىگەن ونىڭ جازۋىنداعى تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – بالاعا دا، داناعا دا تۇسىنىكتى قاراپايىمدىلىعىندا. نۇرلى بىلىمىمەن قاتار زامانعا ساي ويشىلدىعىندا. بۇگىنگى زاماننىڭ مادەني-رۋحاني احۋالىن زەردەلەي، كونسترۋكتسيالاي بىلەتىن جاڭاشىلدىعىندا. ياعني، جاڭا ماعىنالار تۋدىرا العاندىعىندا. سوندىقتان دا ونىڭ جازعاندارى ىجداعاتپەن وقىعان جانعا پايدالى ءبىلىم كوزى. كىم-كىممەن دە ءبىلىم، پاراسات-پايىمىنا ساي سويلەسىپ، پىكىرلەسكەن ت. اسەمقۇلوۆتىڭ سۇحباتتارى دا ويعا دەرتىپ تۇرادى. تۋعان حالقىنىڭ جاقسىسىنا ءسۇيىنىپ، جامانىنا كۇيىنىپ، مۇمكىن كەيدە اششىلاۋ دا ايتقان، جازعان تۇستارى بار، بىراق، بۇل ومىردەگى جانە ونەردەگى بيىك ولشەمدەرگە دەگەن ادالدىعىنان تۋىندادى.
ت.اسەمقۇلوۆ ونەردە ءومىر كەشۋ، ونەرمەن ءومىر كەشۋ سالتى، تانىم-تالعام، ءداستۇر جانە جاڭاشىلدىق، ەتيكا مەن ەستەتيكا جازىقتىقتارىندا ۇنەمى كەڭىنەن وي تولعاپ وتىردى. ومىردەگى جانە ونەردەگى ۇستانىمدارى، ىزدەنىس، ءوسۋ-جەتىلۋ جولدارى تالاسبەكتىڭ ءوزى «ۇلى ۇستازىم» دەپ تانىعان، قازاق رۋحانياتىنىڭ كورنەكتى تۇلعاسى – ءداستۇرشىل دە جاڭاشىل كوركەم شىعارمالارىمەن، اسقان بىلىمدارلىعى، تەرەڭ پاراساتى، ۇلتجاندىلىعىمەن حالقىنا قالتقىسىز قىزمەت ەتىپ وتكەن اسقار سۇلەيمەنوۆ تۋرالى «كەمەڭگەر ومىرىنەن ءبىر ۇزىك سىر» اتتى ءتورت ەسسەسىندە جاقسى جۇلگەلەنەدى. كەزىندە «الماتى اقشامىندا» جاريالانىپ، قالىڭ كوپشىلىك ىقىلاستانا وقىعان وسى ەسسەلەر – اسقارتانۋدىڭ ەرەكشە ءبىر ۇلگىسى. جانە جالپى قازاق ادەبيەتىندە تاپ مۇنداي فورمادا جازىلعان ەسسە، وسىنشا دەموكراتيالىق تا، ەليتارلىق دەڭگەيدە تالدانعان سۋرەتكەر بولماعان شىعار. «كەمەڭگەر ومىرىنەن ءبىر ۇزىك سىر» – تالاسبەكتىڭ ۇستازىنا دەگەن ەرەكشە ساعىنىش-ءىلتيپاتى عانا ەمەس، ءوزىنىڭ كەيىنگى ۇرپاققا ايتىپ كەتكەن وسيەتى دە سياقتى سەزىلەدى.
ت.اسەمقۇلوۆ ادەبيەت پەن ونەرگە وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارى كەلگەنىمەن، شىعارماشىلىعىنىڭ داۋىرلەۋ كەزەڭى وسى عاسىردا باستالىپ، ەسىمى مەن ونەرى سوڭعى ونشاقتى جىلدا ءدۇيىم قازاققا بەلگىلى بولدى. بۇل، ءبىر ەسەپتەن، ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىمەن – رۋحاني-اقپاراتتىق كەڭىستىگىمىزگە قازاق ەلىنىڭ العاشقى بەيرەسمي دە مازمۇندى باسىلىمى «التىن وردا» اپتالىعىنىڭ شىعۋىنا بايلانىستى ەدى.تالاسبەك تالانتىنىڭ كوزىن اشقان، جازعاندارىن قالىڭ قازاققا پاش ەتىپ، ءبىر ءۇتىرىن دە قالدىرماي جاريالاپ، قۇلاشىن كەڭگە جايعىزعان – كەزىندە وسى «التىن وردا» اپتالىعىندا باس رەداكتورلىق ەتكەن مەيىرحان اقداۋلەتۇلىنداي ءبىلىمدار اعا-دوس تۇلعا بولدى. ءسال كەيىنىرەكتە وسى اپتالىقتا باسشىلىق جاساعان تالانتتى، رۋحتاس ءىنى-دوسى داۋرەن قۋات، سودان كەيىن ۇلتتىق كىتاپحانادا باس ديرەكتور بولىپ تۇرعان كەزىندە بىرنەشە جىل جارىق كورگەن «ايت» جۋرنالىنىڭ شىعۋىنا قولداۋ كورسەتكەن قازاقتىڭ ءبىلىمدار، دانا ۇلى مۇرات اۋەزوۆ، سوڭعى بەس-التى جىلدا بۇكىل جازعاندارىن جارقىراتىپ «الماتى اقشامىندا» جۇرتقا تانىتقان قالي سارسەنبايداي باس رەداكتور، بىلىكتى زامانداسى ەكەنىن ايتپاسقا بولمايدى. جاقسى اعا دەمەكشى، ءومىرىنىڭ سوڭعى ونشاقتى جىلىندا دوسحان جولجاقسىنوۆتاي اعا-دوسقا جولىعىپ، رۋحاني قۋانىشقا كەنەلدى، ءوزى ءۇشىن جاڭا ءبىر سالادا قىرۋار ەڭبەك جاسادى.
تالاسبەك قاي سالادا ەڭبەك ەتسىن – العان نىسانىن، ماتەريالىنىڭ ءوزىن، اينالاداعى كونتەكسىن بۇگە-شىگەسىنە دەيىن زەرتتەيتىن، سونسوڭ ءوزىنىڭ ۇشقىر سۋرەتكەرلىك قيالىنا، پاراساتتى كوركەم سوزگە جۇگىنەتىن. ونەردەگى بيىك ولشەم دەگەندە – ونىڭ ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندەگى قازاقتىڭ كوركەم كينوسى سالاسىنداعى ەڭبەكتەرى اتالۋى كەرەك. ونىڭ كينوروماندارىنىڭ ءبىرازىن جوعارىدا اتاپ وتتىك. ال، ت.اسەمقۇلوۆ ستسەناريلەرى نەگىزىندە رەجيسسەر د.جولجاقسىنوۆ تۇسىرگەن ء«بىرجان سال» قازاقتىڭ ءوزىن وزىمەن تابىستىرعان، ۇمىت بولىپ بارا جاتقان جادىسىن وياتىپ، حالىق رەتىندەگى مارتەبە ماقتانىشىن تانىتاتىن; «قۇنانباي» ءفيلمى ۇلتتىق تاريحتاعى تۇلعانىڭ ورنى مەن ءرولىن جاڭاشا زەردەلەگەن كوركەم فيلم بولىپ، ۇلتتىق كينومىزعا ولجا سالدى.
تالاسبەك «تۇمار پاديشا» ستسەناريى بويىنشا گولليۆۋدتىق «الەكساندر»، «گلادياتور» سياقتى فيلم تۇسىرىلسە دەپ قاتتى ارمانداۋشى ەدى… وسى تۇستا تاعى ءبىر وكىنىشىمىزدى ايتپاي قالا المادىق. ول – قازىرگى تاڭدا رەسپۋبليكا مەملەكەتتىك سىيلىعىنا لايىقتى ۇسىنىلىپ وتىرعان «قۇنانباي» كوركەم ءفيلمى اۆتورلارىنىڭ قاتارىندا كورنەكتى ستسەناريست ت.اسەمقۇلوۆ اتى-ءجونىنىڭ بولماۋى. ولاي دەيتىنىمىز، ستسەناري اۆتورى ءفيلمنىڭ يدەياسى مەن ءتۇسىرىلىمى كەزەڭدەرىنە باستان-اياق قاتىسىپ، ءتۇسىرىلىم اياقتالعان سوڭ دۇنيە سالدى. دەمەك، فيلم ەكرانعا شىققان كەزدە جوعارى باعا العان، سونداي-اق، فيلم سىيلىققا ۇسىنىلۋىنا بايلانىستى رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدە «…كوتەرگەن جۇگى تاريحي جاعىنان سالماقتى ستسەناري،.. باي مازمۇندا جازىلعان كوركەم…» («تاۋ تۇلعادان تاعىلىم تارقاتقان»، «ەگەمەن قازاقستان»، 04.08.2016) دەپ اتاپ كورسەتىلگەن كينوستسەناري اۆتورىنىڭ سىيلىققا ۇسىنىلۋعا ابدەن حاقى بار ەدى. بۇل ءجايتتى قازاقستان كينەماتوگرافيستەر وداعى، اسىرەسە، انا ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىن قورعايتىن «قازاق ءتىلى» قوعامى نەگە ەسكەرمەدى ەكەن دەگەن وكىنىش بار. تالاسبەكتەي تالانتتى تىزىمگە قوسۋعا ءالى دە بولاتىن شىعار، تالقىلاۋ ءالى اياقتالعان جوق قوي…
سەرگەك جاندى سۋرەتكەر ت.اسەمقۇلوۆ ءۇشىن ءومىردىڭ بارلىق ءساتى قىمبات، بارلىق قۇبىلىسى ارداقتى بولدى. كەز-كەلگەن وقيعادان ۇلكەن ماعىنا تاباتىن، كەز-كەلگەن قۇبىلىستىڭ ءمانىن ايىرا بىلەتىن ول ءومىردى، ادامداردى ءسۇيدى. سوندىقتان دا ادامنىڭ قادىرىن، جاردىڭ جانە پەرزەنتتىڭ قادىرىن، جاقسىنىڭ قادىرىن، ۇستازدىڭ قادىرىن، اعانىڭ قادىرىن، ءىنىنىڭ قادىرىن، دوستىڭ قادىرىن، شاكىرتتىڭ قادىرىن ءبىلدى. جانى جاقسىعا اشىق بولدى، تالانتتى تەز تانىپ، رۋحاني قولداۋ كورسەتۋگە كەلگەندە الدىنا جان سالمادى. ونىڭ مەيىرحانمەن (اقداۋلەتۇلى) بىرىگىپ سوناۋ ماڭعىستاۋدا ءبىر ءوزى ءبىر ينستيتۋت بولىپ ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساپ، قازاق ميفولوگياسىن مۇلدەم جاڭا ساپالىق بيىككە كوتەرگەن سەرىكبول قوندىبايدى تانىپ، وعان بيلىك تاراپىنان كومەك كورسەتىلۋىنە قوزعاۋ سالۋى، ءوز تاراپىنان دا رۋحاني قولداۋ كورسەتۋى – وسىنىڭ ءبىر انىق كورىنىسى.
تالاسبەك تالانتتى جاستاردى قاتتى قولدادى، ولار تۋرالى قۋانا جازدى. ونىڭ سىني تالداۋلارى دا وزگەشە سيپاتتى – ماقالا-ەسسەلەرىندە شىعارمانىڭ جازىلۋ كونتەكسى، ىزدەنىستەر جۇلگەسى، قۇرىلىمى تالدانىپ، ءتۇيىن ناتيجەگە الىپ شىعادى. مۇنىڭ جارقىن ءبىر مىسالى – تالاسبەك سىنشىنىڭ وسى «الماتى اقشامىندا» جاريالانعان، وزىندىك كلاسسيكالىق تالداۋىنىڭ ۇزدىك ءبىر ۇلگىسى – «وپەراتور جايلى اڭىز نەمەسە ديدار امانتايدىڭ «كوزىڭنەن اينالدىم…» اڭگىمەسىن وقىعاندا تۋعان ويلار» اتتى ماقالاسى. سىنشىنىڭ قاي ماقالاسى دا زەردەلى جاستار ءۇشىن ءبىلىم كوزى بولدى دەسەك، ارتىق ەمەس. شىعارمالارى تۋرالى ازدى-كوپتى پىكىر بىلدىرگەن جاستاردىڭ جەتىستىكتەرىمەن قاتار، ويلانۋى ءتيىس تۇستارى تۋرالى دا اق ادال پىكىرىن ءبىلدىرىپ وتىرعان ول ءبىلىمدى، بىلىكتى، ونەرلى زامانداستارىن تۋىسىنداي كورىپ ءوتتى. ول تەك قانا كولگىرلىكتى، جالعان كوشباسشىلىقتى، قالىڭ وقىرمان-كورەرمەن-تىڭدارمانعا ارزان الدانىش –اقىلماندىقتى، قىزىل ءسوزدى ساپىرعان وتىرىك ءبىلىمسىنۋدى سۋقانى سۇيمەدى…
ءوز عۇمىرىندا كوپ نارسە تىندىرعان، ويلاۋ جۇيەسى ەرەكشە، دارا سۋرەتكەر ت.اسەمقۇلوۆ ەندىگى جەردە ءوزى ۇستازى تۋرالى ايتقانىنداي، «ادامزاتتىڭ رۋحاني بايلىعىن ەسەلەپ وسىرەتىن نۇرلى تۇلعالاردىڭ قاتارىندا» تۇرادى.ونىڭ مول رۋحاني مۇراسىن «ۇلتىم» دەگەن اقجولتاي جاس ۇرپاق وقىپ-زەرتتەپ، سۋسىندايتىنىنا كۇمان جوق.ونىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى از-كەم وي-پىكىرىمىزدى ءوزىنىڭ مىنا ءبىر پىكىرىمەن قورىتىندىلاۋ ورىندى. «…اسقار سۇلەيمەنوۆتىڭ جازبا مۇراسىنان، اۋىزشا ايتقاندارىنان ءسىز ەشقاشاندا راديكالدىق، ديسسيدەنتتىك وي-پىكىر ۇشىراستىرا المايسىز. ونىڭ جالعىز عانا ەلەۋسىز قارۋى – ونەر تۋرالى، جالپى مادەنيەت تۋرالى بەيتاراپ، بەيبىت پىكىرى ەدى. بىراق، بۇل ماسەلەنىڭ سىرت كورىنىسى عانا ەدى. ويلى، اقىلدى پىكىر ادامنىڭ ىشكى دۇنيەسىن جاڭعىرتادى، اتادان بالاعا مۇرا بولىپ اۋىسقان جالعان يدەالداردان، جاساندى قۇندىلىقتاردان ارىلتادى. ال، ۇرپاق رۋحاني قۇلدىقتان قۇتىلعاندا ساياسي كۇرەستىڭ كەرەگى دە بولماي قالادى. ءسىز ماقساتىڭىزعا جەتتىڭىز. باياعى اتالارىمىزداي الماس قىلىشپەن ەمەس، سەرتكە بەرىك قالام جانە الا قاعازبەن…». بۇل پىكىرلەر ءححى عاسىر باسىندا قازاق رۋحانياتىندا بەيرەسمي كوشباسشى بولعان ت.اسەمقۇلوۆتىڭ ءوز شىعارماشىلىعىنا دا بەك قاتىستى.
ءسوز سوڭىندا تالاسبەكتەي تۇلعانىڭ قۇنارلى دا مول رۋحاني مۇراسىمەن قالىڭ جۇرتشىلىقتى قاۋىشتىرۋ جولىندا ۇلكەن ەڭبەك ەتىپ، «Otuken» سايتىنىڭ جۇمىسىن جالعاستىرىپ، ۇرپاعىن الپەشتەپ تاربيەلەپ وتىرعان اياۋلى جارى، كورنەكتى مادەنيەتتانۋشى، ميفولوگ، فيلوسوف زيرا ناۋرىزباەۆاعا ۇلكەن ىرزاشىلىق. بۇل كۇندەرى تۋعانىنا الپىس ءبىر جىل تولعان اسىل دوستىڭ جانى ءجانناتتا بولعاي دەپ تىلەيىك.
ءاليا بوپەجانوۆا
"الماتى اقشامى" گازەتى